Επιτροπή Τσερτς

Church Committee report
Church Committee report
Αριστερά: Έκθεση της Επιτροπή Τσερτς (Βιβλίο Ι: Εξωτερικές και Στρατιωτικές Πληροφορίες; Δεξιά: Έκθεση της Επιτροπή Τσερτς (Βιβλίο ΙΙ: Δραστηριότητες Πληροφοριών και Δικαιώματα των Αμερικανών;.

Η Επιτροπή Τσερτς (επίσημη ονομασία: Εξεταστική Επιτροπή της Γερουσίας των Ηνωμένων Πολιτειών για τη Μελέτη Κυβερνητικών Επιχειρήσεων σε Σχέση με τις Δραστηριότητες Πληροφοριών), (αγγλικά:United States Senate Select Committee to Study Governmental Operations with Respect to Intelligence Activities) ήταν μια Εξεταστική Επιτροπή της Γερουσίας των ΗΠΑ του 1975 που διερεύνησε τις καταχρήσεις από την Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (CIA), την Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (NSA), το Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών (FBI) και της Υπηρεσίας Εσωτερικών Εσόδων (IRS).

Υπό την προεδρία του Γερουσιαστή του Αϊντάχο Φρανκ Τσερτς (Δημοκρατικοί), η Επιτροπή ήταν μέρος μιας σειράς ερευνών για τις παραβιάσεις πληροφοριών το 1975, επονομάζομενο και ως «Έτος των Πληροφοριών», συμπεριλαμβανομένης της Επιτροπής Πάικ και της Προεδρικής Επιτροπής Ροκφέλερ. Οι προσπάθειες της Επιτροπής είχαν σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας μόνιμης Επιτροπής Πληροφοριών για τη Γερουσία των ΗΠΑ .Η δημιουργία της Επιτροπής Τσερτς εγκρίθηκε στις 27 Ιανουαρίου 1975, με ψηφοφορία 82 υπέρ και 4 κατά από την Γερουσία.[1][2]

Ιστορικό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέχρι τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1970, μια σειρά ανησυχητικών αποκαλύψεων είχαν εμφανιστεί στον Τύπο σχετικά με τις δραστηριότητες πληροφοριών. Πρώτα ήρθαν οι αποκαλύψεις του αξιωματικού πληροφοριών του στρατού Κρίστοφερ Πάιλ τον Ιανουάριο του 1970 σχετικά με την κατασκοπεία του αμερικανικού στρατού για τον άμαχο πληθυσμό [3][4] και έπειτα οι έρευνες της Γερουσίας του γερουσιαστή Σαμ Έρβιν οι οποίες προκάλεσαν περισσότερες αποκαλύψεις.[5] Στη συνέχεια, στις 22 Δεκεμβρίου 1974, οι New York Times δημοσίευσαν ένα μακροσκελές άρθρο από τον Σέιμουρ Χερς όπου περιέγραφε λεπτομερώς τις ενέργειες που ανέλαβε η CIA κατά τη διάρκεια των ετών που ονομάστηκαν «Οικογενειακά Kοσμήματα». Αναφέρθηκαν για πρώτη φορά προγράμματα που περιελάμβαναν απόπειρες δολοφονίας ξένων ηγετών και μυστικές προσπάθειες ανατροπής ξένων κυβερνήσεων. Επιπλέον, το άρθρο ανέφερε τις προσπάθειες των υπηρεσιών πληροφοριών να συλλέξουν πληροφορίες σχετικά με τις πολιτικές δραστηριότητες των πολιτών των ΗΠΑ.[6]

Επισκόπηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το τελικό πόρισμα της Επιτροπής Τσερτς δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο του 1976 σε έξι τόμους και δημοσιεύτηκαν επίσης επτά τόμοι ακροάσεων της Επιτροπής στη Γερουσία.[7]

