Κάρλες Ρίβα

Κάρλες Ρίβα
ΌνομαΚάρλες Ρίβα
Γέννηση23 Σεπτεμβρίου 1893
Βαρκελώνη
Θάνατος12 Ιουλίου 1959 (65 ετών)
Βαρκελώνη
Επάγγελμα/
ιδιότητες		ποιητής, συγγραφέας, εσπεραντιστής, μεταφραστής, φιλόλογος, συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας και διδάσκων πανεπιστημίου
ΕθνικότηταΚαταλανός
ΥπηκοότηταΙσπανία
Σχολές φοίτησηςΠανεπιστήμιο της Βαρκελώνης
ΕίδηΠοίηση, μετάφραση, πεζογραφία
Σύζυγος(οι)Clementina Arderiu (1916)
ΤέκναOriol Riba i Arderiu
Commons page Πολυμέσα σχετικά με τoν συγγραφέα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Κάρλες Ρίβα ι Μπρακόνς (Carles Riba i Bracons, 23 Σεπτεμβρίου 1893 - 12 Ιουλίου 1959) ήταν καταλανός ποιητής, συγγραφέας και ελληνιστής. Αποτελεί σπουδαία μορφή των καταλανικών γραμμάτων[1] και είναι γνωστός για τις μεταφράσεις πολλών αρχαίων ελλήνων και του Κ. Π. Καβάφη στα καταλανικά, τις πρώτες στην Ισπανία.[1] Ανήκει στους διανοούμενος του ευρύτερους ρεύματος του Νοουσεντίσμε.[2] Επηρεάστηκε ιδιαίτερα, όσον αφορά τη λογοτεχνική του παραγωγή και τη λογοτεχνική θεωρία, από τον Γκαίτε και τον Φόσλερ.

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σπούδασε στη Φιλοσοφική και τη Νομική σχολή του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης. Εκεί ήρθε σε επαφή με την αρχαία Ελλάδα και τους συγγραφείς της. Στα δεκαεπτά του χρόνια μετέφρασε τις Βουκολικές του Βιργίλιου και το 1919 δημοσίευσε μια μετάφραση της Οδύσσειας, ενώ τα πρώτα του δύο βιβλία, Les aventures d'en Perot Marrasquí ('Οι περιπέτειες του Περότ Μαρασκί', διηγήματα) και το το Primer llibre d'Estances ('Πρώτο βιβλίο διαμονών', ποιήματα) εκδόθηκαν το 1917 και 1919 αντίστοιχα.

Τη δεκαετία του 1920 ταξίδεψε στη Γερμανία, όπου υπήρξε μαθητής του γερμανού φιλολόγου Καρλ Φόσλερ, στην Ιταλία και την Ελλάδα, και, απογοητευμένος από την περιορισμένη απήχηση των βιβλίων του, αφιερώθηκε στη μετάφραση κλασικών ελλήνων και λατίνων συγγραφέων στα καταλανικά, παράλληλα με τη διδασκαλεία αρχαίων ελληνικών, στο Ίδρυμα Μπερνάτ Μέτζε.

Μετέφρασε την Αντιγόνη και την Ηλέκτρα του Σοφοκλή και Πλούταρχο. Το 1925 γνώρισε τον γάλλο ποιητή Πολ Βαλερύ, που τον βοήθησε να αποδεκτεί τη σκοτεινότητα της ποίησής του, την κύρια αιτία της μικρής απήχησής της στο καταλανικό κοινό, και τον επηρέασε σε ζητήματα θεωρίας της λογοτεχνίας.[2]

Η επόμενη δεκαετία τον βρήκε να εκδίδει το Segon llibre d'Estances ('Δεύτερο βιβλίων διαμονών', 1930) και να συνεχίζει το μεταφραστικό του έργο με τον Αισχύλο. Ήταν πεπεισμένος δημοκρατικός και κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο αναγκάστηκε να διαφύγει στη Γαλλία μαζί με τη σύζυγό του, Κλεμεντίνα Αρδερίου, όπου συνέχισε τη συγγραφική και μεταφραστική του δραστηριότητα. Στην εποχή αυτή ανάγονται το έργα του Elegies de Bierville ('Ελεγείες της Μπιερβίλ', 1943).[2]

