Ισλαμικό Κράτος του Αφγανιστάν

	Ισλαμικό Κράτος του Αφγανιστάν ; دولت اسلامی افغانستان‬ (περσικά) ; (Ντοβλάτ-ε Εσλαμί-γιε Αφγανεστάν)
Σημαία	Έμβλημα
	Σύνθημα; λα ιλαχά ιλλά λ-Λαχ, Μουχαμαντούν ρασουλού λ-Λαχ; لا إله إلا الله محمد رسول الله‬; «Δεν υπάρχει άλλος Θεός εκτός από τον Αλλάχ, ο Μωάμεθ είναι ο αγγελιοφόρος του Αλλάχ»;
	Ύμνος; قلعه اسلام قلب اسیا‬; «Οχυρό του Ισλάμ, Καρδιά της Ασίας»;
	Τοποθεσία {{{κοινό_όνομα}}}
Πρωτεύουσα	Καμπούλ (de jure)
Γλώσσες	Παστού, Νταρί
Θρησκεία	Ισλάμ
Πολίτευμα	Αδιευκρίνιστο
Πρόεδρος
Πρωθυπουργός
Ιστορική εποχή	Αφγανικός Εμφύλιος / Πόλεμος κατά της Τρομοκρατίας
Νόμισμα	Αφγάνι
Σήμερα	Αφγανιστάν

Το Ισλαμικό Κράτος του Αφγανιστάν^[1] (περσικά: دولت اسلامی افغانستان‎‎, Ντοβλάτ-ε Εσλαμί-γιε Αφγανεστάν) ήταν η προσωρινή κυβέρνηση του Αφγανιστάν^[2] η οποία συστήθηκε από τις Συμφωνίες της Πεσάβαρ στις 26 Απριλίου 1992 από την πλειοψηφία των κομμάτων των μουτζαχεντίν του Αφγανιστάν^[3]^[2] μετά την πτώση της κομμουνιστικής κυβέρνησης. Από το 1996, συνυπήρχε παράλληλα με το διακυβερνούμενο από τους Ταλιμπάν Ισλαμικό Εμιράτο του Αφγανιστάν, μέχρις ότου οι Ταλιμπάν ανατράπηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια του Πολέμου στο Αφγανιστάν το 2001.

Παρασκήνιο

Τον Μάρτιο του 1992, ο Πρόεδρος Μοχαμάντ Νατζιμπουλάχ, έχοντας χάσει τη ρωσική υποστήριξη που στήριζε την κυβέρνησή του, συμφώνησε να παραιτηθεί και να δώσει τη θέση του σε μια ουδέτερη, προσωρινή κυβέρνηση. Αρκετά κόμματα των μουτζαχεντίν άρχισαν διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό εθνικής κυβέρνησης συνασπισμού. Αλλά μια ομάδα, η Χεζμπ-ε Ισλάμ με επικεφαλής τον Γκουλμπουντίν Χεκματυάρ, η οποία υποστηριζόταν και καθοδηγούνταν από την Υπηρεσία Πληροφοριών του Πακιστάν, δεν συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις και ανακοίνωσε την πρόθεσή της να κατακτήσει την Καμπούλ. Ο Χεκματυάρ μετέφερε τα στρατεύματά του στην Καμπούλ και κατέλαβε την πόλη λίγο μετά τις 17 Απριλίου. Η απόφαση επέβαλε στις άλλες ομάδες των μουτζαχεντίν να εισέλθουν στην Καμπούλ, στις 24 Απριλίου, για να εμποδίσουν την Χεκματυάρ από την ανάληψη της εξουσίας.^[2]^[4] Το γεγονός πυροδότησε έναν εμφύλιο πόλεμο ανάμεσα σε πέντε ή έξι αντιπάλους στρατούς, (σχεδόν) στηριζόμενους από ξένα κράτη. Αρκετές ομάδες μουτζαχεντίν διακήρυξαν μια «προσωρινή κυβέρνηση» στις 26 Απριλίου 1992, αλλά αυτή ποτέ δεν κατείχε την πραγματική εξουσία στο Αφγανιστάν.

