Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα πετοσφαίρισης γυναικών

Το Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα πετοσφαίρισης γυναικών είναι η σημαντικότερη διοργάνωση πετοσφαίρισης στην Ευρώπη σε επίπεδο εθνικών ομάδων γυναικών. Διεξάγεται κάθε δύο χρόνια και διοργανώνεται από την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Πετοσφαίρισης (CEV: Confédération Européenne de Volley-ball).^[1]

Ιστορικό

Η πρώτη διοργάνωση έλαβε χώρα το 1949 στην Τσεχοσλοβακία και σε αυτήν πρώτευσε η Σοβιετική Ένωση, η οποία κατέκτησε το πρωτάθλημα αήττητη, επικρατώντας με 3-0 σετ των αντιπάλων της και στους έξι αγώνες που έδωσε.^[2]

Από τότε και μέχρι το 1975 το Πρωτάθλημα δεν είχε σταθερή συχνότητα διεξαγωγής αλλά ούτε και σταθερό αριθμό ομάδων συμμετοχής στην τελική φάση. Από το 1975 καθιερώθηκε η διεξαγωγή του πρωταθλήματος κάθε δύο χρόνια στα μονά έτη.

Ο τρόπος διεξαγωγής της τελικής φάσης του πρωταθλήματος πέρασε από πολλές διακυμάνσεις μέχρι τη σημερινή του μορφή (2023). Σε γενικές γραμμές οι τρόποι διεξαγωγής του πρωταθλήματος ήταν οι ακόλουθοι:

• 1949 – 1955: Συμμετείχαν 6 ομάδες (εκτός του 1949, που συμμετείχαν 7) σε σε έναν όμιλο, με μονούς αγώνες και βαθμολογία.
• 1958 – 1985: Αυξήθηκε ο αριθμός των ομάδων της τελικής φάσης και έτσι αυξήθηκε και ο αριθμός των ομίλων, αλλά ο αριθμός των ομάδων δεν ήταν σταθερός.
  Μετά τους αγώνες των αρχικών ομίλων (Α΄ γύρος) οι δύο ή οι τρεις πρώτες ομάδες κάθε ομίλου δημιουργούσαν ένα νέο όμιλο για την ανάδειξη της πρωταθλήτριας και οι υπόλοιπες ομάδες δημιουργούσαν όμιλο για την κατάταξη των υπόλοιπων θέσεων (Β΄ γύρος), χωρίς νοκ-άουτ αγώνες. Μικρή εξαίρεση υπήρξε στη διοργάνωση του 1977, οπότε μετά τους αγώνες των ομάδων του Β΄ γύρου διεξήχθησαν νοκ-άουτ ημιτελικοί, αγώνας 3ης θέσης και τελικός.
• 1987 – 2009: Καθιερώνονται οι νοκ-αουτ αγώνες, με τις ομάδες να έχουν σταθεροποιηθεί στις δώδεκα. Αρχικά δημιουργούνταν δύο όμιλοι των έξι ομάδων. Ακολουθούσαν χιαστί αγώνες μεταξύ των ομάδων της 1ης και 2ης θέσης των ομίλων για τις θέσεις 1 έως 4, και αντίστοιχα μεταξύ των επόμενων δυάδων για την τελική κατάταξη των επόμενων θέσεων. (Από το 1995 έως το 2005 δεν υπήρξαν αγώνες για κατάταξη μετά την 8η θέση.)
• 2011 – 2017: Οι ομάδες αυξάνονται σε 16, και δημιουργούνται πλέον τέσσερις όμιλοι. Οι ομάδες που καταλαμβάνουν την 1η θέση του ομίλου τους προκρίνονται στους ημιτελικούς. Οι 8 ομάδες των θέσεων 2 και 3 των ομίλων αγωνίζονται μεταξύ τους χιαστί για να προκύψουν οι υπόλοιπες 4 ομάδες των ημιτελικών. Οι αγώνες συνεχίζονται με νοκ-άουτ αγώνες για τον τελικό νικητή και για την κατάταξη στις θέσεις 3 έως 12. Οι ομάδες της 4ης θέσης κάθε ομίλου αγωνίζονται για τις θέσεις 13 έως 16.
• 2019 – 0 0 0: Οι ομάδες αυξάνονται σε 24, και δημιουργούνται τέσσερις όμιλοι των έξι ομάδων. Οι τέσσερις πρώτες ομάδες κάθε ομίλου συνεχίζουν στη φάση των 16. Οι δύο τελευταίες ομάδες κάθε ομίλου κατατάσσονται στις θέσεις 17 έως 24, ανάλογα με τα αποτελέσματά τους στον όμιλο που συμμετείχαν. Οι 4 πρώτες ομάδες των ομίλων αγωνίζονται μεταξύ τους στους προημιτελικούς με τον γνωστό χιαστί τρόπο (1–4, 2–3) σε νοκ-άουτ αγώνες. Οι ηττημένες δεν συνεχίζουν τους αγώνες, αλλά κατατάσσονται στις θέσεις 9 έως 16, με βάση τα αποτελέσματα που έχουν φέρει. Οι νοκ-άουτ αγώνες συνεχίζονται με τον ίδιο τρόπο έως την τελική νικήτρια χωρίς αγώνες κατάταξης, παρά μόνο για την 3η θέση.