Μετά την επιστροφή του στην Ισπανία, λειτούργησε ως εκπρόσωπος της καταλανικής λογοτεχνίας και κουλτούρας στα τρία συνέδρια που διοργάνωσαν οι καστελιανόφωνοι διανοούμενοι της Ισπανίας, παρά την καταπίεση στην οποία υπόκειντο η καταλανική πολιτισμική σφαίρα στα χρόνια της δικτατορίας του στρατηγού Φράνκο.[3]

Έργο[4]

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πεζογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1917 - Aventures de Perot Marrasquí
  • 1920 - Guillot el bandoler
  • 1924 - L'ingenu Amor (Premi Concepció Rabell el 1926)
  • 1928 - Sis Joans

Ποίηση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1919 - Primer llibre d'Estances
  • 1912-1919 - La paraula a lloure
  • 1930 - Segon llibre d'Estances
  • 1937 - Tres suites
  • 1943 - Les Elegies de Bierville
  • 1947 - Del joc i del foc
  • 1952 - Salvatge cor
  • 1957 - Esbós de tres oratoris
  • 1990 - Cantares d'amor e d'amigo (στα γαλικιανά)

Λογοτεχνική κριτική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1922 - Escolis i altres articles
  • 1927 - Els marges
  • 1937 - Per comprendre
  • 1957 - ...Més els poemes

Μεταφράσεις (στα καταλανικά)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από τα λατινικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1911 - Virgili. Les Bucòliques de Virgili. Barcelona. D. F. Altés Alabart.
  • 1914 - Cornelii Nepotis. Liber de excellentibus ducibus exterarum gentium. vol. I: Praefatio et Miltiadis Themistoclisque vitae. Barcelona; Institut de la Llengua Catalana, Bibliotheca scriptorum graecorum et romanorum cum ibericis versionibus.
  • 1924 - Dècim Magne Ausoni. Obres, vol. I. (trad. de Carles Riba i Antoni Navarro). Barcelona: Editorial Catalana (Fundació Bernat Metge).
  • 1927 - Plaute. Aululària (Comèdia de l'olla); La Revista, gener-juny 1927, p. 36-52.
  • 1928 - Dècim Magne Ausoni. Obres, vol. II. (trad. de Carles Riba i Antoni Navarro). Barcelona; Editorial Catalana (Fundació Bernat Metge).

Από τα αρχαία ελληνικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1919 - Homer. Odissea, 3 vols. Barcelona; Editorial Catalana.
  • 1920 - Plutarc. Vides d'Alexandre i de Cèsar. Barcelona; Editorial Catalana.
  • 1920 - Sòfocles. Antígona. Electra. Barcelona; Editorial Catalana.
  • 1922 - Xenofont. Els deu mil, 2 vols. Barcelona; Editorial Catalana.
  • 1922 - Aristòtil. Crítica del Comunisme (Extreta de la Política). Barcelona; A. López-Llausàs.
  • 1923 - Xenofont. Records de Sòcrates. Barcelona; Editorial Catalana (Fundació Bernat Metge).
  • 1924 - Xenofont. Obres socràtiques menors. Economia, Convit, Defensa de Sòcrates. Barcelona; Editorial Catalana (Fundació Bernat Metge).
  • 1926 - 1946 - Plutarc. Vides paral·leles, 15 vols. Barcelona; Editorial Catalana (Fundació Bernat Metge).
  • 1929 - Eurípides. Medea. Dins de: Miscel·lània Crexells. Barcelona; Publicacions de la Fundació Bemat Metge.
  • 1932 - 1934 - Èsquil, Tragèdies, 3 vols. Barcelona; Editorial Catalana (Fundació Bernat Metge).
  • 1948 - Homer. L'Odissea, novament traslladada en versos catalans per Carles Riba.Amb gravats d'E. C. Ricart. Barcelona; Societat Aliança d'Arts Gràfiques.
  • 1951 - 1964 - Sòfocles. Tragèdies, 4 vols. Barcelona; Fundació Bernat Metge
  • 1951 - Sòfocles. Tragèdies. Traslladades en versos catalans per Carles Riba. Amb gravats de Josep Obiols, vol. I. Barcelona; Alcides.
  • 1953 - Homer. L'Odissea. Novament traslladada en versos catalans per Carles Riba. Barcelona; Alpha. (hi ha una edició posterior, pòstuma, amb algunes esmenes: Barcelona: Edicions de la Magrana, 1993.
  • 1977 - Eurípides. Tragèdies d'Eurípides, 3 vols. Introducció i edició a cura de Carles Miralles. Barcelona; Curial.
  • 1977 - Sòfocles. Tragèdies de Sòfocles, 2 vols. Edició a cura de Carles Miralles. Barcelona; Curial.

