Στην Αιθιοπία διεξάγονται εκλογές για βουλή σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Η Ομοσπονδιακή Συνέλευση αποτελείται από 2 σώματα: το Συμβούλιο των Αντιπροσώπων του Λαού (Yehizbtewekayoch Mekir Bet) με όχι περισσότερα από 550 μέλη με βάση το σύνταγμα όμως στην πραγματικότητα τα μέλη είναι σχεδόν 547, εκλεγμένα για 5ετή θητεία σε μονοεδρικές περιφέρειες και το Συμβούλιο της Ομοσπονδίας (Yefedereshn Mekir Bet) με 117 μέλη, το καθένα από τις 22 μειονότητες και ένα από τον κάθε επαγγελματικό τομέα από τις υπόλοιπες εθνικότητες, όπως ορίζονται από τα περιφερειακά συμβούλια, τα οποία μπορεί να τα εκλέξουν τα ίδια. Ο πρόεδρος εκλέγεται έμμεσα από την βουλή. Η τελευταία προεδρική εκλογή διεξήχθη το 2013.Οι πιο πρόσφατες βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν τον Μάιο του 2015. Στη χώρα έχει διεξαχθεί και ένα δημοψήφισμα, το 1987.
Για πρώτη φορά εξελέγη πρόεδρος το 1987. Ακολούθησαν εκλογές προέδρου το 1995, 2001, 2007 και το 2013.
Ο Μουλάτου Τεσόμε εξελέγη ομόφωνα πρόεδρος από το Κοινοβούλιο στις 7 Οκτωβρίου 2013[1] με τον μοναδικό βουλευτή της Αντιπολίτευσης Γκίρμα Σεϊφού από το κόμμα Ενότητα για Δημοκρατία και Δικαιοσύνη, να καλωσορίζει την εκλογή του.[1]
Στην προεδρική εκλογή που έλαβε χώρα στις 9 Οκτωβρίου 2007, το κοινοβούλιο επανεξέλεξε πρόεδρο τον Γκίρμα Ουόλντε-Γκιόργκις, για δεύτερη θητεία 6 ετών. Στην αρχή εξελέγη από την άνω βουλή , τον Οίκο της Ομοσπονδίας, προτού εκλεγεί και με τις ψήφους της κάτω βουλής, που είναι ο Οίκος των Αντιπροσώπων του Λαού, με 430 ψήφους υπέρ, 88 κατά και 11 παρόντες.[2]
Οι πιο πρόσφατες γενικές εκλογές διεξήχθησαν στις 24 Μαΐου 2015, με ιδιαίτερα υψηλή συμμετοχή.[3]
Γενικές εκλογές διεξήχθησαν στη χώρα το 1957 για την εκλογή 210 μελών της Αίθουσας των Αντιπροσώπων (Κάτω Βουλής). Τα μέλη της Άνω βουλής διορίζονταν από τον αυτοκράτορα.[4] Οι εκλογές έγιναν με το νέο σύνταγμα του 1955, το οποίο τέθηκε σε ισχύ από τον αυτοκράτορα Χαϊλέ Σελασιέ και ήταν οι πρώτες στην ιστορία της αρχαίας χώρας.
Οι επόμενες γενικές εκλογές διεξήχθησαν το 1961, με τα πολιτικά κόμματα να είναι απαγορευμένα. Ως αποτέλεσμα, όλοι οι υποψήφιοι ήταν ανεξάρτητοι. Ο αριθμός των εδρών αυξήθηκε από 210 σε 250.[5]
Στις εκλογές για την ανάδειξη των μελών της Κάτω Βουλής που έγιναν το 1965 και το 1969 εξελέγησαν μόνο ανεξάρτητοι, καθώς ήταν ξανά απαγορευμένα τα πολιτικά κόμματα. Ο Ακλίλου Χάμπτε-Ουόλντ παρέμεινε στην πρωθυπουργία μετά τις εκλογές. Στις εκλογές του 1969 ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέβηκε στα 5,2 εκατομμύρια, ενώ οι ψηφίσαντες ήταν 3,4 εκατ. Ο αριθμός των υποψηφίων επίσης αυξήθηκε και έφτασαν τους 1.500.[5]
Στις 23 Ιουνίου και 7 Ιουλίου 1973 εξελέγησαν τα 250 μέλη της Αίθουσας των Αντιπροσώπων, με τα 125 μέλη της Γερουσίας να διορίζονται από τον Αυτοκράτορα.[6] Ήταν οι τελευταίες εκλογές που διεξήχθησαν με αυτοκράτορα στην εξουσία.[7] Οι εκλογές προκηρύχθηκαν μετά τη διάλυση του κοινοβουλίου που είχε εκλεγεί το 1969.Στις εκλογές πήραν μέρος μόνο ανεξάρτητοι και ψήφισαν όσοι ήταν ηλικίας 21 ετών και πάνω, με τους εγγεγραμμένους ψηφοφόρους να ανέρχονται στα 7,3 εκατομμύρια άτομα.[6] Περί τα 4.234.000 εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι προσήλθαν στις κάλπες.[8] Το υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής (γύρω στο 66%) καταγράφηκε μεταξύ της νεολαίας ηλικίας 25-35 ετών.[9] 1.500 υποψήφιοι έλαβαν μέρος. Μετά τις εκλογές έγινε πρωθυπουργός ο Εντελκάτσιου Μάκονεν.[6] Οι βουλευτές εξελέγησαν για θητεία 4 ετών, η οποία διακόπηκε από την ανατροπή της μοναρχίας το 1974.[7]
