Ευάγγελος Αβέρωφ

Ευάγγελος Αβέρωφ
Υπουργός Εθνικής Άμυνας
Περίοδος 24 Ιουλίου 1974 – 21 Οκτωβρίου 1981
Πρωθυπουργός	Κωνσταντίνος Καραμανλής Γεώργιος Ράλλης
Προκάτοχος	Ευστάθιος Λατσούδης
Διάδοχος	Ανδρέας Παπανδρέου
Υπουργός Εξωτερικών
Περίοδος 28 Μαΐου 1956 – 20 Σεπτεμβρίου 1961
Πρωθυπουργός	Κωνσταντίνος Καραμανλής
Περίοδος 4 Νοεμβρίου 1961 – 19 Ιουνίου 1963
Πρωθυπουργός	Κωνσταντίνος Καραμανλής
Υπουργός Εθνικής Οικονομίας
Περίοδος 27 Μαρτίου 1950 – 15 Απριλίου 1950
Πρωθυπουργός	Σοφοκλής Βενιζέλος
Περίοδος 21 Αυγούστου 1950 – 3 Νοεμβρίου 1950
Πρωθυπουργός	Σοφοκλής Βενιζέλος
Υπουργός Γεωργίας
Περίοδος 29 Φεβρουαρίου 1956 – 28 Μαΐου 1956
Πρωθυπουργός	Κωνσταντίνος Καραμανλής
Περίοδος 3 Απριλίου 1967 – 21 Απριλίου 1967
Πρωθυπουργός	Παναγιώτης Κανελλόπουλος
Υπουργός Εφοδιασμού και Διανομών
Περίοδος 14 Απριλίου 1949 – 30 Ιουνίου 1949
Πρωθυπουργός	Θεμιστοκλής Σοφούλης
Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης
Περίοδος 9 Δεκεμβρίου 1981 – 1 Σεπτεμβρίου 1984
Προκάτοχος	Γεώργιος Ράλλης
Διάδοχος	Κωνσταντίνος Μητσοτάκης
Νομάρχης Κέρκυρας
Περίοδος 1940 – 1946
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση	17 Απριλίου 1910, Τρίκαλα, Ελλάδα
Θάνατος	2 Ιανουαρίου 1990 (79 ετών) Αθήνα, Ελλάδα
Εθνότητα	Ελληνική
Υπηκοότητα	Ελληνική
Πολιτικό κόμμα	Νέα Δημοκρατία Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις Ελληνικός Συναγερμός Κόμμα Φιλελευθέρων
Σύζυγος	Διαμαντίνα Λυκιαρδοπούλου (ν. 1947)
Παιδιά	Ναταλία Αβέρωφ - Τοσίτσα Τατιάνα Αβέρωφ - Ιωάννου[1]
Συγγενείς	Οικογένεια Αβέρωφ
Επάγγελμα	Δικηγόρος, οικονομολόγος, συγγραφέας
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας (Τρίκαλα, 17 Απριλίου 1910 – Αθήνα, 2 Ιανουαρίου 1990) ήταν Έλληνας πολιτικός και συγγραφέας.^[2]

Διετέλεσε πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης (1981–1984), υπουργός Εθνικής Άμυνας (1974–1981) και υπουργός Εξωτερικών (1956–1963).

Βίος

Ευάγγελος Αβέρωφ & Joseph Luns (1963)