Πριν από την κυκλοφορία του τελικού πορίσματος, η επιτροπή δημοσίευσε επίσης μια ενδιάμεση έκθεση με τίτλο «Φερόμενες δολοφονίες που εμπλέκουν ξένους ηγέτες»,[8] η οποία διερεύνησε τις φερόμενες απόπειρες δολοφονίας ξένων ηγετών, συμπεριλαμβανομένης του Πατρίς Λουμούμπα του Ζαΐρ, του Ραφαέλ Τρουχίλιο της Δομινικανής Δημοκρατίας, του Νγκο Ντιν Ντιεμ του Νοτίου Βιετνάμ, του Στρατηγού Ρενέ Σνάιντερ της Χιλής και του Φιντέλ Κάστρο της Κούβας. Ο Πρόεδρος Τζέραλντ Φορντ προέτρεψε τη Γερουσία να παρακρατήσει το πόρισμα από το κοινό, αλλά απέτυχε [9] και υπό τις συστάσεις και τις πιέσεις της επιτροπής, ο Φορντ εξέδωσε το Εκτελεστικό Διάταγμα αρ. 11905 (όπου τελικά αντικαταστάθηκε το 1981 από το Εκτελεστικό Διάταγμα του Προέδρου Ρέιγκαν αρ. 12333) για την απαγόρευση των αμερικανικών δολοφονιών των ξένων ηγετών.

Επιπλέον, η Επιτροπή Τσερτς εκπόνησε επτά περιπτωσιολογικές μελέτες για μυστικές επιχειρήσεις, αλλά δημοσιεύσε μόνο μία για τη Χιλή, με τίτλο «Μυστική Δράση στη Χιλή: 1963-1973».[10] Οι υπόλοιπες κρατήθηκαν μυστικές κατόπιν αιτήματος της CIA..[7]

Σύμφωνα με μια αποχαρακτηριμένη αναφορά της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας, η Επιτροπή Τσερτς βοήθησε επίσης να αποκαλύψει τη Λίστα Παρακολούθησης της NSA. Οι πληροφορίες για τη λίστα συγκεντρώθηκαν στο λεγόμενο «Λεξικό Ράιμινγκ», το οποίο στο απόγειό του κατείχε εκατομμύρια ονόματα, με χιλιάδες από τα οποία ήταν πολίτες των ΗΠΑ. Μερικοί εξέχοντες πολίτες αυτής της λίστας ήταν οι Τζοάν Γούντγουρντ, Τόμας Γουάτσον, Γκρέγκορι Πεκ, τα μέλη της Επιτροπής Τσερτς: Γουόλτερ Μόντεϊλ, Χάουαρντ Μπέικερ και του Προέδρου της Φρανκ Τσερτς και άλλοι.[11]

Αλλά μεταξύ των πιο συγκλονιστικών αποκαλύψεων της Επιτροπής ήταν η αποκάλυψη της Επιχείρησης Σάμροκ, στην οποία οι μεγάλες εταιρείες τηλεπικοινωνιών μοιράστηκαν τα αρχεία τους με την NSA από το 1945 έως τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Οι πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν σε αυτήν τη επιχείρηση εισήχθησαν απευθείας στη λίστα παρακολούθησης. Το 1975, η Επιτροπή αποφάσισε να αποχαρακτηρίσει μονομερώς τα στοιχεία αυτής της επιχείρησης, ενάντια στις αντιρρήσεις της διοίκησης του Προέδρου Φορντ.[11]

Οι εκθέσεις της Επιτροπής Τσερτς λέγεται ότι αποτελούν την πιο εκτεταμένη ανασκόπηση των δραστηριοτήτων πληροφοριών που διατέθηκαν ποτέ στο κοινό. Μεγάλο μέρος του περιεχομένου ταξινομήθηκε, αλλά πάνω από 50.000 σελίδες αποχαρακτηρίστηκαν σύμφωνα με τον Πρόεδρο John F. Kennedy Assassination Records Collection Act του 1992 .