Οι πρώτες γενικές εκλογές μετά την ανατροπή της μοναρχίας στην Αιθιοπία διεξήχθησαν στις 14 Ιουνίου 1987. Ήταν επίσης οι πρώτες εκλογές με το νέο σύνταγμα του 1987, με το οποίο το πολίτευμα της χώρας έγινε Λαοκρατική Δημοκρατία (PDRE). Με το νέο σύνταγμα θεσπίστηκε το κοινοβούλιο, με την ονομασία Shengo, ως ανώτατο όργανο του κράτους. Τις 835 έδρες διεκδίκησαν 2.500 υποψήφιοι, από τους οποίους οι περισσότεροι προεπιλέχθηκαν από το κυβερνών μαρξιστικό-λενινιστικό Κόμμα των Εργατών της Αιθιοπίας.[10] Η συμμετοχή σύμφωνα με πληροφορίες ήταν 90,5%.[11]
| Κόμμα | Ψήφοι | % | Έδρες |
|---|---|---|---|
| Κόμμα των Εργατών της Αιθιοπίας | 12.981.957 | 99,2 | 795 |
| Ανεξάρτητοι | 104.693 | 0,8 | 40 |
| Άκυρα/λευκά ψηφοδέλτια | 2.998.350 | - | - |
| Σύνολο | 16.085.900 | 100 | 835 |
| Πηγή: Nohlen, et alia | |||
Στις 5 Ιουνίου 1994 έγιναν εκλογές για Συντακτική Συνέλευση, με σκοπό τον σχεδιασμό ενός νέου συντάγματος. Ήταν οι πρώτες εκλογές μετά την ανατροπή του δικτάτορα Μενγκίστου Χαϊλέ Μαριάμ το 1991 και οι πρώτες πολυκομματικές. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το Επαναστατικό Δημοκρατικό Μέτωπο του Λαού της Αιθιοπίας και οι σύμμαχοί του κέρδισαν 463 επί συνόλου 544 εδρών. Η συμμετοχή διαμορφώθηκε στο 87,5%.[12] Το νέο σύνταγμα ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο του 1994 και τέθηκε σε ισχύ τον Αύγουστο του 1995.
Εκλογές για το Συμβούλιο των Αντιπροσώπων του Λαού έγιναν στις 7 και στις 18 Μαΐου 1995, ενώ στις επαρχίες Αφάρ, Σομαλίας και Χαράρι καθυστέρησαν ως τις 28 Ιουνίου. Παρότι ήταν οι πρώτες πολυκομματικές βουλευτικές εκλογές στην Αιθιοπία, τα πιο πολλά κόμματα δεν πήραν μέρος.[13] Το EPRDF και οι σύμμαχοί του κέρδισαν τις 471 από τις συνολικά 547 έδρες στο συμβούλιο, με τα υπόλοιπα κόμματα και τους ανεξάρτητους να κερδίζουν τις υπόλοιπες 75 έδρες.[14]
Οι επόμενες εκλογές έγιναν στις 14 Μαΐου και στις 31 Αυγούστου 2000 για βουλή και για τα περιφερειακά συμβούλια. Συνολικά 17 κόμματα πήραν μέρος, παρότι δεν έλαβαν μέρος και αρκετά άλλα κόμματα.[15] Οι εκλογές διεξήχθησαν σύμφωνα με τους παρατηρητές με παρατυπίες, ενώ πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι που υποστήριξαν την αντιπολίτευση, απολύθηκαν. Στον πρώτο γύρο οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι ήταν 20.252.000 , από τους οποίους το 90% προσήλθαν στις κάλπες.[16] Το EPRDF κέρδισε 481 από τις συνολικά 547 έδρες στις εθνικές εκλογές.[17] Στον δεύτερο γύρο ψήφισε το 75% από τα 1,15 εκατομμύρια εγγεγραμμένους ψηφοφόρους. Τα αποτελέσματα έδωσαν 19 έδρες στο κόμμα SPDP, με τις υπόλοιπες 4 να πηγαίνουν σε ανεξάρτητους υποψηφίους.[16]
