Εντουάρτ Στρελτσόφ

Εντουάρτ Στρελτσόφ
Γενικές πληροφορίες
Προφορά
Γέννηση21  Ιουλίου 1937[1]
Perovo
Θάνατος22  Ιουλίου 1990
Μόσχα
Αιτία θανάτουΚαρκίνος του λάρυγγα
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο Βεγκάνκοβο
ΠαρατσούκλιСтрелец, Русский танк, Советский Пеле και El Pelé Rus
Χώρα πολιτογράφησηςΈνωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Ύψος182 cm Edit this on Wikidata
Εκπαίδευση και γλώσσες
ΣπουδέςMoscow State Academy of Physical Culture
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποδοσφαιριστής
μηχανικός
Περίοδος ακμής1954 - 1970
Ποινική κατάσταση
Κατηγορίες εγκλήματοςβιασμός
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσειςτάγμα του Παράσημου της Τιμής
Τιμητικό Δίπλωμα Αθλητισμού της ΕΣΣΔ (16  Φεβρουαρίου 1957)[2]
Τιμητικό Δίπλωμα Αθλητισμού της ΕΣΣΔ (5  Νοεμβρίου 1967)[2]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Εντουάρτ Ανατόλιεβιτς Στρελτσόφ (ρωσικά: Эдуа́рд Анато́льевич Стрельцо́в‎‎) (21 Ιουλίου 1937 – 22 Ιουλίου 1990) ήταν Σοβιετικός ποδοσφαιριστής, ο οποίος αγωνιζόταν ως επιθετικός για την Τορπέντο Μόσχας και την Εθνική ΕΣΣΔ κατά τις δεκαετίες του 1950 και του 1960. Ήταν ισχυρός και επιδέξιος επιθετικός παίκτης, σημείωσε τον τέταρτο υψηλότερο αριθμό γκολ για τη Σοβιετική Ένωση και αποκαλείται «ο καλύτερος παίκτης που έχει βγάλει ποτέ η Ρωσία».[3] Μερικές φορές αποκαλείται «Ρώσος Πελέ».[4]

Γεννημένος και μεγαλωμένος στην ανατολική Μόσχα, ο Στρελτσόφ εντάχθηκε στην Τορπέντο Μόσχας σε ηλικία 16 ετών το 1953 και έκανε το ντεμπούτο του στην Εθνική ΕΣΣΔ 2 χρόνια αργότερα. Ήταν μέρος της ομάδας που κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1956 στη Μελβούρνη, και ήρθε έβδομος στην κατάταξη για τη Χρυσή Μπάλα του 1957. Στις αρχές του επόμενου έτους, η πολλά υποσχόμενη καριέρα του διακόπηκε από ένα σκάνδαλο βιασμού. Ο 20χρονος Στρελτσόφ κατηγορήθηκε ότι βίασε μια γυναίκα λίγο πριν το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958. Του ανακοινώθηκε ότι μπορούσε ακόμα να παίξει αν παραδεχόταν την ενοχή του, ομολόγησε, παρά τα αδιευκρίνιστα στοιχεία εναντίον του. Αντίθετα, καταδικάστηκε σε δώδεκα χρόνια στο σύστημα των στρατοπέδων καταναγκαστικής εργασίας στα Γκουλάγκ.

