Στίβος 1.500 μέτρα | |
---|---|
«Οι τρεις Όλαβι» καταρρίπτουν ταυτόχρονα το παγκόσμιο ρεκόρ των 1.500 μ. το 1957 στο Τούρκου | |
Ρεκόρ ανδρών | |
Παγκόσμιο | Χισάμ Ελ Γκερούζ Μαρόκο 3.26,00 (1998) |
Ολυμπιακό | Γιάκομπ Ίνγεμπριγκτσεν Νορβηγία 3.28,32 (2021) |
Ρεκόρ γυναικών | |
Παγκόσμιο | Φέιθ Κίπιεγκον Κένυα 3.49,04 (2024) |
Ολυμπιακό | Φέιθ Κίπιεγκον Κένυα 3.53,11 (2021) |
Ο δρόμος των 1.500 μέτρων είναι αγώνισμα του στίβου που αποτελεί τον βασικό αγώνα δρόμου μεσαίων αποστάσεων ή ημιαντοχής, καθώς ο δρόμος 800 μέτρων χαρακτηρίζεται πλέον όλο και περισσότερο ως «δρόμος παρατεταμένης ταχύτητας», παρά ημιαντοχής. Ο δρόμος 1.500 μέτρων αντιστοιχεί σε 3,75 γύρους του σταδίου για στίβο κανονικών διαστάσεων.
Οι απαιτήσεις του αγώνα αυτού είναι παρόμοιες με εκείνες του δρόμου 800 μέτρων, αλλά με ελαφρά μεγαλύτερη έμφαση στην αεροβική αντοχή και με ελαφρά μικρότερες απαιτήσεις ταχύτητας. Ωστόσο, ο αθλητής και η αθλήτρια που ασχολείται με τον δρόμο των 1.500 μέτρων πρέπει να προπονεί και τα δύο αυτά στοιχεία.[1]
Ο κάθε γύρος του σταδίου κατά τον αγώνα που έτρεξε ο Χισάμ Ελ Γκερούζ όταν κατέρριψε το παγκόσμιο ρεκόρ το 1998 χρονομετρήθηκε σε ελάχιστα κάτω από 55 δευτερόλεπτα (sec), δηλαδή κάτω από 13,8 δευτ. για κάθε 100 μέτρα.[2]
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της νεότερης εποχής, ο δρόμος των 1.500 μέτρων ανδρών διεξάγεται σε κάθε διοργάνωση από τους πρώτους αγώνες του 1896 μέχρι σήμερα, με πρώτο χρυσό Ολυμπιονίκη τον Αυστραλό Έντγουιν Φλακ. Ο αντίστοιχος δρόμος των γυναικών προστέθηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 1972. Επίσης, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου αμφότεροι οι αγώνες ανδρών και γυναικών διεξάγονται από την πρώτη ήδη διοργάνωση το 1983.
Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980 στο αγώνισμα κυριαρχούσαν οι λευκοί αθλητές, αλλά στη συνέχεια πολλοί Αφρικανοί δρομείς άρχισαν να κερδίζουν ολυμπιακά μετάλλια, ιδίως αθλητές από την Κένυα, το Μαρόκο και την Αλγερία. Το σημερινό παγκόσμιο ρεκόρ της Γκενζέμπε Ντιμπάμπα βελτίωσε αυτές τις επιδόσεις το 2015.
Στον σχολικό αθλητισμό των ΗΠΑ οι έφηβοι αθλητές αγωνίζονται συχνότερα στον δρόμο 1 μιλίου (1 μίλι ξηράς ή 1.609,344 μέτρα) και στον δρόμο 1.600 μέτρων, αναφερόμενο και ως «μετρικό μίλι», παρά στα 1.500 μέτρα, καθώς οι αγγλοσαξονικές μονάδες είναι ακόμα ευρύτερα σε χρήση στις ΗΠΑ.[3] Τόσο περίφημος ήταν ο αγώνας του ενός μιλίου στον αγγλοσαξονικό κόσμο μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες, ώστε ακόμα και ο ίδιος ο δρόμος των 1.500 μέτρων αναφέρεται στην καθημερινή γλώσσα ως «μετρικό μίλι»[4], και όχι μόνο στον στίβο αλλά και στο πατινάζ ταχύτητας και στην κολύμβηση.
