Ιωάννης Ιάκωβος Μέγιερ | |
---|---|
Γενικές πληροφορίες | |
Γέννηση | 30 Δεκεμβρίου 1798[1] Ζυρίχη[2] |
Θάνατος | 11 Απριλίου 1826 Μεσολόγγι |
Χώρα πολιτογράφησης | Ελβετία |
Πληροφορίες ασχολίας | |
Ιδιότητα | φαρμακοποιός δημοσιογράφος στρατιωτικός[3] |
Ο Ιωάννης Ιάκωβος Μέγιερ (Γερμανικά: Johann Jakob Meyer, Ζυρίχη, 30 Δεκεμβρίου 1798 – Μεσολόγγι, 11 Απριλίου 1826) ήταν Ελβετός φιλέλληνας και συντάκτης της εφημερίδας «Ελληνικά Χρονικά», της πρώτης έντυπης εφημερίδας του Αγώνα. Η εφημερίδα Ελληνικά Χρονικά τυπωνόταν στο Μεσολόγγι από την 1 Ιανουαρίου 1824 έως και τις 20 Φεβρουαρίου 1826, και αποτελεί πολυτιμότατη πηγή πληροφοριών για τα γεγονότα που αφορούν στην πόλη. Μνημειώδεις είναι οι περιγραφές των συμβάντων κατά την Πολιορκία του Μεσολογγίου (1825-1826), τα οποία παρουσιάζονται με τραγική παραστατικότητα. Έτσι ο Μέγιερ δικαίως θεωρείται πατέρας της νεοελληνικής δημοσιογραφίας.[4]
Ο Ιωάννης Ιάκωβος Μέγιερ γεννήθηκε στη Ζυρίχη στις 30 Δεκεμβρίου 1798. Ανήκε σε οικογένεια ιατρών. Ήταν χαρακτήρας ανήσυχος και τυχοδιωκτικός. Σπούδασε φαρμακευτική και κατόπιν ιατρική, αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του, αφού αποβλήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ για όχι καλή συμπεριφορά.[4] Αυτό δεν τον εμπόδισε να εμφανιστεί στη φιλελληνική επιτροπή της πόλης Βέρνη σαν «ιατρός και χειρουργός». Αυτό του εξασφάλισε τα ναύλα για την Ελλάδα. Συμμετείχε στη ναυμαχία του Κορινθιακού στις 5-6 Μαρτίου 1822.[εκκρεμεί παραπομπή]
Πιστεύεται ότι τον Σεπτέμβριο του 1821, ή λίγο αργότερα, βρισκόταν στο Μεσολόγγι. Έγινε ορθόδοξος, πολιτογραφήθηκε Μεσολογγίτης, νυμφεύθηκε τη Μεσολογγίτισα Αλτάνη Ιγγλέζη, ασπάσθηκε τον ιερό Αγώνα των Ελλήνων και αμέσως άρχισε να δραστηριοποιείται. Το σπίτι της γυναίκας του μετατράπηκε σε νοσοκομείο, σε παρακείμενο οίκημα δημιούργησε φαρμακείο, συνέβαλε τα μέγιστα στην οχύρωση του Μεσολογγίου και σε σύντομο χρονικό διάστημα κυριάρχησε στην κοινωνία της πόλης, η οποία τον θαύμαζε, τον σεβόταν και τον υπάκουε.[4]
Ο Άγγλος φιλέλληνας συνταγματάρχης Στάνχοουπ (Stanhope) έφθασε στο Μεσολόγγι στις 12 Δεκεμβρίου 1823, φέρνοντας μαζί του τρία τυπογραφεία. Ο Στάνχοουπ γνώρισε τον Μέγιερ, για τον οποίο σε γράμμα του κάνει την εξής αναφορά: «Εδώ είναι εγκαταστημένος ένας εξαίρετος Ελβετός, ονόματι Dr Meyer. Έχει τις καλές ιδιότητες των συμπατριωτών του, και έχει εξοικειωθεί με τον ελληνικό χαρακτήρα. Έχω συστήσει στους Έλληνες να έχουν πάντοτε εμπρός στα μάτια τους τους ελβετικούς θεσμούς, και οι αρχηγοί τους τον Washington εμπρός στους δικούς των».[5]
Ύστερα από λίγες ημέρες ο Μέγιερ έγινε συντάκτης της εφημερίδας «Ελληνικά Χρονικά» με τυπογράφο τον Θεσσαλονικέα Δημ. Μεστανέ ή Μεσθενέα.
