Στη Σενεγάλη , που είναι ημιπροεδρική δημοκρατία, διεξάγονται εκλογές για τον τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, του οποίου η θητεία είναι επταετής. Τον Ιούνιο του 2009 θεσπίστηκε και το αξίωμα του Αντιπροέδρου[1]. Δικαίωμα ψήφου έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω. Τη νομοθετική εξουσία ασκεί η Βουλή (Assemblée Nationale) , η οποία εκλέγεται για πενταετή θητεία από το λαό και απαρτίζεται από 120 μέλη.
Ο πρόεδρος Μακί Σαλ πέτυχε να επανεκλεγεί έπειτα από τις προεδρικές εκλογές που διενεργήθηκαν στις 24 Φεβρουαρίου 2019 από τον 1ο γύρο.[2]
Μετά την ανεξαρτησία της χώρας, εξελέγη πρώτος πρόεδρος το 1960 ο Λεοπόλντ Σεντάρ Σανγκόρ. Στην πρώτη άμεση εκλογή του, στις προεδρικές εκλογές που έγιναν την 1η Δεκεμβρίου 1963, ο Σανγκόρ επανεκλέχθηκε στο ύπατο αξίωμα με ποσοστό 100%, καθώς δεν είχε αντίπαλο. Στις ταυτόχρονες βουλευτικές εκλογές, το κόμμα Σενεγαλέζικη Προοδευτική Ένωση κατέλαβε 80 έδρες (όλες τις έδρες). [3] Οι γενικές εκλογές που έγιναν στις 25 Φεβρουαρίου 1968 ήταν οι πρώτες από την εγκαθίδρυση ενός μονοκομματικού καθεστώτος.Μοναδικό νόμιμο πολιτικό κόμμα ήταν η Σενεγαλέζικη Προοδευτική Ένωση (UPS), ο υποψήφιος της οποίας Σανγκόρ επανεκλέχθηκε πρόεδρος με ποσοστό 100% και το κόμμα κατέλαβε και τις 100 έδρες της Εθνοσυνέλευσης.[4] Στις γενικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 28 Ιανουαρίου 1973 η UPS έλαβε όλες τις 100 έδρες και ο Σενγκόρ επανεξελέγη με ποσοστό 100%.[5] Στις 26 Φεβρουαρίου 1978 ο Σανγκόρ επανεκλέχθηκε πρόεδρος για 5η θητεία, με ποσοστό 82,2% και οι Σοσιαλιστές κέρδισαν 82 έδρες από τις συνολικά 100. Οι εκλογές του 1978 ήταν οι πρώτες από το 1963 κατά τις οποίες πήραν μέρος περισσότερα από ένα κόμματα.[6]
Με ποσοστό 83,4% εξελέγη πρόεδρος στις 27 Φεβρουαρίου 1983 ο Αμπντού Ντιουφ, ο οποίος είχε ορκιστεί τον Ιανουάριο του 1981 έπειτα από την παραίτηση του Λεοπόλντ Σανγκόρ. Στις παράλληλες εκλογές για τα μέλη της Εθνοσυνέλευσης, οι Σοσιαλιστές κέρδισαν 111 έδρες από τις συνολικά 120.[4] Το ποσοστό των ψηφοφόρων που πήραν μέρος στις βουλευτικές εκλογές ήταν 56,2% και στις προεδρικές 56,7%.
Στις 28 Φεβρουαρίου 1988 επανεξελέγη πρόεδρος ο Αμπντού Ντιουφ, επικρατώντας άλλων 3 υποψηφίων. Στις ταυτόχρονες βουλευτικές εκλογές, το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα κέρδισε τις 103 επί συνόλου 120 εδρών.[4] Η συμμετοχή στις βουλευτικές εκλογές ήταν 57,9% και στις προεδρικές 58,8%.
Ο σοσιαλιστής Αμπντού Ντιουφ επανεξελέγη στις προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 21 Φεβρουαρίου 1993, κερδίζοντας άλλους 7 υποψήφιους και συγκεντρώνοντας το 58,4% των ψήφων.[4] Η συμμετοχή στις εκλογές ήταν 51,5%.
