Διοικητική Διαίρεση της Αυτοκρατορικής Ρώμης

Ο πρώτος Αυτοκράτορας της Αρχαίας Ρώμης, ο Οκταβιανός Αύγουστος, διαίρεσε την πόλη σε 14 διοικητικές περιοχές το 7 π.Χ. Αρχικά καθεμία από αυτές ήταν γνωστή με το λατινικό αριθμό της. Αργότερα, και καθώς οι διάδοχοί του προσέθεταν όλο και περισσότερα εντυπωσιακά κτίσματα, οι περιοχές απέκτησαν και ονόματα.

Γεωγραφική Θέση	Στοιχεία	Φωτογραφία
I - Porta Capena
	Το όνομά της περιοχής αυτής σημαίνει «Πύλη προς την πόλη Κάπουα » και ανήκει σε μια από τις πύλες των Σερβίων Τειχών. Πρόκειται για την είσοδο της αρχαίας πόλης στην οποία κατέληγε η Αππία Οδός. Βρίσκεται στα πόδια του Καίλιου Λόφου και εκτείνεται από την ευρύτερη περιοχή του Κολοσσαίου μέχρι τα Αυρηλιανά Τείχη, και συγκεκριμένα στο τμήμα του ανάμεσα στον Καίλιο Λόφο και την Αππία Οδό.	Η είσοδος στη σύγχρονη πόλη από την Αππία Οδό, η Πόρτα Σαν Σεμπαστιάνο στο Αυρηλιανό Τείχος.
II - Caelimontium
	Η περιοχή αυτή περιλαμβάνει τον Καίλιο Λόφο και εκτείνεται από το Κολοσσαίο μέχρι τον Εσκουιλίνο Λόφο. Σε αυτήν ανήκε ένας μεγαλόπρεπος ναός αφιερωμένος στο θεοποιημένο Αυτοκράτορα Κλαύδιο, από τον οποίο σώζονται σήμερα ελάχιστα τμήματα. Επίσης συνορεύει με το Κολοσσαίο στα βόρεια.	Τμήματα του Ναού του Θείου Κλαυδίου, τον οποίο κατασκεύασε η σύζυγός του, Αγριπίννα η Νεότερη προς τιμήν του το 54.
IIΙ - Isis et Serapis
	Η περιοχή αυτή έλαβε το όνομα της από ένα ιερό αφιερωμένο στις αιγυπτιακές θεότητες Ίσιδα και Σέραπι. Βρίσκεται ανάμεσα στον Καίλιο Λόφο στο νότο, τον Εσκουιλίνο στη ανατολή, το Κολοσσαίο στη δύση και τον Κίσπιο στο βορρά. Η περιοχή περικλείει τον Όππιο Λόφο, ενώ εδώ βρίσκονταν και οι Θέρμες του Τραϊανού.	Οι Θέρμες του Τραϊανού κατά τη σύγχρονη εποχή. Μπροστά η περιοχή όπου βρισκόταν ο Χρυσός Οίκος του Νέρωνα.
IV - Templum Pacis
	Η περιοχή ονομάστηκε «Ναός της Ειρήνης», από το ομώνυμο ναό που κατασκεύασε ο Βεσπασιανός στη δυτική άκρη των Αυτοκρατορικών Φόρουμ (Fori Imperiali). Περιλαμβάνει την κοιλάδα ανάμεσα στον Εσκουιλίνο και Βιμινάλιο Λόφο, τη λαϊκή περιοχή γνωστή με το όνομα «Subura» και το Βελιανό Λόφο. Εδώ κατασκευάστηκαν οι Θέρμες του Τίτου.	Τείχος που διαχωρίζει την περιοχή της Subura από τα Fori Imperiali, δηλαδή τα Φόρουμ των Αυτοκρατόρων της Ρώμης.