Περίφημα είναι τα άρθρα της εφημερίδας, πιθανότατα του ίδιου του Μέγιερ, ο οποίος ήταν και ο κύριος συντάκτης της εφημερίδας, περί δημοκρατίας, ελευθεροτυπίας, ελευθερίας, δικαιοσύνης, θρησκείας, μοναρχίας, θεσμών και δικαιωμάτων του πολίτη.[4]
Η πρώτη έντυπη εφημερίδα του Αγώνα, η «Σάλπιγξ Ελληνική» εκδόθηκε στην Καλαμάτα με συντάκτη τον Θεόκλητο Φαρμακίδη, αλλά βγήκαν μόνο τρία φύλλα με ημερομηνίες 1, 5 και 20 Αυγούστου 1821. Έτσι τα «Ελληνικά Χρονικά» ήταν η πρώτη πραγματικά εφημερίδα αφού κυκλοφόρησαν από την 1η Ιανουαρίου 1824 μέχρι την 20ή Φεβρουαρίου 1826.[6]
Οι σχέσεις του Μέγιερ με τον Λόρδο Βύρωνα ήταν τεταμένες. Ο Βύρων σε γράμμα του από το Μεσολόγγι (19 Μαρτίου 1824), εκφράζει τις ανησυχίες του, μήπως τα άρθρα του Μέγιερ εναντίον της μοναρχίας και οι φιλελεύθερες ιδέες του για την ανάγκη ελευθεροτυπίας προδιαθέσουν εχθρικώς απέναντι της Ελλάδας τα συντηρητικά καθεστώτα των ηγεμόνων της Ευρώπης και δημιουργήσουν παρεξηγήσεις και βλάψουν τον Ελληνικό Αγώνα: «Ο Dr Meyer, ο εκδότης με την απαραβίαστη ελευθερία του Τύπου, παραδέχεται την Ελευθερία να την ασκεί με απεριόριστη διάκριση, (όπως μου λέγουν) κατά τη θέληση και την ευχαρίστηση του. Είναι ο συγγραφέας ενός άρθρου κατά της μοναρχίας, από το οποίο ενδέχεται να έχει ωφέλεια και φήμη, αλλά οι εκδότες θα βρουν τον μπελά τους, αν δεν λάβουν τα μέτρα τους. Από όλους τους μικρούς τυράννους αυτός είναι ο πιο μικρός, όπως είναι οι πιο πολλοί δημαγωγοί που γνώρισα κάποτε. Είναι Ελβετός ως προς την καταγωγή και Έλληνας ως προς την αξίωσή του να είναι».[7]
Πολλοί από τους Μεσολογγίτες είχανε στείλει τις οικογένειές τους στο μικρό αγγλοκρατούμενο νησάκι Κάλαμος. Όταν αποτραβήχτηκε ο στρατός του Κιουταχή από τα οχυρώματα νόμισαν πως το Μεσολόγγι ήταν πια οριστικά ασφαλισμένο και σκέφτηκαν να φέρουν πίσω τις οικογένειες τους. Από τους πρώτους που έφεραν πίσω τις γυναίκες και τα παιδιά τους ήταν ο Μέγιερ.[8]
Η πολιορκία έγινε ασφυκτική μετά την άφιξη του Ιμπραήμ σε ενίσχυση του Μεχμέτ Ρεσίτ Κιουταχή καθώς ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος εμπόδιζε τα ελληνικά πλοία να φέρουν τροφές και πολεμοφόδια. Τον Απρίλιο του 1826 στην σύναξη των καπεταναίων αποφασίστηκε η Έξοδος. Κατά την Έξοδο ο Μέγιερ, η γυναίκα του και τα δύο παιδιά τους, που ήταν στην φάλαγγα με τα γυναικόπαιδα, σκοτώθηκαν.[4]