Δυοπώλιο

Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 14/11/2022.

Το δυοπώλιο (δύο + πωλεῖν) είναι ένας τύπος ολιγοπωλίου όταν δύο εταιρείες ελέγχουν οι εξ ολοκλήρου ή σχεδόν εξ ολοκλήρου τον έλεγχο σε μια αγορά. Έχει μελετηθεί πολλάκις μελετημένη μορφή ολιγοπωλίου, εξαιτίας της λιτότητας της μεθόδου. Το καταναλωτικό κοινό αγοράζουν από λίγες υπηρεσίες, στις οποίες ευδοκιμεί μια διάθεση αυξημένου ανταγωνισμού, η οποία ωστόσο επηρεάζε ελάχιστα ως και καθόλου την οικονομική κατάσταση μιας εταιρείας. Το χαρακτηριστικό τόσο των δυοπωλίων όσο και των ολιγοπωλίων είναι οι αποφάσεις τις οποίες λαμβάνουν οι έμποροι και εξαρτώνται από τους ίδιους.

ένας δύο λίγοι
πωλητές μονοπώλιο δυοπώλιο ολιγοπώλιο
αγοραστές μονοψωνία δυψωνία ολιγοψωνία

Μοντέλα δυοπωλίου στα οικονομικά και στη θεωρία παιχνιδιών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπάρχουν δύο κύρια μοντέλα δυοπώλιου, το μοντέλο Κουρνό και το μοντέλο Μπερτράν:

  • Το μοντέλο Κουρνό, σύμφωνα με το οποίο η μία εταιρεία διαχειρίζεται την παραγωγή της άλλης, αντιμετωπίζοντάς την σαν σταθερό ποσό. Έτσι, οι ίδιες οι επιχειρήσεις μπορύν και και ελέγχουν την παραγωγή τους βάσει του μοντέλου αυτού.
  • Το μοντέλο Μπερτράν, στο οποίο, σε ένα παιχνίδι δύο εταιρειών, κάθε μία από αυτές θα υποθέσει ότι η άλλη δεν θα αλλάξει τις τιμές σε απάντηση στις μειώσεις των τιμών. Όταν και οι δύο εταιρείες χρησιμοποιούν αυτήν τη λογική, θα φτάσουν στην ισορροπία Νας.[1]

Χαρακτηριστικά του δυοπωλίου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. Ύπαρξη μόνο δύο πωλητών
  2. Αλληλεξάρτηση: εάν οποιαδήποτε εταιρεία κάνει την αλλαγή στην τιμή ή το πρόγραμμα προώθησης, άλλες μορφές πρέπει επίσης να συμμορφωθούν με αυτήν, για να παραμείνουν στον ανταγωνισμό. 
  3. Παρουσία μονοπωλιακών στοιχείων: εφ 'όσον διαφοροποιούνται τα προϊόντα, οι εταιρείες απολαμβάνουν κάποια μονοπωλιακή δύναμη, καθώς κάθε προϊόν θα έχει μερικούς πιστούς πελάτες
  4. Υπάρχουν δύο δημοφιλή μοντέλα δυοπωλίου, δηλαδή, το μοντέλο Κουρνό και το μοντέλο Μπερτράν.

Πολιτική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όπως μια αγορά, ένα πολιτικό σύστημα μπορεί να ελέγχεται από δύο ομάδες, οι οποίες αποκλείουν τη συμμετοχή άλλων κομμάτων ή ιδεολογιών. Το ένα κόμμα ή το άλλο τείνει να κυριαρχεί στην κυβέρνηση ανά πάσα στιγμή (το κόμμα της πλειοψηφίας), ενώ το άλλο έχει περιορισμένη ισχύ (το κόμμα των μειονοτήτων). Σύμφωνα με τον νόμο της Ντουβερζέ, αυτό τείνει να οφείλεται σε ένα απλό σύστημα ψηφοφορίας για όλους τους νικητές χωρίς επαναληπτικές εκλογές. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής διαθέτουν διμερή κυβερνητικά συστήματα.