Ο Στρελτσόφ αφέθηκε ελεύθερος μετά από 5 χρόνια στα στρατόπεδα και το 1965 συνέχισε την καριέρα του με την Τορπέντο Μόσχας. Στην πρώτη σεζόν της επιστροφής του, ο σύλλογος κέρδισε το Πρωτάθλημα ΕΣΣΔ. Το 1968 η Τορπέντο κατέκτησε το Κύπελλο ΕΣΣΔ. Ο Στρελτσόφ ξανακλήθηκε στην Εθνική ΕΣΣΔ το 1966 και το 1967 και το 1968 ανακηρύχθηκε Σοβιετικός Ποδοσφαιριστής της Χρονιάς. Μέχρι τη στιγμή της απόσυρσης του το 1970, είχε πρωτοπορήσει σε καινοτομίες όπως η πάσα με τακουνάκι, η οποία έγινε γνωστή στη Ρωσία ως «πάσα του Στρελτσόφ». Πέθανε στη Μόσχα το 1990. Έξι χρόνια αργότερα, η Τορπέντο μετονόμασε την έδρα της σε «Στάδιο Εντουάρτ Στρελτσόφ» προς τιμήν του. Τον 21ο αιώνα, αγάλματα του Στρελτσόφ στέκονται έξω από το στάδιο που φέρει το όνομά του και στο Ολυμπιακό Σύμπλεγμα Λουζνικί στη Μόσχα.

Σε ηλικία 16 ετών, ο Στρελτσόφ έκανε το ντεμπούτο του με την Τορπέντο κατά τη διάρκεια της σεζόν 1954, όπου εμφανίστηκε σε κάθε παιχνίδι πρωταθλήματος και σκόραρε 4 γκολ.[5] Η ομάδα τερμάτισε 9η στο πρωτάθλημα, μια πτώση από την 3η θέση την προηγούμενη σεζόν.[6] Στη δεύτερη σεζόν του, ο Στρελτσόφ ήταν ο πιο παραγωγικός σκόρερ του πρωταθλήματος, σημειώνοντας 15 γκολ σε 22 αγώνες, καθώς η ομάδα του ανέβηκε στην 4η θέση.[5][6][7] Ο Στρελτσόφ επιλέχθηκε για την Εθνική ΕΣΣΔ για πρώτη φορά το 1955, στα μισά της σεζόν. Το ντεμπούτο του έγινε σε έναν φιλικό αγώνα εναντίον της Σουηδίας στη Στοκχόλμη στις 26 Ιουνίου,[8] όπου σημείωσε χατ τρικ μέσα στα πρώτα 45, λεπτά καθώς η Σουηδία ηττήθηκε με 6–0. Στη δεύτερη εμφάνισή του, ένα φιλικό εντός έδρας παιχνίδι με την Ινδία, σκόραρε ξανά 3 γκολ. Ένα ακόμη παιχνίδι στην Ουγγαρία και 1 γκολ εναντίον της Γαλλίας σήμαιναν ότι στις αρχές του 1956, ο Στρελτσόφ είχε σκοράρει 7 γκολ για τη Σοβιετική Ένωση σε 4 αγώνες. Αφού σκόραρε σε 1 αγώνα εναντίον της Δανίας τον Απρίλιο του 1956, έχασε 3 διεθνείς αγώνες πριν επιστρέψει τον Σεπτέμβριο με 1 γκολ μετά από 3 λεπτά σε μια εκτός έδρας νίκη με 2–1 επί της Δυτικής Γερμανίας. Ο Στρελτσόφ συνέχισε να σκοράρει τακτικά για την Τορπέντο, σημειώνοντας 12 γκολ πρωταθλήματος κατά τη διάρκεια της σεζόν 1956, αλλά αγωνίστηκε σε δύο διαδοχικές ήττες για τους Σοβιετικούς προτού ταξιδέψουν τον Νοέμβριο του 1956 στους Ολυμπιακούς Αγώνες στη Μελβούρνη.[5] Ο Στρελτσόφ σημείωσε 3 γκολ σε μια νίκη με 16–2 επί της Αυστραλίας σε έναν ανεπίσημο αγώνα στις 15 Νοεμβρίου, πριν πετύχει ένα νικητήριο γκολ στον πρώτο αγώνα του τουρνουά εναντίον της Ενωμένης Ομάδας της Γερμανίας εννέα ημέρες αργότερα.[9] Οι Σοβιετικοί χρειάστηκαν επαναληπτικό αγώνα για να ξεπεράσουν την Ινδονησία στους προημιτελικούς και συνάντησαν τη Βουλγαρία στον ημιτελικό.[8]

