Ευχολόγιον

Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 24/02/2023.
Ευχολόγιο, έκδοσης 1703

Το Ευχολόγιον είναι ένα λειτουργικό βιβλίο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, που περιλαμβάνει τις ακολουθίες της Βαπτίσεως, τοy Γάμου, δηλ. είναι συλλογή των χριστιανικών ευχολογικών κειμένων, που αναγιγνώσκονται ή ψάλλονται σε όλες τις ιερές ακολουθίες, των διαφόρων εορτών, θρησκευτικών τελετών κ.λπ.

Γενικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Μεγάλο Ευχολόγιον αποτελεί ένα από τα κυριότερα βιβλία της λειτουργικής της Εκκλησίας, που περιέχει την ακολουθούμενη διάταξη αναφοράς ευχών:

  • της ακολουθίας του Εσπερινού, του Όρθρου, τη διάταξη της Θείας Λειτουργίας
  • τις Θείες Λειτουργίες τού Ιωάννου τού Χρυσοστόμου, τού Βασιλείου τού Μεγάλου, των Προηγιασμένων
  • του μεγάλου και μικρού Αγιασμού
  • τις ακολουθίες άλλων μυστηρίων, όπως Βάπτισης, Γάμου, Ευχελαίου, Τρισαγίου, χειροθεσίας, κουράς μοναχού, μετάδοσης οφφικίων, καθιερώσεως ναού, εξοδίου ακολουθίας
  • καθώς και πολλές άλλες που αφορούν διάφορες περιστάσεις, όπως ευχές εις ασθενείς, ψυχορραγούντας, κ.ά.

Είδη Ευχολογίων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Ευχολόγιον διακρίνεται επιμέρους στο «Μεγάλο Ευχολόγιον» και στο «Μικρό Ευχολόγιον». Στο μεν Μεγάλο περιλαμβάνονται όλα τα προηγούμενα, στο δε Μικρό Ευχολόγιον περιέχονται τα απολύτως χρήσιμα καθ' ημέρα για τον λειτουργό της Εκκλησίας, εξού λέγεται επίσης και "Αγιασματάριον".

Επίσης μια ιδιαίτερη διάκριση είναι το λεγόμενο Αρχιερατικόν, το οποίο περιλαμβάνει πρόσθετες (ιδιαίτερες) ευχές, που αναγιγνώσκονται μόνο από αρχιερείς κατά την παρουσία και συμμετοχή τους, σε πάσης φύσεως ιερουργίες (ακολουθίες, αγιασμούς, και διάφορες αρχιερατικές τελετές).

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το αρχαιότερο σωζώμενο Ευχολόγιο τού Βυζαντινού λειτουργικού τύπου είναι ο Βαρβερινός κώδικας 336 του τέλους του 8ου αιώνα. Οι συλλογές αυτές περιέχουν υλικό διαφόρων εποχών, από τον 4ο αιώνα μέχρι την εποχή της σύνταξής τους και διαφόρων συγγραφέων. Από το Ευχολόγιο προήλθαν πιο εύχρηστες συλλογές ευχών και ακολουθιών, χωρίς να αποκλείεται και η αντίστροφη πορεία, ότι δηλαδή από τις μικρές συλλογές προήλθε η μεγάλη.

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ. ΙΑ΄, σελ.834.