Καθεδρικός Ναός της Μπέντια

Συντεταγμένες: 42°46′1.92″N 41°40′8.04″E / 42.7672000°N 41.6689000°E / 42.7672000; 41.6689000

Καθεδρικός ναός της Μπέντια
ბედიის მონასტერი
Ο καθεδρικός ναός της Μπέντια, με τα Καυκάσια όρη στο ορεινό τοπίο.
Χάρτης
Είδοςορθόδοξος καθεδρικός ναός και μοναστήρι
Γεωγραφικές συντεταγμένες42°46′2″N 41°40′8″E
ΘρήσκευμαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Διοικητική υπαγωγήBedia
ΤοποθεσίαΑμπχαζία
ΧώραΓεωργία και Αμπχαζία
Έναρξη κατασκευής10ος αιώνας
ΠροστασίαΠολιτισμικά Μνημεία Εθνικής Σημασίας της Γεωργίας
Commons page Πολυμέσα
δεδομένα (π)
Ο καθεδρικός ναός στο μοναστήρι της Μπέντια.

Ο Καθεδρικός Ναός της Μπέντια της Θεοτόκου (γεωργιανά: ბედიის მონასტერი) είναι ένας μεσαιωνικός Γεωργιανός Ορθόδοξος καθεδρικός ναός στο μοναστήρι της Μπέντια, που βρίσκεται στο ομώνυμο χωριό του ραγιόν Τκβαρτσέλι, στην Αμπχαζία της Γεωργίας. Είναι θολωτός, σταυροειδής σε ορθογώνια βάση. Χτίστηκε τον 10ο αιώνα και ανακατασκευάστηκε τον 13ο-14ο αιώνα. Είναι αναγνωρισμένος ως Αμετακίνητο Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Γεωργίας.[1] Το συγκρότημα κτιρίων του μοναστηριού περιλαμβάνει τον καθεδρικό ναό, πέτρινο φράχτη, καμπαναριό, πύλη, την επισκοπή και άλλες δομές.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το σχέδιο του ναού

Ο καθεδρικός ναός του μοναστηριού της Μπέντια χτίστηκε το 999 με εντολή του Βασιλιά Μπαγκράτ Β' της Αμπχαζίας (βασ. 978-1008), ο οποίος το 1008 έγινε ο πρώτος Βασιλιάς της ενωμένης Γεωργίας με το όνομα Μπαγκράτ Γ' (βασ. 1008-1014). Ο βασιλιάς δώρισε στο ναό ένα εξαιρετικό χρυσό δισκοπότηρο για τις λειτουργίες της εκκλησίας. Έχει ύψος 14 εκ., διάμετρο 14 εκ. και ζυγίζει 752 γρ. Στο εξωτερικό του είναι διακοσμημένος με ανάγλυφες μορφές, που απεικονίζουν τον Χριστό Παντοκράτωρ, την Παναγία Οδηγήτρια και 10 Αποστόλους.[2][3] Ο βασιλιάς ενταφιάστηκε στο μοναστήρι της Μπέντια μετά το θάνατό του, το 1014.[1]

Το χρυσό δισκοπότηρο της Μπέντια, του 999 μ.Χ. Φυλάσσεται στο Εθνικό Μουσείο της Γεωργίας.

Το καμπαναριό χρονολογείται του 12ου-14ου αιώνα και το κτίριο της Επισκοπής είναι του 16ου αιώνα. Ο καθεδρικός ναός έχει υποβληθεί σε εργασίες ανακατασκευής και ανακαίνισης, και η υφιστάμενη δομή χρονολογείται του 13ου-14ου αιώνα. Στο εσωτερικό του ναού έχουν διασωθεί τοιχογραφίες από 3 ιστορικές περιόδους: του 10ου-11ου αιώνα, του 13ου-14ου αιώνα και του 16ου-17ου αιώνα.[1]

Το μοναστήρι ήταν σημαντικό θρησκευτικό, πολιτιστικό και εκπαιδευτικό κέντρο κατά το Μεσαίωνα. Στη βιβλιοθήκη του έχουν γίνει εργασίες συντήρησης και αντιγραφής χειρόγραφων και βιβλίων, και μεταφράσεις θεολογικών έργων.

Στις αρχές του 20ου αιώνα ο θόλος είχε καταρρεύσει. Το 1968-69 έγιναν εργασίες ανακατασκευής και στεγανοποίησης στο επισκοπικό ανάκτορο. Επί του παρόντος, το μοναστήρι λειτουργεί.