Ο αγώνας τελείωσε 0–0 μετά από 90 λεπτά,[3][8] και με τους Νικολάι Τισένκο και Βαλεντίν Ιβανόφ τραυματίες, η σοβιετική ομάδα είχε μόνο 9 παίκτες όταν η Βουλγαρία σκόραρε νωρίς στην παράταση. Η παράσταση του Στρελτσόφ περιγράφηκε αργότερα από τον δημοσιογράφο Τζόναθαν Γουίλσον ως «υπέροχη». Σημείωσε το γκολ της ισοφάρισης μετά από 112 λεπτά και στη συνέχεια έδωσε ασίστ στον Μπόρις Τατούσιν της Σπαρτάκ Μόσχας τέσσερα λεπτά αργότερα για να πετύχει το νικητήριο γκολ.[3] Ο Στρελτσόφ έχασε τον τελικό εναντίον της Γιουγκοσλαβίας, καθώς ο προπονητής της ομάδας, Γκαβριίλ Κατσάλιν, πίστευε ότι οι δύο επιθετικοί παίκτες θα έπρεπε να είναι συμπαίκτες. Καθώς ο Ιβάνοφ ήταν τραυματίας, ο Στρελτσόφ δεν αγωνίστηκε επίσης. Ο Νικίτα Σιμονιάν, που πήρε τη θέση του, πρόσφερε στον Στρελτσόφ το χρυσό του μετάλλιο μετά τη νίκη με 1–0 επί των Γιουγκοσλάβων, πρόταση που ο παίκτης της Τορπέντο αρνήθηκε, λέγοντας «Νικήτα, θα κερδίσω πολλά άλλα τρόπαια».[3] Ο Στρελτσόφ έλαβε δύο ψήφους για τη Χρυσή Μπάλα του 1956.[10]

Ο Στρελτσόφ σημείωσε το πρώτο γκολ σε μια νίκη με 2–0 σε αγώνα πλέι οφ για τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1958 στην Πολωνία που σήμαινε ότι η Σοβιετική Ένωση προκρίθηκε στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958.[8] Σε επίπεδο συλλόγου, σκόραρε 12 γκολ σε 15 αγώνες πρωταθλήματος κατά τη διάρκεια της σεζόν 1957 . Η Τορπέντο, η οποία δεν έχει κερδίσει πότε το πρωτάθλημα και παραδοσιακά επισκιασμένη από τοπικούς αντιπάλους όπως η ΤΣΣΚΑ, η Ντιναμό και η Σπαρτάκ, τερμάτισε δευτεραθλήτρια του Πρωταθλήματος ΕΣΣΔ.[6] Στο τέλος εκείνης της σεζόν, ο Στρελτσόφ ήρθε έβδομος στη Χρυσή Μπάλα του 1957, κερδίζοντας 12 ψήφους.[11] Με την έναρξη του έτους του Παγκοσμίου Κυπέλλου, 1958, το διεθνές του ρεκόρ ήταν 18 γκολ σε 20 αγώνες. Ο Στρελτσόφ σημείωσε 5 γκολ στους πρώτους οκτώ αγώνες πρωταθλήματος της σεζόν 1958 και εμφανίστηκε στην φιλική ισοπαλία με 1–1 εναντίον της Αγγλίας στη Μόσχα στις 18 Μαΐου 1958.[8]