Ιστορικά στοιχεία

Ραμπανί και Χεκματυάρ

Ο Πρόεδρος Νατζιμπουλάχ της πρώην Λαϊκής Δημοκρατίας του Αφγανιστάν αναγκάστηκε να παραιτηθεί στις 15 Απριλίου 1992.^[5] Η συμφωνία του Πεσαβάρ της 25ης Απριλίου 1992, η οποία όρισε προσωρινή κυβέρνηση διαμοιρασμένης εξουσίας για να αναλάβει τον έλεγχο της Καμπούλ, υπογράφηκε από έξι από τα επτά μεγάλα αφγανικά αντισοβιετικά αντιστασιακά κόμματα^[5] (με εξαίρεση το κόμμα Χεζμπ-ε Ισλαμί [«Ισλαμικό Κόμμα»] του Γκουλμπουντίν Χεκματυάρ, ενός Παστούν, ο οποίος αρνήθηκε να υπογράψει τη Συμφωνία) και υποστηρίχθηκε από κάποιους εναπομείναντες υποστηρικτές της κυβέρνησης του Νατζιμπουλάχ. Ανακηρύχθηκε ισλαμικό κράτος, εισήχθη ισλαμικός νόμος, τα μπαρ έκλεισαν, και οι γυναίκες υποχρεώθηκαν να φορούν χιτζάμπ.^[5] Τον Ιούνιο, ο Μπουρχανουντίν Ραμπανί, ηγέτης της κυριαρχούμενης από Τατζίκους φατρίας Τζαμιάτ-ε Ισλαμί («Ισλαμική Ένωση»), έγινε προσωρινός πρόεδρος του νέου Ισλαμικού Κράτους του Αφγανιστάν και στις 30 Δεκεμβρίου 1992 εξελέγη επικεφαλής του επταμελούς Κυβερνητικού Συμβουλίου για περίοδο δύο ετών.^[5] Ωστόσο, η αντιστασιακή φατρία Χεκμπ-ε Ισλαμί του Χεκματυάρ (η οποία είχε αποχωρίσει από το Τζαμιάτ-ε Ισλαμί το 1976) απαίτησε επίσης μερίδιο στην εξουσία και άρχισε να συγκρούεται με τον στρατό του Ραμπανί. Μετά από μήνες μαχών, τον Μάρτιο του 1993 υπογράφηκε συμφωνία, η οποία τον Ιούνιο όρισε ως πρωθυπουργό του Αφγανιστάν τον Χεκματυάρ, περιορίζοντας την προεδρία του Ραμπανί από 2 χρόνια σε 1,5 έτος.^[5] Οι μάχες μεταξύ των διαφόρων επαναστατικών φατριών συνεχίστηκαν, και η Καμπούλ καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό.

Άνοδος των Ταλιμπάν

Στα τέλη του 1994, μια νέα ισλαμική φονταμενταλιστική πολιτοφυλακή, υπό την καθοδήγηση των Παστούν, οι Ταλιμπάν (μετάφραση:«Θρησκευόμενοι σπουδαστές») κατόρθωσαν να κατακτήσουν μεγάλα τμήματα του νότιου Αφγανιστάν με την υποστήριξη του Πακιστάν.^[5] Οι Ταλιμπάν κατάφεραν να αποκτήσουν τον έλεγχο της πρωτεύουσας Καμπούλ τον Σεπτέμβριο του 1996, οδηγώντας την κυβέρνηση Ραμπανί και άλλες φατρίες προς τα βόρεια, και μέχρι το τέλος του έτους κατέλαβαν τα δύο τρίτα του Αφγανιστάν. Ο πρώην πρόεδρος Νατζιμπουλάχ συνελήφθη και εκτελέστηκε δημόσια κρεμάμενος στις 27 Σεπτεμβρίου 1996.