Ο ναός της Μπέντια. Σχέδιο του Κριστόφορο Καστέλι.
Η εκκλησία. Σχέδιο του 1884.
Τοιχογραφίες της Μπέντια, σχέδιο του 1884.
Φωτογραφία του 1913.
Ιστορικές εικόνες της εκκλησίας

Περιγραφή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το μοναστήρι της Μπέντια είναι χτισμένο σε μία περιοχή που περιβάλλεται στις 3 πλευρές από βουνά και μόνο στα δυτικά ανοίγεται το τοπίο. Η αρχιτεκτονική του κτιριακού συγκροτήματος είναι τυπική μεσαιωνική Γεωργιανή.[1]

Από το βιβλίο «Γκουλάνι» της εκκλησίας.

Καθεδρικός Ναός: είναι θολωτός, σταυροειδής σε ορθογώνια βάση. Ο θόλος βρίσκεται στο κέντρο του ναού και στηρίζεται στις δύο γωνίες του ιερού με την Αγία Τράπεζα και σε δύο κολόνες στα δυτικά. Το τύμπανο του θόλου έχει 14 πλευρές και 14 παράθυρα. Στα ανατολικά το κτίριο καταλήγει σε αψιδωτό ημικύκλιο που στεγάζει το ιερό με την Αγία Τράπεζα, και εκατέρωθεν αυτού υπάρχουν δύο μικρά δωμάτια που προορίζονται για εκκλησιαστική χρήση. Ο ναός έχει 3 εισόδους, στα βόρεια, νότια και δυτικά. Η δυτική είσοδος διαθέτει πύλη και πρόναο. Ο ναός διαθέτει δεύτερο όροφο που είναι προσβάσιμος μέσω σκάλας. Στο εσωτερικό του είναι τοιχογραφημένος και διαθέτει αρκετές Γεωργιανές επιγραφές με στοιχεία για την ιστορία του ναού. Στο εξωτερικό, τα παράθυρά του είναι φθαρμένα και δεν έχουν διακοσμήσεις.[1] Είναι αφιερωμένος στην Παναγία Βλαχερνίτισσα.

Αναμνηστικά κέρματα της Αμπχαζίας που απεικονίζουν τον καθεδρικό ναό της Μπέντια.

Πέτρινος φράχτης: είναι ερειπωμένος. Είχε μήκος 300 μ., πάχος 0,6 μ. και μέσο ύψος 0,8 μ. [1]

Πύλη - Καμπαναριό: βρίσκεται στα δυτικά του τείχους. Είναι τετράγωνο κτίριο διαστάσεων 6,65 x 6,65 μ. και ύψους 7 μ. Είναι επενδυμένο με λίθινες πλάκες. Η πύλη είναι αψιδωτή. Το καμπαναριό βρίσκεται στον πάνω όροφο και είναι προσβάσιμο μέσω πέτρινης σκάλας, που βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της πύλης και έχει 13 σκαλιά. [1]

Επισκοπικό ανάκτορο: το ερειπωμένο κτίριο βρίσκεται 50 μ. δυτικά του καθεδρικού ναού. Αρχικά ήταν διώροφο, αλλά ο πάνω όροφος έχει καταρρεύσει.[1]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 «ბედია». www.dzeglebi.ge. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2019. 
  2. ↑ «Το δισκοπότηρο της Μπέντια φυλάσσεται στο Εθνικό Μουσείο της Γεωργίας». museum.ge (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2019. 
  3. ↑ Evans, Helen C.· Wixom, William D. (1997). The glory of Byzantium : art and culture of the Middle Byzantine era, A.D. 843-1261. New York: Metropolitan Museum of Art. ISBN 0870997777. 35885786. 

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • ციციშვილი ი., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, გვ. 265-266, თბ., 1977 წელი.
  • ლ. ახალაძე, „აფხაზეთის ეპიგრაფიკა, როგორც საისტორიო წყარო“, თბ., 2005
  • О Бедийском Храме / Сост. О. Ермолаева. — Сухум: Тип. Я. А. Шейнберга, 1913 (на внутренней обложке — 1912). — 21 с. (Изд. Сухумской церковно-археологической комиссии)
  • Пачулия В. П. Прошлое и настоящее абхазской земли. — Сухуми: Алашара, 1968. — С. 89.
  • О Бедийском Храме / сост. О. Ермолаева. — Сухум: Тип. Я. А. Шейнберга, 1913 (на внутренней обложке — 1912). — С. 8—9. (Изд. Сухумской церковно-археологической комиссии)
  • Пачулия В. П. Прошлое и настоящее абхазской земли. — Сухуми: Алашара, 1968. — С. 90.