Ενσφήνωση κοπράνων

Ενσφήνωση κοπράνων
Απλή ακτινογραφία κοιλίας που δείχνει μια μεγάλη ενσφήνωση κοπράνων που εκτείνεται από τη λεκάνη προς τα πάνω στον αριστερό υποφρενικό χώρο και από τα αριστερά προς τη δεξιά πλευρά, με διάσταση άνω των 40 εκ. σε μήκος και 33 εκ. σε πλάτος.
ΕιδικότηταΓαστρεντερολογία
Ταξινόμηση

Η ενσφήνωση κοπράνων είναι συμπαγής, ακίνητος όγκος κοπράνων που μπορεί να αναπτυχθεί στο ορθό ως αποτέλεσμα χρόνιας δυσκοιλιότητας[1] (ένας σχετικός όρος είναι φόρτιση κοπράνων που αναφέρεται σε μεγάλο όγκο κοπράνων στο ορθό οποιουδήποτε συνοχή). Η ενσφήνωση κοπράνων είναι ένα κοινό αποτέλεσμα της νευρογενούς δυσλειτουργίας του εντέρου και προκαλεί τεράστια ενόχληση και πόνο. Η θεραπεία του περιλαμβάνει καθαρτικά, κλύσματα και εκκένωση παλμικής άρδευσης (PIE), καθώς και δακτυλική αφαίρεση. Δεν είναι μια κατάσταση που υποχωρεί χωρίς άμεση θεραπεία.

Σημάδια και συμπτώματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα συμπτώματα μιας ενσφήνωσης κοπράνων περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

  • Χρόνια δυσκοιλιότητα
  • Ακράτεια κοπράνων - παράδοξη διάρροια υπερχείλισης (εγκόπριση) ως αποτέλεσμα υγρών κοπράνων που περνούν γύρω από την απόφραξη
  • Πόνος στην κοιλιά και φούσκωμα
  • Απώλεια όρεξης

Οι επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν νέκρωση και έλκη του ιστού του ορθού, τα οποία εάν δεν αντιμετωπιστούν μπορεί να προκαλέσουν θάνατο.

Αιτίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες. Αυτά περιλαμβάνουν μακρά περίοδο σωματικής αδράνειας, αποτυχία κατανάλωσης επαρκών φυτικών ινών, αφυδάτωση και σκόπιμη κατακράτηση κοπράνων.

Φάρμακα όπως η φεντανύλη, η βουπρενορφίνη, η μεθαδόνη, η κωδεΐνη, η οξυκωδόνη, η υδροκωδόνη, η μορφίνη και η υδρομορφόνη, καθώς και ορισμένα ηρεμιστικά που μειώνουν την εντερική κίνηση μπορεί να προκαλέσουν κόπρανα πολύ μεγάλα, σκληρά και/ή ξηρά για να αποβληθούν.

Συγκεκριμένες παθήσεις, όπως σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ορισμένες νευρολογικές διαταραχές, παραλυτικός ειλεός, γαστροπάρεση, διαβήτης, καλοήθης υπερπλασία προστάτη, διατεταμένο κόλον, κατάποση ξένου αντικειμένου, φλεγμονώδεις ασθένειες του εντέρου όπως η νόσος του Κρον και η κολίτιδα και οι αυτοάνοσες ασθένειες όπως η κοιλιοκάκη, η αμυλοείδωση, ο συστημικός ερυθηματώδης λύκος και το σκληρόδερμα, μπορεί να προκαλέσουν πρόσκρουση κοπράνων. Ο υποθυρεοειδισμός μπορεί επίσης να προκαλέσει χρόνια δυσκοιλιότητα λόγω υποτονικών, πιο αργών ή ασθενέστερων συσπάσεων του παχέος εντέρου. Τα συμπληρώματα σιδήρου ή τα αυξημένα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα είναι επίσης πιθανές αιτίες. Ο τραυματισμός του νωτιαίου μυελού είναι μια κοινή αιτία δυσκοιλιότητας, λόγω ειλεού.

Πρόληψη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η μείωση της φαρμακευτικής αγωγής με βάση τα οπιούχα (όταν είναι δυνατόν, ανεκτά και ασφαλή· οι αλλαγές στη συνταγογραφούμενη φαρμακευτική αγωγή πρέπει να γίνονται υπό την επίβλεψη ιατρού) και η επαρκής πρόσληψη υγρών (νερό) και φυτικών ινών και η καθημερινή άσκηση.[1]

Θεραπεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η θεραπεία της ενσφήνωσης κοπράνων απαιτεί τόσο τη θεραπεία της ενσφήνωσης όσο και θεραπεία για την πρόληψη των υποτροπών. Η μειωμένη κινητικότητα του παχέος εντέρου έχει ως αποτέλεσμα ξηρά, σκληρά κόπρανα που σε περίπτωση ενσφήνωσης κοπράνων συμπιέζονται σε μια μεγάλη, σκληρή μάζα κοπράνων που δεν μπορεί να αποβληθεί από το ορθό.