Οι Ταλιμπάν μετονόμασαν τη χώρα σε Ισλαμικό Εμιράτο του Αφγανιστάν και επέβαλαν μια ακόμη πιο αυστηρή εκδοχή της Σαρίας για τον πληθυσμό που έλεγχαν. Αυτή επηρέασε ιδιαιτέρως αρνητικά τις γυναίκες, οι οποίες αναγκάστηκαν να φορούν μπούρκα, να παραμένουν σε εσωτερικούς χώρους ενώ τις απαγορεύτηκε να εργάζονται έξω από το σπίτι εκτός από σπάνιες εξαιρέσεις. Τα σχολεία θηλέων έκλεισαν και σχεδόν όλα τα κορίτσια έχασαν την πρόσβαση στην εκπαίδευση, αυξάνοντας τα ποσοστά αναλφαβητισμού (που είχαν μειωθεί κατά τη διάρκεια της κομμουνιστικής διακυβέρνησης). Οι κινηματογραφικές αίθουσες, τα γήπεδα ποδοσφαίρου και οι τηλεοπτικοί σταθμοί επίσης έκλεισαν.^[5]

Βόρεια Συμμαχία εναντίον Ταλιμπάν

Η εξόριστη κυβέρνηση Ραμπανί σχημάτισε έναν γιγαντιαίο συνασπισμό με τον Ουζμπέκο πολέμαρχο Αμπντούλ Ρασίντ Ντοστούμ, τον Τατζίκο ηγέτη Αχμάντ Σαχ Μασούντ και τη σιιτική φατρία Χιζμπ-ι-Βαχντάτ (στην οποία συμμετείχαν Χάζαροι) του Καρίμ Χαλιλί.^[5] Η επίσημη ονομασία του ήταν Ηνωμένο Ισλαμικό Μέτωπο για τη Σωτηρία του Αφγανιστάν, γνωστό στους δυτικούς ως Βόρεια Συμμαχία, και στόχος του ήταν να επανακτήσει τη χώρα από τους Ταλιμπάν. Το Ισλαμικό Κράτος παρέμεινε ο διεθνώς αναγνωρισμένος εκπρόσωπος του Αφγανιστάν στα Ηνωμένα Έθνη μέχρι το 2001, όταν δημιουργήθηκε το Μεταβατικό Ισλαμικό Κράτος του Αφγανιστάν και μια Αφγανική Προσωρινή Διοίκηση ανέλαβε τον έλεγχο του Αφγανιστάν με την βοήθεια των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ μετά την ανατροπή της κυβέρνησης των Ταλιμπάν.

Μέχρι το τέλος του Μαΐου 1997, η επίθεση των Ταλιμπάν ανατράπηκε λόγω μερικών στρατηγικών νίκων της Βόρειας Συμμαχίας. Η διεθνής πίεση ανάγκασε και τις δύο πλευρές να διαπραγματευτούν, αλλά τα αιτήματα που έθεσαν αμφότερες οι πλευρές ήταν τόσο υψηλά ώστε οι διαφορές ήταν ασυμβίβαστες και ακολούθησε πολιτικό αδιέξοδο.^[5] Η χώρα βρισκόταν σε άθλια κατάσταση σύμφωνα με την έκθεση των Ηνωμένων Εθνών του 1997, όπου διαπιστώθηκε ότι το ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας ήταν 25%, καταγράφηκαν πολλές απώλειες αμάχων λόγω ναρκών, ενώ οι οικονομικοί αποκλεισμοί που επιβλήθηκαν από τους πολιτοφύλακες προκάλεσαν πείνα και οι διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις δεν μπορούσαν να πραγματοποιήσουν το έργο τους. Ένας σεισμός τον Φεβρουάριο του 1998 στο βορειοανατολικό Αφγανιστάν σκότωσε 4.500 ανθρώπους.^[5]

