Εθνικό Σλοβακικό Θέατρο

το Παλαιό κτίριο του Εθνικού Σλοβακικού Θεάτρου

Θέση στον χάρτη της Σλοβακίας

Το Εθνικό Σλοβακικό Θέατρο (στα σλοβακικά Slovenské národné divadlo, συντομογραφία: SND) είναι ένα από τα σημαντικότερα πολιτιστικά ιδρύματα της Σλοβακίας. Ιδρύθηκε το 1920, έναν μόλις χρόνο μετά τη σύσταση του κράτους της Τσεχοσλοβακίας. Οι παραστάσεις δίνονται στο Παλαιό κτίριο, κατασκευασμένο το 1886 και στο νέο που εγκαινιάστηκε το 2007. Το Θέατρο απαρτίζεται από 3 επαγγελματικούς θιάσους, θεάτρου, μπαλέτου και όπερας.

Ιστορία του θεάτρου

Το Εθνικό Σλοβακικό θέατρο, ένας από τους παλαιότερους πολιτιστικούς θεσμούς της Σλοβακίας, ιδρύθηκε το 1920^[1], αμέσως μετά την ίδρυση της Τσεχοσλοβακίας. Η πρώτη παράσταση ήταν η τσεχική όπερα Hubička ("Το φιλί") του συνθέτη Μπέντριχ Σμέτανα την 1η Μαρτίου 1920. Το μπαλέτο του Εθνικού Θεάτρου της Σλοβακίας έκανε το ντεμπούτο του με την παράσταση Κοππέλια του Λεό Ντελίμπ στις 19 Μαΐου 1920. Η πρώτη παράσταση στη σλοβακική γλώσσα έλαβε χώρα τον Μάιο του 1920 με 2 έργα του Jozef Gregor Tajovský, ιδρυτή του σλοβακικού ρεαλιστικού δράματος^[2]. Έδρα του ήταν το τέως Δημοτικό θέατρο (σημερινό Παλαιό κτίριο) και στις αρχές λειτουργούσε ως συνεταιρισμός ενώ μετά το 1945 έγινε κρατικός θίασος. Τα πρώτα χρόνια το διεύθυναν και το αποτελούσαν κυρίως Τσέχοι καλλιτέχνες. Σταδιακά ο θίασος προσέλαβε σλοβακικά χαρακτηριστικά. Το 1932, ο θίασος χωρίστηκε στα δυο, στον Σλοβακικό θίασο (με επικεφαλής τον Janko Borodáč) και στον Τσέχικο θίασο (με επικεφαλής τον Victor Šulc) του Εθνικού Σλοβακικού θεάτρου. Ο Τσέχικος θίασος έπαψε να λειτουργεί όταν αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Σλοβακία το 1938. Έκτοτε, ο θίασος έδινε παραστάσεις μόνο στα Σλοβακικά, αλλά στον θίασο της όπερας υπήρχαν Τσέχοι καλλιτέχνες ακόμη και μετά το 1945.

Από το 1962 μέχρι το 2007, εκτός από την παραδοσιακή του στέγη στο Παλαιό κτίριο, το θέατρο έδινε παραστάσεις και στη Μικρή Σκηνή (Malá scéna Slovenského národného divadla) που φιλοξενείτο σε κτίριο που ανήκει στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Σλοβακίας. Το ρεπερτόριο της Μικρής Σκηνής έδινε έμφαση στη μη παραδοσιακή δραματουργία και στον πειραματισμό και έπαιζαν τόσο ηθοποιοί της κεντρικής σκηνής όσο και οι μαθητές της Ακαδημίας Παραστατικών Τεχνών. Σε αυτόν τον χώρο λειτουργεί από το 2010 ένα ανεξάρτητο θέατρο το Malá scéna STU.^[3]

Σήμερα το Εθνικό Σλοβακικό θέατρο διαθέτει 3 τομείς, θέατρο, όπερα και μπαλέτο, ο κάθε ένας με τον δικό του μόνιμο επαγγελματικό θίασο, που δίνουν παραστάσεις στο Παλαιό κτίριο της πλατείας Χβιεζντοσλάου (Hviezdoslavovo námestie) και στο νέο κτίριο στις όχθες του Δούναβη. Οι παραστάσεις ξεκινούν από τις αρχές Σεπτεμβρίου και σταματούν στα τέλη Ιουνίου. O θίασος του θεάτρου ανεβάζει 8 πρεμιέρες ετησίως και 30 παραγωγές κατά μέσο όρο, δίνοντας περίπου 430 παραστάσεις κάθε χρόνο.^[4] Το Εθνικό Θέατρο της Σλοβακίας έχει εκπροσωπήσει τον σλοβακικό πολιτισμό σε πολυάριθμες περιοδείες στο εξωτερικό.