Στις γενικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 15 Μαΐου 2005 αναδείχθηκαν τα μέλη τόσο της Βουλής των Αντιπροσώπων του Λαού όσο και των 4 περιφερειακών συμβουλίων. Έπειτα από πιέσεις της διεθνούς κοινότητας, ο πρωθυπουργός Μέλας Ζενάουι υποσχέθηκε ότι οι εκλογές εκείνες θα ήταν η απόδειξη ότι θα ερχόταν περισσότερη δημοκρατία στην πολυεθνική Αιθιοπία. Το 90% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων προσήλθε στις κάλπες. Οι παρατηρητές της ΕΕ επισήμαναν τις σημαντικά διευρυμένες ελευθερίες κατά την προεκλογική εκστρατεία.[18] Ωστόσο, η αντιπολίτευση κατήγγειλε παρατυπίες και έκανε λόγο για συλλήψεις πολλών από τα μέλη τους. Τα τελικά αποτελέσματα, μετά τη διεξαγωγή (31 Αυγούστου) και του δεύτερου γύρου στην επαρχία Σομαλίας (δεν πήρε μέρος η αντιπολίτευση) ανακοινώθηκαν στις 5 Σεπτεμβρίου. Το EPRDF διατήρησε τον έλεγχο της κυβέρνησης με 327 έδρες ή 59% των ψήφων. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης κέρδισαν 174 έδρες ή 32%. Τον Οκτώβριο του 2006 το πόρισμα της δημόσιας έρευνας για τις ταραχές σχετικά με τις εκλογές δημοσιοποιήθηκε στο Associated Press (AP) και ανέφερε ότι 199 άνθρωποι (193 πολίτες και 6 αστυνομικοί) σκοτώθηκαν και 763 τραυματίστηκαν, ένας αριθμός κατά πολύ μεγαλύτερος από τα κυβερνητικά στοιχεία, που έκαναν λόγο για 61 νεκρούς πολίτες και 7 αστυνομικούς. Τα μέλη της επιτροπής που διενήργησαν την έρευνα μίλησαν για "σφαγή" και κατήγγειλαν μεταξύ άλλων την παρενόχλησή τους και τις απειλές που δέχτηκαν τα ίδια από την κυβέρνηση.[19] Το πόρισμα της ΕΕ ανέφερε ότι υπήρξαν παρενοχλήσεις κατά τις εκλογές.[20]
Βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στις 23 Μαΐου 2010. Συνολικά 4.525 υποψήφιοι κατήλθαν για τις εκλογές , συμπεριλαμβανομένων και των 546 εδρών στη Βουλή των Αντιπροσώπων: από αυτούς οι 1.349 ήταν μέλη του κυβερνώντος κόμματος EPRDF, ενώ οι ανεξάρτητοι υποψήφιοι ήταν 4.[21] Το κυβερνών κόμμα του Μέλες Ζενάουι κέρδισε τις εκλογές με 499 έδρες.[22] Το EPRDF έλαβε 499 έδρες, τα κόμματα που ήταν προσκείμενα στην κυβέρνηση 35 έδρες και τα κόμματα της αντιπολίτευσης έλαβαν 2 έδρες. Οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι ήταν 29.170.867.[23] Το κυβερνών EPRDF κέρδισε όλες εκτός από μία από τις 1.904 έδρες για τα περιφερειακά συμβούλια στις ταυτόχρονες περιφερειακές εκλογές. Στις 20 Ιουλίου απορρίφθηκε και η τελευταία ένσταση της αντιπολίτευσης, που είχε προσβάλει τα αποτελέσματα στο δικαστήριο.[24] Από την πλευρά τους, οι διεθνείς παρατηρητές έκαναν λόγο (Διεθνής Αμνηστία) για εκλογές που χαρακτηρίστηκαν από παραβιάσεις στην ελευθερία της έκφρασης και των κινήσεων της αντιπολίτευσης , όπως επίσης και την έλλειψη κάλυψης από τα ΜΜΕ. Δεν επιτράπηκε στον επικεφαλής των παρατηρητών της ΕΕ να έρθει στη χώρα.[25]
Το μοναδικό ως σήμερα δημοψήφισμα στην ιστορία της χώρας έλαβε χώρα το 1987.
Την 1η Φεβρουαρίου 1987 σε δημοψήφισμα εγκρίθηκε με 81% υπέρ και με συμμετοχή 96,3% ένα νέο σύνταγμα.[26] Με το νέο σύνταγμα, η Αιθιοπία έγινε μονοκομματικό κράτος και μοναδικό νόμιμο κόμμα ήταν το Κόμμα των Εργατών της Αιθιοπίας. Το νέο σύνταγμα τέθηκε σε ισχύ στις 12 Σεπτεμβρίου.[27]
| Επιλογή | Ψήφοι | % |
|---|---|---|
| Υπέρ | 81 | |
| Κατά | 19 | |
| Σύνολο | 14.035.718 | 100 |
| Εγγεγραμμένοι/συμμετοχή | 14.570.011 | 96,3 |
| Πηγή: African Elections Database | ||