Επιχείρηση Κόνδορας

Επιχείρηση Κόνδορας
Ψυχρός Πόλεμος
Συμμετέχοντες στην Επιχείρηση Κόνδορας:
  Περιφερειακά μέλη:Βενεζουέλα, Εκουαδόρ και Περού
  Συνεργάτης και χρηματοδότης:Ηνωμένες Πολιτείες
Ημερομηνία1968–1989
ΤοποθεσίαΝότια Αμερική
Επίσης γνωστό ωςΣχέδιο Κόνδορας
ΤύποςΣυγκαλυμμένη επιχείρηση
ΣτόχοςΑριστεροί συμπαθούντες (συμπεριλαμβανομένων περονιστών, κομμουνιστών και σοσιαλιστών) και αντίπαλοι
των στρατιωτικών καθεστώτων και των δεξιών κυβερνήσεων στη Νότια Αμερική.
Οργανωτές Αργεντινή
Βολιβία
Βραζιλία
Χιλή
Παραγουάη
Ουρουγουάη
Υποστήριξη από:
Ηνωμένες Πολιτείες[1][2][3]
Συμμετέχοντες Περού
Ισημερινός
Βενεζουέλα
ΈκβασηΟλοκληρώθηκε μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου
Θάνατοι60.000–80.000 ύποπτοι αριστεροί υποστηρικτές[4]

400–500 σε διασυνοριακές επιχειρήσεις[4]

400.000+ πολιτικοί κρατούμενοι[5]


Η Επιχείρηση Κόνδορας (ισπανικά: Operación Cóndor‎‎ ή πορτογαλικά: Operação Condor‎) επίσης γνωστή ως Σχέδιο Κόνδορας ήταν εκστρατεία πολιτικής καταστολής και κρατικής τρομοκρατίας που υποστηρίχθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες[6] και περιελάμβανε επιχειρήσεις μυστικών υπηρεσιών καθώς και δολοφονίες πολιτικών αντιπάλων. Εφαρμόστηκε επίσημα τον Νοέμβριο του 1975 από τις δεξιές δικτατορίες της Νότιας Αμερικής.[7]

Λόγω του μυστικού χαρακτήρα της, ο ακριβής αριθμός των θανάτων που αποδίδονται άμεσα στην "Επιχείρηση Κόνδορας" αμφισβητείται ιδιαίτερα. Κάποιες εκτιμήσεις κάνουν λόγο ότι τουλάχιστον 60.000 θάνατοι μπορούν να αποδοθούν στον Κόνδορα, [4] με περίπου 30.000 από αυτούς στην Αργεντινή, [8][9]ενώ τα Αρχεία του Τρόμου απαριθμούν 50.000 νεκρούς, 30.000 εξαφανισμένους και 400.000 φυλακισμένους.[5][10] Επιπλέον, ο Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας Τζέι Πάτρις ΜάκΣερι δίνει έναν αριθμό τουλάχιστον 402 νεκρών σε επιχειρήσεις του Κόνδορα που διέσχισαν τα εθνικά σύνορα,[6] και αναφέρει ότι από εκείνους που «είχαν εξοριστεί και απήχθησαν, βασανίστηκαν και δολοφονήθηκαν σε συμμαχικές χώρες ή μεταφέρθηκαν παράνομα στις χώρες καταγωγής τους για να εκτελεστούν... εκατοντάδες ή χιλιάδες τέτοια άτομα - ο αριθμός των οποίων δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί - απήχθησαν, βασανίστηκαν και δολοφονήθηκαν στις επιχειρήσεις του Κόνδορα».[1] Στα θύματα περιλαμβάνονται αντιφρονούντες και αριστεροί ηγέτες συνδικάτων και αγροτών, ιερείς και καλόγριες, φοιτητές και δάσκαλοι, διανοούμενοι και ύποπτοι αντάρτες.[6]

Αν και περιγράφηκε από την Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (CIA) ως «μια συνεργατική προσπάθεια από τις υπηρεσίες πληροφοριών/ασφαλείας πολλών χωρών της Νότιας Αμερικής για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και της ανατροπής»,[11] οι αντάρτες χρησιμοποιήθηκαν ως δικαιολογία, καθώς δεν ήταν ποτέ ουσιαστικοί αρκετά για να ελέγξουν το έδαφος, να κερδίσουν υλική υποστήριξη από οποιαδήποτε ξένη δύναμη ή να απειλήσουν με άλλο τρόπο την εθνική ασφάλεια.[12][13][14] Τα βασικά μέλη του Κόνδορα ήταν οι κυβερνήσεις της Αργεντινής, της Χιλής, της Ουρουγουάης, της Παραγουάης, της Βολιβίας, ενώ η Βραζιλία υπέγραψε τη συμφωνία αργότερα. Το Εκουαδόρ και το Περού εντάχθηκαν στην επιχείρηση αργότερα σε πιο περιφερειακούς ρόλους.[15][16] Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών παρείχε σχεδιασμό, συντονισμό, εκπαίδευση σε βασανιστήρια,[17] και τεχνική υποστήριξη και παρείχε στρατιωτική βοήθεια στους δικτάτορες κατά τη διάρκεια των κυβερνήσεων Τζόνσον, Νίξον, Φορντ, Κάρτερ και Ρίγκαν.[2][18] Τέτοια υποστήριξη διοχετευόταν συχνά μέσω της CIA.[18]