V - Esquiliae
	Αυτή η περιοχή λαμβάνει το όνομά της από τον λόφο πάνω στον οποίο στέκεται: τον Εσκουιλίνο. Όντας εντελώς εκτός των Σερβίων Τειχών, περιλαμβάνει το Sessorium, ενώ εκτείνεται μέχρι τα Αυρηλιανά Τείχη. Εδώ συναντούμε πολλούς από τους κήπους που κοσμούν τη Ρώμη, καθώς επίσης και το Αμφιθέατρο Καστρένσε.	Ο Ναός της Μινέρβα της Θεράπουσας. Πρόκειται για ένα δωδεκάγωνο νυμφαίο του 4ου αιώνα.
VI - Alta Semita
	Η περιοχή αντλεί το όνομα «Υψηλό Μονοπάτι» από ένα δρόμο που ανέβαινε τον Κυρινάλιο λόφο και τον Βιμινάλιο Λόφο, μέχρι τους στρατώνες της Πραιτωριανής Φρουράς (Castra Praetoria). Στην περιοχή αυτή κατασκευάστηκαν οι Θέρμες του Κωνσταντίνου και οι Θέρμες του Διοκλητιανού.	Οι Θέρμες του Διοκλητιανού ήταν οι μεγαλύτερες της Ρώμης, με εγκαταστάσεις που μπορούσαν να εξυπηρετήσουν 3.000 άτομα.
VII - Via Lata
	Το όνομα της περιοχής αυτής σημαίνει Φαρδειά Οδός. Αντλεί το όνομά αυτό από μια απόκλιση της Φλαμινίας Οδού. Εκτείνεται ανάμεσα στα Αυρηλιανά Τείχη και τα Σέρβια Τείχη, και συγκεκριμένα ανάμεσα στον Κυρινάλιο Λόφο και το Πεδίον του Άρεως, καθώς επίσης και ανάμεσα στο Πίντσιο και τα Αυτοκρατορικά Φόρουμ.	Ο Οβελίσκος του Πίντσιο, που τοποθετήθηκε εκεί από τον Αδριανό προς τιμήν του ευνοουμένου του, Αντίνοου.
VIII - Forum Romanum
	Πρόκειται για το κεντρικότερο σημείο της Αρχαίας Ρώμης. Περιλάμβανε το Καπιτώλιο, την κοιλάδα ανάμεσα στο τελευταίο και τον Παλατίνο Λόφο, ένα μέρος του Velabrum, το τμήμα που σήμερα καλείται Ρωμαϊκή Αγορά, καθώς και τα Αυτοκρατορικά Φόρουμ μέχρι το Ναό της Αφροδίτης και της Ρώμης. Ήταν το ιστορικό, πολιτικό, διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο της Αρχαίας Ρώμης. Σημαντικά οικοδομήματα ήταν ο Ναός του Δία στο Καπιτώλιο, το Tabularium, η Βασιλική του Τραϊανού, η Κουρία, η Ρηγία και ο Ναός της Εστίας με τον Οίκο των Εστιάδων Παρθένων. Επίσης, ο Ναός του Κρόνου, ο Ναός του Κάστορα και του Πολυδεύκη, η Αιμιλία Βασιλική, η Ιουλία Βασιλική, η Βασιλική του Κωνσταντίνου και του Μαξεντίου κ.ά.	Η Ρωμαϊκή Αγορά, κέντρο των πολιτικών, εμπορικών και δικαστικών δραστηριοτήτων της αρχαίας Ρώμης.
IX - Circus Flaminius
	Το όνομα της περιοχής προέρχεται από το ομώνυμο ιπποδρόμιο στη νότια πλευρά του Πεδίου του Άρεως, το Κίρκους Φλαμίνιους. Εκτείνεται από τον Τίβερη ποταμό μέχρι τη Via Lata, συμπεριλαμβάνοντας το Πεδίον του Άρεως και τη Νήσο Τιβερίνα. Αξιομνημόνευτα οικοδομήματα της περιοχής είναι το Πάνθεον, το Θέατρο του Μάρκελλου και το Θέατρο του Πομπήιου, οι Θέρμες του Αγρίππα, καθώς επίσης και το Μαυσωλείο του Αυγούστου.	Αναπαράσταση της νότιας περιοχής του Κίρκους Φλαμίνιους.
