Θεμίσκυρα
Συντεταγμένες: 41°12′0.000″N 36°43′0.001″E / 41.20000000°N 36.71666694°E
| Θεμίσκυρα | |
|---|---|
 | |
| Είδος | mythological city |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 41°12′0″N 36°43′0″E |
| Χώρα | Τουρκία |
| Έναρξη κατασκευής | 2η χιλιετία π.Χ. |
| Κατεδάφιση | 71 π.Χ. |
| δεδομένα (π) | |
Η Θεμίσκυρα στην αρχαιότητα ήταν η μυθική πρωτεύουσα της χώρας των Αμαζόνων, στην ανατολική Μικρά Ασία, η οποία χρονολογείται από τη δεύτερη χιλιετηρίδα π.Χ. Βρισκόταν στις όχθες του ποταμού Θερμόδοντα,[1][2] ενώ κάποιες πηγές την τοποθετούσαν και ανατολικότερα, κοντά στον ποταμό Ίρη[3] (σημερινοί ποταμοί Terme και Yeşil αντίστοιχα στην Τουρκία), στα παράλια του Εύξεινου Πόντου.[4]
Η Θεμίσκυρα τοποθετείται, σύμφωνα με μια εκδοχή, στη σημερινή τουρκική πόλη του Τσαρσαμπά.
Ίδρυση της πόλης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Θεμίσκυρα λέγεται ότι ιδρύθηκε από τη βασίλισσα των Αμαζόνων Λυσίππη προς τιμή της θεάς Αρτέμιδος, στην οποία αφιέρωσε ιερά. Η βασίλισσα είχε έναν γιο, τον Τάναϊ, ο οποίος, επειδή ήταν πολεμοχαρής και περιφρονούσε τον έρωτα, τιμωρήθηκε από την Αφροδίτη και ερωτεύτηκε την ίδια του τη μητέρα. Ντροπιασμένος, έπεσε σε ένα ποτάμι και πνίγηκε και από τότε ο ποταμός αυτός φέρει το όνομά του. Η Λυσίππη ίδρυσε την πρωτεύουσα των Αμαζόνων και κατέκτησε όλους τους λαούς μέχρι τον ποταμό Τάναϊ.[5]
Ο Ηρακλής και η Ζώνη της Ιππολύτης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η πρωτεύουσα των Αμαζόνων αναφέρεται στην ελληνική μυθολογία κατά την εξιστόρηση των Άθλων του Ηρακλή, όταν του ζητήθηκε ως ένατος άθλος από τον Ευρυσθέα να του φέρει τη Ζώνη της Ιππολύτης, της βασίλισσας των Αμαζόνων. Η Ιππολύτη φάνηκε αρχικά πρόθυμη να παραδώσει τη ζώνη, η Ήρα όμως διέδωσε τη φήμη μεταμφιεσμένη σε Αμαζόνα ότι ο Ηρακλής και η συνοδεία του είχαν σκοπό να απαγάγουν την Ιππολύτη, με αποτέλεσμα να γίνει μια αιματηρή μάχη με απώλειες και από τις δυο πλευρές.
Ρωμαϊκοί χρόνοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά το τέλος των Μιθριδατικών Πολέμων και τη φυγή του Μιθριδάτη του 6ου από την Κύζικο, η Θεμίσκυρα κατελήφθη από τον Λούκουλο και μάλλον συμπεραίνεται πως καταστράφηκε, γιατί από εκείνο το χρονικό σημείο κι έπειτα δεν αναφέρεται πλέον καθόλου στις ιστορικές πηγές. Επιπλέον, το γεγονός ότι δεν έχουν βρεθεί κάποια αρχαιολογικά ερείπια καθιστά δύσκολο για τους αρχαιολόγους και ιστορικούς να ορίσουν την ακριβή τοποθεσία της αρχαίας πόλης, παρά μόνο κατά προσέγγιση, κοντά στην πόλη Termeh της επαρχίας της Σαμψούντας.[6]
Γεωγραφία της περιοχής
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η αρχαία Θεμίσκυρα βρισκόταν πλησίον της μεταγενέστερης Αμισού, η οποία εκμεταλλευόταν γεωργικά πολλές περιοχές. Στη Θεμίσκυρα καλλιεργούνταν επίσης το κεχρί και ο έλυμος, ένα είδος δημητριακού,[7] ενώ ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος επίσης αναφέρει ότι στην περιοχή ανθεί ένα φυτό ονόματι ηλίανθος, με φύλλα σαν της μυρτιάς, το οποίο βραζόταν μαζί με λίπος λιονταριού, σαφράνι και οίνο από πλατάνι.[8] Κοντά στην πόλη απλωνόταν μια μεγάλη πεδιάδα μέχρι τις ποντικές ακτές, η οποία ήταν εύφορη και γεμάτη δέντρα, καθώς τη διέρρεαν οι ποταμοί Θερμόδων και Ίρις.[3]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, Βιβλίο ΣΤ', 3.10
- ↑ [...]ἔνθ᾽, Ἀμαζόνων στρατὸν ἥξεις στυγάνορ᾽, αἳ Θεμίσκυράν ποτε κατοικιοῦσιν ἀμφὶ Θερμώδοντα...Αισχύλου "Προμηθέας Δεσμώτης", στ. 721-26, μετάφραση Ι. Γρυπάρη Αρχειοθετήθηκε 2009-01-03 στο Wayback Machine.
- ↑ 3,0 3,1 Ἔστι δὲ ἡ Θεμίσκυρα πεδίον τῆι μὲν ὑπὸ τοῦ πελάγους κλυζόμενον͵ ὅσον ἑξήκοντα σταδίους τῆς πόλεως διέχον͵ τῆι δ᾽ ὑπὸ τῆς ὀρεινῆς εὐδένδρου καὶ διαρρύτου ποταμοῖς αὐτόθεν τὰς πηγὰς ἔχουσιν. ἐκ μὲν οὖν τούτων πληρούμενος ἁπάντων εἷς ποταμὸς διέξεισι τὸ πεδίον Θερμώδων καλούμενος· ἄλλος δὲ τούτωι πάρισος ῥέων ἐκ τῆς καλουμένης Φαναροίας τὸ αὐτὸ διέξεισι πεδίον· καλεῖται δὲ Ἶρις. Στράβωνος Γεωγραφικά, Βιβλίο ΙΒ', 3.15
- ↑ [...]ἐς δὲ Θεμισκύρην τὴν ἐπὶ Θερμώδοντι ποταμῷ ἐκ τῆς Σινδικῆς (κατὰ τοῦτο γὰρ ἐστὶ τοῦ Πόντου εὐρύτατον) τριῶν τε ἡμερέων καὶ δύο νυκτῶν πλόος. Ηροδότου Ιστορίαι, Βιβλίο Δ', 86
- ↑ (ψευδο)Πλουτάρχου Ηθικά, Περί ποταμών και όρων επωνυμίας και των εν αυτοίς ευρισκομένων, 14[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Richard Talbert, Barrington Atlas of the Greek and Roman World, Map 87 & notes
- ↑ «ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΚΡΩΜΝΑΙΩΝ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ - Ιστορία του Πόντου - Ο Πόντος στην Αρχαιότητα - Οικονομία». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Απριλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου 2008.
- ↑ Helianthes vocat in Themiscyrena regione et Cilicia montibus maritimis, folio myrti. hac cum adipe leonino decocta, addito croco et palmeo vino... Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, Βιβλίο ΚΔ', 102