Η Εθνική Ελλάδας Γυναικών συμμετείχε για πρώτη φορά σε τελική φάση το 1985, οπότε κατέλαβε τη 12η (τελευταία) θέση.^[3] Η καλύτερη θέση που έχει καταλάβει είναι η 8η το 1991.^[4]

Πολυνίκης του θεσμού είναι η Σοβιετική Ένωση με 13 κατακτήσεις επί 33 διοργανώσεων έως και το 2023.

Μετάλλια και 4η θέση

Έτος	Διοργανώτρια χώρα / πόλη	Τελικός			Αγώνας για τις θέσεις 3–4			Χώρες
		Χρυσό	Σκορ	Ασημένιο	Χάλκινο	Σκορ	4η θέση
1949	Τσεχοσλοβακία ! Τσεχοσλοβακία Πράγα	Σοβιετική Ένωση	Όμιλος (3–0)	Τσεχοσλοβακία	Πολωνία	Όμιλος (3–0)	Ρουμανία	7
1950	Βουλγαρία ! Βουλγαρία Σόφια	Σοβιετική Ένωση	Όμιλος (3–0)	Πολωνία	Τσεχοσλοβακία	Όμιλος (3–0)	Βουλγαρία	6
1951	Γαλλία ! Γαλλία Παρίσι	Σοβιετική Ένωση	Όμιλος (3–0)	Πολωνία	Γιουγκοσλαβία	Όμιλος (3–0)	Γαλλία	6
1955	Ρουμανία ! Ρουμανία Βουκουρέστι	Τσεχοσλοβακία	Όμιλος (3–2)	Σοβιετική Ένωση	Πολωνία	Όμιλος (3–2)	Ρουμανία	6
1958	Τσεχοσλοβακία ! Τσεχοσλοβακία Πράγα, Λίμπερετς, Τσέσκε Μπουντεγιόβιτσε	Σοβιετική Ένωση	Όμιλος (3–2)	Τσεχοσλοβακία	Πολωνία	Όμιλος (3–1)	Ρουμανία	12
1963	Ρουμανία ! Ρουμανία Βουκουρέστι, Κραϊόβα, Κωνστάντζα, Μπρασόβ	Σοβιετική Ένωση	Όμιλος (3–2)	Πολωνία	Ρουμανία	Όμιλος (3–1)	Ανατολ. Γερμανία	13
1967	Τουρκία ! Τουρκία Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα, Άδανα, Σμύρνη	Σοβιετική Ένωση	Όμιλος (3–0)	Πολωνία	Τσεχοσλοβακία	Όμιλος (3–0)	Ανατολ. Γερμανία	15
1971	Ιταλία ! Ιταλία Ρέτζο, Γκορίτσια, Ίμολα, Μόντενα	Σοβιετική Ένωση	Όμιλος (3–0)	Τσεχοσλοβακία	Πολωνία	Όμιλος (3–2)	Βουλγαρία	18
1975	Γιουγκοσλαβία ! Γιουγκοσλαβία Βελιγράδι, Ριέκα, Μπάνια Λούκα, Νεγκοτίν	Σοβιετική Ένωση	Όμιλος (3–0)	Ουγγαρία	Ανατολ. Γερμανία	Όμιλος (1–3) *	Βουλγαρία	12
1977	Φινλανδία ! Φινλανδία Τάμπερε, Τούρκου, Κότκα, Λάχτι	Σοβιετική Ένωση	3–0	Ανατολ. Γερμανία	Ουγγαρία	3–2	Πολωνία	12
1979	Γαλλία ! Γαλλία Λυών, Ορλεάνη, Κάννες, Εβρέ	Σοβιετική Ένωση	Όμιλος (3–0)	Ανατολ. Γερμανία	Βουλγαρία	Όμιλος (3–2)	Ουγγαρία	12
1981	Βουλγαρία ! Βουλγαρία Σόφια, Πέρνικ	Βουλγαρία	Όμιλος (3–0)	Σοβιετική Ένωση	Ουγγαρία	Όμιλος (3–0)	Ανατολ. Γερμανία	12
1983	Ανατολική Γερμανία ! Ανατολική Γερμανία Ρόστοκ, Σβερίν, Κότμπους	Ανατολ. Γερμανία	Όμιλος (3–2)	Σοβιετική Ένωση	Ουγγαρία	Όμιλος (3–0)	Βουλγαρία	12
1985	Ολλανδία ! Ολλανδία - Άρνεμ, Λέουβαρντεν, Μπέβερικ, Ένσχεντε, Σίταρντ	Σοβιετική Ένωση	Όμιλος (3–0)	Ανατολ. Γερμανία	Ολλανδία	Όμιλος (3–0)	Τσεχοσλοβακία	12
