Επιχείρηση Fortitude
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Επιχείρηση Καρτερία (Operation Fortitude) | |||
|---|---|---|---|
| Μέρος της Επιχείρησης Σωματοφύλακας κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο | |||
 Χάρτης που εμφανίζει περιοχές δραστηριοτήτων κατά την επιχείρηση Καρτερία | |||
| Χρονολογία | 6 Ιουνίου 1944 Δεκέμβριος 1943-Μάρτιος 1944 | ||
| Τόπος | Ηνωμένο Βασίλειο | ||
| Μέθοδοι | επιχείρηση παραπλάνησης | ||
| Αντιμαχόμενοι | |||
| |||
Η Επιχείρηση Καρτερία (αγγλικά: Operation Fortitude) ήταν το κωδικό όνομα για τομέα της επιχείρησης παραπλάνησης Επιχείρηση Bodyguard που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου. Η επιχείρηση διεξήχθη από τους Βρετανούς και τους Αμερικανούς με κύριους στόχους:
- να αποκρύψουν από τους Γερμανούς ότι ο τόπος απόβασης θα ήταν η Νορμανδία, κάνοντάς τους να πιστέψουν ότι θα γινόταν αλλού (στη Νορβηγία και στο Πα-ντε-Καλαί).
- μόλις αρχίσει η απόβαση στη Νορμανδία, να τους κάνει να πιστέψουν ότι πρόκειται μόνο μια παραπλανητική απόβαση, προκειμένου να δεσμεύσουν τις γερμανικές δυνάμεις και να καθυστερήσουν την άφιξη των ενισχύσεών τους.
Η επιχείρηση αυτή αποτελούνταν από δύο μέρη, τη Νότια και τη Βόρεια Fortitude και διεξήχθη με μεγάλη προσοχή, συνεχή παρακολούθηση και σχεδόν απίστευτη επιτυχία[1]. Μόλις στα τέλη Ιουλίου άρχισαν οι Γερμανοί να αντιλαμβάνονται ότι δεν πρόκειται να γίνει απόβαση στην περιοχή του Καλαί.
Η Επιχείρηση Fortitude ήταν η μεγαλύτερη επιχείρηση παραπληροφόρησης που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου, ακόμη μεγαλύτερη από τη μασκίροβα που αναπτύχθηκε από τους Σοβιετικούς για να καλύψει τις προθέσεις τους κατά τη διάρκεια της σχεδόν ταυτόχρονης επιχείρησης Μπαγκρατιόν.
Αυτές οι φανταστικές εισβολές περιλάμβαναν διάφορους παράλληλους σχεδιασμούς, για να διατηρήσουν τις στρατιωτικές μονάδες της Βέρμαχτ στις θέσεις τους και επίσης για να προκαλέσουν σύγχυση και αποπροσανατολισμό στις γερμανικές Υπηρεσίες πληροφοριών.
Νότια Fortitude
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Νότια Fortitude ήταν η κύρια επιχείρηση: σκοπός της ήταν να πείσει τους Γερμανούς όχι μόνο ότι η συμμαχική απόβαση θα πραγματοποιούταν στην περιοχή του Καλαί (σημείο συντομότερης διέλευσης της Μάγχης και το πλησιέστερο στα γερμανικά σύνορα, που ο Έρβιν Ρόμελ είχε φροντίσει να οχυρώσει βαριά) αλλά και ότι κάθε επίθεση σε άλλα σημεία, όπως η Νορμανδία, θα αποτελούσε απλώς παραπλανητική κίνηση. Έτσι, τα γερμανικά στρατεύματα θα καθηλώνονταν στο Καλαί.
Για να διασφαλιστεί η επιτυχία αυτής της παραπλάνησης, οι Σύμμαχοι διέρρευσαν την είδηση ότι ο στρατηγός Τζορτζ Πάτον, ένας από τους πιο διάσημους διοικητές των Συμμάχων, υποτίθεται ότι ήταν επικεφαλής έντεκα μονάδων της φανταστικής «1ης Ομάδας Στρατού των Ηνωμένων Πολιτειών» (FUSAG), στα νότια της Αγγλίας. Όταν ο Πάτον απεστάλη στη Νορμανδία, ως διοικητής της 3ης Στρατιάς, οι Σύμμαχοι τοποθέτησαν ως αντικαταστάτη του στη FUSAG, τον αντιστράτηγο Leslie J. McNair, και όταν αυτός σκοτώθηκε στις 25 Ιουλίου, τον αντιστράτηγο John L. De Witt, προκειμένου να συνεχιστεί η εξαπάτηση των Γερμανών.[1]
Το αποτέλεσμα ολοκληρώθηκε με την ανάπτυξη εκατοντάδων πλαστών αεροπλάνων, αρμάτων και πλοίων, καθώς και συνεχείς ραδιοφωνικές εκπομπές από την έδρα των υποτιθέμενων στρατευμάτων εισβολής.[2]Επιστρατεύτηκαν ακόμα και σκηνογράφοι κινηματογραφικών στούντιο και δημιούργησαν ψεύτικα συγκροτήματα εγκαταστάσεων, που περιλάμβαναν δεξαμενές πετρελαίου και προκυμαίες ελλιμενισμού στο Ντόβερ.[3]
Ο Μπέρναρντ Μοντγκόμερυ, που διοικούσε τις συμμαχικές δυνάμεις απόβασης, ήξερε ότι η κρίσιμη πτυχή οποιασδήποτε εισβολής ήταν η ικανότητα να μεγεθυνθεί το προγεφύρωμα σε ένα πλήρες μέτωπο. Είχε επίσης μόνο 37 στρατιωτικές μονάδες στην εντολή του, σε σύγκριση με περίπου 60 γερμανικούς σχηματισμούς. Οι κύριοι στόχοι της Νότιας Fortitude ήταν:
- να δώσει την εντύπωση ότι στη Νοτιοανατολική Αγγλία βρίσκονταν μια πολύ μεγαλύτερη δύναμη εισβολής (FUSAG).