Πολλοί αγώνες των 1.500 μέτρων, ιδίως σε επίπεδο του διεθνούς πρωταθλητισμού, τείνουν να μετατρέπονται σε αργές και στρατηγικές, με τον ρυθμό να επιταχύνεται και τους συμμετέχοντες να προσπαθούν να βρεθούν σε πλεονεκτική θέση στον τελευταίο γύρο, ώστε να «καθαρίσουν» τον αγώνα με ένα τελικό ανταγωνισμό ταχύτητας (σπριντ). Η δυσκολία να διατηρηθεί γρήγορος ρυθμός σε όλη τη διάρκεια του αγώνα είναι τόσο μεγάλη, ώστε τα περισσότερα ρεκόρ καταρρίπτονται σε προσχεδιασμένες κούρσες, που οδηγούνται από έναν «λαγό», ο οποίος αθλητής που προηγείται στους τρεις πρώτους γύρους και μετά εγκαταλείπει τον αγώνα. Διατυπώθηκε ακόμα ο εξής αφορισμός:
«Ο άνθρωπος που κερδίζει αυτό τον αγώνα είναι πίσω και παρακολουθεί»
— Φιλμπέρ Μπαγί, πρώην κάτοχος του παγκόσμιου ρεκόρ[5]
Το πρώτο παγκόσμιο ρεκόρ στον δρόμο 1500 μέτρων ανδρών αναγνωρίσθηκε από την IAAF το 1912, και από τότε έχει καταρριφθεί επισήμως ή ισοφαρισθεί 38 φορές.[6]
Η εξέλιξη του επίσημου παγκόσμιου ρεκόρ στο αγώνισμα των ανδρών φαίνεται στον ακόλουθο πίνακα.
Χρόνος (λ.δ) | Αθλητής και εθνικότητα | Ημερομηνία | Τόπος αγώνα |
---|---|---|---|
3.55,8 | Έιμπελ Κίβιατ ΗΠΑ | 1912-06-08 | Κέιμπριτζ (Μασαχουσέτη), ΗΠΑ |
3.54,7 | Τζον Ζάντερ Σουηδία | 1917-08-05 | Στοκχόλμη, Σουηδία |
3.52,6 | Πάαβο Νούρμι Φινλανδία | 1924-06-19 | Ελσίνκι, Φινλανδία |
3.51,0 | Ότο Πέλτσερ Γερμανία | 1926-09-11 | Βερολίνο, Γερμανία |
3.49,2 | Ζιλ Λαντουμέγκ Γαλλία | 1930-10-05 | Παρίσι, Γαλλία |
3.49,2 | Λουίτζι Μπεκάλι Ιταλία | 1933-09-09 | Τορίνο, Ιταλία |
3.49,0 | Λουίτζι Μπεκάλι Ιταλία | 1933-09-17 | Μιλάνο, Ιταλία |
3.48,8 | Μπιλ Μπόνθρον ΗΠΑ | 1934-06-30 | Μιλγουόκι, ΗΠΑ |
3.47,8 | Τζακ Λάβλοκ Νέα Ζηλανδία | 1936-08-06 | Βερολίνο, Γερμανία |
3.47,6 | Γκούντερ Χεγκ Σουηδία | 1941-08-10 | Στοκχόλμη, Σουηδία |
3.45,8 | Γκούντερ Χεγκ Σουηδία | 1942-07-17 | Στοκχόλμη, Σουηδία |
3.45,0 | Άρνε Άντερσον Σουηδία | 1943-08-17 | Γκέτεμποργκ, Σουηδία |
3.43,0 | Γκούντερ Χεγκ Σουηδία | 1944-07-07 | Γκέτεμποργκ, Σουηδία |
3.43,0 | Λέναρτ Στραντ Σουηδία | 1947-07-15 | Μάλμε, Σουηδία |
3.43,0 | Βέρνερ Λούεγκ Δυτική Γερμανία | 1952-06-29 | Βερολίνο, Γερμανία |
