Ενοχοποίηση του θύματος (Αγγλικά:victim blaming) ονομάζεται η κατάσταση κατά την οποίαν το θύμα ενός εγκλήματος ή οποιασδήποτε παράνομης πράξης θεωρείται εξ ολοκλήρου ή εν μέρει υπαίτιο.[1] Εντάσσεται στη γενικότερη αντίληψη ότι τα θύματα είναι με οποιονδήποτε τρόπο καθίστανται υπεύθυνα για τις ενέργειες των παραβατών,[2] όπως τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας και σεξουαλικών εγκλημάτων, με τα τελευταία να τους αποδίδονται ευθύνες για τον τρόπο ένδυσής τους.
Ο ψυχολόγος Γουίλιαμ Ράιαν επινόησε τη φράση «κblaming the victim» στο βιβλίο του το 1971 με αυτόν τον τίτλο.[3][4][5][6][7] Στο βιβλίο, ο Ράιαν περιέγραψε την ενοχοποίηση των θυμάτων ως μια ιδεολογία που χρησιμοποιείται για να δικαιολογήσει τον ρατσισμό και την κοινωνική αδικία εναντίον των Αφροαμερικανών. Ο Ryan έγραψε το βιβλίο για να αντικρούσει το έργο του Daniel Patrick Moynihan του 1965 The Negro Family: The Case for National Action. Η κριτική του Ράιαν αντέκρουσε τις θεωρίες Moynihan ως προσπάθειες απόδοσης ευθύνης για τη φτώχεια από κοινωνικούς δομικούς παράγοντες στις συμπεριφορές και τα πολιτισμικά πρότυπα των φτωχών. [8][9] Αν και ο Ράιαν έκανε κατέστησε τη φράση δημοφιλή, άλλοι μελετητές είχαν εντοπίσει το φαινόμενο της ενοχοποίησης των θυμάτων.[10] Το 1947 ο Theodor W. Adorno όρισε αυτό που αργότερα θα ονομαζόταν «blaming the victim», ως «ένα από τα πιο απαίσια χαρακτηριστικά του φασιστικού χαρακτήρα».[11][12]