- να επιτύχει τακτικό αιφνιδιασμό κατά την απόβαση στη Νορμανδίας και,
- μόλις είχε πραγματοποιηθεί η απόβαση, να παραπλανήσει τους Γερμανούς ότι πρόκειται για αντιπερισπασμό, με το Καλαί να είναι ο πραγματικός στόχος. [4]
Βόρεια Fortitude
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο στόχος της Βόρειας Fortitude ήταν να παραπλανήσει τους Γερμανούς ώστε να περιμένουν εισβολή στη Νορβηγία από συμμαχικά στρατεύματα από τη Σκωτία. Απειλώντας τη Νορβηγική άμυνα, οι Σύμμαχοι ήλπιζαν να αποτρέψουν ή να καθυστερήσουν την ενίσχυση της Γαλλίας μετά την απόβαση στη Νορμανδία. Το σχέδιο περιελάμβανε προσομοίωση συσσώρευσης δυνάμεων στη βόρεια Αγγλία και πολιτική επαφή με την ουδέτερη Σουηδία.
Κατά τη διάρκεια μιας παρόμοιας επιχείρησης το 1943, που αναβλήθηκε, δημιουργήθηκε η Επιχείρηση Cockade (Κονκάρδα), ένας φανταστικός στρατός (4η Βρετανική στρατιά), με έδρα το κάστρο του Εδιμβούργου. Αποφασίστηκε να συνεχιστεί η χρήση της ίδιας δύναμης κατά τη διάρκεια του Fortitude. Σε αντίθεση με τη νότια επιχείρηση, η παραπλάνηση βασίστηκε κυρίως στα «Ειδικά μέσα» και στις ψεύτικες ραδιοφωνικές ειδήσεις, δεδομένου ότι κρίθηκε απίθανο τα γερμανικά αεροπλάνα αναγνώρισης να μπορέσουν να φτάσουν στη Σκωτία ανεμπόδιστα.
Ψευδείς πληροφορίες σχετικά με την άφιξη στρατευμάτων στην περιοχή διέρρεαν από διπλούς πράκτορες και τα βρετανικά μέσα ενημέρωσης συνεργάστηκαν με τη μετάδοση παραπλανητικών πληροφοριών, όπως σκορ ποδοσφαιρικών αγώνων ή γαμήλιες ανακοινώσεις για ανύπαρκτα στρατεύματα: Η επιχείρηση ήταν τόσο επιτυχημένη που στα τέλη της άνοιξης του 1944, ο Χίτλερ είχε δεκατρείς στρατιωτικές μονάδες στη Νορβηγία. [5]
Στις αρχές της άνοιξης του 1944, Βρετανοί κομάντος επιτέθηκαν σε στόχους στη Νορβηγία παριστάνοντας ότι προετοίμαζαν την εισβολή. Κατέστρεψαν βιομηχανικούς στόχους, πλοία και υποδομές ενέργειας, καθώς και στρατιωτικά φυλάκια. Αυτό συνέπεσε με την αύξηση της ναυτικής δραστηριότητας στη Βόρεια Θάλασσα και στην πολιτική πίεση στην ουδέτερη Σουηδία.
Βοηθητικές επιχειρήσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Επιχείρηση Ironside
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η επιχείρηση Ironside σχεδιάστηκε για να κάνει τους Γερμανούς να πιστέψουν ότι περίπου δύο εβδομάδες μετά την απόβαση, οι Σύμμαχοι σκόπευαν να την ολοκληρώσουν με μια επίθεση στη γαλλική ακτή του Βισκαϊκού Κόλπου. Στόχος της, μεταξύ άλλων, ήταν ότι οι Γερμανοί δεν θα μετέφεραν το 11ο τεθωρακισμένο στρατιωτικό σώμα που στάθμευε στο Μπορντώ. Η Λούφτβαφε, η οποία φοβόταν επίσης επίθεση στην περιοχή της Βρετάνης, διέταξε την καταστροφή τεσσάρων αεροδρομίων που βρίσκονται κοντά στην ακτή.