Οι προεδρικές εκλογές που έγιναν στις 27 Φεβρουαρίου και στις 19 Μαρτίου 2000 είχαν ως αποτέλεσμα τη νίκη του ηγέτη της αντιπολίτευσης, Αμπντουλάγε Γουάντ. Παρότι ο πρόεδρος Αμπντού Ντιουφ από το Σοσιαλιστικό Κόμμα κέρδισε τις περισσότερες ψήφους στον πρώτο γύρο, τελικά ηττήθηκε από τον Γουάντ στον τελικό γύρο, στην πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας (από την εποχή της ανεξαρτησίας) που οι σοσιαλιστές έχασαν τις εκλογές.[4]
Οι προεδρικές εκλογές του 2007 έγιναν στις 25 Φεβρουαρίου με τον πρόεδρο Αμπντουλάγε Γουάντ, να επανεκλέγεται από τον πρώτο γύρο με ποσοστό γύρω στο 56% των ψήφων.[7][8]
| Υποψήφιος | Κόμμα | Συνασπισμός | Ψήφοι | % |
|---|---|---|---|---|
| Αμπντουλάγε Γουάντ | Σενεγαλέζικο Δημοκρατικό Κόμμα | Σοπί 2007 | 1.914.403 | 55,90 |
| Ιντρίσα Σεκ | Αντ Λιγκέι Σενεγκάλ | 510.922 | 14,92 | |
| Ουσμάν Τανόρ Ντιενγκ | Σοσιαλιστικό Κόμμα της Σενεγάλης | 464.287 | 13,56 | |
| Μουσταφά Νιας | Συνασπισμός των Προοδευτικών Δυνάμεων | Alternance 2007 | 203.129 | 5,93 |
| Ρομπέρ Σανιά | Τακού Ντεφαραάτ Σενεγκάλ (Takku Defaraat Sénégal) | 88.446 | 2,58 | |
| Αμπντουλάγιε Μπατιλί | Δημοκρατικός Σύνδεσμος/Κίνημα για το Εργατικό Κόμμα | Jubbanti Sénégal | 75.797 | 2,21 |
| Λάντινγκ Σαβανέ | Αντ Ζεφ (And-Jëf)/Αφρικανικό Κόμμα για τη Δημοκρατία και το Σοσιαλισμό | 70.780 | 2,07 | |
| Τάγια Σιλά | Συνασπισμός για Πρόοδο και Δικαιοσύνη/Jëf-Jël | 18.022 | 0,53 | |
| Σεΐχ Μπάμπα Ντιεγιέ | Μέτωπο για το Σοσιαλισμό και τη Δημοκρατία/Benno Jubël | 17.233 | 0,50 | |
| Μαμαντού Ντιαμίνε Ντιαλό | Τεκί Τααρού (Tekki Taaru Sénégal) | 16.570 | 0,48 | |
| Μαμά Αντάμα Γκουεγιέ | Σεγιάλ | 13.700 | 0,40 | |
| Ντουντού Ντογιέ | Ένωση για την Πρόοδο και την Ανανέωση | 9.918 | 0,29 | |
| Αλιούν Μπαγιέ | Ανεξάρτητος | 9.016 | 0,26 | |
| Λουί Ζακ Σενγκόρ | Κίνημα για την Απελευθέρωση του Σενεγαλέζικου Λαού | 8.212 | 0,24 | |
| Μοντού Ντιά | Ανεξάρτητος | 4.491 | 0,13 | |
| Σύνολο (συμμετοχή: 70,5)[1] | 3.424.926 | 100,0 | ||
Στις προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν σε δύο γύρους το 2012, Πρόεδρος εξελέγη ο Μακί Σαλ.[9]
| Υποψήφιος | Κόμμα | 1ος γύρος | 2ος γύρος | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Ψήφοι | % | Ψήφοι | % | ||
| Μακί Σαλ | Συνασπισμός για τη Δημοκρατία | 719.367 | 26,58 | 1.909.244 | 65,80 |
| Αμπντουλάγιε Γουάντε | Δημοκρατικό Κόμμα της Σενεγάλης | 942.327 | 34,81 | 992.556 | 34,20 |