Από τα εβραϊκά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1918 - Càntic dels Càntics. Llibre de Rut. Barcelona; Publicacions de «La Revista».
  • 1930 - Rut Introducció i notes d'Enric Bayon. Barcelona; Alpha (Fundació Bíblica Catalana).
  • 1948 - Càntic dels Càntics. Versió de Carles Riba. Introducció del Dr. Cebrià Montserrat i notes dels Drs. Montserrat i Riba. Barcelona; Alpha (Fundació Bíblica Catalana).

Από τα γερμανικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1919-1920 - Ll. Jacob i G. Carles Grimm. Contes d'infants i de la llar, 2 vols. Barcelona; Editorial Catalana.
  • 1924? - E. T. A. Hoffmann. El dux i la dogaressa (Marino Falieri). Valls; E. Castells impressor (La Novel·la Estrangera).
  • 1924 - Franz Kafka. «Un fratricidi», La Mà Trencada, 4, 24-XII-1924, p. 64-66.
  • 1925 - Gottfried Keller. La gent de Seldwyla. Barcelona; Llibreria Catalònia.
  • 1932 - G. Keller. Els tres honrats pintaires. Barcelona; Barcino.
  • 1935 - Germans Grimm. Rondalles de Grimm. Il·lustrades per Arthur Rackham. Barcelona; Joventut.
  • 1943 - Hölderlin. Carles Riba, Versions de Hölderlin. Buenos Aires, 1943 (en realitat publicat a Barcelona el 1944). Nova edició: Carles Riba, Versions de Hölderlin. Prefaci de Gabriel Ferrater. Barcelona: Edicions 62, 1971.
  • 1965 - Rainer Maria Rilke. La cançó d'amor i de mort del corneta Christoph RilkePròleg de Salvador Espriu. Il·lustracions: Barbarà. Barcelona; Graphic Andros. Nova edició: Rainer Maria Rilke, La cançó d'amor i de mort del corneta Christoph Rilke Precedit de Potser contat de nou, amb parsimònia de Salvador Espriu i seguit de Rainer Maria Rilke de Jaume Bofill i Ferro. Barcelona: Curial, 1981.
  • 1984 - Rainer Maria Rilke. Carles Riba, Esbossos de versions de Rilke. A cura d'Enric Sullà. Barcelona; Edicions 62.