Επιχείρηση Copperhead
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σε αυτήν την περίπτωση, ο στόχος ήταν να δημιουργηθεί η εντύπωση προετοιμασίας περισσότερων αποβάσεων στη Μεσόγειο. Για το σκοπό αυτό, ένας ηθοποιός στάλθηκε στο Γιβραλτάρ και το Αλγέρι, ο οποίος παρίστανε ότι ήταν ο στρατηγός Μπέρναρντ Μοντγκόμερυ σε περιοδεία στην περιοχή.
Περισπασμοί κατά την απόβαση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κατά τη διάρκεια της απόβασης στη Νορμανδία και επίσης τις επόμενες εβδομάδες κατά τη μάχη της Νορμανδίας που ακολούθησε, οι Σύμμαχοι έλαβαν μια σειρά μέτρων για την άμεση ή έμμεση υποστήριξη της Επιχείρησης Fortitude. Ανάμεσά τους ήταν μια «λανθασμένη» δήλωση του Ουίνστον Τσόρτσιλ ενώπιον της Βουλής των Κοινοτήτων: «Αυτή είναι η πρώτη μιας σειράς αποβάσεων».[6] Επίσης, τρεις ημέρες πριν από την απόβαση, ο Τζωρτζ Πάτον, όταν τον υποδέχτηκαν στο Ξενοδοχείο Ριτζ του Λονδίνου, φώναξε στον Ντουάιτ Αϊζενχάουερ στην άλλη άκρη της αίθουσας: «Θα σε δω στο Καλαί».
Ταυτόχρονα με την έναρξη των πρώτων αερομεταφερόμενων δυνάμεων, λίγο πριν από τα μεσάνυχτα στις 5 Ιουνίου 1944, η RAF ξεκίνησε την Επιχείρηση Titanic. Σαράντα αεροπλάνα έριχναν βολές για να παραπλανήσουν τα ραντάρ και ομάδες ειδικών μονάδων SAS και περίπου τριακόσιοι ψεύτικοι αλεξιπτωτιστές έπεσαν σε περιοχές μακριά από την πραγματική περιοχή απόβασης. Όταν οι αναφορές για αυτές τις μαριονέτες έφτασαν στους Γερμανούς αξιωματικούς, το ερμήνευσαν ως επιβεβαίωση ότι αντιμετώπιζαν μια επιχείρηση αντιπερισπασμού.
Αποτελέσματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι Σύμμαχοι μπορούσαν εύκολα να κρίνουν την αποτελεσματικότητα αυτών των σχεδίων. Δεδομένου ότι η επιχείρηση Ultra είχε αποκαλύψει την κωδικοποίηση της μηχανής Enigma, οι Σύμμαχοι μπορούσαν να αποκρυπτογραφούν τις γερμανικές διαταγές σε σχεδόν πραγματικό χρόνο.
Μόλις στα τέλη Ιουλίου άρχισαν οι Γερμανοί να αντιλαμβάνονται ότι δεν πρόκειται να γίνει απόβαση στην περιοχή του Καλαί, όταν ήταν πλέον αργά για να στείλουν ενισχύσεις από εκεί προς το μέτωπο της Νορμανδίας[7]. Μέχρι τότε, η μάχη της Νορμανδίας είχε εξελιχθεί υπέρ των Συμμάχων που σταθεροποιήθηκαν τόσο καλά στη Βόρεια Γαλλία, που οι Γερμανοί δεν είχαν πλέον καμία ελπίδα να τους απωθήσουν.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Weinberg 1994, σελ. 680.
- ↑ . «mixanitouxronou.gr/Το μεγάλο κόλπο του Τσόρτσιλ/«Επιχείρηση Καρτερία»».
- ↑ . «topontiki.gr/article/86706/epiheirisi-somatofylakas».
- ↑ Latimer, Jon, Deception in War, Overlook Press, New York, 2001 ISBN 978-1-58567-381-0, pp. 218–232
- ↑ Ambrose, Stephen, D-Day June 6th, 1944 (New York: Simon & Schuster, 1994) p. 82
- ↑ Beevor, Antony (2009). El día D. La batalla de Normandía. Barcelona: Círculo de Lectores/Crítica. ISBN 978-84-672-3899-0. p. 185.
- ↑ Weinberg 1994, σελ. 681-2.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Καρτιέ, Ρεϊμόν (1964). Ιστορία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, τόμος β΄. ΑΘΗΝΑ: ΠΑΠΥΡΟΣ.
- Weinberg, Gerhard L. (1994). A World at Arms - A Global History of War World II. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-55879-4.