Καταδίκη για βιασμό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Στρελτσόφ ήταν γνωστός για τη λατρεία τους στις γυναίκες, το ποτό και την υπερβολική ζωή εκτός ποδοσφαίρου, καθώς και για το ότι κούρευε τα μαλλιά του στο βρετανικό στυλ «Τεντιμπόι».[3][4] Ως βασικός παίκτης για τον σύλλογό του και για την Εθνική ΕΣΣΔ, αυτά τα χαρακτηριστικά συνδυάστηκαν για να δημιουργήσουν την εντύπωση στους κυβερνητικούς κύκλους ότι, σύμφωνα με τα λόγια του Γουίλσον, «ο Στρελτσόφ γινόταν μάλλον πολύ διασημότητα».[3] Το πρόβλημα ήρθε στο επίκεντρο από μια υποτιθέμενη σχέση μεταξύ του ποδοσφαιριστή και της Σβετλάνα Φούρτσεβα, της 16χρονης κόρης της πρώτης γυναίκας μέλους του Πολιτικού Γραφείου, Γεκατερίνα Φούρτσεβα. Με τη νεαρή Σβετλάνα συνεπαρμένη από τον 19χρονο επιθετικό της Τορπέντο, η μητέρα της τον συνάντησε για πρώτη φορά σε χορό του Κρεμλίνου που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του 1957 για να εορτάσει την Ολυμπιακή νίκη του 1956. Η Φούρτσεβα πρότεινε να παντρευτεί την κόρη της, στην οποία ο Στρελτσόφ απάντησε «Έχω ήδη μια αρραβωνιαστικιά και δεν θα την παντρευτώ [τη Σβετλάνα]». Ενώ ήταν μεθυσμένος, αργότερα ακούστηκε να λέει είτε «Δεν θα παντρευόμουν ποτέ αυτόν τον πίθηκο» ή «Προτιμώ να με κρεμάσουν παρά να παντρευτώ ένα τέτοιο κορίτσι» (αναφέρθηκαν και τα δύο αποσπάσματα), ταπεινώνοντας τη Φούρτσεβα, μια υπουργό κοντά στον Σοβιετικό πρωθυπουργό Νικίτα Χρουστσόφ.[3][4]

Ο Στρελτσόφ αρραβωνιάστηκε κρυφά την Άλα Ντεμένκο πριν φύγει για τους Ολυμπιακούς Αγώνες[12] και το ζευγάρι παντρεύτηκε στις 25 Φεβρουαρίου 1957,[12] στα μισά των προετοιμασιών για τη σοβιετική σεζόν. Το Τμήμα Σοβιετικού Ποδοσφαίρου επέκρινε τόσο τον παίκτη όσο και τον σύλλογό του σχετικά με την ώρα της τελετής.[3] Το Κομμουνιστικό Κόμμα φάνηκε επίσης να μην τον εμπιστεύεται, θεωρώντας τον πιθανό αποστάτη αφού προσέλκυσε το ενδιαφέρον γαλλικών και σουηδικών συλλόγων κατά τη διάρκεια περιοδειών στο εξωτερικό με την Τορπεντο. Ο φάκελος του στα αρχεία του κόμματος περιλάμβανε το σχόλιο: «σύμφωνα με μια επαληθευμένη πηγή, ο Στρελτσόφ είπε στους φίλους του το 1957 ότι πάντα λυπόταν που επέστρεφε στην ΕΣΣΔ μετά από ταξίδια στο εξωτερικό».[3] Αφού αποβλήθηκε κατά τη διάρκεια ενός αγώνα στην Οδησσό τον Απρίλιο του 1957, η επίσημη κυβερνητική αθλητική εφημερίδα Sovetsky Sport δημοσίευσε ένα άρθρο για αυτόν με τίτλο «Αυτός δεν είναι ήρωας», καθώς και επιστολές που υποτίθεται ότι γράφτηκαν από μέλη του προλεταριάτου, που περιέγραφαν τον Στρελτσόφ ως ένα «παράδειγμα των κακών του δυτικού ιμπεριαλισμού».[3]