Παραδείγματα επιχειρήσεων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένα συχνά αναφερόμενο παράδειγμα ενός δυοπωλίου είναι αυτό που περιλαμβάνει τη Visa και την MasterCard, οι οποίοι μεταξύ τους ελέγχουν ένα μεγάλο μέρος της αγοράς επεξεργασίας ηλεκτρονικών πληρωμών. Το 2000 ήταν οι κατηγορούμενοι σε μια Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ αντιμονοπωλιακή αγωγή. [2] [3] Έφεση έγινε δεκτή το 2004. [4]

Παραδείγματα όπου δύο εταιρείες ελέγχουν ένα μεγάλο μέρος μιας αγοράς είναι:

  • Οι Myer και David Jones στην αγορά πολυκαταστημάτων της Αυστραλίας
  • Coca-Cola και Pepsi στην αγορά αναψυκτικών
  • McDonald's και Burger King στην αγορά χάμπουργκερ γρήγορου φαγητού
  • Marvel Comics και DC Comics σε κόμικς
  • NRL και AFL σε αθλητικά πρωταθλήματα της Αυστραλίας
  • Η Mattel και η Hasbro στην αγορά παιχνιδιών
  • Η Husqvarna και η Stihl στην αγορά αλυσιπρίονων
  • Toyota Hilux και Ford Ranger σε φορτηγά
  • Nine Network και Seven Network στην αγορά της εμπορικής τηλεόρασης της Αυστραλίας
  • Nvidia και AMD στην αγορά GPU
  • Intel και AMD στην αγορά των επιτραπέζιων υπολογιστών
  • Norfolk Southern Railway και η CSX Μεταφορές λειτουργήσαν ένα δυοπώλιο στις σιδηροδρομικές εμπορευματικές μεταφορές στις ανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες [5]
  • Το iOS της Apple και το Android της Google αποτελούν πάνω από το 99% της αγοράς του λειτουργικού συστήματος για κινητά [6] [7]

Μέσα ενημέρωσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη Φινλανδία, ο ραδιοτηλεοπτικός φορέας Yle και ο ιδιωτικός τηλεοπτικός σταθμός Mainos-TV είχαν ένα νομικό δυοπώλιο (κατά την έννοια των οικονομολόγων) από τη δεκαετία του 1950 έως το 1993. Δεν επιτρεπόταν η είσοδος περαιτέρω ανταγωνιστών στην αγροά. Το Mainos-TV λειτουργεί με εκμίσθωση χρόνου αέρα από το Yleisradio, μεταδίδοντας σε αποκλειστικά μπλοκ μεταξύ του προγραμματισμού του Yleisradio στα δύο κανάλια του. Αυτό ήταν ένα μοναδικό φαινόμενο στον κόσμο. Μεταξύ 1986 και 1992 υπήρχε ένα ανεξάρτητο τρίτο κανάλι, αλλά ανήκε από κοινού στην Yle και την MTV. Μόνο το 1993 πήρε το MTV το δικό του κανάλι.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το BBC και το ITV δημιούργησαν ένα αποτελεσματικό δυοπώλιο (με το κανάλι 4 αρχικά να εξαρτάται οικονομικά από το ITV) μέχρι την ανάπτυξη πολυκαναλικών από τη δεκαετία του 1990 και μετά.

Στην Αφρική, οι πάροχοι υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας Safaricom και Airtel στην Κένυα είναι παραδείγματα δυοπωλίου στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών.

Ραδιοφωνικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το δυοπώλιο χρησιμοποιείται επίσης στη βιομηχανία τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκπομπών των Ηνωμένων Πολιτειών για να αναφέρεται σε μία εταιρεία που διαθέτει δύο καταστήματα στην ίδια πόλη.

Αυτή η χρήση είναι τεχνικά ασυμβίβαστη με τον κανονικό ορισμό της λέξης και μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση, στο βαθμό που υπάρχουν γενικά περισσότεροι από δύο ιδιοκτήτες ραδιοτηλεοπτικών σταθμών σε αγορές με δυοπωλιακές εκπομπές.

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Νοεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2022. 
  2. ↑ «Complaint - ATR - Department of Justice». www.usdoj.gov. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2018. 
  3. ↑ «Credit Card Antitrust Suit». mit.edu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2012. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2018. 
  4. ↑ «Amex is suing Visa and Mastercard». 15 Νοεμβρίου 2004. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2018. 
  5. ↑ Kramer-Miller, Ben (25 Ιουνίου 2013). «Norfolk Southern Corp. Looks Like A Solid Investment». Seeking Alpha. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2014. 
  6. ↑ 99.6 percent of new smartphones run Android or iOS. The Verge. 16 February 2017.
  7. ↑ «Mobile Operating System Market Share Worldwide». StatCounter Global Stats (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2020.