Εκχριστιανισμός

Εκχριστιανισμός (εκ + χριστιανισμός) ονομάζεται η προσχώρηση στη χριστιανική θρησκεία με αποκήρυξη της προηγούμενης θρησκευτικής πίστης, είτε με την πειθώ είτε με τη βία. Το φαινόμενο του προσηλυτισμού στον Χριστιανισμό υπήρξε σε όλες τις εποχές λόγω της εντολής του Ιησού «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη» (Ματθ. κη,19) και πραγματοποιείτο άλλοτε ειρηνικά και άλλοτε με φαινόμενα ακραίας βίας.

Η πρώτη εκδήλωση βίαιου εκχριστιανισμού ήταν επί του βυζαντινού αυτοκράτορα Θεοδόσιου, όταν και απαγορεύτηκε κάθε άλλη λατρεία. Με διατάγματα απαγορεύτηκε η είσοδος στους αρχαίους ναούς με ποινή θανάτου.

Από τα πιο έντονα γεγονότα βίαιου εκχριστιανισμού συντελέστηκαν από τους ρωμαιοκαθολικούς, Ισπανούς κονκισταδόρες τον 16ο αιώνα, στην κατάκτηση της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής από τη χώρα τους.

Στη διάρκεια των επιχειρήσεων αυτών, πολλοί ιστορικοί υπογραμμίζουν τις ωμότητες των Ισπανών ενάντια στους ιθαγενείς και τον θρησκευτικό φανατισμό τους που οδήγησε σε βίαιο εκχριστιανισμό των ντόπιων πληθυσμών, με υποχρεωτικές βαπτίσεις κ.ά. Ελάχιστα φωτεινά παραδείγματα υπήρξαν που προστάτεψαν τους ντόπιους από τη βία, η οποία συνεχίστηκε και μετά την κατάκτηση των περιοχών τους.

Τα φαινόμενα βίαιης αντιμετώπισης ανθρώπων από εκπροσώπους του Χριστιανισμού συνδέονται έντονα και με την Ιερά Εξέταση, ένα εκκλησιαστικό δικαστήριο που ιδρύθηκε τον 12ο αιώνα με σκοπό να καταπολεμήσει τις αιρέσεις και που εφάρμοζε συχνά βίαιες μεθόδους για να αποσπάσει ομολογίες ενοχής.

Στα μέσα του 13ου αιώνα η Ιερά Εξέταση είχε εγκατασταθεί σχεδόν σε όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες ενώ από τα μέσα του 14ου και τις αρχές του 15ου αιώνα το έργο της άρχισε να εξασθενεί παντού, εκτός από την Ισπανία, όπου την περίοδο αυτή κάνει τη σκληρότερη επανεμφάνισή της, και μεταβάλλεται σε ένα πολιτικό όργανο εξόντωσης στα χέρια των ρωμαιοκαθολικών βασιλέων.