Μια εβδομάδα μετά την εμφάνιση εναντίον της Αγγλίας σε έναν αγώνα προετοιμασίας στη Μόσχα για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958, ο Στρελτσόφ προσκλήθηκε σε ένα πάρτι από έναν Σοβιετικό στρατιωτικό, τον Εντουάρτ Καραχανόφ, που θα πραγματοποιούταν στις 25 Μαΐου.[3] Ο Στρελτσόφ και η υπόλοιπη σοβιετική ομάδα βρίσκονταν σε προπονητικό κέντρο στην Ταρασόβκα, λίγο έξω από τη Μόσχα, αλλά στην ομάδα είχε δοθεί αργία. Στο τέλος τέτοιων ημερών, οι παίκτες έπρεπε να παρουσιαστούν στις αρχές στο Κεντρικό Στάδιο Ντιναμό στις 4:30 μ.μ.,[13] αλλά ο Στρελτσόφ και δύο συμπαίκτες του, οι παίκτες της Σπαρτάκ Μιχαήλ Ογκονκόφ και Μπορίς Τατούσιν, αγνόησαν αυτόν τον κανόνα και πήγαν στο πάρτι ούτως ή άλλως.[13] Πραγματοποιήθηκε στο εξοχικό του Καραχανόφ, όπου παρευρέθηκε επίσης μια 20χρονη γυναίκα που ονομαζόταν Μαρίνα Λεμπένταβε, την οποία ο Στρελτσόφ δεν είχε γνωρίσει ποτέ. Το επόμενο πρωί, ο Στρελτσόφ, ο Ογκονκόφ και ο Τατούσιν συνελήφθησαν όλοι και κατηγορήθηκαν για τον βιασμό της.[3][4]

Ο δημοσιογράφος Κέβιν Ο΄Φλιν γράφει ότι αφού είχε γίνει βαριά κατανάλωση ποτού στο πάρτι, τα στοιχεία εναντίον του Στρελτσόφ ήταν «μπερδεμένα και αντιφατικά», ακόμη και από την ίδια τη Λεμπέντεβα.[4] Αλλά ο προπονητής της σοβιετικής ομάδας, Γκαβριίλ Κατσάλιν, ισχυρίστηκε λίγο πριν από το θάνατο του Στρελτσόφ ότι η επιρροή από ψηλά στο Κομμουνιστικό Κόμμα υπαγόρευε ότι ο παίκτης δεν μπορούσε να βοηθηθεί. Ο Κατσάλιν είπε ότι η αστυνομία του είπε για την προσωπική εμπλοκή του Χρουστσόφ, που τροφοδοτήθηκε από μια μνησικακία που κρατούσε η Φούρτσεβα.[3] Σύμφωνα με τον συμπαίκτη του στη Σοβιετική Ένωση, Νικίτα Σιμονιάν, μιλώντας το 2006, ο Στρελτσόφ έγραψε στο σπίτι στη μητέρα του «λέγοντας ότι έπαιρνε την ευθύνη για κάποιον άλλο».[3] Ο Στρελτσόφ και η Λεμπέντεβα κοιμήθηκαν όντως μαζί, είπε ο Σιμονιάν, και δεν πίστευε ότι η συνάντησή τους είχε οργανωθεί, αλλά δεν ήταν σίγουρος για το αν ο Στρελτσόφ την είχε βιάσει ή όχι. Ο Σιμονιάν πρότεινε ότι το συναινετικό σεξ θα μπορούσε να είχε μετατραπεί σε κατηγορία βιασμού από το «σύστημα», κάτι που είπε ότι είχε κακή θέληση προς τον επιθετικό της Τορπέντο.[3] Ωστόσο, στην ίδια συνέντευξη ο Σιμονιάν αποκάλυψε ενοχοποιητικές φωτογραφίες τόσο της Λεμπέντεβα όσο και του Στρελτσόφ από την εποχή της δίκης, συμπεριλαμβανομένης μιας στην οποία το πρόσωπο του παίκτη της Τορπέντο «είχε ραβδώσεις από τη μύτη μέχρι το ζυγωματικό με τρεις παράλληλες γρατσουνιές».[3] «[Υπάρχει] η πιθανότητα οι φωτογραφίες να ήταν επιμελημένες ή οι τραυματισμοί να προκλήθηκαν αργότερα», σχολιάζει ο Γουίλσον, «αλλά η σοβιετική δικαιοσύνη σπάνια απαιτούσε τέτοια καταδικαστικά στοιχεία».[3] Η σύζυγος του Στρελτσόφ, λίγο περισσότερο από ένα χρόνο, υπέβαλε αίτηση διαζυγίου αμέσως μετά την απαγγελία των κατηγοριών.[14] Εκτός από τον ίδιο τον Στρελτσόφ, τα μόνα μέλη της ομάδας που ήταν παρόντα στη δίκη του ήταν ο Ογκονκόφ και ο Τατούσιν, οι οποίοι εμφανίστηκαν ως μάρτυρες.[14]