1987	Βέλγιο ! Βέλγιο Γάνδη, Όιπεν, Άουντεργκεμ	Ανατολ. Γερμανία	3–2	Σοβιετική Ένωση	Τσεχοσλοβακία	3–0	Βουλγαρία	12
1989	Δυτική Γερμανία ! Δυτική Γερμανία Στουτγκάρδη, Ζίντελφιγκεν, Καρλσρούη, Αμβούργο	Σοβιετική Ένωση	3–1	Ανατολ. Γερμανία	Ιταλία	3–0	Ρουμανία	12
1991	Ιταλία ! Ιταλία Ρώμη, Ραβένα, Μπάρι	Σοβιετική Ένωση	3–0	Ολλανδία	Γερμανία	3–1	Ιταλία	12
1993	Τσεχία ! Τσεχία Μπρνο, Ζλιν	Ρωσία	3–0	Τσεχία	Ουκρανία	3–1	Ιταλία	12
1995	Ολλανδία ! Ολλανδία Άρνεμ, Γκρόνινγκεν	Ολλανδία	3–0	Κροατία	Ρωσία	3–0	Γερμανία	12
1997	Τσεχία ! Τσεχία Μπρνο, Ζλιν	Ρωσία	3–0	Κροατία	Τσεχία	3–0	Βουλγαρία	12
1999	Ιταλία ! Ιταλία Ρώμη, Περούτζια	Ρωσία	3–0	Κροατία	Ιταλία	3–0	Γερμανία	8
2001	Βουλγαρία ! Βουλγαρία Σόφια, Βάρνα	Ρωσία	3–2	Ιταλία	Βουλγαρία	3–1	Ουκρανία	12
2003	Τουρκία ! Τουρκία Άγκυρα, Αττάλεια	Πολωνία	3–0'	Τουρκία	Γερμανία	3–2	Ολλανδία	12
2005	Κροατία ! Κροατία Ζάγκρεμπ, Πούλα	Πολωνία	3–1	Ιταλία	Ρωσία	3–0	Αζερμπαϊτζάν	12
2007	Λουξεμβούργο ! Λουξεμβούργο - Λουξεμβούργo Βέλγιο - Σαρλερουά, Άσσελτ	Ιταλία	3–0	Σερβία	Ρωσία	3–1	Πολωνία	16
2009	Πολωνία ! Πολωνία Λοτζ, Μπίντγκοστς, Κατοβίτσε, Βρότσλαβ	Ιταλία	3–0	Ολλανδία	Πολωνία	3–0	Γερμανία	16
2011	Σερβία ! Σερβία - Βελιγράδι, Ζρένιανιν Ιταλία - Μόντσα, Μπούστο Αρσίτσιο	Σερβία	3–2	Γερμανία	Τουρκία	3–2	Ιταλία	16
2013	Γερμανία ! Γερμανία - Βερολίνο, Δρέσδη, Σβερίν, Χάλε (Βεστφαλίας) Ελβετία - Ζυρίχη	Ρωσία	3–1	Γερμανία	Βέλγιο	3–2	Σερβία	16
2015	Ολλανδία ! Ολλανδία - Ρότερνταμ, Αϊντχόφεν, Άπελντοορν Βέλγιο - Αμβέρσα	Ρωσία	3–0	Ολλανδία	Σερβία	3–0	Τουρκία	16
2017	Αζερμπαϊτζάν ! Αζερμπαϊτζάν - Μπακού, Γκαντζά Γεωργία ! Γεωργία - Τιφλίδα	Σερβία	3–1	Ολλανδία	Τουρκία	3–1	Αζερμπαϊτζάν	16
2019	Σλοβακία ! Σλοβακία - Μπρατισλάβα Ουγγαρία ! Ουγγαρία - Βουδαπέστη Πολωνία ! Πολωνία - Λοτζ Τουρκία ! Τουρκία - Άγκυρα	Σερβία	3–2'	Τουρκία	Ιταλία	3–0	Πολωνία	24
2021	Σερβία ! Σερβία - Βελιγράδι Βουλγαρία ! Βουλγαρία - Φιλιππούπολη Κροατία ! Κροατία - Ζάνταρ Ρουμανία ! Ρουμανία - Κλουζ-Ναπόκα [5]	Ιταλία	3–1 [6]	Σερβία	Τουρκία	3–0 [6]	Ολλανδία	24
2023	Βέλγιο ! Βέλγιο - Γάνδη, Βρυξέλλες Εσθονία ! Εσθονία - Ταλίν Γερμανία ! Γερμανία - Ντίσελντορφ Ιταλία ! Ιταλία - Βερόνα, Μόντσα, Τορίνο, Φλωρεντία	Τουρκία	3–2 [7]	Σερβία	Ολλανδία	3–0 [7]	Ιταλία	24

• Το 1975 η Ανατολική Γερμανία παρότι ηττήθηκε στον μεταξύ τους αγώνα από τη Βουλγαρία, κατέκτησε τελικά την 3η θέση, λόγω καλύτερου συντελεστή πόντων, όπως ίσχυε τότε.

