Ελεούσα ή Γλυκοφιλούσα

Ελεούσα ή Γλυκοφιλούσα είναι συγγενέστατοι εικονογραφικοί τύποι της Παναγίας κατά τους οποίους η Θεομήτωρ σε προτομή βαστά τον μικρό Χριστό, σκύβοντας το κεφάλι της στο μάγουλό του. Τα δύο πρόσωπα βρίσκονται σε επαφή και ο μικρός Χριστός αγκαλιάζει τη μητέρα του. Στον τύπο της Γλυκοφιλούσας ο Χριστός αγγίζει το σαγόνι της μητέρας του.[1]

Η Παναγία του Βλαντίμιρ, αρχές του 12ου αι

Προέλευση εικονογραφικών τύπων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εντοπίζεται στην παλαιοχριστιανική περίοδο. Ίχνη της Ελεούσας βρίσκονται σε κίονα στον ρωμαϊκό ναό της Santa Maria Antiqua (μέσα του 7ου αιώνα). Η Θεοτόκος του Βλαντίμιρ (αρχές του 12ου αι.) είναι μια από τις πιο γνωστές περιπτώσεις, η οποία προέρχεται από την Κωνσταντινούπολη και βρίσκεται σήμερα στο μουσείο Τρετιακόφ της Μόσχας.[2]

Πιέτρο Λορεντσέττι, Η Παναγία με το Θείο Βρέφος (τέμπερα σε ξύλο, μεταξύ 1340-1345). Lindenau-Museum, Άλτενμπουργκ (Θουριγγία, Γερμανία).
  1. Κωνσταντίνος Δ. Καλοκύρης, Η Θεοτόκος εις την εικονογραφίαν Ανατολής και Δύσεως. Θεσσαλονίκη: Πατριαρχικόν Ίδρυμα Πατερικών Μελετών, 1972, σσ.67-68.
  2. Καλοκύρης (1972), σ.68.