Καταδίκη στα γκουλάγκ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Στρελτσόφ ομολόγησε το έγκλημα αφού του είπαν ότι αυτό θα του επέτρεπε να διατηρήσει τη θέση του στη σοβιετική ομάδα για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958.[3] Αυτό όμως δεν συνέβη και καταδικάστηκε σε δώδεκα χρόνια στα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας των Γκουλάγκ και του απαγορεύτηκε να επιστρέψει στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο οποιουδήποτε είδους.[15] Τα σχέδια για μια πορεία 100.000 εργαζομένων στο εργοστάσιο αυτοκινήτων ZiL της Μόσχας, τη βάση της λέσχης Τορπέντο, για να δείξουν υποστήριξη κατά τη διάρκεια της δίκης, εγκαταλείφθηκαν όταν ο Στρελτσόφ καταδικάστηκε πριν καν διευθετηθεί η πορεία.[3][4][16] Στους Ογκονκόφ και Τατούσιν, εν τω μεταξύ, απαγορεύτηκε να παίξουν οποιοδήποτε είδος οργανωμένου ποδοσφαίρου για τρία χρόνια,[17] και απαγορεύτηκε να εκπροσωπήσουν την ΕΣΣΔ ισόβια.[18] Στο στρατόπεδο όπου ήταν έγκλειστος, ο Στρελτσόφ δέχτηκε επίθεση αρχικά από έναν νεαρό εγκληματία που του προκάλεσε τόσο σωματική βλάβη που πέρασε 4 μήνες στο νοσοκομείο της φυλακής, υποφέροντας από τραύματα που προκλήθηκαν από χτυπήματα είτε από «σιδερένια ράβδο ή από τακούνι παπουτσιού».[4] Οι αρχές του στρατοπέδου άρχισαν αργότερα να περιλαμβάνουν τον Στρελτσόφ σε ποδοσφαιρικούς αγώνες για να ηρεμήσουν τους κρατούμενους σε περιόδους προβλημάτων. Ένας κρατούμενος, ο Ιβάν Λουκιανόφ, είπε αργότερα: «Αγαπούσαμε τον Στρελτσόφ, πιστεύαμε ότι θα επέστρεφε στο ποδόσφαιρο. Και όχι μόνο εμείς».[4]

Εν τω μεταξύ, η σοβιετική ομάδα ταξίδεψε στη Σουηδία για το Παγκόσμιο Κύπελλο χωρίς τους Στρελτσόφ, Ογκονκόφ ή Τατούσιν. Ο παγκόσμιος Τύπος ισχυρίστηκε ότι δύο από τις ανταγωνιστικές ομάδες είχαν αποδυναμωθεί σοβαρά: η Αγγλία από την αεροπορική καταστροφή στο Μόναχο και οι Σοβιετικοί από την απώλεια του Στρελτσόφ.[19] Οι Σοβιετικοί έφτασαν στους προημιτελικούς, χάνοντας με 2–0 από τη γηπεδούχο Σουηδία, μια ομάδα που ηττήθηκε με 6–0 από τη Σοβιετική Ένωση κατά το ντεμπούτο του Στρελτσόφ το 1955.[4][8] Χωρίς τον Στρελτσόφ, η Τορπέντο έπεσε από τη 2η θέση το 1957 στην 7η το 1958, αν και η ομάδα έφτασε επίσης στον τελικό του Κυπέλλου ΕΣΣΔς πριν χάσει από τη Σπαρτάκ. Η ομάδα ανέβηκε στην 5η θέση το 1959 πριν κερδίσει το νταμπλ με πρωτάθλημα και κύπελλο την επόμενη σεζόν. Στη συνέχεια, η Τορπέντο τερμάτισε 2η και στις δύο διοργανώσεις το 1961. Ακολούθησαν δύο τερματισμοί στη μέση της βαθμολογίας, καθώς ο Γκουσαρόφ πουλήθηκε στην αντίπαλη Ντιναμό μεταξύ των σεζόν 1962 και 1963, αλλά η Τορπέντο ήρθε και πάλι δεύτερη το 1964, χάνοντας ένα πλέι οφ πρωταθλήματος από την Ντιναμό Τιφλίδας, αφού οι δύο σύλλογοι τερμάτισαν ισόβαθμοι.[6]

