Κίνημα για Δικαιώματα και Ελευθερίες

Κίνημα για Δικαιώματα και Ελευθερίες βουλγαρικά: Движение за права и свободи‎‎ τουρκικά: Hak ve Özgürlükler Hareketi‎‎
Συντομογραφία	DPS (βουλγαρικά) HÖH (τούρκικα)
Επίτιμος Πρόεδρος	Αχμέντ Ντογκάν
Ίδρυση	4 Ιανουαρίου 1990 (1990-01-04)
Έδρα	Σόφια
Μέλη  (2018)	~40,000[1]
Ιδεολογία	Φιλελευθερισμός[2][3][4] Τουρκικά Συμφέροντα[5]
Πολιτικό φάσμα	Κέντρο[5]
Χρώματα	Μπλε
Εθνοσυνέλευση	34 / 240
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο	3 / 17
Δήμοι	48 / 265
Ιστότοπος
www.dps.bg
Πολιτικό σύστημα Βουλγαρία Πολιτικά κόμματα Εκλογές

Το Κίνημα για Δικαιώματα και Ελευθερίες (βουλγαρικά: Движение за права и свободи‎‎ (ДПС), Dvizhenie za prava i svobodi (DPS)) είναι κεντρώο πολιτικό κόμμα στη Βουλγαρία με υποστήριξη κυρίως μεταξύ μειονοτήτων.

Είναι μέλος της Liberal International και της Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ΣΦΔΕ). Αν και εκπροσωπεί τα συμφέροντα των Μουσουλμάνων, ιδίως των Τούρκων και, σε μικρότερο βαθμό, των Πομάκων (Μουσουλμάνων Βουλγάρων), το κόμμα λαμβάνει το μεγαλύτερο μερίδιο ψήφων του από Ρομά, και 9 από τους 36 βουλευτές του δεν είναι μουσουλμανικού ιστορικού.^[6] Στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2014, το 3% των Βουλγάρων, το 83% των Τούρκων και το 44% των Ρομά ψήφισαν υπέρ του κινήματος (ποσοστό-ρεκόρ των ψήφων των Ρομά).^[7] Επειδή το κόμμα έλαβε ισχυρή υποστήριξη από κυρίως χριστιανικά χωριά Ρομά, κατηγορήθηκε για ανταλλαγή ψήφων.^[8]

Ιστορικό

Ο Ahmed Dogan (αριστερά) στο συνέδριο του ιδρύματος

Το κόμμα ιδρύθηκε επίσημα το 1990, με τον ιδρυτή του Αχμέντ Ντογκάν να λειτουργεί ως ηγέτης του μέχρι το 2013. Στις 19 Ιανουαρίου 2013, ο Λιουτφί Μεστάν εξελέγη ως δεύτερος πρόεδρος του Κινήματος για τα Δικαιώματα και τις Ελευθερίες.^[9] Ο Μεστάν απομακρύνθηκε από την εξουσία με την επιμονή του ιδρυτή Ντογκάν επειδή είχε δηλώσει υποστήριξη προς την Τουρκία για το ρωσικό αεροπλάνο που είχε πυροβοληθεί, και στη συνέχεια ο Ερντογάν έβαλε τον Ντογκάν σε μαύρη λίστα, απαγορεύοντάς του την είσοδο στην Τουρκία.^[10] Ο Μέσταν δημιούργησε το δικό του κόμμα, με το όνομα Δημοκρατικοί για την Υπευθυνότητα, την Αλληλεγγύη και την Ανοχή.

Εκλογικά αποτελέσματα

Ξεκινώντας το 1990 ως το πρώτο πολιτικό κόμμα της μουσουλμανικής μειονότητας που συμμετείχε στις κοινοβουλευτικές εκλογές, στις πρώτες εκλογές του 1990 μετά το τέλος του κομμουνιστικού καθεστώτος, το οποίο είχαν μποϊκοτάρει οι μουσουλμάνοι, το κόμμα κέρδισε το 6,0% των λαϊκών ψήφων και 24 από τις 400 έδρες και έγινε το τέταρτο μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο. Στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 1991 κέρδισε το 7,6% των ψήφων και παρέμεινε με 24 έδρες σε κοινοβούλιο 240 θέσεων. Στις εκλογές του 1994 κέρδισε το 5,4% των ψήφων και οι έδρες του μειώθηκαν σε 15. Στις εκλογές του 1997 κέρδισε το 7,6% των ψήφων και 19 από τις 240 έδρες. Από το 2001 έως το 2009, το κόμμα ήταν μέρος της κυβέρνησης, πρώτα σε συνασπισμό με το κόμμα του Εθνικού Κινήματος Συμεών ΙΙ (NDSV) και στη συνέχεια με το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΒΣΚ). Το κόμμα είχε υπουργούς στην κυβέρνηση Σακσκομπουργκότσκι, στην κυβέρνηση του Στάνισεφ και στην κυβέρνηση του Ορεσάρσκι (2013-2014).

Κέρδισε στις εκλογές του 2001 το 7,5% των ψήφων και 21 από τις 240 έδρες. Στη συνέχεια, για πρώτη φορά το κόμμα προσχώρησε σε μια κυβέρνηση συνασπισμού, στην οποία ηγήθηκε ο νικητής των εκλογών ( NDSV ). Υπό τον έλεγχο του κόμματος ήταν δύο από τα 17 βουλγαρικά υπουργεία τα άλλα 15 παρέμειναν υπό τον έλεγχο του ανώτερου συνεργάτη συνασπισμού NDSV. Στις εκλογές του 2005 αυξήθηκε στο 12,8% των ψήφων και στις 34 από τις 240 έδρες και διατηρήθηκε στην εξουσία ως μέρος του συνασπισμού με επικεφαλής το βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (BSP) και το κόμμα του Εθνικού Κινήματος Συμεών II (NDSV). Τα υπουργεία υπό τον έλεγχο του Κινήματος Δικαιωμάτων και Ελευθεριών αυξήθηκαν σε τρία από τα 18.