| Μουσταφά Νιάς | Συμμαχία των Δυνάμεων της Προόδου/Ενωμένοι για να Ενισχύσουμε τη Σενεγάλη | 357.330 | 13,20 | ||
| Ούσμανε Τανόρ Ντιένγκ | Σοσιαλιστικό Κόμμα της Σενεγάλης | 305.924 | 11,30 | ||
| Ιντρίσα Σεκ | Rewmi | 212.853 | 7,86 | ||
| Σεΐχ Μπάμπα Ντιεγιέ | Μέτωπο για το Σοσιαλισμό και τη Δημοκρατία/Benno Jubël | 52.196 | 1,93 | ||
| Ιμπραχίμα Φαλ | Ανεξάρτητος | 48.972 | 1,81 | ||
| Σεΐχ Τιντιάν Γκαντιό | Πολιτικό Κίνημα του Πολίτη | 26.655 | 0,98 | ||
| Μορ Ντιένγκ | Κόμμα της Ελπίδας | 11.402 | 0,42 | ||
| Τζιμπρίλ Νγκομ | Ανεξάρτητος | 10.207 | 0,38 | ||
| Ουμάρ Χασίμου Ντιά | Ανθρωπιστικό Κόμμα Ñaxx Jariñu | 6.469 | 0,24 | ||
| Αμσατού Σόου Σιντιμπέ | Κίνημα Συσπείρωσης των Ηθοποιών για την Άμυνα των Δημοκρατικών Αξιών–Lennen | 5.167 | 0,19 | ||
| Ντουντού Ντογιέ | Ένωση για τη Δημοκρατία | 4.566 | 0,17 | ||
| Ντιούμα Ντιενγκ Ντιεκατέ | Δημοκρατικό Κόμμα Πρωτοβουλία Jogal | 3.354 | 0,12 | ||
| Έγκυρα | 2.706.789 | 100.00 | 2.901.800 | 100.00 | |
| Άκυρα | 28.346 | 1,04 | 14.093 | 0,48 | |
| Σύνολο ψήφων (συμμετοχή: 51,6%/55,0%) | 2.735.135 | 100,00 | 2.915.893 | 100,00 | |
| Πηγή: African Elections Database | |||||
Οι βουλευτικές εκλογές που έγιναν στις 22 Μαρτίου 1959 είχαν ως αποτέλεσμα τη νίκη της Σενεγαλέζικης Προοδευτικής Ένωσης, με ποσοστό συμμετοχής 74,5%.[10]
Την περίοδο 1963-1988 οι βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν ταυτόχρονα με τις προεδρικές εκλογές (δείτε τα αποτελέσματα παραπάνω).
Στις 9 Μαΐου 1993 τις βουλευτικές εκλογές κέρδισε το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα (με 84 έδρες από τις συνολικά 120 στο κοινοβούλιο), με ποσοστό συμμετοχής γύρω στο 41%.[4] Οι Σοσιαλιστές κέρδισαν και τις βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 24 Μαΐου 1998, με 93 έδρες από τις συνολικά 140. Η συμμετοχή σε εκείνες τις εκλογές ήταν μόλις 38,8%.[11]
Στις 29 Απριλίου 2001 διεξήχθησαν εκλογές για την ανάδειξη των μελών της Εθνοσυνέλευσης. Η Άνω Βουλή (Γερουσία), η οποία ήταν υπό τον έλεγχο των Σοσιαλιστών, καταργήθηκε με δημοψήφισμα.[12] Ο συνασπισμός Σοπί κέρδισε συνολικά 89 έδρες από τις 120 της Εθνοσυνέλευσης. Ο Σοπί απαρτιζόταν από το Σεναγαλέζικο Δημοκρατικό Κόμμα (Parti Démocratique Sénégalais), το Δημοκρατικό Σύνδεσμο- Κίνημα για το Εργατικό Κόμμα (Ligue Démocratique-Mouvement pour le Parti du Travial) και λοιπούς υποψηφίους.