Πίνακας μεταλλίων

Kυρίαρχη είναι η Σοβιετική Ένωση με 13 τίτλους και ακολουθεί η Ρωσία με έξι.

Θέση	Χώρα	Χρυσά	Αργυρά	Χάλκινα	Σύνολο
1	Σοβιετική Ένωση	13	4	0	17
2	Ρωσία	6	0	3	9
3	Σερβία	3	3	1	7
4	Ιταλία	3	2	3	8
5	Πολωνία	2	4	5	11
6	Ανατολική Γερμανία	2	4	1	7
7	Τσεχοσλοβακία	1	4	3	8
8	Ολλανδία	1	4	2	7
11	Τουρκία	1	2	3	6
10	Βουλγαρία	1	0	2	3
11	Κροατία	0	3	0	3
12	Γερμανία	0	2	2	4
13	Ουγγαρία	0	1	3	4
14	Βέλγιο	0	0	1	1
	Τσεχία	0	0	1	1
	Ρουμανία	0	0	1	1
	Ουκρανία	0	0	1	1
	Γιουγκοσλαβία	0	0	1	1
Σύνολο (18 χώρες)		33	33	33	99

Πολυτιμότερη παίκτρια (MVP)

• 1949 – 1983 : Δεν απονεμήθηκε
• 1985 – Ίνγκριτ Πίρσμα
• 1987 – Λούτσιε Βατσλαβίκοβα
• 1989 – Βαλεντίνα Ογκιγιένκο
• 1991 – Αϊρίνα Ιλτσένκο
• 1993 – Λούτσιε Βατσλαβίκοβα
• 1995 – Έλες Λέφερινκ
• 1997 – Νπάρμπαρα Γιέλιτς
• 1999 – Γιεβγιενίγια Αρταμόνοβα
• 2001 – Αντονίνα Ζέτοβα
• 2003 – Μαλγκορζάτα Γλίνκα
• 2005 – Ντορότα Σβιενιέβιτς
• 2007 – Ταϊσμέρι Αγκουέρο
• 2009 – Μανόν Φλίερ
• 2011 – Γιοβάνα Μπρακότσεβιτς
• 2013 – Τατιάνα Κοσέλεβα
• 2015 – Τατιάνα Κοσέλεβα
• 2017 – Τιάνα Μπόσκοβιτς
• 2019 – Τιάνα Μπόσκοβιτς
• 2021 – Πάολα Εγκόνου
• 2023 – Μελίσα Βάργκας

Δείτε επίσης

Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα πετοσφαίρισης ανδρών

Παραπομπές

1. Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Γυναικών - Ιστορία eurovolley.cev.eu Αρχειοθετήθηκε 2023-08-22 στο Wayback Machine.
2. 1ο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Γυναικών www-old.cev.eu
3. Πρώτη συμμετοχή της Εθνικής Γυναικών (1985) www.todor66.com Αρχειοθετήθηκε 2022-10-20 στο Wayback Machine.
4. Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα 1991 http://www.todor66.com Αρχειοθετήθηκε 2022-10-20 στο Wayback Machine.
5. Διοργανώτριες πόλεις του πρωταθλήματος 2021 eurovolley.cev.eu Αρχειοθετήθηκε 2022-01-23 στο Wayback Machine.
6. Ιταλικός θρίαμβος: Οι νέες πρωταθλήτριες Ευρώπης eurovolley.cev.eu Αρχειοθετήθηκε 2022-11-28 στο Wayback Machine.
7. Φανταστική η Τουρκία σφραγίζει το πρωτάθλημα με απίστευτο καμ-μπακ eurovolley.cev.eu Αρχειοθετήθηκε 2023-09-03 στο Wayback Machine.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι - Πηγές

• CEV - Επίσημος ιστότοπος www.cev.eu
• Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα Πετοσφαίρισης Γυναικών www-old.cev.eu
• «Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Πετοσφαίρισης Γυναικών 1949 - 2009». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Δεκεμβρίου 2007.  sports123.com
• Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα Πετοσφαίρισης Αμδρών - Γυναικών / Πλήρη αποτελέσματα www.todor66.com