Διάφορες μέθοδοι θεραπείας επιχειρούν να αφαιρέσουν την ενσφήνωση μαλακώνοντας τα κόπρανα, λιπαίνοντας τα κόπρανα ή σπάζοντας τα σε κομμάτια αρκετά μικρά για αφαίρεση. Τα κλύσματα και τα οσμωτικά καθαρτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να μαλακώσουν τα κόπρανα αυξάνοντας την περιεκτικότητα σε νερό έως ότου τα κόπρανα γίνουν αρκετά μαλακά ώστε να αποβληθούν. Τα οσμωτικά καθαρτικά όπως το κιτρικό μαγνήσιο δρουν μέσα σε λίγα λεπτά έως οκτώ ώρες για την έναρξη της δράσης και ακόμη και τότε μπορεί να μην επαρκούν για την αποβολή των κοπράνων.

Τα οσμωτικά καθαρτικά μπορεί να προκαλέσουν κράμπες και ακόμη και έντονο πόνο, καθώς οι προσπάθειες του ασθενούς να εκκενώσει το περιεχόμενο του ορθού εμποδίζονται από τη μάζα των κοπράνων. Η πολυαιθυλενογλυκόλη (PEG 3350) μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αύξηση της περιεκτικότητας σε νερό των κοπράνων χωρίς κράμπες. Αυτό μπορεί να διαρκέσει 24 έως 48 ώρες, ωστόσο, και δεν είναι κατάλληλο για περιπτώσεις όπου η ενσφήνωση πρέπει να αφαιρεθεί αμέσως λόγω κινδύνου επιπλοκών ή έντονου πόνου. Τα κλύσματα (όπως το υπερωσμωτικό φυσιολογικό ορό) και τα υπόθετα (όπως τα υπόθετα γλυκερίνης) δρουν αυξάνοντας την περιεκτικότητα σε νερό και διεγείροντας την περίσταλση για να βοηθήσουν στην αποβολή, όπου και τα δύο δρουν πολύ πιο γρήγορα από τα από του στόματος καθαρτικά.

Επειδή τα κλύσματα λειτουργούν σε 2-15 λεπτά, δεν αφήνουν αρκετό χρόνο για να μαλακώσει μια μεγάλη μάζα κοπράνων. Ακόμα κι αν το κλύσμα είναι επιτυχές στην απομάκρυνση της ενσφήνωσης κοπράνων, τα σφηνωμένα κόπρανα μπορεί να παραμείνουν πολύ μεγάλα για να αποβληθούν μέσω του πρωκτού. Τα κλύσματα ορυκτελαίων μπορούν να βοηθήσουν λιπαίνοντας τα κόπρανα για ευκολότερη διέλευση. Σε περιπτώσεις όπου τα κλύσματα αποτυγχάνουν να αφαιρέσουν την ενσφήνωση, μπορεί να χρησιμοποιηθεί πολυαιθυλενογλυκόλη για να προσπαθήσει να μαλακώσει τη μάζα σε διάστημα 24-48 ωρών ή εάν απαιτείται άμεση αφαίρεση της μάζας, μπορεί να χρησιμοποιηθεί χειροκίνητη αφαίρεση. Η χειροκίνητη απομάκρυνση μπορεί να πραγματοποιηθεί με λίπανση του πρωκτού και χρησιμοποιώντας ένα δάχτυλο με γάντι με μια κίνηση σαν σέσουλα για να σπάσει η μάζα των κοπράνων. Τις περισσότερες φορές η χειρωνακτική αφαίρεση πραγματοποιείται χωρίς γενική αναισθησία, αν και μπορεί να χρησιμοποιηθεί καταστολή. Σε πιο εμπλεκόμενες διαδικασίες, μπορεί να χρησιμοποιηθεί γενική αναισθησία, αν και η χρήση γενικής αναισθησίας αυξάνει τον κίνδυνο βλάβης στον σφιγκτήρα του πρωκτού. Εάν όλες οι άλλες θεραπείες αποτύχουν, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση.

Μια άλλη μέθοδος θεραπείας χρησιμοποιεί κλύσμα και χειροκίνητη απομάκρυνση μέσω παλμικής εκκένωσης άρδευσης (PIE). Χρησιμοποιώντας παλλόμενο νερό για να εισέλθει στο κόλον για να μαλακώσει και να διασπάσει την πυκνή μάζα, το PIE αντιμετωπίζει την ενσφήνωση των κοπράνων.[2]

Τα άτομα που είχαν μία ενσφήνωση κοπράνων διατρέχουν υψηλό κίνδυνο μελλοντικών ενσφηνώσεων. Επομένως, θα πρέπει να εφαρμόζεται προληπτική θεραπεία σε ασθενείς μετά την αφαίρεση της μάζας. Η αύξηση των φυτικών ινών, η αύξηση της πρόσληψης υγρών, η καθημερινή άσκηση και η τακτική προσπάθεια αφόδευσης κάθε πρωί μετά το φαγητό πρέπει να προωθούνται σε όλους τους ασθενείς.

