Τα Καναδικά Γαλλικά (γαλλικά: français canadien) αναφέρεται σε μια ποικιλία διαλέκτων της γαλλικής γλώσσας που ομιλούνται γενικά στον Καναδά. Το 2011, ο συνολικός αριθμός γηγενών γαλλικών ομιλητών στον Καναδά ήταν περίπου 7,3 εκατομμύρια (22% του πληθυσμού της χώρας), ενώ άλλα 2 εκατομμύρια τα ομιλούσαν ως δεύτερη γλώσσα. Σε ομοσπονδιακό επίπεδο, έχει επίσημο καθεστώς παράλληλα με τα αγγλικά. Σε επαρχιακό επίπεδο, η γαλλική είναι η μόνη επίσημη γλώσσα του Κεμπέκ, καθώς και μία από τις δύο επίσημες γλώσσες του Νιου Μπράνσγουικ, και από κοινού επίσημη (που προέρχεται από το ομοσπονδιακό νομικό καθεστώς της) στο Νούναβουτ, το Γιούκον και στα Βορειοδυτικά Εδάφη. Οι κυβερνητικές υπηρεσίες προσφέρονται στα γαλλικά σε επιλεγμένες περιοχές της Μανιτόμπα και του Οντάριο (μέσω του νόμου για τις Υπηρεσίες Γαλλικής Γλώσσας) και σε μικρότερο βαθμό σε άλλες περιοχές της χώρας, ανάλογα με την εγγύτητα με την επίδραση του Κεμπέκ και/ή των Κεμπεκουά σε μια συγκεκριμένη περιοχή.
Τα Γαλλικά της Νέας Αγγλίας, μια διάλεκτος που ομιλείται στη βόρεια Νέα Αγγλία, είναι ουσιαστικά μια ποικιλία καναδικών γαλλικών και δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες διαφορές από τις καναδικές διαλέκτους, σε αντίθεση με τη γαλλική Λουιζιάνα και τα κρεολικά της Λουιζιάνας.[1]
Το Γαλλικά του Κεμπέκ ομιλούνται στο Κεμπέκ. Οι στενά συνδεδεμένες ποικιλίες ομιλούνται από τις γαλλόφωνες κοινότητες του Οντάριο, του Δυτικού Καναδά και της περιοχής της Νέας Αγγλίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτές διαφέρουν από τα Γαλλικά του Κεμπέκ κυρίως λόγω του μεγαλύτερου συντηρητισμού τους. Ο όρος Λαυρεντιανά Γαλλικά έχει περιορισμένες εφαρμογές ως συλλογική ετικέτα για όλες αυτές τις ποικιλίες, ενώ τα Γαλλικά του Κεμπέκ έχει χρησιμοποιηθεί και για ολόκληρη την ομάδα διαλέκτων. Η συντριπτική πλειοψηφία των γαλλόφωνων του Καναδά μιλά αυτή τη διάλεκτο.
Τα Ακαδικά Γαλλικά ομιλούνται από περισσότερους από 350.000 Ακαδιανούς σε τμήματα των Θαλάσσιων Επαρχιών, της Νέας Γης, των Νήσων Μαγδαληνής, της Κάτω Βόρειας Θάλασσας και της χερσονήσου Γκασπέ.[2] Τα Γαλλικά του Κόλπου Σεντ Μέρι είναι ποικιλία των Ακαδικών Γαλλικών που ομιλείται στη Νέα Σκωτία.
Τα Γαλλικά των Μετίς ομιλούνται στη Μανιτόμπα και στον Δυτικό Καναδά από τους Μετίς, απόγονοι των μητέρων των Πρώτων Εθνών και τους ταξιδεύοντες πατέρες κατά τη διάρκεια του εμπορίου γούνας. Πολλοί Μετίς μιλούσαν τα Κρι πέρα από τα γαλλικά και με την πάροδο των χρόνων ανέπτυξαν μια μοναδική μεικτή γλώσσα που ονομάζεται Μισίφ συνδυάζοντας τα ουσιαστικά, αριθμητικά, άρθρα και επίθετα των γαλλικών των Μετίς με τα ρήματα, διαδηλώσεις, μεταθέματα, ερωτήσεις και αντωνυμίες των Κρι. Τόσο η γλώσσα Μισίφ όσο και τα Γαλλικά των Μετίς είναι σοβαρά απειλούμενα.