Μέλη της Επιτροπής

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πλειοψηφία (Δημοκρατικοί) Μειοψηφία (Ρεπουμπλικάνοι)

Άνοιγμα αλληλογραφίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Επιτροπή Τσερτς έμαθε ότι, ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1950, η CIA και το Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών είχαν ανοίξει και φωτογραφίσει περισσότερα από 215.000 φάκελοι αλληλογραφίας τη στιγμή που το πρόγραμμα ('HTLINGUAL) έκλεισε το 1973. Αυτό το πρόγραμμα ήταν μέρος μιας διαδικασία με την οποία η κυβέρνηση κατέγραφε - χωρίς καμία απαίτηση για ένταλμα ή ειδοποίηση - όλες τις πληροφορίες στο εξωτερικό ενός φακέλου ή πακέτου, συμπεριλαμβανομένου του ονόματος του αποστολέα και του παραλήπτη.

Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η CIA ήταν προσεκτική στη παρακράτηση της Ταχυδρομικής Υπηρεσίας των Ηνωμένων Πολιτειών από την εκμάθηση και ότι οι κυβερνητικοί πράκτορες άνοιγαν τις ταχυδρομικές επιστολές. Οι πράκτορες της CIA μετέφεραν όλο την αλληλογραφία που τους ενδιέφερε σε ένα ιδιωτικό δωμάτιο για να ανοίξουν τους φακέλους ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, τους άνοιγαν τη νύχτα αφού τους έβαζαν σε χαρτοφύλακες ή σε τσέπες για να εξαπατήσουν τους ταχυδρομικούς υπαλλήλους.[12]

Η διοίκηση Φορντ και η Επιτροπή Τσερτς

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 9 Μαΐου 1975, η Επιτροπή Τσερτς αποφάσισε να καλέσει τον αναπληρωτή διευθυντή της CIA Γουίλιαμ Κόλμπι που την ίδια μέρα οι κορυφαίοι υπουργοί και σύμβουλοι του Φορντ (Χένρι Κίσινγκερ, Ντόναλντ Ράμσφελντ, Φίλιπ Μ. Μπάχεν και Τζον Μάρς) συνέταξαν μια σύσταση για να εξουσιοδοτηθεί ο Κόλμπι να ενημερώνει μόνο και όχι να καταθέτει στην Επιτροπή και ότι θα του ζητηθεί να συζητήσει μόνο το γενικό θέμα, αποφευγόντας τις λεπτομέρειες για συγκεκριμένες μυστικές ενέργειες που έπρεπε να αναφερθούν εκτός από τις ρεαλιστικές υποθέσεις. Αλλά η Επιτροπή Τσερτς είχε την πλήρη εξουσία να καλέσει για ακρόαση και να απαιτήσει την κατάθεση του Κόλμπι. Ο Φορντ και οι κορυφαίοι σύμβουλοί του συναντήθηκαν με τον Κόλμπι για να τον προετοιμάσουν για την ακρόαση.[13] Ο Κόλμπι κατέθεσε μεταξύ άλλων:

«Αυτοί οι τελευταίοι δύο μήνες έχουν θέσει σε κίνδυνο την αμερικανική υπηρεσία πληροφορίων. Ο σχεδόν υστερικός ενθουσιασμός που περιβάλλει οποιαδήποτε ειδησεογραφικό θέμα που αναφέρεται για τη CIA ή αναφέρεται ακόμη και σε μια απόλυτα νόμιμη δραστηριότητα της CIA έθεσε ένα ερώτημα εάν μπορούν να διεξαχθούν μυστικές επιχειρήσεις πληροφοριών από τις Ηνωμένες Πολιτείες».[14]

Αποτελέσματα της έρευνας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 17 Αυγούστου 1975, ο γερουσιαστής Φρανκ Τσερτς εμφανίστηκε στη τηλεοπτική εκπομπή Meet the Press του δικτύου NBC και συζήτησε για τη NSA, χωρίς να την αναφέρει ονομαστικά:

«Στην ανάγκη ανάπτυξης μιας ικανότητας να γνωρίζουμε τι κάνουν οι πιθανοί εχθροί, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών έχει τελειοποιήσει μια τεχνολογική ικανότητα που μας επιτρέπει να παρακολουθούμε τα μηνύματα που περνούν από τον αέρα. (...) Τώρα, αυτό είναι απαραίτητο και σημαντικό για τις Ηνωμένες Πολιτείες καθώς παρακολουθούμε στο εξωτερικό εχθρούς ή πιθανούς εχθρούς. Πρέπει να γνωρίζουμε, ταυτόχρονα, ότι η ικανότητα αυτή ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να μεταφερθεί προς τον αμερικανικό λαό και κανένας Αμερικανός δεν θα είχε πλέον κανένα απόρρητο: αυτή η ικανότητα να παρακολουθούμε τα πάντα, από τηλεφωνικές συνομιλίες εώς τηλεγραφήματα, δεν έχει σημασία. Δεν θα υπήρχε μέρος για να κρυφτούμε.

Εάν αυτή η κυβέρνηση γινόταν ποτέ τυραννική, αν κάποιος δικτάτορας αναλάμβανε ποτέ τη διοίκηση σε αυτήν τη χώρα, η τεχνολογική ικανότητα που η υπηρεσία των πληροφοριών θα είχε παρέχει στην κυβέρνηση θα μπορούσε να της επιτρέψει να επιβάλει απόλυτη τυραννία και δεν θα υπήρχε τρόπος να αντισταθεί κάποιος, ανεξάρτητα από το πόσο ιδιωτικά έγινε, καθώς θα ήταν δυνατόν να το γνωρίζει η κυβέρνηση. Αυτή είναι η ικανότητα αυτής της τεχνολογίας. (...)

Δεν θέλω να δω αυτή τη χώρα να διασχίζει ποτέ τη γέφυρα. Γνωρίζω την ικανότητα που υπάρχει εκεί για να κάνει την τυραννία ολοκληρωτική στην Αμερική, και πρέπει να φροντίσουμε ότι αυτή η υπηρεσία και όλες οι υπηρεσίες που διαθέτουν αυτήν την τεχνολογία λειτουργούν εντός του νόμου και υπό την κατάλληλη εποπτεία, ώστε να μην περάσουμε ποτέ πέρα από αυτήν την άβυσσο. Αυτή είναι η άβυσσος από την οποία δεν υπάρχει επιστροφή».[15][16]

Συνέπειες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ως αποτέλεσμα της πολιτικής πίεσης που δημιουργήθηκε από τις αποκαλύψεις της Επιτροπής Τσερτς και των ερευνών της Επιτροπής Πάικ, ο Πρόεδρος Τζέραλντ Φορντ εξέδωσε το Εκτελεστικό Διάταγμα αρ. 11905.[17] Αυτή η εκτελεστική εντολή απαγόρευε τις πολιτικές δολοφονίες αναφέροντας πως:«Κανένας υπάλληλος της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών δεν θα εμπλακεί ή θα συνωμοτήσει σε πολιτική δολοφονία». Ο γερουσιαστής Τσερτς επέκρινε αυτήν την κίνηση με το επιχείρημα ότι οποιοσδήποτε μελλοντικός πρόεδρος θα μπορούσε εύκολα να παραμερίσει ή να αλλάξει αυτό το εκτελεστικό διάταγμα με ένα νέο εκτελεστικό διάταγμα.[18] Επιπλέον, ο Πρόεδρος Τζίμι Κάρτερ εξέδωσε το Εκτελεστικό Διάταγμα αρ. 12036, το οποίο με κάποιο τρόπο επέκτεινε το εκτελεστικό Διάταγμα αρ. 11905.[17]