Συχνά οι υποκείμενες ιατρικές παθήσεις προκαλούν ενσφηνώσεις κοπράνων. Αυτές οι καταστάσεις θα πρέπει να αντιμετωπίζονται για να μειωθεί ο κίνδυνος μελλοντικών ενσφηνώσεων. Πολλοί τύποι φαρμάκων (κυρίως τα οπιοειδή παυσίπονα, όπως η κωδεΐνη) μειώνουν την κινητικότητα του παχέος εντέρου, αυξάνοντας την πιθανότητα ενσφήνωσης κοπράνων. Εάν είναι δυνατόν, θα πρέπει να συνταγογραφούνται εναλλακτικά φάρμακα που αποφεύγουν την παρενέργεια της δυσκοιλιότητας.

Δεδομένου ότι όλα τα οπιοειδή μπορούν να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα, συνιστάται σε οποιονδήποτε ασθενή λαμβάνει φάρμακα για τον πόνο με οπιοειδή να λαμβάνει φάρμακα για την πρόληψη της δυσκοιλιότητας πριν αυτή εμφανιστεί. Τα καθημερινά φάρμακα μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την προώθηση της φυσιολογικής κινητικότητας του παχέος εντέρου και για την μαλακοποίηση των κοπράνων. Η καθημερινή χρήση καθαρτικών ή κλυσμάτων θα πρέπει να αποφεύγεται από τα περισσότερα άτομα, καθώς μπορεί να προκαλέσει απώλεια της φυσιολογικής κινητικότητας του παχέος εντέρου. Ωστόσο, για ασθενείς με χρόνιες επιπλοκές, μπορεί να χρειαστεί καθημερινή φαρμακευτική αγωγή υπό την καθοδήγηση ιατρού.

Η πολυαιθυλενογλυκόλη 3350 μπορεί να λαμβάνεται καθημερινά για να μαλακώσει τα κόπρανα χωρίς τον σημαντικό κίνδυνο ανεπιθύμητων ενεργειών που είναι κοινές με άλλα καθαρτικά. Ειδικότερα, τα διεγερτικά καθαρτικά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται συχνά γιατί μπορεί να προκαλέσουν εξάρτηση κατά την οποία ένα άτομο χάνει τη φυσιολογική λειτουργία του παχέος εντέρου και δεν μπορεί να αφοδεύσει χωρίς να πάρει καθαρτικό.[3] Η συχνή χρήση οσμωτικών καθαρτικών πρέπει να αποφεύγεται, καθώς μπορεί να προκαλέσουν ηλεκτρολυτικές ανισορροπίες.

Η έρευνα δείχνει ότι η εκκένωση παλμικής άρδευσης με τη συσκευή PIE MED είναι επιτυχής σε όλους τους δοκιμασμένους ασθενείς σε μελέτες, καθιστώντας την εκκένωση με παλμική άρδευση την πιο αποτελεσματική και αξιόπιστη μορφή θεραπείας ενσφήνωσης κοπράνων.[2][4]

Κοπρόλιθος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο κοπρόλιθος είναι μια πιο ακραία μορφή ενσφήνωσης κοπράνων, δίνοντας στη συσσώρευση την εμφάνιση όγκου.[5]

Ένας κοπρόλιθος μπορεί να αναπτυχθεί καθώς τα κόπρανα σταδιακά συσσωρεύεται στο έντερο και αυξάνονται σε όγκο έως ότου το έντερο παραμορφωθεί.[6] Μπορεί να εμφανιστεί σε χρόνια απόφραξη της διέλευσης των κοπράνων, όπως στο μεγάκολο[7] και στη χρόνια δυσκοιλιότητα. Ορισμένες ασθένειες, όπως η αμερικανική τρυπανοσωμίαση, η νόσος του Χίρσπρουνγκ και άλλες βλάπτουν το αυτόνομο νευρικό σύστημα στον βλεννογόνο του παχέος εντέρου (μυεντερικό πλέγμα) και μπορεί να προκαλέσουν εξαιρετικά μεγάλους ή «γιγαντιαίους» κοπρόλιθους, οι οποίοι πρέπει να αφαιρεθούν χειρουργικά. Σπάνια, ένας κοπρόλιθος θα σχηματιστεί γύρω από μια τριχόμπαλα ή άλλο απορροφητικό ή ξηραντικό πυρήνα.

