Ο ιστορικός άξονας του Παρισιού ή βασιλικός δρόμος είναι ένα σύνολο μνημείων, κτιρίων και οδικών αρτηριών που εκτείνεται από το κέντρο του Παρισιού και φθάνει ως τα προάστια, σε τμήμα των Ω-ντε-Σεν. Αρχίζει από το Λούβρο στο κέντρο του Παρισιού και φθάνει 10 χιλιόμετρα πιο δυτικά,[1] στην επιχειρηματική περιοχή Λα Ντεφάνς που βρίσκεται στην περιοχή των κοινοτήτων Πυτώ, Κουρμπεβουά και Ναντέρ.
Αυτή η μεγάλη αστική προοπτική στα δυτικά του Παρισιού, συνδέει από ανατολικά προς δυτικά, το έφιππο άγαλμα του Λουδοβίκου ΙΔ'[2] στην αυλή του Ναπολέοντα του Λούβρου και την Αψίδα της Λα Ντεφάνς. Περνάει μέσα από τον κήπο του Κεραμεικού, την πλατεία Κονκόρντ, τη λεωφόρο των Ηλυσίων Πεδίων, την πλατεία Σαρλ ντε Γκωλ (ως το 1970: πλατεία Ετουάλ) με την Αψίδα του Θριάμβου, τη λεωφόρο της Μεγάλης Στρατιάς και - πέραν της πύλης Μαγιό - διασχίζει το Νεϊγί-συρ-Σεν ως εθνική οδός 13, που σ' αυτή την κοινότητα ονομάζεται λεωφόρος Σαρλ ντε Γκωλ, πριν διασχίσει τον Σηκουάνα μέσω της γέφυρας Νεϊγί και φθάνει στη Λα Ντεφάνς.[3]
Η διαδρομή ήταν γνωστή από τους πρώτους Καπετίδες που το 1190 έχτισαν και κατοίκησαν το παλάτι του Λούβρου. Ακολουθούσαν αυτό το μονοπάτι σε ευθεία γραμμή για να πάνε για κυνήγι στο δάσος του Σαιν-Ζερμαίν-αν-Λαι, διασχίζοντας τον Σηκουάνα από ένα πορθμείο.
Ο ιστορικός άξονας του Παρισιού έχει την ιστορική του προέλευση στην εποχή της Αικατερίνης των Μεδίκων [4] με την κατασκευή του ανακτόρου του Κεραμεικού, που σήμερα δεν υπάρχει, το οποίο ήταν διακοσμημένο με έναν μεγάλο γεωμετρικό κήπο αναγεννησιακού στυλ στον άξονα. Αυτό το ανάκτορο, που διευρύνθηκε σημαντικά κατά τις επόμενες βασιλείες, ήταν το επίκεντρο από το οποίο ο Αντρέ Λε Νοτρ, κηπουρός του Λουδοβίκου ΙΔ', γύρω στο 1667 σχεδίασε τον σημερινό κήπο του Κεραμεικού καθώς και τη λεωφόρο των Ηλυσίων Πεδίων, που τότε ήταν εξοχή, για να διευρύνει τον ορίζοντα του παλατιού, δημιουργώντας θέα προς τα δυτικά και επεκτείνοντας τον κεντρικό άξονα των κήπων.[5]
Η κατασκευή της πλατείας Κονκόρντ στα χρόνια του Λουδοβίκου ΙΕ' και η ανέγερση της Αψίδας του Θριάμβου το 1836 στην πλατεία Σαρλ ντε Γκωλ, συνέχισαν αυτόν τον στόχο να διευρύνουν την προοπτική του παλατιού του Κεραμεικού, το οποίο ήταν η επίσημη έδρα της γαλλικής εξουσίας στο Παρίσι υπό διαδοχικές κυβερνήσεις. Το παλάτι του Κεραμεικού καταστράφηκε από πυρκαγιά στα γεγονότα της Κομμούνας του 1871 και δεν ξαναχτίστηκε, αν και υπάρχουν προτάσεις και συζητήσεις ανακατασκευής του.[6][7] Ο άξονας έχασε έτσι τον αρχικό του στόχο, αλλά συνέχισε να αναπτύσσεται με την αστικοποίηση κατά μήκος των Ηλυσίων Πεδίων.
Στα ανατολικά, το παλάτι του Κεραμεικού είχε έναν ανοιχτό τετράγωνο χώρο, την πλατεία του Καρουζέλ. Εκεί, με εντολή του Ναπολέοντα, ανεγέρθηκε το 1808 η αψίδα του Θριάμβου του Καρουζέλ (και έτσι βρίσκεται στον ίδιο άξονα που αναπτύσσεται και πέρα από το ανάκτορο).[8]
Στα δυτικά, ο άξονας επεκτάθηκε περισσότερο κατά μήκος της λεωφόρου της Μεγάλης Στρατιάς, πέρα από τα όρια της πόλης του Παρισιού και τη γέφυρα του Νεϊγί, προς την περιοχή Λα Ντεφάνς, η οποία αρχικά ήταν μια μεγάλη διασταύρωση, που ονομάστηκε Ντεφάνς (δηλ. Άμυνα) από το άγαλμα της Άμυνας που ανεγέρθηκε στο χώρο στη μνήμη των νεκρών της πολιορκίας του Παρισιού στον Γαλλο-Πρωσικό πόλεμο.
Στη δεκαετία του 1950, η περιοχή Λα Ντεφάνς μετατράπηκε σε μια νέα επιχειρηματική συνοικία και μεγάλα κτίρια γραφείων και ουρανοξύστες χτίστηκαν κατά μήκος της λεωφόρου. Ο άξονας επεκτάθηκε και πάλι, με φιλόδοξα έργα για το δυτικό άκρο του.[9]
Το 1989 ανεγέρθηκε ένα έργο που αντιπροσωπεύει μια σύγχρονη εκδοχή της Αψίδας του Θριάμβου τον 20ό αιώνα, η Αψίδα της Λα Ντεφάνς, που αποτελεί το δυτικό άκρο του ιστορικού άξονα.[10] Το δίκτυο των σιδηροδρομικών γραμμών και των οδικών σηράγγων κάτω από την υπερυψωμένη πλατεία της Λα Ντεφάνς εμπόδισε τους πυλώνες που στηρίζουν την αψίδα να ευθυγραμμίζονται ακριβώς με τον άξονα: είναι ελαφρώς εκτός γραμμής, κάνοντας τον άξονα να επεκταθεί περαιτέρω προς τα δυτικά.[11]