Ιρένα Ανταμόβιτς | |
---|---|
Γενικές πληροφορίες | |
Όνομα στη μητρική γλώσσα | Irena Adamowicz (Πολωνικά) |
Γέννηση | 11 Μαΐου 1910[1] Βαρσοβία |
Θάνατος | 12 Αυγούστου 1973[1] Βαρσοβία |
Τόπος ταφής | Northern Communal Cemetery in Warsaw |
Χώρα πολιτογράφησης | Πολωνία |
Θρησκεία | Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία[1] |
Εκπαίδευση και γλώσσες | |
Ομιλούμενες γλώσσες | Πολωνικά[2] |
Σπουδές | σχολή φιλοσοφίας και κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | αντιστασιακός κοινωνικός λειτουργός[1] |
Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
Βαθμός/στρατός | Πολωνικός Εσωτερικός Στρατός |
Αξιώματα και βραβεύσεις | |
Βραβεύσεις | Δίκαιοι των Εθνών (14 Ιανουαρίου 1985)[1] |
Σχετικά πολυμέσα | |
Η Ιρένα Ανταμόβιτς (πολωνικά: Irena Adamowicz) (11 Μαΐου 1910 – 12 Αυγούστου 1973) ήταν Πολωνή αρχηγός προσκόπων και μέλος της αντίστασης κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν αγγελιοφόρος για τον υπόγειο Πολωνικό Στρατό Εσωτερικού (Armia Krajowa). Το 1985, απονεμήθηκε στην Ανταμόβιτς μεταθανάτια ο τίτλος του Δίκαιου των Εθνών από τη Γιαντ Βασσέμ στην Ιερουσαλήμ για τις δραστηριότητές της που αφορούσαν την παροχή πληροφοριών σε ορισμένα εβραϊκά γκέτο στην κατεχόμενη Πολωνία.
Η Ανταμόβιτς γεννήθηκε στη Βαρσοβία, σε πολωνική οικογένεια ευγενών και είχε πτυχίο κοινωνικής εργασίας από το Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Υπηρέτησε ως μία από τους ηγέτες του Πολωνικού Προσκοπικού Κινήματος (Harcerz Polski) συντονίζοντας τις δραστηριότητές του ως Ανώτερος Πρόσκοπος. Ως Ρωμαιοκαθολική, η Ανταμόβιτς παρείχε συμβουλευτικές και εκπαιδευτικές υπηρεσίες όχι μόνο στους Καθολικούς Προσκόπους, αλλά και στο εβραϊκό κίνημα νεολαίας που ονομάζεται Χασομέρ Χατζαΐρ (Hashomer Hatzair) τη δεκαετία του 1930, σε στενή συνεργασία με τον Ίζραελ Χάιμ Βίλνερ.
Μετά τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία, η Ανταμόβιτς έγινε μέλος του υπόγειου Πολωνικού Εσωτερικού Στρατού (Armia Krajowa) ως μυστικός αγγελιαφόρος. Έδινε μηνύματα και παρείχε βοήθεια και ηθική υποστήριξη στα εβραϊκά γκέτο σε πολλές μακρινές πόλεις.[3]
Το 1985, στην Ανταμόβιτς απονεμήθηκε μετά θάνατον ο τίτλος του Δίκαιου των Εθνών από τον Γιαντ Βασσέμ στην Ιερουσαλήμ για την ηρωική της στάση ενάντια στο ναζιστικό Ολοκαύτωμα.[3][4]
Λόγω της δουλειάς της τόσο για την πολωνική όσο και για την εβραϊκή νεολαία πριν από την εισβολή στην Πολωνία και τη στενή της επαφή με το εβραϊκό σιωνιστικό κίνημα, η Ανταμόβιτς, μια πιστή Χριστιανή, μπόρεσε να βοηθήσει στις προσπάθειες της Εβραϊκής Οργάνωσης Μάχης να δημιουργήσει ένα κανάλι επικοινωνίας μεταξύ των γκέτο διαφορετικών πόλεων. Σε μια συνάντηση στη Βαρσοβία στα τέλη του 1941, αποφασίστηκε να ξεκινήσει αυτή η επικίνδυνη προσπάθεια, από τους εκπροσώπους του Πολωνικού Εσωτερικού Στρατού, συμπεριλαμβανομένων των Ιρένα Ανταμόβιτς και Στανίσουαφ Χάιντουκ, και, από την εβραϊκή πλευρά, από τους Μόρντεχαϊ Ανιελέβιτς, Γιτζάκ Ζούκερμαν, Γιόσεφ Κάπλαν και Τσίβια Λουμπέτκιν. Όλο το καλοκαίρι του 1942, η Ανταμόβιτς πήγε σε ένα τολμηρό ταξίδι στην Πολωνία και τη Λιθουανία για να δημιουργήσει επαφή μεταξύ μυστικών οργανώσεων στα γκέτο της Βαρσοβίας, του Βίλνο (τώρα Βίλνιους), του Μπιαουίστοκ, του Κόβνο (τώρα Κάουνας) και του Σάβλε (τώρα Σιαουλιάι). Οι επισκέψεις της έγιναν πηγή ζωτικής σημασίας πληροφοριών και ηθικής ενθάρρυνσης, όπως η εμπνευσμένη παρουσία της στο Γκέτο του Κόβνο τον Ιούλιο του 1942. Κέρδισε το εβραϊκό παρατσούκλι "Di chalutzishe shikse", ο Πρωτοπόρος Χριστιανός.[3][5][6][7][8][9]
Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Ανταμόβιτς παρέμεινε σε στενή επαφή με τους επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος, με τους οποίους είχε εργαστεί στο εβραϊκό υπόγειο κίνημα. Χάρη στις προσπάθειές τους, ονομάστηκε Δίκαιη μεταξύ των Εθνών το 1985. Η προσωπική της εμπειρία έγινε μέρος του βιβλίου των Βουαντίσουαφ Μπαρτοσέφσκι και Ζόφια Λέβιν με τίτλο Δίκαιοι των Εθνών: Πώς βοήθησαν οι Πολωνοί τους Εβραίους, 1939–1945.[10][11]