Μπορεί να διαγνωστεί με:

Οι περιφερικοί ή σιγμοειδής κοπρόλιθοι μπορούν συχνά να απορριφθούν δακτυλικά ή με έναν καθετήρα που φέρει μια ροή υγρού απόρριψης (νερό ή άλλο διαλύτη ή λιπαντικό). Η χειρουργική επέμβαση με τη μορφή σιγμοειδούς κολεκτομής[9] ή πρωκτοκολεκτομής και ειλεοστομίας[10] μπορεί να απαιτηθεί μόνο όταν όλα τα συντηρητικά μέτρα εκκένωσης αποτύχουν. Οι προσπάθειες αφαίρεσης μπορεί να έχουν σοβαρές και ακόμη και θανατηφόρες συνέπειες, όπως η ρήξη του τοιχώματος του παχέος εντέρου με καθετήρα ή μια οξεία γωνία του κοπράνου, ακολουθούμενη από σήψη. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε στεροκολική διάτρηση, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από διάτρηση του εντέρου λόγω πιεστικής νέκρωσης από κόπρανα ή κοπρόλιθο.[11][12]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 «Constipation». The Lecturio Medical Concept Library. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2021. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Kokoszka, J.; Nelson, R.; Falconio, M.; Abcarian, H. (February 1994). «Treatment of fecal impaction with pulsed irrigation enhanced evacuation». Diseases of the Colon and Rectum 37 (2): 161–164. doi:10.1007/BF02047540. ISSN 0012-3706. PMID 8306838. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8306838/. 
  3. ↑ «Alterations in colonic anatomy induced by chronic stimulant laxatives: the cathartic colon revisited». Journal of Clinical Gastroenterology 26 (4): 283–6. June 1998. doi:10.1097/00004836-199806000-00014. PMID 9649012. https://archive.org/details/sim_journal-of-clinical-gastroenterology_1998-06_26_4/page/283. 
  4. ↑ Puet, Terry A.; Phen, Lovsho; Hurst, Dorothy L. (1991-10-01). «Pulsed irrigation enhanced evacuation: New method for treating fecal impaction» (στα αγγλικά). Archives of Physical Medicine and Rehabilitation 72 (11): 935–936. doi:10.1016/0003-9993(91)90015-B. ISSN 0003-9993. PMID 1929815. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/000399939190015B. 
  5. ↑ «Fecaloma». Farlex medical dictionary. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2018. 
  6. ↑ Yucel, AF; Akdogan, RA; Gucer, H (February 2012). «A giant abdominal mass: fecaloma.». Clinical Gastroenterology and Hepatology 10 (2): e9–E10. doi:10.1016/j.cgh.2011.06.030. PMID 21749849. 
  7. ↑ Rajagopal, A; Martín, J (June 2002). «Giant fecaloma with idiopathic sigmoid megacolon: report of a case and review of the literature.». Diseases of the Colon and Rectum 45 (6): 833–5. doi:10.1007/s10350-004-6306-x. PMID 12072639. https://archive.org/details/sim_diseases-of-the-colon-rectum_2002-06_45_6/page/833. 
  8. ↑ Fagelman, D; Warhit, JM; Reiter, JD; Geiss, AC (June 1984). «CT diagnosis of fecaloma.». Journal of Computer Assisted Tomography 8 (3): 559–61. doi:10.1097/00004728-198406000-00040. PMID 6725706. 
  9. ↑ Garisto, JD; Campillo, L; Edwards, E; Harbour, M; Ermocilla, R (5 February 2009). «Giant fecaloma in a 12-year-old-boy: a case report.». Cases Journal 2 (1): 127. doi:10.1186/1757-1626-2-127. PMID 19196473. 
  10. ↑ Altomare, DF; Rinaldi, M; Sallustio, PL; Armenise, N (March 2009). «Giant fecaloma in an adult with severe anal stricture caused by anal imperforation treated by proctocolectomy and ileostomy: report of a case.». Diseases of the Colon and Rectum 52 (3): 534–7. doi:10.1007/DCR.0b013e318199db36. PMID 19333059. 
  11. ↑ Kumar, P; Pearce, O; Higginson, A (January 2011). «Imaging manifestations of faecal impaction and stercoral perforation.». Clinical Radiology 66 (1): 83–8. doi:10.1016/j.crad.2010.08.002. PMID 21147303. 
  12. ↑ Hsiao, TF; Chou, YH (January 2010). «Stercoral perforation of colon: a rare but important mimicker of acute appendicitis.». The American Journal of Emergency Medicine 28 (1): 112.e1–2. doi:10.1016/j.ajem.2009.02.024. PMID 20006219. 

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ταξινόμηση
Εξωτερικοί πόροι