| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Οι εκλογικές περιφέρειες της Ελλάδας με το χρώμα του πλειοψηφούντος κόμματος. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Οι ελληνικές βουλευτικές εκλογές του 2019 διεξήχθησαν στις 7 Ιουλίου. Ήταν πρόωρες εκλογές, οι οποίες προκηρύχθηκαν από την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, μετά την ήττα του κυβερνώντος κόμματος στις ευρωεκλογές και στις αυτοδιοικητικές εκλογές του ίδιου έτους.[1] Για τη διεξαγωγή των εκλογών, στήθηκαν 21.185 βασικά εκλογικά τμήματα και 295 ειδικά εκλογικά τμήματα ετεροδημοτών.
Πρώτο κόμμα ήλθε η Νέα Δημοκρατία με ποσοστό 39,85% και 158 έδρες, δεύτερο κόμμα ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς με 31,53% και 86 έδρες, τρίτο κόμμα το Κίνημα Αλλαγής με 8,10% και 22 έδρες, τέταρτο κόμμα το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας με 5,30% και 15 έδρες, πέμπτο κόμμα η Ελληνική Λύση με 3,70% και 10 έδρες και έκτο κοινοβουλευτικό κόμμα το Μέτωπο Ευρωπαϊκής Ρεαλιστικής Ανυπακοής με 3,44% και 9 έδρες. Η κατανομή των εδρών έγινε με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής.
Η συμμετοχή ανήλθε στο 57,78% και η αποχή στο 42,22%, επί των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων.[2]
Την επόμενη ημέρα, 8 Ιουλίου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος έδωσε στον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκο Μητσοτάκη εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.[3] Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ορκίστηκε πρωθυπουργός την ίδια ημέρα,[4] ενώ τα μέλη της κυβέρνησης ορκίστηκαν στις 9 Ιουλίου.[5]
Η εκλογή μελών για τη Βουλή των Ελλήνων γίνεται με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία κάθε τέσσερα χρόνια.[6][7] Για τις βουλευτικές εκλογές η Ελληνική επικράτεια χωρίζεται σε 59 εκλογικές περιφέρειες.
Δικαίωμα ψήφου για την εκλογή βουλευτών έχουν όλοι οι Έλληνες πολίτες υπό τις εξής προϋποθέσεις: έχουν συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας τους (μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του έτους των εκλογών), είναι εγγεγραμμένοι σε εκλογικό κατάλογο δήμου της χώρας και δεν έχουν στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν.[8] Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική.[6]
Εκλόγιμοι είναι οι Έλληνες πολίτες που έχουν συμπληρώσει το 25ο έτος της ηλικίας του κατά την ημέρα της εκλογής και έχουν τη νόμιμη ικανότητα του εκλέγειν.[9]
Ο αριθμός των βουλευτών για όλη την επικράτεια ορίζεται σε 300. Από αυτούς, οι 288 εκλέγονται στις εκλογικές περιφέρειες, ενώ οι υπόλοιποι δώδεκα εκλέγονται ενιαία σε ολόκληρη την επικράτεια.[10]
Το σύστημα εκλογής των μελών της Βουλής των Ελλήνων σε αυτές τις εκλογές είναι η ενισχυμένη αναλογική. Από τις 300 έδρες, οι 250 κατανέμονται με βάση το αναλογικό σύστημα. Στο κόμμα, που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό έγκυρων ψηφοδελτίων στο σύνολο της επικράτειας, παραχωρούνται, επιπλέον των εδρών που λαμβάνει, 50 ακόμη έδρες. Η επιπλέον παραχώρηση 50 εδρών γίνεται, επίσης, σε συνασπισμό συνεργαζόμενων κομμάτων, εφόσον ο μέσος όρος της δύναμης των κομμάτων που τον απαρτίζουν, είναι μεγαλύτερος από τη δύναμη του αυτοτελούς κόμματος, που συγκέντρωσε το μεγαλύτερο αριθμό έγκυρων ψηφοδελτίων.[11]
Για να εισέλθει στη Βουλή ένα κόμμα χρειάζεται να συγκεντρώσει στην επικράτεια ποσοστό εγκύρων ψηφοδελτίων τουλάχιστον 3% του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων που έλαβαν στην επικράτεια όλοι οι εκλογικοί σχηματισμοί.[12] Η κοινοβουλευτική πλειοψηφία επιτυγχάνεται με ένα κόμμα ή συνασπισμό κομμάτων που κερδίζει τουλάχιστον τις μισές συν μία έδρα από το σύνολο των εδρών (151 από τις 300).