Στις εκλογές του 2009 αυξήθηκε σε 14,0% των ψήφων και 37 από 240 έδρες. Μετά τις εκλογές, η κυβέρνηση καταλήφθηκε τελείως από τον αποφασιστικό νικητή, το κόμμα «Πολίτες για την Ευρωπαϊκή Ανάπτυξη της Βουλγαρίας» (GERB) και το Κίνημα για τα Δικαιώματα και τις Ελευθερίες αποκλείστηκε από την κυβέρνηση και παρέμεινε στην αντιπολίτευση αφού υπήρξε μέρος των συγκυβερνήσεων για δύο διαδοχικούς όρους μεταξύ 2001 και 2009. Στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2009 το κόμμα κέρδισε το 14,1% των ψήφων και τρεις ευρωβουλευτές από τη συνολική εκπροσώπηση της Βουλγαρίας των 18. Δύο από τους ευρωβουλευτές είναι Τούρκοι και ένας είναι Βούλγαρος.

Στις βουλγαρικές κοινοβουλευτικές εκλογές του 2013, το Κίνημα μειώθηκε στο 11,3% των ψήφων. Πήρε 36 θέσεις και παρέμεινε το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα. Το DPS κέρδισε τις εκλογές του εξωτερικού με ποσοστό 41,3%, και οι περισσότεροι εκλογικοί σταθμοί και ψηφοφόροι σε μια ξένη χώρα βρίσκονταν στην Τουρκία.

Το DPS κέρδισε τέσσερις ευρωβουλευτές στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2014.

Ποσοστό ψήφων για το DPS ανά εκλογικές περιφέρειες στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2014

Βουλγαρικό Κοινοβούλιο

Εκλογές	# θέσεων	# συνολικών ψήφων	% ψήφων	θέση	κατάσταση
1990	23 / 400	491.596	8,03%	3ο	Αντιπολίτευση
1991	24 / 240	418,168	7,6%	3ο	Κυβέρνηση
1994	15 / 240	283.094	5,44%	4ο	Αντιπολίτευση
1997	19 / 240	323,429	7,6%	3ο	Αντιπολίτευση
2001	21 / 240	340.395	7,45%	4ο	Κυβέρνηση
2005	34 / 240	467.400	12,81%	3ο	Κυβέρνηση
2009	38 / 240	610,521	14,45%	3ο	Αντιπολίτευση
2013	36 / 240	400,466	11,31%	3ο	Κυβέρνηση
2014	38 / 240	487.134	14,84%	3ο	Αντιπολίτευση
2017	26 / 240	315,976	8,99%	4ο	Αντιπολίτευση

Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο

Εκλογές	# θέσεων	# συνολικών ψήφων	% ψήφων	θέση
2007	4 / 18	392,650	20,26%	3ο
2009	3 / 18	364,197	14,14%	3ο
2014	4 / 17	386,725	17,27%	3ο
2019	3 / 17	323,510	16,55%	3ο

Ευρωπαϊκή εκπροσώπηση

Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Κίνημα για τα Δικαιώματα και τις Ελευθερίες βρίσκεται στην ομάδα Ανανεώστε την Ευρώπη με τρεις ευρωβουλευτές.^[11][12][13]

Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, το Κίνημα για τα Δικαιώματα και τις Ελευθερίες βρίσκεται στην ομάδα Ανανεώστε την Ευρώπη με δύο πλήρη και δύο αναπληρωματικά μέλη για την περίοδο 2020-2025.^[14][15]

Παραπομπές

1. «БСП и ГЕРБ вече почти равни по брой членове». 24 Chasa. 6 August 2018. https://www.24chasa.bg/novini/article/6996938. Ανακτήθηκε στις 25 September 2020. 
2. Cerami, Alfio (2006), Social Policy in Central and Eastern Europe: The Emergence of a New European Welfare Regime, Lit verlag, σελ. 26 
3. Pantev, Plamen (2010), Bulgaria, IOS Press, σελ. 70 
4. Nikolai Genov· Anna Krasteva (1 Ιανουαρίου 2001). Recent Social Trends in Bulgaria, 1960-1995. McGill-Queen's Press - MQUP. σελ. 293. ISBN 978-0-7735-6825-9. 
5. Nordsieck, Wolfram (2017). «Bulgaria». Parties and Elections in Europe. 
6. «Народно събрание на Република България - Парламентарни групи». parliament.bg. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2021. 
7. «Труд – Влез в новините». Trud.bg. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2018. 
8. «Как ДПС печели всички избори в Галиче - bTV Новините». Btvnovinite.bg. Ανακτήθηκε στις 3 Μαΐου 2018. 
9. «Mestan Succeeds Dogan as Bulgarian Ethnic Turkish Party Leader after Assassination Attempt». Novinite. 19 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2013. 
10. «Турция забрани на Ахмед Доган и Пеевски да влизат на територията й (обзор)». 
11. «Home | Atidzhe ALIEVA-VELI | MEPs | European Parliament». www.europarl.europa.eu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2021. 
12. «Home | Ilhan KYUCHYUK | MEPs | European Parliament». www.europarl.europa.eu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2021. 
13. «Home | Iskra MIHAYLOVA | MEPs | European Parliament». www.europarl.europa.eu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2021. 
14. «Members Page CoR». 
15. «Members page CoR».