Από τα αγγλικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1915-1916 - Edgar A. Poe. Històries Extraordinàries d'Edgard A. Poe, 2 vols. Barcelona; Societat Catalana d'Edicions.
  • 1918 - Edgar A. Poe. Els assassinats del carrer Morgue. Barcelona; Editorial Catalana.
  • 1918 - William S. Bruce. Exploració polar. Barcelona: Editorial Catalana.
  • 1918 - Arthur R. Hinks. Astronomia. Traducció de l'anglès per A. Desvalls i C. Riba. Barcelona; Editorial Catalana.
  • 1919 - Edith Sichel. El Renaixement. Traducció de l'anglès per Jordi March (pseudònim de Carles Riba). Barcelona; Editorial Catalana.
  • 1920 - D. Hogarth. L'antic Orient. Traducció de l'anglès per Jordi March (pseudònim de Carles Riba). Barcelona; Editorial Catalana.
  • 1931 - H. Rider Haggard. Ella, vol. II. Barcelona: Llibreria Catalònia. (La traducció del primer volum és de Josep Millàs Raurell).
  • 1934 - Edgar A. Poe. La màscara de la mort roja. Portada i gravats d'Enric Cluselles. Barcelona; s.p.i. (Quaderns Literaris).
  • 1934 - Edgar A. Poe. Els assassinats del carrer Morgue. Portada al boix d'Enric Cluselles. Barcelona; s.p.i. (Quaderns Literaris).
  • 1935 - Edgar A. Poe. La caiguda de la Casa Usher. Barcelona: s.p.i. (Quaderns Literaris), 1935.
  • 1953 - Edgar A. Poe. Els assassinats del carrer de la Morgue. Barcelona; Editorial Selecta.
  • 1964 - Edgar A. Poe. Narracions extraordinàries. Il·lustracions de Francesc Almuni. Barcelona; Editorial Selecta.
  • 1980 - Edgar A. Poe. Contes, 4 vols. Barcelona; Quaderns Crema.

Από τα γαλλικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1921 - Joseph Bédier. El Romanç de Tristany i Isolda. Traducció de Damià Pujol [pseudònim de Carles Riba]. Barcelona; Editorial Catalana. Nova edició: Joseph Bédier, El romanç de Tristany i Isolda. Traducció i nota preliminar de Carles Riba. Presentació de Martí de Riquer. Barcelona; Quaderns Crema, 1981.
  • 1921 - Bernardin de Saint Pierre. Pau i Virgínia. Traduït del francès per Albert Cabestany (pseudònim de Carles Riba ?). Barcelona; Editorial Catalana.
  • 1924 - A. de Vigny. Laura o el Segell Roig. Barcelona; Josep Vila, impressor (La Novel·la Estrangera).
  • 1933 - Jean Cocteau. Text de l'oratori de Jean Cocteau. Èdip Rei («Oedipus Rex»).Barcelona; Gran Teatre del Liceu.
  • 1957 - Jean de Brunhoff. La infància de Babar. Barcelona; Aymà, 1957.
  • 1957 - Jean de Brunhoff. Babar i la vella senyora. Barcelona; Aymà.
  • 1964 - Jean de Brunhoff. El coronament de Babar.Barcelona; Aymà.
  • 1964 - Jean de Brunhoff. Babar en globus. Barcelona; Aymà.
  • 1988 - Jean de Brunhoff. Història de Babar el petit elefant.Barcelona; Aliorna.

Από τα νέα ελληνικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1962 - Konstandinos Kavafis. Carles Riba, Poemes de Kavafis, selecció i traducció. Il·lustracions de J. Subirachs. Nota preliminar de Joan Triadú. Barcelona; Teide.
  • 1977 - Konstandinos Kavafis. Poemes** Pròleg d'Alexis E. Solà. Barcelona; Curial.

Από τα ιταλικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1920 - Benvenuto Cellini. De la «Vita» de Benvenuto Cellini(Fragments). Barcelona; Ricard Duran i Alsina, impressor-llibreter

(Minerva Segona sèrie. Col·lecció Popular de Literatures Modernes).

  • 1932 - Benvenuto Cellini. De la «Vida» de Benvenuto Cellini. Traducció de Joan Estelrich i Carles Riba. Barcelona; Llibreria Catalònia.

Συλλογές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • 1920 - Un tros de paper

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 Fernández González, Vicente, επιμ. (2013). Málaga, Cavafis, Barcelona, Antología de las primeras traducciones catalanas y castellanas de la poesía de C. P. Cavafis y selección de versiones posteriores. Luis Alberto de Cuenca (εισαγωγή). Málaga: Fundación Málaga. σελ. 13. ISBN 978-84-616-7098-7. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 LletrA: λήμμα Κάρλες Ρίβα, στο διαδίκτυο.
  3. ↑ Gabriel Ferrater (1983), La poesia de Carles Riba. Ediciones 62, Βαρκελώνη. σελ. 108.
  4. ↑ Από την καταλανική έκδοση της Βικιπαίδειας.