Ο Αβέρωφ γεννήθηκε στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας στις 17 Απριλίου του 1910, καταγόμενος από την οικογένεια Αβέρωφ του Μετσόβου.^[3] Ήταν πτυχιούχος της Νομικής και διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Λωζάνης στην Ελβετία. Το 1940 έγινε νομάρχης της Κέρκυρας, ενώ το 1946 εκλέχτηκε για πρώτη φορά βουλευτής Ιωαννίνων, θέση που διατήρησε μέχρι το 1964. Διατέλεσε υπουργός Εφοδιασμού, Εθνικής Οικονομίας, Εμπορίου, Γεωργίας και Εξωτερικών και την περίοδο 1974–1981 διετέλεσε υπουργός Εθνικής Άμυνας. Το 1981 εκλέχτηκε αρχηγός του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας και το 1984 επίτιμος πρόεδρός της. Σημαντική ήταν η συνεισφορά του, ως Υπουργός Εξωτερικών, στις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου με θέμα την ίδρυση της ανεξάρτητης Κυπριακής Δημοκρατίας το 1959 και στη Συμφωνία Σύνδεσης Ελλάδας- ΕΟΚ το 1962, σύμφωνα με την οποία η χώρα κατέστη το πρώτο συνδεδεμένο κράτος με την κοινότητα^[4]. Με πρωτοβουλίες του ιδρύθηκε το ίδρυμα Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα στην Κηφισιά και το οποίο διεύθυνε επί 40 χρόνια, και το Ίδρυμα Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα, στο οποίο δώρισε την προσωπική του συλλογή από έργα Ελλήνων ζωγράφων, και ανέπτυξε δραστηριότητες όπως η αμπελουργία και η λειτουργία οινοποιητικής μονάδας.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Εκπροσώπησε την Ελλάδα σε πολλές διεθνείς διασκέψεις και τιμήθηκε με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Φοίνικος από τον βασιλιά Παύλο, καθώς και με Μεγαλόσταυρους άλλων χωρών. Στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο υπηρέτησε σε ομάδες δολιοφθορών, ανακλήθηκε το 1941 και διορίστηκε Νομάρχης Κερκύρας. Τον Μάιο του 1941 ίδρυσε με έδρα τη Λάρισα την οργάνωση Φιλική Εταιρεία, που είχε ως στόχο την καταπολέμηση των δοσίλογων του Αλκιβιάδη Διαμάντη, που αργότερα αποκλήθηκαν Λεγεώνα των Βλάχων. Το 1942 συνελήφθη για την αντιστασιακή δραστηριότητά του και μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ιταλία, ενώ ένα χρόνο αργότερα, το 1943, δραπέτευσε και παρέμεινε στην Ιταλία, επικεφαλής ελληνικής αντιστασιακής οργάνωσης. Το 1944 επιστρατεύθηκε με τον βαθμό του επίκουρου υποπλοιάρχου, υπηρετώντας μέχρι το τέλος του πολέμου στην Ελληνική Στρατιωτική Αποστολή της Ρώμης. Δημιούργησε το Ίδρυμα Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα, στο οποίο δώρισε την προσωπική του συλλογή από έργα Ελλήνων ζωγράφων, και ανέπτυξε δραστηριότητες όπως η αμπελουργία και η λειτουργία οινοποιητικής μονάδας. Μετά τον θάνατό του, το 1990, ανεγέρθηκε ανδριάντας του στο Μέτσοβο.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Το 1974 ανέλαβε το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το 1981 ανεδείχθη πρόεδρος του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, που βρισκόταν τότε στην αξιωματική αντιπολίτευση, και το 1984 ανακηρύχτηκε επίτιμος πρόεδρός της. Παράλληλα συνέγραψε πλήθος από μυθιστορήματα, διηγήματα, θεατρικά έργα, δοκίμια και ιστορικές αναλύσεις.^{[εκκρεμεί παραπομπή]}

Πέθανε στις 2 Ιανουαρίου 1990 μετά από καρδιογενές σοκ και τάφηκε στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών.^[5][6]

Μιλούσε Γαλλικά, Αγγλικά και Ιταλικά και ήταν μόνιμος κάτοικος Κηφισιάς. Ήταν παντρεμένος με τη Διαμαντίνα (Ντίνα) Λυκιαρδοπούλου ^{[7] [8]} και είχαν αποκτήσει δύο κόρες, τη Ναταλία και την Τατιάνα. ^[9]

Κυβερνητικές θέσεις

Ο Ευάγγελος Αβέρωφ υπήρξε μέλος πολλών ελληνικών κυβερνήσεων του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα.^[10]

• Αντιπρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου στην Κυβέρνηση Γεωργίου Ράλλη 1980 (29 Ιουνίου 1981-21 Οκτωβρίου 1981)
• Υπουργός Εθνικής Άμυνας στις Κυβερνήσεις των Κωνσταντίνου Καραμανλή και Γεωργίου Ράλλη (24 Ιουλίου 1974- 21 Οκτωβρίου 1981)
• Υπουργός Εξωτερικών των τριών Κυβερνήσεων του Κωνσταντίνου Καραμανλή (28 Μαΐου 1956-5 Μαρτίου 1958, 17 Μαΐου 1958-20 Σεπτεμβρίου 1961, 4 Νοεμβρίου 1961-19 Ιουνίου 1963)
• Υπουργός Γεωργίας στην Κυβέρνηση του Σοφοκλή Βενιζέλου του Αυγούστου 1950 (21 Αυγούστου 1950-28 Αυγούστου 1950) στην Κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή (29 Φεβρουαρίου 1956-28 Μαΐου 1956) και στην Κυβέρνηση του Παναγιώτη Κανελλόπουλου (3 Απριλίου 1967-21 Απριλίου 1967)
• Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Εφοδιασμού και Διανομών στις τρεις Κυβερνήσεις του Σοφοκλή Βενιζέλου (21 Αυγούστου 1950-27 Οκτωβρίου 1951)
• Υπουργός Εθνικής Οικονομίας στην Κυβέρνηση Σοφοκλή Βενιζέλου του Μαρτίου 1950 (27 Μαρτίου 1950-15 Απριλίου 1950)
• Υπουργός Εφοδιασμού και Διανομών στις Κυβερνήσεις του Θεμιστοκλή Σοφούλη και του Αλέξανδρου Διομήδη (20 Ιανουαρίου 1949-6 Ιανουαρίου 1950)
• Υφυπουργός Εξωτερικών στην Κυβέρνηση του Νικολάου Πλαστήρα 1951 (27 Οκτωβρίου 1951-11 Οκτωβρίου 1952)