3.42,8+ | Γουές Σάντί ΗΠΑ | 1954-06-04 | Κόμπτον (Καλιφόρνια), ΗΠΑ |
3.41,8+ | Τζον Λάντι Αυστραλία | 1954-06-21 | Τούρκου, Φινλανδία |
3.40,8 | Σάντορ Ίχαρος Ουγγαρία | 1955-07-28 | Ελσίνκι, Φινλανδία |
3.40,8 | Λάζλο Τάμπορι Ουγγαρία | 1955-09-06 | Όσλο, Νορβηγία |
3.40,8 | Γκούναρ Νίλσεν Δανία | 1955-09-06 | Όσλο, Νορβηγία |
3.40,6 | Ιστβάν Ροζαβέλντι Ουγγαρία | 1956-08-03 | Τάτα, Ουγγαρία |
3.40,2 | Όλαβι Σάλσολα Φινλανδία | 1957-07-11 | Τούρκου, Φινλανδία |
3.40,2 | Όλαβι Σάλονεν Φινλανδία | 1957-07-11 | Τούρκου, Φινλανδία |
3.38,1 | Στάνισλαβ Γιούνγκβιρτ Τσεχοσλοβακία | 1957-07-12 | Στάρα Μπόλεσλαβ, Τσεχοσλοβακία |
3.36,0 | Χερμπ Έλιοτ Αυστραλία | 1958-08-28 | Γκέτεμποργκ, Σουηδία |
3.35,6 | Χερμπ Έλιοτ Αυστραλία | 1960-09-06 | Ρώμη, Ιταλία |
3.33,1 | Τζιμ Ράιαν ΗΠΑ | 1967-07-08 | Λος Άντζελες, ΗΠΑ |
3.32,2 | Φιλμπέρ Μπαγί Τανζανία | 1974-02-02 | Κράιστσερτς, Νέα Ζηλανδία |
3.32,1 | Σεμπάστιαν Κόου Ηνωμένο Βασίλειο | 1979-08-15 | Ζυρίχη, Ελβετία |
3.32,1 | Στιβ Όβετ Ηνωμένο Βασίλειο | 1980-07-15 | Όσλο, Νορβηγία |
3.31,36 | Στιβ Όβετ Ηνωμένο Βασίλειο | 1980-08-27 | Κόμπλεντς, Δυτική Γερμανία |
3.31,24 | Σίντνεϊ Μαρί ΗΠΑ | 1983-08-28 | Κολωνία, Δυτική Γερμανία |
3.30,77 | Στιβ Όβετ Ηνωμένο Βασίλειο | 1983-09-04 | Ριέτι, Ιταλία |
3.29,67 | Στιβ Κραμ Ηνωμένο Βασίλειο | 1985-07-16 | Νίκαια, Γαλλία |
3.29,46 | Σαΐντ Αουίτα Μαρόκο | 1985-08-23 | Βερολίνο, Γερμανία |
3.28,86 | Νουρεντίν Μορσελί Αλγερία | 1992-09-06 | Ριέτι, Ιταλία |
3.27,37 | Νουρεντίν Μορσελί Αλγερία | 1995-07-12 | Νίκαια, Γαλλία |
3.26,00 | Χισάμ Ελ Γκερούζ Μαρόκο | 1998-07-14 | Ρώμη, Ιταλία |
Στον κλειστό στίβο, η παγκόσμια επίδοση είναι 3.30,60 από τις 17 Φεβρουαρίου 2022 και ανήκει στον Νορβηγό Γιάκομπ Ίνγεμπριγκτσεν]. Σημειώθηκε στο Λιεβέν της Γαλλίας.
Το πρώτο παγκόσμιο ρεκόρ στον δρόμο 1.500 μέτρων γυναικών αναγνωρίσθηκε από τη Διεθνή Ομοσπονδία Γυναικείου Αθλητισμού ( Fédération Sportive Féminine Internationale, FSFI) το 1967. Από τότε το παγκόσμιο ρεκόρ γυναικών έχει καταρριφθεί επισήμως ή ισοφαρισθεί 15 φορές. Η εξέλιξή του, μαζί με τους βεβαιωμένους παλαιότερους χρόνους μετά το 1940, φαίνεται στον ακόλουθο πίνακα.