Στις εκλογές του 2007, που έγιναν στις 3 Ιουνίου, ο συνασπισμός Σοπί 2007 κέρδισε 131 έδρες.[13] Πήραν μέρος συνολικά 14 κόμματα ή συνασπισμοί, ωστόσο οι εκλογές επισκιάστηκαν από την εκτεταμένη αποχή της αντιπολίτευσης.[14]
| Κόμμα | Ψήφοι | % | Έδρες |
|---|---|---|---|
| Συνασπισμός Σοπί (Sopi) 2007 | 1.190.609 | 69,21 | 131 |
| Συνασπισμός Τακού Ντεφαραάτ (Takku Defaraat Sénégal) | 86.621 | 5,04 | 3 |
| Συνασπισμός Αντ Ντεφαάρ (And Defaar Sénégal) | 84.998 | 4,94 | 3 |
| Συνασπισμός Βαάρ Βι (Waar Wi) | 74.919 | 4,35 | 3 |
| Συναγερμός για το Λαό | 73.083 | 4,25 | 2 |
| Μέτωπο για το Σοσιαλισμό και τη Δημοκρατία/Benno Jubël | 37.427 | 2,18 | 1 |
| Συμμαχία για Πρόοδο και Δικαιοσύνη/Jëf-Jël | 33.297 | 1,94 | 1 |
| Συσπείρωση για Ανανέωση και για τον Πολίτη | 30.658 | 1,78 | 1 |
| Αυθεντικό Σοσιαλιστικό Κόμμα | 26.320 | 1,53 | 1 |
| Εθνική Πατριωτική Ένωση/Τεκί (Tekki) | 22.271 | 1,29 | 1 |
| Ανανεωτικό Κίνημα για την Κοινωνική Ανάπτυξη | 20.041 | 1,16 | 1 |
| Συναγερμός των Οικολόγων της Σενεγάλης | 17.267 | 1,00 | 1 |
| Σοσιαλιστικό Δημοκρατικό Κόμμα/Jant Bi | 15.968 | 0,93 | 1 |
| Σενεγαλέζικος Πατριωτικός Συναγερμός/Jammi Rewmi | 6.847 | 0,40 | 0 |
| Σύνολο (συμμετοχή 34,75%), άκυρα/λευκά: 18.349 | 1.738.675 (εγγεγραμμένοι 5.004.096) | 100,0 | 150 |
Η Γερουσία (Άνω Βουλή) λειτούργησε αρχικά μόνο το 1999 και καταργήθηκε με συνταγματική τροποποίηση το 2001 (έπειτα από δημοψήφισμα). Ωστόσο, επαναλειτούργησε το 2007 με 100 έδρες: οι 65 να διορίζονται από τον πρόεδρο και 35 να εκλέγονται από τους 12.000 βουλευτές και τοπικούς συμβούλους. Το κυβερνών Σενεγαλέζικο Δημοκρατικό Κόμμα (PDS) κέρδισε τις 34 από τις συνολικά 35 έδρες στις εκλογές για Γερουσία, που διεξήχθησαν στις 19 Αυγούστου 2007. Μία έδρα πήρε το κόμμα And-Jëf/Αφρικανικό Κόμμα για Δημοκρατία και Σοσιαλισμό (AJ/PADS). Άλλες 4 ομάδες πήραν μέρος στις εκλογές, όμως δεν κέρδισαν έδρες.[15][16] Όπως και στις εκλογές για Εθνοσυνέλευση του 2007, τα περισσότερα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν έλαβαν μέρος στις εκλογές.[15]
Μετά τις εκλογές η Γερουσία συστάθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2007,[17] και ο Παπ Ντιόπ εξελέγη πρόεδρός της στις 3 Οκτωβρίου.[18]
Νέες εκλογές για Γερουσία προγραμματίζονταν για το Σεπτέμβριο του 2012, όμως στα τέλη Αυγούστου του 2012, ο πρόεδρος Μάκι Σαλ ανακοίνωσε τα σχέδιά του για κατάργηση της Γερουσίας και την επιστροφή στο μονοθάλαμο κοινοβούλιο. Η απόφαση για κατάργηση λήφθηκε εν μέσω εκταταμένων πλημμυρών με σκοπό την εξοικονόμηση πόρων για την πρόληψη παρόμοιων καταστροφών.[19]
Βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν την 1η Ιουλίου 2012, με το συνασπισμό που είναι φίλα προσκείμενος στον Πρόεδρο Μάκι Σαλ (Ενωμένοι με Ελπίδα) να κερδίζει τις 119 επί συνόλου 150 εδρών στην Εθνοσυνέλευση και το Δημοκρατικό Κόμμα της Σενεγάλης να καταλαμβάνει 12 έδρες. Η συμμετοχή ήταν της τάξης του 36,8%[20]. Ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του νέου εκλογικού νόμου για την ισότιμη εκπροσώπηση στις κομματικές λίστες, 64 γυναίκες εξελέγησαν στην Εθνοσυνέλευση.
| Κόμμα | Ψήφοι | % | Έδρες |
|---|---|---|---|
| Συνασπισμός Ενωμένοι με Ελπίδα | 1.040.899 | 53,06 | 119 |
| Δημοκρατικό Κόμμα της Σενεγάλης | 298.846 | 15,23 | 12 |
| Bokk Gis Gis | 143.180 | 7,30 | 4 |
| Κίνημα Πολιτών για Εθνική Μεταρρύθμιση | 113.321 | 5,78 | 4 |
| Ρεπουμπλικανική Κίνηση για Σοσιαλισμό και Δημοκρατία | 70.655 | 3,60 | 2 |
| Κόμμα για την Αλήθεια και την Ανάπτυξη | 48.553 | 2,47 | 2 |
| Ένωση για Δημοκρατική Ανανέωση | 21.964 | 1,12 | 1 |
| Πατριωτικό Κίνημα Σενεγάλης | 21.868 | 1,11 | 1 |
| Πατριωτική Συσπείρωση για Δικαιοσύνη και Ισότητα | 20.762 | 1,06 | 1 |
| Κόμμα για την Παρουσία των Πολιτών | 20.671 | 1,05 | 1 |
| Deggo Souxali Transport ak Commerce | 18.859 | 0,96 | 1 |
| Συνασπισμός Leeral | 17.791 | 0,91 | 1 |
| And-Jëf/Αφρικανικό Κόμμα για τη Δημοκρατία και το Σοσιαλισμό | 15.889 | 0,81 | 1 |
| Άκυρα/λευκά | 7.076 | – | – |
| Σύνολο | 1.968.852 | 100 | 150 |
| Εγγεγραμμένοι/συμμετοχή | 5.368.783 | 36,67 | – |
| Πηγή: African Elections Database | |||
Οι τοπικές εκλογές μπορεί να χαρακτηριστούν εξίσου σημαντικές με τις γενικές εκλογές, καθώς στις δύο πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις το αρνητικό αποτέλεσμα οδήγησε σε πρωθυπουργική αλλαγή. Ειδικότερα, το κυβερνών κόμμα του προέδρου Γουάντε ηττήθηκε στις τοπικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 22 Μαρτίου του 2009.[21] Μεταξύ άλλων, ο κυβερνών συνασπισμός SOPI απώλεσε την πλειοψηφία στην πρωτεύουσα Ντακάρ και σε άλλες σημαντικές πόλεις. Την 1η Σεπτεμβρίου 2013 διορίστηκε πρωθυπουργός η Αμινατά Τουρέ. Έπειτα από μία παρόμοια ήττα στις τοπικές εκλογές στην πρωτεύουσα στις 29 Ιουνίου 2014, η πρωθυπουργός παραιτήθηκε και τον Ιούλιο ανέλαβε νέος πρωθυπουργός ο τεχνοκράτης Μοχάμεντ Ντιόν.[22]
Στη χώρα έχουν διεξαχθεί σημαντικά δημοψηφίσματα τα έτη 1958, 1963, 1970 , 2001 και 2016.
