Θερμοπωλείο

Ο πάγκος σε σχήμα L ενός θερμοπωλείου της Πομπηίας.

Κατά την διάρκεια της Αρχαιότητας, το θερμοπωλείο (πληθυντικός θερμοπωλεία) ήταν κατάστημα ταχείας εστίασης.

Ρόλος και υπηρεσίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο πάγκος σε σχήμα L ενός θερμοπωλείου στο Ερκουλάνουμ.

Σερβίρονταν ζεστά γεύματα (στα ελληνικά, θερμός σημαίνει «ζεστός» και πωλείο «πουλάω»), καθώς και ποτά (κρασιά, ζεστό νερό, εμποτισμένο ή όχι). Επρόκειτο για μικρό κατάστημα ιδιαίτερα δημοφιλές, τύπου ταβέρνας, με, μεταξύ άλλων, τον περίφημο πάγκο σε σχήμα L, συμπαγές λίθινο τμήμα το οποίο εμπεριείχε πήλινα δοχεία, ενώ ήταν καλυμμένο από πλάκες μαρμάρου.

Τα καταστήματα αυτά προσέφεραν μια υπηρεσία εστίασης και ποτού σε όσους δεν είχαν την οικονομική ευχέρεια ή την διάθεση για μαγείρεμα, σε ενοικιαστές και υπενοικιαστές, ταξιδιώτες, ξένους και γηγενείς. Η πελατεία αυτή, σεμνής και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ύποπτης προέλευσης, τους έδωσε σχετικά κακή φήμη. Ο Πλαύτος για παράδειγμα εξεγείρει έναν εκ των χαρακτήρων του ενάντια των Ελλήνων που φέρουν μανδύες και των σκλάβων ληστών που έρχονται να μεθύσουν χάρη στην λεία των κλοπών τους, στα καταστήματα αυτά[1].

Τιμή και κανονισμοί

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Θερμοπωλείο στην Πομπηία.
Θερμοπωλείο στην Όστια.

Μια επιγραφή προερχόμενη από την Πομπηία αποτελεί ένδειξη για την ύπαρξη χαμηλών τιμών: ένα ασσάριο για την κατανάλωση κρασιού, δύο για καλύτερης ποιότητας κρασί, τέσσερα για φαλερνιανό, οίνο ιδιαίτερης φήμης[2].

Στην ίδια τη Ρώμη, οι Αυτοκράτορες έθεσαν, σε αρκετές περιπτώσεις, κανονισμούς αναφορικά με την λειτουργία των θερμοπωλείων: ο Καλιγούλας διέταξε το κλείσιμό τους κατά την περίοδο πένθους που ακολούθησε τον θάνατο της αδερφής του, ενώ προχώρησε στην εκτέλεση ενός ιδιοκτήτη, ο οποίος είχε παραβεί την απαγόρευση λειτουργίας και είχε διαθέσει προς πώληση ζεστό νερό[3]. Ο Κλαύδιος, με στόχο την εξέλιξη των ηθών του πληθυσμού, διέταξε το κλείσιμό τους και απαγόρευσε την πώληση μαγειρεμένων γευμάτων και ζεστού νερού[4]. Ο Νέρων τους απαγόρευσε την πώληση ζεσταμένων τροφίμων, με εξαίρεση των λαχανικών και των κηπευτικών φυτών[5]. Η υλοποίηση των συγκεκριμένων αποφάσεων, καθώς και το μέγεθος αυτής, παραμένει άγνωστη.

Σημαντικός αριθμός θερμοπωλείων εντοπίστηκε εντός των αρχαιολογικών χώρων της Πομπηίας και του Ερκουλάνουμ.

  1. Plaute, Curculio, II, iii, 288
  2. Corpus inscriptionum latinarum, IV, 1679
  3. Dion Cassius, LIX, 11, 6
  4. Dion Cassius, LX, 6,7
  5. Suétone, Vie de Néron, XVI
  • André Tchernia et Jean-Pierre Brun, Le vin romain antique, Éd. Glénat, Grenoble, 1999, ISBN 2723427609