Στις εθνικές εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση Τσίπρα σύναψε νέο πρόγραμμα στήριξης της ελληνικής οικονομίας[13] και παρά τη διάσπαση που υπέστη στο εσωτερικό του,[14][15] ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. κατάφερε να αναδειχθεί νικητής των εκλογών[16] και να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού με τους Ανεξάρτητους Έλληνες, με πρωθυπουργό τον Αλέξη Τσίπρα.[17]
Τρία χρόνια αργότερα, τον Αύγουστο του 2018 έληξε ο μηχανισμός οικονομικής στήριξης της χώρας,[18] αλλά με πολυετή επιτήρηση.[19][20]
Τον Ιανουάριο του 2019, η κυβέρνηση έφερε προς κύρωση στη Βουλή των Ελλήνων τη Συμφωνία των Πρεσπών,[21] η οποία είχε υπογραφεί επτά μήνες πριν μεταξύ της Ελλάδας και της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας και αφορούσε το ζήτημα της ονομασίας της δεύτερης.[22] Όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, καθώς και οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, τάχθηκαν κατά της συμφωνίας. Το γεγονός αυτό, επέφερε κυβερνητική κρίση, με αποτέλεσμα την αποχώρηση των ΑΝ.ΕΛ. από την κυβέρνηση.[23] Ωστόσο, η κυβέρνηση κατάφερε να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, καθώς εκτός από τους βουλευτές του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., την κυβέρνηση υπερψήφισαν ανεξάρτητοι βουλευτές που είχαν προηγουμένως διαγραφεί από το Ποτάμι και τους ΑΝ.ΕΛ.[24]
Στις 26 Μαΐου 2019, διενεργήθηκαν οι ευρωεκλογές και οι εκλογές για τον α' γύρο της τοπικής αυτοδιοίκησης του 2019. Στις ευρωεκλογές ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ηττήθηκε από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, λαμβάνοντας 23,75% έναντι 33,12% της Νέας Δημοκρατίας, γεγονός που ώθησε τον Έλληνα Πρωθυπουργό να θεωρήσει ότι δεν είχε τη λαϊκή νομιμοποίηση να συνεχίσει να κυβερνά μέχρι το τέλος της τετραετίας, σε μία αρκετά κρίσιμη περίοδο για την ελληνική οικονομία.
Η προκήρυξη των εκλογών πραγματοποιήθηκε περίπου 3,5 μήνες νωρίτερα από τη λήξη της προβλεπόμενης θητείας της κυβέρνησης Τσίπρα.[1][25]
Το βράδυ των ευρωεκλογών, μετά την ήττα του κυβερνώντος κόμματος, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε τη διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών εκλογών[26]. Στις 10 Ιουνίου επισκέφθηκε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, για να του ζητήσει την πρόωρη διάλυση της Βουλής, επικαλούμενος την «παρατεταμένη προεκλογική περίοδο» των επόμενων μηνών και την επίπτωση που πιθανώς θα είχε στην ελληνική οικονομία. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έκανε δεκτό το αίτημά του[27]. Με Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο εκδόθηκε και θυροκολλήθηκε την επόμενη ημέρα[28], διαλύθηκε η Βουλή της ΙΖ΄ Περιόδου της Προεδρευόμενης Δημοκρατίας και προκηρύχθηκαν εκλογές για τις 7 Ιουλίου 2019, ημέρα Κυριακή[29].
Τα 20 κόμματα που συμμετείχαν στις Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 2019, με το σύνολο των υποψηφίων ανά εκλογική περιφέρεια καθώς και τα ψηφοδέλτια επικρατείας, περιλαμβάνονται στην επίσημη ανακήρυξη από τον Άρειο Πάγο.[30]
Οι δημοσκοπήσεις τον μήνα πριν τις εκλογές έδειχναν πρώτη τη ΝΔ με ποσοστά από 34-39,5%, δεύτερο το ΣΥΡΙΖΑ με 22-27,5%, τρίτο κόμμα το ΚΙΝΑΛ με ποσοστά από 6-8% και τέταρτο το ΚΚΕ 3,8-6,6%.