Στις 28 Σεπτεμβρίου 1958 στο πλαίσιο ενός ευρύτερου δημοψηφίσματος σε ολόκληρη τη Γαλλική Ένωση, οι ψηφοφόροι στη Σενεγάλη κλήθηκαν να αποφανθούν για το νέο Σύνταγμα της Γαλλίας. Το 97,55% των ψηφισάντων υπερψήφισε το Σύνταγμα, που σήμαινε ότι απέρριψαν την ανεξαρτησία της χώρας από τη Γαλλία.[23]
| Επιλογή | Ψήφοι | % |
|---|---|---|
| Υπέρ | 870.362 | 97,55 |
| Κατά | 21.901 | 2,45 |
| Άκυρα/λευκά | 1.106 | – |
| Σύνολο | 893.369 | 100 |
| Εγγεγραμμένοι/συμμετοχή | 1.106.828 | 80,71 |
| Πηγή: Direct Democracy | ||
Στις 3 Μαρτίου 1963 σε ένα άλλο δημοψήφισμα, υπερψηφίστηκε η πρόταση να καταργηθεί η θέση του Πρωθυπουργού, με ποσοστό 99,45%. Το ποσοστό συμμετοχής ήταν 94,3%.[4] Επτά χρόνια αργότερα, στις 22 Φεβρουαρίου 1970 οι πολίτες αποφάνθηκαν υπέρ της επαναφοράς της θέσης του Πρωθυπουργού με ποσοστό 99,96% σε άλλο δημοψήφισμα, με συμμετοχή 95,2%. Στις 26 Φεβρουαρίου διορίστηκε πρωθυπουργός ο Αμπντού Ντιουφ.[4]
Δημοψήφισμα για ένα νέο Σύνταγμα έγινε στις 7 Ιανουαρίου 2001. Με βάση τις μεταρρυθμίσεις του Συντάγματος, καταργήθηκε η Γερουσία, η οποία συστάθηκε μόνο το 1999. Οι πρώτες εκλογές για Γερουσία είχαν συναντήσει την αποχή των κομμάτων της αντιπολίτευσης, τα οποία είχαν θεωρήσει τη σύστασή της ότι δεν ήταν απαραίτητη. Οι πολίτες υπερψήφισαν σε ποσοστό 94% το νέο Σύνταγμα.[24] Ως αποτέλεσμα, διεξήχθησαν πρόωρες βουλευτικές εκλογές τον Απρίλιο του 2001.
Στις 20 Μαρτίου 2016 οι πολίτες υπερψήφισαν σε ποσοστό 62,64% συνολικά 15 αλλαγές στο σύνταγμα.[25] Ανάμεσα στις προτεινόμενες αλλαγές ήταν η μείωση της θητείας του Προέδρου από τα 7 στα 5 χρόνια (θα ισχύσει από το 2019 και μετά),[26][27] συνταγματική αναγνώριση του αρχηγού της Αντιπολίτευσης, ενισχυμένες εξουσίες για τις τοπικές αρχές και αλαλγές στην ιδιοκτησίας της γης και των φυσικών πόρων.
| Επιλογή | Ψήφοι | % |
|---|---|---|
| Υπέρ | 1.367.592 | 62,64 |
| Κατά | 815.655 | 37,36 |
| Άκυρα/λευκά ψηφοδέλτια | 19.815 | – |
| Σύνολο | 2.203.062 | 100 |
| Εγγεγραμμένοι/συμμετοχή | 5.709.582 | 38,59 |
| Πηγή: Direct Democracy | ||