Αποδέσμευση και επιστροφή στο ποδόσφαιρο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διακρίσεις και επιτεύγματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Στρελτσόφ σε ρωσικό γραμματόσημο του 2016 από τη σειρά «Θρύλοι του Ποδοσφαίρου»

Στατιστικά σταδιοδρομίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εθνική ΕΣΣΔ
Έτος Συμ. Γκολ
1955 4 7
1956 8 4
1957 8 7
1958[22] 1 0
1959[22] 0 0
1960[22] 0 0
1961[22] 0 0
1962[22] 0 0
1963[22] 0 0
1964[22] 0 0
1965 0 0
1966 3 1
1967 12 6
1968 2 0
Σύνολο 38 25
  1. 1,0 1,1 (πολλαπλές γλώσσες) Transfermarkt. 275601. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 «Футбола славные сыны» (Ρωσικά) 3  Φεβρουαρίου 1993.
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 3,20 Wilson 2006
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 O'Flynn 2001
  5. 5,0 5,1 5,2 Цыбулько, Валерий (Tsibul'ko, Valeriy). Эдуард Стрельцов (στα Ρωσικά). Журнал «Футбол» (Zhurnal Futbol). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2009. 
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Lauzadis, Almantas. «USSR (Soviet Union) – Final Tables 1924–1992». Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2009. 
  7. 7,0 7,1 Cherny, Michael. «Soviet Union/CIS – Record International Players». Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2009. 
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 Courtney, Barrie. «Soviet Union – International Results 1952–1959 – Details». Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2009. 
  9. «Eduard Streltsov». Olympedia. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2021. 
  10. 10,0 10,1 Pierrend, José Luis. «European Footballer of the Year ("Ballon d'Or") 1956». Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2009. 
  11. 11,0 11,1 Pierrend, José Luis. «European Footballer of the Year ("Ballon d'Or") 1957». Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2009. 
  12. 12,0 12,1 Нилин (Nilin) 2002
  13. 13,0 13,1 Нилин (Nilin) 2002
  14. 14,0 14,1 Нилин (Nilin) 2002
  15. Нилин (Nilin) 2002
  16. Нилин (Nilin) 2002
  17. Ларчиков, Геннадий (Larchikov, Gennadiy) (2002). «Хyдожник на поле и в жизни» (στα ru). Советский спорт (Sovetskiy Sport) (109). 
  18. Нилин (Nilin) 2002
  19. Kuper 1998
  20. Mamrud, Roberto. «Soviet Union/CIS – Record International Players». Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2009. 
  21. 21,0 21,1 Movsumov, Rasim. «Soviet Union – Player of the Year Awards». Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Ανακτήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 2009. 
  22. 22,0 22,1 22,2 22,3 22,4 22,5 22,6 In the Gulag from 1958 to 1963; returned to professional football in 1965
  • Κούπερ, Σάιμον (1998). Football Against The Enemy. Λονδίνο: Phoenix. ISBN 0-7538-0523-5. 
  • Нилин, Александр (Nilin, Aleksandr) (2002). Стрельцов: Человек без локтей (στα ρώσικα). Μόσχα: Молодая гвардия (Molodaya Gvardiya). ISBN 5-235-02438-9. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]