Το 1977, ο δημοσιογράφος Καρλ Μπερνστάιν έγραψε ένα άρθρο στο περιοδικό Rolling Stone, δηλώνοντας ότι η σχέση μεταξύ της CIA και των ΜΜΕ ήταν πολύ πιο εκτεταμένη από ό, τι αποκάλυψε η Επιτροπή Τσερτς. Ο Μπερνστάιν είπε ότι η Επιτροπή την είχε συγκαλύψει, γιατί θα είχε δείξει «ενοχλητικές σχέσεις τη δεκαετία του 1950 και του 1960 με μερικές από τις πιο ισχυρές οργανώσεις και άτομα στην αμερικανική δημοσιογραφία».[19]

Ο Έμμμετ Τάιρελ, εκδότης του συντηρητικού περιοδικού The American Spectator, έγραψε ότι η Επιτροπή Τσερτς «προδίδει πράκτορες και επιχειρήσεις της CIA». Η επιτροπή δεν είχε λάβει πληροφορίες για ονόματα, οπότε δεν είχε κανένα να δημοσιεύσει, όπως επιβεβαιώθηκε από τον μεταγενέστερο διευθυντή της CIA Τζορτζ Μπους. Ωστόσο, ο γερουσιαστής Τζιμ Μάκλουρ χρησιμοποίησε αυτόν τον ισχυρισμό στις εκλογές του 1980, όταν η Επιτροπή Τσερτς σταμάτησε την έρευνα.[20]

Το έργο της Επιτροπής επικρίθηκε πιο πρόσφατα μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, επειδή οδήγησε σε νομοθεσία που μειώνε την ικανότητα της CIA να συγκεντρώνει σημαντικές πληροφορίες.[20][21][22][23]

Σε απάντηση σε αυτήν την κριτική, ο επικεφαλής σύμβουλος της επιτροπής, Φρέντερικ Σβαρτς, απάντησε με ένα βιβλίο που συνέγραψε ο Αζίζ Χαγκ, καταγγέλλοντας τη χρήση της κυβέρνησης Μπους που ήταν μια ενέργεια «άνευ προηγουμένου σε αυτή την πλευρά του Βόρειου Ατλαντικού».[24]

Τον Σεπτέμβριο του 2006, το Πανεπιστήμιο του Κεντάκυ διοργάνωσε ένα φόρουμ συζήτησης με τίτλο: "Ποιος παρακολουθεί τους κατασκόπους; Δραστηριότητες πληροφοριών και δικαιώματα των Αμερικανών", συγκεντρώνοντας δύο μέλη της επιτροπής της Δημοκρατικών, τον πρώην αντιπρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Γουόλτερ Μόντεϊλ και τον πρώην γερουσιαστή των ΗΠΑ Γουόλτερ Χάντλεστον και τον Φρέντερικ Σβαρτς για να συζητήσουν το έργο της Επιτροπής, τον ιστορικό της αντίκτυπο και πώς σχετίζεται με τη σημερινή κοινωνία.[25]