Κατά το πρώτο εξάμηνο του 1998, οι διαπραγματεύσεις φαινόταν να καταλήγουν σε ειρηνευτική συμφωνία, αλλά στη συνέχεια η Βόρεια Συμμαχία διεσπάσθη. Επωφελούμενοι από τη διάσταση των αντιστασιακών ομάδων, οι Ταλιμπάν ξεκίνησαν μια νέα εκστρατεία, κατακτώντας γρήγορα τις πρωτεύουσες των επαρχιών Μαϊμανά, Σιμπιργκάν και εν τέλει Μαζάρι Σαρίφ (8 Αυγούστου 1998). Οι μαχητές των Ταλιμπάν διέπραξαν σφαγή μεταξύ του πληθυσμού των Σιιτών της τελευταίας πόλης, σκοτώνοντας επίσης οκτώ Ιρανούς δημοσιογράφους και διπλωμάτες. Αυτό προκάλεσε διεθνή κατακραυγή και έφερε το καθεστώς των Ταλιμπάν στο χείλος του πολέμου με το Ιράν.^[5]

Φωτογραφίες

Περιοχή ελέγχου των φατριών στην Καμπούλ (1992)
Φατρίες μετά την πτώση του Νατζιμπουλάχ (1992)
Οι φατρίες μετά την κατάκτηση της Καμπούλ από τους Ταλιμπάν (1996)
Πόλεμος Ταλιμπάν–Βόρειας Συμμαχίας (2000)
Η πορεία του πολέμου (1992-2001)

Παραπομπές

↑ Directorate of Intelligence (2001). «CIA -- The World Factbook -- Afghanistan». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (mirror) στις 21 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2019. note - the self-proclaimed Taliban government refers to the country as Islamic Emirate of Afghanistan
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Sifton, John (6 Ιουλίου 2005). «Blood-Stained Hands: Past Atrocities in Kabul and Afghanistan's Legacy of Impunity». www.hrw.org. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2019.
↑ Saikal (2004), σελ. 215.
↑ Urban, Mark (28 Απριλίου 1992). «Afghanistan: power struggle». PBS. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουλίου 2007. https://web.archive.org/web/20070709170253/http://www.pbs.org/newshour/bb/asia/afghanistan/afghan_4-28-92.html. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2019.
↑ ^5,00 ^5,01 ^5,02 ^5,03 ^5,04 ^5,05 ^5,06 ^5,07 ^5,08 ^5,09 ^5,10 Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002) s.v. "Afghanistan. §5.6 Burgeroorlog". Microsoft Corporation/Het Spectrum.

Βιβλιογραφία

Saikal, Amin (2004). Modern Afghanistan: A History of Struggle and Survival. I.B.Tauris. ISBN 978-0-85771-478-7.

[1] Directorate of Intelligence (2001). «CIA -- The World Factbook -- Afghanistan». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (mirror) στις 21 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2019. note - the self-proclaimed Taliban government refers to the country as Islamic Emirate of Afghanistan

[BSH,chapt.I-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Sifton, John (6 Ιουλίου 2005). «Blood-Stained Hands: Past Atrocities in Kabul and Afghanistan's Legacy of Impunity». www.hrw.org. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2019.

[FOOTNOTESaikal2004215-3] Saikal (2004), σελ. 215.

[Urban-4] Urban, Mark (28 Απριλίου 1992). «Afghanistan: power struggle». PBS. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουλίου 2007. https://web.archive.org/web/20070709170253/http://www.pbs.org/newshour/bb/asia/afghanistan/afghan_4-28-92.html. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2019.

[EncAfghan-5] 5,00 ^5,01 ^5,02 ^5,03 ^5,04 ^5,05 ^5,06 ^5,07 ^5,08 ^5,09 ^5,10 Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002) s.v. "Afghanistan. §5.6 Burgeroorlog". Microsoft Corporation/Het Spectrum.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]