Τα Γαλλικά της Νέας Γης ομιλούνται από ένα μικρό πληθυσμό στη χερσόνησο Πορτ-ο-Πορτ της Νέας Γης. Είναι απειλούμενη, καθώς τόσο τα Γαλλικά του Κεμπέκ όσο και τα Ακαδιανά Γαλλικά ομιλούνται περισσότερο μεταξύ των γαλλόφωνων της Νέας Γης απ'ότι η διακριτή διάλεκτος της χερσονήσου.
Τα Γαλλικά Μπραγιόν ομιλούνται στο Μπος του Κεμπέκ. Ομιλείται επίσης στο Έντμουντστον του Νιου Μπράνσγουικ και τη Μανταουάσκα του Μέιν. Αν και επιφανειακά είναι φωνολογικός απόγονος των Ακαδικών Γαλλικών, η ανάλυση αποκαλύπτει ότι είναι μορφοσυντακτικά ταυτόσημη με τα Γαλλικά του Κεμπέκ.[3] Πιστεύεται ότι έχει προκύψει από μια τοπική ισοπέδωση των διαλέκτων επαφής μεταξύ των Κεμπεκουά και των Ακάδιων εποίκων.
Τα Γαλλικά της Νέας Αγγλίας μιλιέται σε μέρη της Νέας Αγγλίας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ουσιαστικά είναι μια τοπική παραλλαγή των Γαλλικών του Κεμπέκ και μία από τις τρεις κύριες μορφές των γαλλικών που αναπτύχθηκαν σε αυτό που είναι οι σημερινές Η.Π.Α., με τις άλλες να είναι τα Γαλλικά της Λουιζιάνα και τα σχεδόν εξαφανισμένα Γαλλικά του Μισσούρι. Απειλείται, αν και η χρήση της υποστηρίζεται από δίγλωσσα εκπαιδευτικά προγράμματα που ισχύουν από το 1987.[1]
Υπάρχουν δύο κύριες υποποικιλίες των Καναδικών Γαλλικών. Η Ζουάλ είναι ανεπίσημη ποικιλία των Γαλλικών σε γειτονιές της εργατικής τάξης στην επαρχία του Κεμπέκ. Η Σιάκ είναι μια ανάμειξη του συντακτικού και του λεξικού των Ακαδικών Γαλλικών με διάφορα λεξιλογικά δάνεια από τα αγγλικά.
Ο όρος Καναδικά Γαλλικά χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν για να αναφέρεται συγκεκριμένα στα Γαλλικά του Κεμπέκ και τις στενά συνδεδεμένες ποικιλίες του Οντάριο και του δυτικού Καναδά προερχόμενες από αυτή.[4] Αυτό συμβαίνει προφανώς επειδή ο Καναδάς και η Ακαδία ήταν ξεχωριστά μέρη της Νέας Γαλλίας και επίσης της βρετανικής Βόρειας Αμερικής μέχρι το 1867. Ωστόσο, σήμερα ο όρος Καναδικά Γαλλικά συνήθως δεν θεωρείται ότι αποκλείει τα Ακαδικά Γαλλικά.
Φυλογενετικά, τα Γαλλικά του Κεμπέκ, τα Γαλλικά των Μετίς και τα Γαλλικά Μπραγιόν είναι εκπρόσωποι των γαλλικών κοινών στην Αμερική, ενώ τα Ακαδικά Γαλλικά, τα Γαλλικά Καζούν και τα Γαλλικά Νέας Γης είναι παράγωγα τοπικών διαλέκτων που δεν είναι μη κοινοποιημένες τοπικές διάλεκτοι στη Γαλλία.[5]
|publisher= (βοήθεια)[νεκρός σύνδεσμος]