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Prados, John (2006). Safe for Democracy: The Secret Wars of the CIA. Ivan R. Dee. σελ. 434. ISBN 9781615780112. 
  2. ↑ John, Pastore (27 Ιανουαρίου 1975). «S.Res.21 - 94th Congress (1975-1976): Resolved, to establish a select committee of the Senate to conduct an investigation and study of governmental operations with respect to intelligence activities» (στα Αγγλικά). www.congress.gov. 
  3. ↑ ABC News
  4. ↑ Charlotte-Mecklenburg Historic Landmarks Commission Αρχειοθετήθηκε August 29, 2005, στο Wayback Machine.
  5. ↑ Military surveillance. Hearings .., Ninety-third Congress, second session, on S. 2318., April 9 and 10, 1974 : United States. Congress. Senate. Committee on the Judiciary. Sub...
  6. ↑ Hersh, Seymour (1974-12-22). «Huge C.I.A. operation reported in U.S. against antiwar forces, other dissidents in Nixon years». New York Times: σελ. 1. https://s3.amazonaws.com/s3.documentcloud.org/documents/238963/huge-c-i-a-operation-reported-in-u-s-against.pdf. 
  7. ↑ 7,0 7,1 Prados, John (2006). Safe for Democracy: The Secret Wars of the CIA. Ivan R. Dee. σελίδες 438–439. ISBN 9781615780112. 
  8. ↑ Church Committee (20 Νοεμβρίου 1975). «Alleged assassination plots involving foreign leaders» (PDF). 
  9. ↑ Prados, John (2006). Safe for Democracy: The Secret Wars of the CIA. Ivan R. Dee. σελ. 437. ISBN 9781615780112. 
  10. ↑ Church Committee (1975). «Covert Action in Chile: 1963-1973» (PDF). 
  11. ↑ 11,0 11,1 «National Security Agency Tracking of U.S. Citizens – "Questionable Practices" from 1960s & 1970s» (στα Αγγλικά). National Security Archive. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2017. 
  12. ↑ Benjamin, Mark (January 5, 2007). «The government is reading your mail». Salon.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-07-02. https://web.archive.org/web/20070702024259/http://www.salon.com/news/feature/2007/01/05/mail_cover/. Ανακτήθηκε στις 2021-02-05. 
  13. ↑ Prados, John (2006). Lost Crusader: The Secret Wars of CIA Director William Colby. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-512847-5.  p. 313
  14. ↑ Carl Colby (director) (Σεπτεμβρίου 2011). The Man Nobody Knew: In Search of My Father, CIA Spymaster William Colby (Motion picture). New York City: Act 4 Entertainment. Ανακτήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2011. 
  15. ↑ «The Intelligence Gathering Debate». NBC. 18 Αυγούστου 1975. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2015. 
  16. ↑ Bamford, James (13 September 2011). «Post-September 11, NSA 'enemies' include us». Politico. http://www.politico.com/news/stories/0911/62999.html. Ανακτήθηκε στις 21 September 2013. 
  17. ↑ 17,0 17,1 Andrew, Christopher (Feb 1995), "For the President's Eyes Only: Secret Intelligence and the American Presidency from Washington to Bush," (1 ed., HarperCollins), p. 434
  18. ↑ Annie Jacobsen, "Surprise, Kill, Vanish: The Secret History of CIA Paramilitary Armies, Operators, and Assassins," (New York: Little, Brown and Company, 2019), p. 226
  19. ↑ Bernstein, Carl. «THE CIA AND THE MEDIA». www.carlbernstein.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2020. 
  20. ↑ 20,0 20,1 Mooney, Chris (November 5, 2001). «The American Prospect». Back to Church. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2006-12-05. https://web.archive.org/web/20061205025524/http://prospect.org/print/V12/19/mooney-c.html. Ανακτήθηκε στις 2021-02-05. 
  21. ↑ Knott, Stephen F (November 4, 2001). «Congressional Oversight and the Crippling of the CIA». History News Network. http://hnn.us/articles/380.html. 
  22. ↑ Burbach, Roger (October 2003). «State Terrorism and September 11, 1973 & 2001». ZMag 16 (10). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2006-01-11. https://web.archive.org/web/20060111085842/http://zmagsite.zmag.org/Oct2003/burbach1003.html. Ανακτήθηκε στις 2021-02-05. 
  23. ↑ Debate: Bush's handling of terror clues. CNN. May 19, 2002. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-04-29. https://web.archive.org/web/20110429015452/http://archives.cnn.com/2002/ALLPOLITICS/05/19/bush.decision.911.cnna/. Ανακτήθηκε στις 2021-02-05. 
  24. ↑ Schwarz, Frederick A. O.· Huq, Aziz Z. (2007). Unchecked and Unbalanced: Presidential Power in a Time of Terror. New York: New Press. ISBN 978-1-59558-117-4. 
  25. ↑ «UK Hosts Historical Reunion of Members of Church Committee». University of Kentucky News. September 14, 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-03-20. https://web.archive.org/web/20080320020134/http://news.uky.edu/news/display_article.php?category=1&artid=1568. Ανακτήθηκε στις 2021-02-05. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]