Αριστεροί συμπαθούντες (συμπεριλαμβανομένων περονιστών, κομμουνιστών και σοσιαλιστών) και αντίπαλοι των στρατιωτικών καθεστώτων και των δεξιών κυβερνήσεων στη Νότια Αμερική.
Η Επιχείρηση Κόνδορας (ισπανικά: Operación Cóndor ή πορτογαλικά: Operação Condor) επίσης γνωστή ως Σχέδιο Κόνδορας ήταν εκστρατεία πολιτικής καταστολής και κρατικής τρομοκρατίας που υποστηρίχθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες[6] και περιελάμβανε επιχειρήσεις μυστικών υπηρεσιών καθώς και δολοφονίες πολιτικών αντιπάλων. Εφαρμόστηκε επίσημα τον Νοέμβριο του 1975 από τις δεξιές δικτατορίες της Νότιας Αμερικής.[7]
Λόγω του μυστικού χαρακτήρα της, ο ακριβής αριθμός των θανάτων που αποδίδονται άμεσα στην "Επιχείρηση Κόνδορας" αμφισβητείται ιδιαίτερα. Κάποιες εκτιμήσεις κάνουν λόγο ότι τουλάχιστον 60.000 θάνατοι μπορούν να αποδοθούν στον Κόνδορα, [4] με περίπου 30.000 από αυτούς στην Αργεντινή, [8][9]ενώ τα Αρχεία του Τρόμου απαριθμούν 50.000 νεκρούς, 30.000 εξαφανισμένους και 400.000 φυλακισμένους.[5][10] Επιπλέον, ο Αμερικανός πολιτικός επιστήμονας Τζέι Πάτρις ΜάκΣερι δίνει έναν αριθμό τουλάχιστον 402 νεκρών σε επιχειρήσεις του Κόνδορα που διέσχισαν τα εθνικά σύνορα,[6] και αναφέρει ότι από εκείνους που «είχαν εξοριστεί και απήχθησαν, βασανίστηκαν και δολοφονήθηκαν σε συμμαχικές χώρες ή μεταφέρθηκαν παράνομα στις χώρες καταγωγής τους για να εκτελεστούν... εκατοντάδες ή χιλιάδες τέτοια άτομα - ο αριθμός των οποίων δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί - απήχθησαν, βασανίστηκαν και δολοφονήθηκαν στις επιχειρήσεις του Κόνδορα».[1] Στα θύματα περιλαμβάνονται αντιφρονούντες και αριστεροί ηγέτες συνδικάτων και αγροτών, ιερείς και καλόγριες, φοιτητές και δάσκαλοι, διανοούμενοι και ύποπτοι αντάρτες.[6]
Αν και περιγράφηκε από την Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (CIA) ως «μια συνεργατική προσπάθεια από τις υπηρεσίες πληροφοριών/ασφαλείας πολλών χωρών της Νότιας Αμερικής για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και της ανατροπής»,[11] οι αντάρτες χρησιμοποιήθηκαν ως δικαιολογία, καθώς δεν ήταν ποτέ ουσιαστικοί αρκετά για να ελέγξουν το έδαφος, να κερδίσουν υλική υποστήριξη από οποιαδήποτε ξένη δύναμη ή να απειλήσουν με άλλο τρόπο την εθνική ασφάλεια.[12][13][14] Τα βασικά μέλη του Κόνδορα ήταν οι κυβερνήσεις της Αργεντινής, της Χιλής, της Ουρουγουάης, της Παραγουάης, της Βολιβίας, ενώ η Βραζιλία υπέγραψε τη συμφωνία αργότερα. Το Εκουαδόρ και το Περού εντάχθηκαν στην επιχείρηση αργότερα σε πιο περιφερειακούς ρόλους.[15][16] Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών παρείχε σχεδιασμό, συντονισμό, εκπαίδευση σε βασανιστήρια,[17] και τεχνική υποστήριξη και παρείχε στρατιωτική βοήθεια στους δικτάτορες κατά τη διάρκεια των κυβερνήσεων Τζόνσον, Νίξον, Φορντ, Κάρτερ και Ρίγκαν.[2][18] Τέτοια υποστήριξη διοχετευόταν συχνά μέσω της CIA.[18]
↑editor, Arturo Conde Arturo Conde is an· Coruña, a bilingual freelance journalist He writes for La Opinión A.· Fusion, has been published in· Univision· Limits, City. «New movie explores global complicity in Argentina's 'dirty war'» (στα Αγγλικά). NBC News. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2021.
Stella Calloni, Los años del lobo (The Years of the Wolf) and Operación Cóndor: Pacto Criminal (Operation Condor: Criminal Pact), La Habana: Editorial Ciencias Sociales, 2006.
Luiz Cláudio Cunha. Operação Condor. O sequestro dos uruuguaios. Uma reportagem dos tempos da ditadura. Porto Alegre: L&PM, 2008.
Marie-Monique Robin, Escadrons de la mort, l'école française ("Death Squads, the French School"). Book and documentary film (French, transl. in Spanish, Sudamericana, 2002).
Informe de la Comisión Nacional sobre prisión política y tortura (Report of the National Commission on Political Imprisonment and Torture). Santiago de Chile, Ministerio del Interior – Comisión Nacional sobre Prisión Política y Tortura, 2005.