Εκδοτικό Έργο

Από τα οικονομικά, ιστορικά και λογοτεχνικά του έργα ξεχωρίζουν:

• Βαλκανική Τελωνειακή Ένωσις, 1933 (Γαλλικά, α΄ βραβείο Ινστιτούτου Κάρνεγκη - Διάσκεψη Βουκουρεστίου)
• Συμβολή εις την έρευνα του πληθυσμιακού προβλήματος της Ελλάδος, 1939 (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών)
• Ελευθερία ή θάνατος, 1945
• Η πολιτική πλευρά του Κουτσοβλαχικού Ζητήματος, 1948
• Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδος, 1960 (Ιταλικά)
• Μερικά κείμενα, 1963
• Φωτιά και Τσεκούρι - Ελλάς 1944-1949, 1973 (Γαλλικά, Χρυσό Μετάλλιο Γαλλικής Ακαδημίας), 1974 (Ελληνικά)
• Η φωνή της Γης, μυθιστόρημα, 1964 (Γαλλικά Terre des Grecs, 1968, éditions Stock)
• Γη της οδύνης, μυθιστόρημα, 1966
• Γη Δελφύς, 1968
• Περιστέρια, 1968
• Όταν ξεχνούσαν οι θεοί, 1969
• Όταν οι θεοί ευλογούσαν, 1971
• Επιστροφή στις Μυκήνες, 1973
• Στο μοναστήρι του Άι Νικόλα, 1973

Παραπομπές

1. https://www.kathimerini.gr/710539/opinion/epikairothta/arxeio-monimes-sthles/apoxairetismos-sthn-arxontikh-ntina-eyaggeloy-averwf
2. "Who's Who 1979" σελ.9.
3. Δεμισιώτης, Νίκος (2 Ιανουαρίου 2025). «Ο Ευάγγελος Αβέρωφ, ο Τοσίτσας, η μεταπολίτευση και η πρωθυπουργία που δεν ήρθε ποτέ». Reader. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2025. 
4. Χατζηβασιλείου (2010), σσ. 364-369.
5. «Πέθανε ο επίτιμος πρόεδρος της Ν.Δ. Ευάγγελος Αβέρωφ.» Υπέρτιτλος: «Από νέο καρδιογενές σοκ που υπέστη.» Εφημ. Ο Ταχυδρόμος (Βόλος), 3 Ιανουαρίου 1990, σελ. 1.
6. Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο, Τελετή της κηδείας του Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών
7. Λαμπρινή, Κουζέλη (22 Νοεμβρίου 2014). «Ευάγγελος Αβέρωφ, ο πολιτικός, ο πατέρας». Ειδήσεις - νέα - Το Βήμα Online. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2022. 
8. «Πιο πολύ τους αβερωφικούς φοβόμουν». Η Εφημερίδα των Συντακτών. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2022. 
9. «Σε έχουν πει οραματιστή σε έχουν πει και φασίστα». ΤΑ ΝΕΑ. 14 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 11 Απριλίου 2022. 
10. «Γενική Γραμματεία Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων | Κυβερνήσεις από το 1909 έως σήμερα». gslegal.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2023. 

Βιβλιογραφία

• Αβέρωφ-Ιωάννου, Τατιάνα (2000). Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας 1908-1990, Ίδρυμα Αβέρωφ-Τοσίτσα, Μέτσοβο.
• Αβέρωφ-Τοσίτσας, Ευάγγελος (1991). Με λογισμό και μ' όνειρο, εκδ. Ιδρύματος Ευαγγέλου Αβέρωφ-Τοσίτσα, [χ.τ.].
• Πλατάρης, Γεώργιος (επιμ.) (1972). Το σημειωματάρι ενός Μετσοβίτη, 1871-1943, [χ.ε.], Αθήναι, σσ. 288-290.
• Χατζηβασιλείου, Ευάνθης (2004). Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας 1908-1990: Πολιτική Βιογραφία, Εκδ. Ι. Σιδέρη, Αθήνα.
• Χατζηβασιλείου Ευάνθης (2010). Ελληνικός Φιλελευθερισμός: Το ριζοσπαστικό ρεύμα, 1932-1979, Εκδ. Πατάκη, Αθήνα.