Παλαιό κτίριο

Αυτό το εκλεκτικιστικό κτίριο κατασκευάστηκε από τους Ferdinand Fellner και Hermann Helmer, τους 2 αυστριακούς αρχιτέκτονες που είχαν σχεδιάσει πολλά θέατρα της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης, όπως το Κροατικό Εθνικό Θέατρο του Ζάγκρεμπ, το Λαϊκό Θέατρο της Βιέννης και την Όπερα της Οδησσού. Σε αυτό το σημείο βρισκόταν ένα παλαιότερο θέατρο του 1776^[5]. Αρχικά στέγαζε το Δημοτικό θέατρο και μετά το 1920 το Εθνικό Σλοβακικό θέατρο. Τα εγκαίνια έλαβαν χώρα την 22α Σεπτεμβρίου 1886 με την όπερα Μπανκ Μπαν [Bánk Bán] του Ούγγρου συνθέτη Φέρεντς Έρκελ, με τον ίδιο τον συνθέτη να διευθύνει την ορχήστρα. Το αρχικό κτίριο είχε σχεδιαστεί για 1000 θεατές. Το φώτιζαν 800 λάμπες γκαζιού, τη δε πλατεία του κοσμούσε ένας πολυέλαιος με 64 φώτα. Το εσωτερικό ήταν διακοσμημένο με νωπογραφίες του ντόπιου ζωγράφου Kornél Spányik και πίνακες πολλών άλλων καλλιτεχνών. Την πρόσοψη κοσμούν 5 προτομές: των Γκαίτε, Σαίξπηρ, Μότσαρτ, Λίστ και Γιόζεφ Κάτονα.

Η οροφή και ο πολυέλαιος της πλατείας του θεάτρου

Κατά καιρούς έχουν γίνει πολλές εργασίες ανακαίνισης με σπουδαιότερες αυτές του 1949 (αφορούσε κυρίως την ενίσχυση των θεμελίων που είχαν πάθει ζημιές από τις αεροπορικές επιδρομές κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου) και μια εκτενέστερη μεταξύ 1969 και 1972, κατά την οποία προστέθηκε ένα ολόκληρο μοντέρνο παράρτημα πίσω από το παλαιό κτίριο. Την οροφή της πλατείας κοσμεί τώρα ένας πολυέλαιος με 2.532 λάμπες που μπορούν να δημιουργήσουν χιλιάδες συνδυασμούς φωτισμού. Η χωρητικότητα μειώθηκε στις 563 θέσεις. Το εμβαδόν της πλατείας είναι 72m2. με μέγιστο πλάτος 15μέτρα. Η σκηνή έχει πλάτος 18μ., βάθος 17,5μ. και ύψος 21,3 μέτρα.^[6] Το κτίριο αποτελεί πλέον εθνικό πολιτιστικό μνημείο.

Μπροστά από το κτίριο βρίσκεται ένα συντριβάνι το οποίο κοσμεί ένα άγαλμα του Δία μεταμορφωμένου σε αετό, ο οποίος μεταφέρει τον Γανυμήδη στον Όλυμπο.^[7] Το συντριβάνι κατασκευάστηκε το 1888 από τον αυστριακό γλύπτη Viktor Oskar Tilgner.

το νέο κτίριο

Νέο κτίριο

Ο σχεδιασμός του νέου κτιρίου έγινε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 και η κατασκευή ξεκίνησε το 1986. Λόγω έλλειψης κεφαλαίων, η κατασκευή διήρκεσε 21 χρόνια, γεγονός που αύξησε το προγραμματισμένο κόστος από 874 εκατομμύρια σε σχεδόν 5 δισεκατομμύρια κορώνες Σλοβακίας. Το κτίριο άνοιξε τελικά τις πύλες του στις 14 Απριλίου 2007 και στεγάζει και τους τρεις θιάσους του Εθνικού Θεάτρου της Σλοβακίας. Έχει σχεδιαστεί για να φιλοξενεί 1.700 θεατές συνολικά. Το κτίριο βρίσκεται στην οδό Pribinova 17, κοντά στις όχθες του Δούναβη. αποτελείται από:

Παραπομπές

1. «About the theater». Εθνικό Σλοβακικό Θέατρο. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2021. 
2. «Jozef Gregor Tajovský». Najvýnamnejšie Osobnosti Slovenka. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2021. 
3. «Malá scéna». Επίσημος ιστότοπος του Θεάτρου Malá scéna. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2021. 
4. «Slovak National Drama Theatre». European Theatre Convention (ETC). Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2021. 
5. «SND Historical Building». Εθνικό Σλοβακικό Θέατρο. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2020. 
6. «The historical SND building». Εθνικό Σλοβακικό Θέατρο. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2020. 
7. Eric Vancleynenbreugel και Eric Valenne (2004). «Bratislava». Les 10 nouvelles capitales de l'Europe. Βρυξέλλες: 180° éditions. ISBN 2-930427-00-0. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Slovenské národné divadlo στο Wikimedia Commons