Χρόνος (λ.δ) | Αθλήτρια και εθνικότητα | Ημερομηνία | Τόπος αγώνα |
---|---|---|---|
4.38,0 | Ευδοκία Βασίλιεβα Σοβιετική Ένωση | 1944-08-17 | Μόσχα, ΕΣΣΔ |
4.37,8 | Όλγα Οβσιανίκοβα Σοβιετική Ένωση | 1946-09-15 | Ντνιπροπετρόφσκ, ΕΣΣΔ |
4.37,0 | Νίνα Πλέτνιοβα-Ατκαλένκο Σοβιετική Ένωση | 1952-08-30 | Λενινγκράντ, ΕΣΣΔ |
4.35,4 | Φίλις Πέρκινς Ηνωμένο Βασίλειο | 1956-05-17 | Χόρντσερτς Λονδίνου, Ηνωμένο Βασίλειο |
4.30,0 | Νταϊάν Λέδερ Ηνωμένο Βασίλειο | 1957-05-16 | Χόρντσερτς Λονδίνου, Ηνωμ. Βασίλειο |
4.29,7+ | Νταϊάν Λέδερ Ηνωμένο Βασίλειο | 1957-07-19 | Λονδίνο, Ηνωμ. Βασίλειο |
4.19,0+ | Μαρίζ Τσάμπερλεϊν Νέα Ζηλανδία | 1962-12-08 | Περθ, Αυστραλία |
4.17,3+ | Αν Σμιθ Ηνωμένο Βασίλειο | 1967-06-03 | Τσίζικ Λονδίνου, Ηνωμ. Βασίλειο |
4.15,6 | Μαρία Γκόμερς Ολλανδία | 1967-10-24 | Σίταρτ, Ολλανδία |
4.12,4 | Πάολα Πίνι Ιταλία | 1969-07-02 | Μιλάνο, Ιταλία |
4.10,7 | Γιαροσλάβα Γιεχλίτσκοβα Τσεχία | 1969-09-20 | Αθήνα, Ελλάδα |
4.09,6 | Κάριν Κρεμπς Ανατολική Γερμανία | 1971-08-15 | Ελσίνκι, Φινλανδία |
4.06,9 | Λιουντμίλα Μπράγκινα Σοβιετική Ένωση | 1972-07-18 | Μόσχα, ΕΣΣΔ |
4.06,5 | Λιουντμίλα Μπράγκινα Σοβιετική Ένωση | 1972-09-04 | Μόναχο, Δυτική Γερμανία |
4.05,1 | Λιουντμίλα Μπράγκινα Σοβιετική Ένωση | 1972-09-07 | Μόναχο, Δυτική Γερμανία |
4.01,4 | Λιουντμίλα Μπράγκινα Σοβιετική Ένωση | 1972-09-09 | Μόναχο, Δυτική Γερμανία |
3.56,0 | Τατιάνα Καζάνκινα Σοβιετική Ένωση | 1976-06-28 | Ποντόλσκ, ΕΣΣΔ |
3.55,0 | Τατιάνα Καζάνκινα Σοβιετική Ένωση | 1980-07-06 | Μόσχα, ΕΣΣΔ |
3.52,47 | Τατιάνα Καζάνκινα Σοβιετική Ένωση | 1980-08-03 | Ζυρίχη, Ελβετία |
3.50,46 | Τσγιου Γιουνσία Κίνα | 1993-09-11 | Πεκίνο, Κίνα |
3.50,07 | Γκενζέμπε Ντιμπάμπα Αιθιοπία | 2015-07-17 | Στάδιο Λουί Β΄, Μονακό |
3.49,11 | Φέιθ Κίπιεγκον Κένυα | 2023-06-02 | Φλωρεντία, Ιταλία |
3.49,04 | Φέιθ Κίπιεγκον Κένυα | 2024-07-07 | Παρίσι, Γαλλία |
Στον κλειστό στίβο, η παγκόσμια επίδοση είναι 3.53,09 από τις 9 Φεβρουαρίου 2021 και ανήκει στην Αιθιοπίδα Γκουντάφ Τσεγκάι. Σημειώθηκε στο Λιεβέν της Γαλλίας.