Κίνημα της Οξφόρδης

Εδουάρδος Πούσεϋ (Edward Bouverie Pusey)

Το Κίνημα της Οξφόρδης είναι θρησκευτικό κίνημα του 19ου αιώνα, που έλαβε χώρα στο εσωτερικό της Αγγλικανικής Εκκλησίας από διανοούμενους και πάστορες του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, με σκοπό την ανανέωση και διαφύλαξη των δογμάτων της Επισκοπιανής εκκλησίας. Είναι γνωστό με τα ονόματα Πουσεϊσμός ( Poseyisme) αλλά και Τρακταριανισμός (Tractarianism). ^[1].

Ιστορικό

Στις αρχές του 19ου αιώνα πάστορες και διανοούμενοι του πανεπιστημίου της Οξφόρδης βλέποντας αφενός την αδιαφορία και την απομάκρυνση των λαϊκών από τους κόλπους της Εκκλησίας αφετέρου την επέμβαση της πολιτείας στα εκκλησιαστικά θέματα καθώς και την ροπή των κληρικών προς το κοσμικό πνεύμα, θεώρησαν ότι η Εκκλησία είχε ανάγκη μιας εσωτερικής διαμόρφωσης. Το 1833 άρχισε από τα μέλη του κινήματος να εκδίδεται αποσπασματικά το πόνημα « Πραγματείες περί των Καιρών» ( Tracts for the Times). Αυτό άρχισε να επηρεάζει τις απόψεις των λαϊκών και των κληρικών πάνω στα θέματα της εκκλησίας και να προκαλεί διαμάχες και αντιγνωμίες. Η κρίση ξεσπά το 1841 και κορυφώνεται το 1843 όταν ο Νιούμαν ( ασπαζόμενος ο ίδιος τον Ρωμαιοκαθολικισμό ) με την «πραγματεία 90» προσπαθεί να εισαγάγει στα δογματικά ζητήματα της Αγγλικανικής εκκλησίας Ρωμαιοκαθολικές πεποιθήσεις^[2]. Ο Πούσεϋ όμως με κατάλληλους χειρισμούς σώζει την κατάσταση επιφέροντας την ανανέωση στην εκκλησία της Αγγλίας.

Αντιπρόσωποι του κινήματος^[3]

• Ιωάννης Κέμπλ (John Keble ) ιερέας, ποιητής: Η ομιλία του περί «Εθνικής Αποστασίας» στις 14/07/1833 στον πανεπιστημιακό ναό είναι η αφορμή για την διάσκεψη του Χάντλεϋ ( Hadleigh) δηλ. την ιστορική αρχή του κινήματος και είναι ένας από τους δύο αρχηγούς του. Δεν ακολούθησε τον Νιούμαν κατά την προσχώρησή του στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αλλά παρέμεινε στους κόλπους της αγγλικανικής εκκλησίας.

• Εδουάρδος Πούσεϋ (Edward Bouverie Pusey) καθηγητής και αρχηγός του κινήματος: Με τις σωστές του ενέργειες κατά την περίοδο της κρίσης σώθηκε το κίνημα και ίδρυσε με τους συνεργάτες του το 1860 την Αγγλική Εκκλησιαστική Ένωση.

• Ιωάννης Ερρίκος Νιούμαν (John Henry Newman) ιερέας, θεολόγος: Δημοσίευσε το πόνημα « Πραγματείες περί των Καιρών» ( Tracts for the Times) από όπου οι οπαδοί του κινήματος πήραν το όνομά τους (Τρακταριανοί). Κατά την κρίση που ξέσπασε το 1841 εξ αιτίας της 90ης διατριβής^{[Σημ 1]} ο Νιούμαν προσχώρησε στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Συμπέρασμα

Η κίνηση επέφερε την εσωτερική αναγέννηση της Αγγλικανικής Εκκλησίας, κατάφερε να αναβιώσει τις παλαιές εκκλησιαστικές αξίες με μεταρρυθμίσεις, συγκρατώντας τον θεολογικό φιλελευθερισμό της εποχής και ταυτόχρονα αναζωογόνησε στους κόλπους της Εκκλησίας την κοινωνική αλληλεγγύη^[4].

Παραπομπές

1. Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα (1991). «Τόμος 47, σελίδα 73». Οξφόρδης κίνημα. Αθήνα: Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 
2. Catholic Encyclopedia -Καθολική Εγκυκλοπαίδεια. «The Oxford Movement (1833-1845)». 
3. Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια (1966). «Τόμος 9,σελίδα 938». Οξφόρδειος Κίνησις. Αθήνα: Αθανάσιος Μαρτίνος. 
4. Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (20 Μαρτίου 2008). «Oxford movement (Κίνηση της Οξφόρδης)». Encyclopædia Britannica. 

Σημειώσεις

1. Ο Νιούμαν προσπάθησε να αποδείξει ότι η θεμελιώδης εκκλησιολογική ταυτότητα της Εκκλησίας της Αγγλίας ήταν καθολική και όχι προτεσταντική .