  1. 1,0 1,1 McSherry, J. Patrice (2009). «Chapter 5: "Industrial repression" and Operation Condor in Latin America». Στο: Esparza, Marcia· Huttenbach, Henry R.· Feierstein, Daniel. State Violence and Genocide in Latin America: The Cold War Years (Critical Terrorism Studies). Routledge. σελίδες 107, 111. ISBN 978-0415664578. 
  2. 2,0 2,1 Greg Grandin (2011). The Last Colonial Massacre: Latin America in the Cold War. University of Chicago Press. p. 75. (ISBN 9780226306902).
  3. Walter L. Hixson (2009). The Myth of American Diplomacy: National Identity and U.S. Foreign Policy. Yale University Press. p. 223. (ISBN 0300151314).
  4. 4,0 4,1 4,2 Bevins, Vincent (2020). The Jakarta Method: Washington's Anticommunist Crusade and the Mass Murder Program that Shaped Our World. PublicAffairs. σελίδες 266–267. ISBN 978-1541742406. 
  5. 5,0 5,1 «Chile». Center for Justice and Accountability. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2018. 
  6. 6,0 6,1 6,2 J. Patrice McSherry (2002). «Tracking the Origins of a State Terror Network: Operation Condor». Latin American Perspectives 29 (1): 36–60. doi:10.1177/0094582X0202900103. https://archive.org/details/sim_latin-american-perspectives_2002-01_29_1/page/36. 
  7. editor, Arturo Conde Arturo Conde is an· Coruña, a bilingual freelance journalist He writes for La Opinión A.· Fusion, has been published in· Univision· Limits, City. «New movie explores global complicity in Argentina's 'dirty war'» (στα Αγγλικά). NBC News. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2021. 
  8. Victor Flores Olea [es] (10 Απριλίου 2006). «Editoriales – Operacion Condor». El Universal (στα Ισπανικά). Mexico. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουνίου 2007. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2009. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)
  9. Larry Rohter (24 January 2014). Exposing the Legacy of Operation Condor. The New York Times. Retrieved 26 August 2015.
  10. Bevins, Vincent (2020). The Jakarta Method: Washington's Anticommunist Crusade and the Mass Murder Program that Shaped Our World. PublicAffairs. σελ. 305. ISBN 978-1541742406. 
  11. «A Brief Look at "Operation Condor"» (PDF). nsarchive2.gwu.edu. 22 Αυγούστου 1978. 
  12. McSherry, J. Patrice (10 Ιουλίου 2012). Predatory States: Operation Condor and Covert War in Latin America (στα Αγγλικά). Rowman & Littlefield Publishers. σελίδες 1–4. ISBN 9780742568709. 
  13. "El Estado de necesidad" Αρχειοθετήθηκε 2023-04-02 στο Wayback Machine. (in Spanish); Documents of the Trial of the Juntas at Desaparecidos.org.
  14. «Argentina's Dirty War – Alicia Patterson Foundation». aliciapatterson.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2017. 
  15. Stanley, Ruth (2006). «Predatory States. Operation Condor and Covert War in Latin America/When States Kill. Latin America, the U.S., and Technologies of Terror». Journal of Third World Studies. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2008-12-29. https://web.archive.org/web/20081229121729/http://findarticles.com/p/articles/mi_qa3821/is_200610/ai_n17195860. Ανακτήθηκε στις 2021-09-17. 
  16. McSherry, J. Patrice (2011). «Chapter 5: "Industrial repression" and Operation Condor in Latin America». Στο: Esparza, Marcia· Huttenbach, Henry R.· Feierstein, Daniel. State Violence and Genocide in Latin America: The Cold War Years (Critical Terrorism Studies). Routledge. σελ. 108. ISBN 978-0415664578. 
  17. McSherry, Patrice (2005). Predatory States: Operation Condor and Covert War in Latin America. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield Publishers. σελ. 78. ISBN 978-0-7425-3687-6. 
  18. 18,0 18,1 «Operation Condor: the cold war conspiracy that terrorised South America». the Guardian (στα Αγγλικά). 3 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]