Το exit poll έδινε ΝΔ 38-41%, ΣΥΡΙΖΑ 29-32%, ΚΙΝΑΛ 7-9%, ΚΚΕ 5-6%, ΜέΡΑ25 2,8-3,8%, Χρυσή Αυγή 2,7-3,4%, Ελληνική Λύση 3,5-4,5%.[31]
Κόμμα | Επικεφαλής | Ψήφοι | Έδρες | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Αριθμός | % | ± % | Αριθμός | ± | |||||||
Νέα Δημοκρατία | Κυριάκος Μητσοτάκης | 2.251.618 | 39,85 | +11,76 | 158 | +83 | |||||
Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς | Αλέξης Τσίπρας | 1.781.057 | 31,53 | -3,93 | 86 | -59 | |||||
Κίνημα Αλλαγής1 | Φώφη Γεννηματά | 457.623 | 8,10 | +1,82 | 22 | +5 | |||||
Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας | Δημήτρης Κουτσούμπας | 299.621 | 5,30 | -0,25 | 15 | ||||||
Ελληνική Λύση | Κυριάκος Βελόπουλος | 209.290 | 3,70 | N/A | 10 | N/A | |||||
Μέτωπο Ευρωπαϊκής Ρεαλιστικής Ανυπακοής | Γιάνης Βαρουφάκης | 194.576 | 3,44 | N/A | 9 | N/A | |||||
Χρυσή Αυγή | Νίκος Μιχαλολιάκος | 165.620 | 2,93 | -4,06 | 0 | -18 | |||||
Πλεύση Ελευθερίας | Ζωή Κωνσταντοπούλου | 82.786 | 1,47 | N/A | 0 | N/A | |||||
Ένωση Κεντρώων | Βασίλης Λεβέντης | 70.178 | 1,24 | -2,19 | 0 | -9 | |||||
Δημιουργία, ξανά! | Θάνος Τζήμερος | 41.631 | 0,74 | +0,21 | 0 | ||||||
Ενιαίο Παλλαϊκό Μέτωπο Αγροτικό Κτηνοτροφικό Κόμμα Ελλάδας2 |
Δημήτρης Καζάκης Βάκης Τσιομπανίδης |
28.313 | 0,50 | -0,27 | 0 | ||||||
Αντικαπιταλιστική Αριστερή Συνεργασία για την Ανατροπή3 | διοικούσα επιτροπή | 23.239 | 0,41 | -0,44 | 0 | ||||||
Λαϊκή Ενότητα | Νίκος Χουντής | 15.612 | 0,28 | -2,59 | 0 | ||||||
Ελλήνων Συνέλευσις | Αρτέμης Σώρρας | 14.079 | 0,25 | N/A | 0 | N/A | |||||
Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (μ-λ)4 | διοικούσα επιτροπή | 7.760 | 0,14 | -0,02 | 0 | ||||||
Μ-Λ Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας4 | διοικούσα επιτροπή | 2.706 | 0,05 | -0,11 | 0 | ||||||
Εργατικό Επαναστατικό Κόμμα-Τροτσκιστές3 | Σάββας Μιχαήλ | 1.719 | 0,03 | -0,82 | 0 | ||||||
Οργάνωση Κομμουνιστών Διεθνιστών Ελλάδας | διοικούσα επιτροπή | 1.576 | 0,03 | -0,01 | 0 | ||||||
Ανεξάρτητοι υποψήφιοι | N/A | 472 | 0,01 | N/A | 0 | ||||||
Συν...φωνία Πολιτικών Κομμάτων5 | διοικούσα επιτροπή | 51 | 0,00 | N/A | 0 | N/A | |||||
Έλληνες Οικολόγοι6 | Δημοσθένης Βεργής | 0 | 0,00 | N/A | 0 | N/A | |||||
Σύνολο | 5.649.527 | 100 | 300 | ||||||||
Έγκυρα | 5.649.527 | 97,92 | +0,34 | ||||||||
Άκυρα | 77.477 | 1,34 | +0,08 | ||||||||
Λευκά | 42.640 | 0,74 | -0,42 | ||||||||
Ψήφισαν | 5.769.644 | 57,78 | +1,75 | ||||||||
Αποχή | 4.192.719 | 42,22 | -1,75 | ||||||||
Εγγεγραμμένοι | 9.984.934 | (+48.652) | |||||||||
Πηγή: Υπουργείο Εσωτερικών | |||||||||||
Σημειώσεις: | |||||||||||
Λίστα
1Τα αποτελέσματα του Κινήματος Αλλαγής συγκρίνονται με τα αποτελέσματα της Δημοκρατικής Συμπαράταξης στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015.