X - Palatium
	Ο Παλατίνος λόφος, επάνω στον οποίο στέκεται, δίνει το όνομά του σε αυτή την περιοχή. Κατά την αρχαιότητα ήταν δημοφιλής τόπος κατοικίας για τους πλούσιους Ρωμαίους, ενώ κατά την αυτοκρατορική εποχή οι ηγεμόνες της Ρώμης οικοδόμησαν τόσο εντυπωσιακά οικήματα, ώστε να γεννηθεί η λέξη «παλάτι». Εδώ έκτισαν: ο Ναός της Κυβέλης, ο Οίκος των Φλαβίων, ο Οικία του Αυγούστου, η Οικία της Λιβίας, το Στάδιο και το Κρυπτοπόρτικο.	Η Αυγουστιανή Οικία, ιδιαίτερη κατοικία που κατασκεύασε ο Δομιτιανός.
XI - Circus Maximus
	Η περιοχή πήρε το όνομά της από το μεγαλύτερο στάδιο της Αρχαίας Ρώμης, το Σίρκους Μάξιμους, το οποίο βρισκόταν στην κοιλάδα μεταξύ του Παλατίνου και του Αβεντίνου Λόφου. Ακόμη περιλαμβάνει τις εκτάσεις κοντά στα Φόρουμ Μποάριουμ και Forum Holitorium, καθώς και το Velabrum, τον βάλτο στον οποίο λέγεται πως η λύκαινα βρήκε το Ρωμύλο και το Ρέμο.	Αναπαράσταση του Σίρκους Μάξιμους, χωρητικότητας 250.000 θεατών που επευφημούσαν στις ιπποδρομίες και τις αρματοδρομίες.
XII - Piscina Publica
	Το όνομα της περιοχής μεταφράζεται ως «Δημόσια Λουτρά» και αντλείται από ένα μνημείο που εξαφανίστηκε κατά την αυτοκρατορική περίοδο. Συνορεύει με την Αππία Οδό στα βόρεια, τον Αβεντίνο δυτικά και το Αυρηλιανό Τοίχος νότια και ανατολικά. Εδώ συναντούμε τις εντυπωσιακές Θέρμες του Καρακάλλα, καθώς επίσης τις θέρμες που έχτισαν οι Αυτοκράτορες Κόμμοδος και Σεπτίμιος Σεβήρος.	Οι Θέρμες του Καρακάλλα, στις εγκαταστάσεις των οποίων μπορούσαν να εξυπηρετηθούν συγχρόνως 1.500 άτομα.
XIII - Aventinus
	Η περιοχή λαμβάνει το όνομά της από τον Αβεντίνο Λόφο. Τον περιλαμβάνει σχεδόν στο σύνολό του μέχρι τις όχθες του Τίβερη. Εδώ επίσης ήταν το Emporium, το λιμάνι της πόλης στον ποταμό.	Ο Αβεντίνος λόφος, φωτογραφημένος από τον ποταμό Τίβερη.
XIV - Transtiberim
	Το όνομα της περιοχής αυτής σημαίνει «πέρα από τον Τίβερη». Επιβιώνει μέχρι σήμερα, με την παραλλαγή Trastevere. Περιλαμβάνει ολόκληρο το τμήμα της Ρώμης που ήταν μεν από την άλλη πλευρά του ποταμού, αλλά εντός του Αυρηλιανού Τείχους. Κατά τη δημοκρατική εποχή εδώ κατοικούσαν κυρίως μετανάστες, όπως Σύροι και Εβραίοι, ενώ αργότερα άρχισαν να κατασκευάζονται στην περιοχή και πολυτελείς βίλλες, όπως αυτή του Ιουλίου Καίσαρα (Horti Caesaris).	Η Γέφυρα Σίξτου, η οποία κατασκευάστηκε το 15ο αιώνα για να αντικαταστήσει μια παλαιότερη ρωμαϊκή.

Πηγές

Το λήμμα αντλεί πληροφορίες από την αγγλική, γαλλική και ιταλική βικιπαίδεια. Συμπληρωματικές πληροφορίες από το βιβλίο: «Ρώμη», από τη σειρά Οδηγοί του Κόσμου, εκδ. Καθημερινή, Dorling Kindersley ISBN 960-7945-09-3