2Το αποτέλεσμα του συνδυασμού Ε.ΠΑ.Μ. – Α.Κ.Κ.ΕΛ. συγκρίνεται με το αποτέλεσμα του Ε.ΠΑ.Μ. στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015. 3Τα αποτελέσματα των κομμάτων Αντικαπιταλιστική Αριστερή Συνεργασία για την Ανατροπή και ΕΕΚ Τροτσκιστές συγκρίνονται με το αποτέλεσμα του ενιαίου συνδυασμού τους στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015. 4Τα αποτελέσματα των κομμάτων Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (μ-λ) και Μ-Λ Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας συγκρίνονται με το αποτέλεσμα του ενιαίου συνδυασμού τους στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015. 5Πρόκειται για εκλογικό συνασπισμό των κομμάτων: Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας, Λ.Ε.Υ.Κ.Ο., Ενώσεις Πολιτισμού & Ανάπτυξης και Ελληνικό Όραμα. 6Το κόμμα είχε θέσει υποψηφιότητα, αλλά δεν υπήρχαν ψηφοδέλτια του στα εκλογικά κέντρα. Ο αρχηγός του ισχυρίστηκε οτι δεν τυπώθηκαν τελικά, λόγω οικονομικών δυσκολιών[32] |
158 | 86 | 22 | 15 | 10 | 9 |
ΝΔ | ΣΥΡΙΖΑ | ΚΙΝΑΛ | ΚΚΕ | ΕΛ | Μ25 |
Κόμμα | Μεγ. ποσοστό | % | Μικ. ποσοστό | % |
---|---|---|---|---|
Νέα Δημοκρατία | Καστοριά | 50,23 | Β2' Αθηνών | 29,69 |
Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς | Ηράκλειο | 43,22 | Λακωνία | 19,63 |
Κίνημα Αλλαγής | Ροδόπη | 21,94 | Α' Πειραιά | 4,94 |
Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας | Σάμος | 14,47 | Ξάνθη | 2,19 |
Ελληνική Λύση | Φλώρινα | 7,27 | Λευκάδα | 1,30 |
Μέτωπο Ευρωπαϊκής Ρεαλιστικής Ανυπακοής | Χανιά | 4,85 | Ροδόπη | 1,38 |
Χρυσή Αυγή | Χαλκιδική | 5,26 | Άρτα | 1,50 |
Φύλο βουλετών | Επαγγέλματα βουλευτών | Ανανέωση της βουλής | Μέση ηλικία βουλευτών ανά κόμμα |
Μόλις το 21,65% των βουλευτών που εκλέχτηκαν ήταν γυναίκες. Το μόνο κόμμα στο οποίο γυναίκες βουλευτές πλειοψηφούν είναι το ΜέΡΑ25 με 5 γυναίκες έναντι 4 αντρών βουλευτών.[33] | Στην νέα βουλή 69 βουλευτές δηλώνουν δικηγόροι, 31 γιατροί, 30 μηχανικοί, 30 δημοσιογράφοι και 29 ακαδημαϊκοί.[33] | Σε σχέση με την προηγούμενη βουλή, το 52,3% των εδρών ανανεώθηκε, δηλαδή εκλέχτηκαν νέοι βουλευτές. Αντίθετα, το 47,6% των βουλευτών συμμετείχαν και στη προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο.[33] | Κατά μέσο όρο, νεαρότερους βουλευτές έχει το ΜέΡΑ25, και γηραιότερους το ΚΚΕ. Ο γηραιότερος βουλευτής είναι ο Βασίλης Βασιλικός του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ η νεότερη βουλευτής είναι η Μαρία Απατζίδη του ΜέΡΑ25.[33] |