Καραύσιος

Καραύσιος Α΄
Αργυρός αντωνινιανός π. 289 μ.Χ., 2,99 γραμ. Εμπρός όψη: Ακτινοστεφής κεφαλή, IMP CARAVSIVS P F AVG. Πίσω όψη: λέων που βαδίζει, σύμβολο της LEG III FL[AVIA FELIX], ML(Londinium).
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση3ος αιώνας
Βελγική Γαλατία
Θάνατος293[1]
Ρωμαϊκή Βρετανία
Συνθήκες θανάτουανθρωποκτονία
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός
Οικογένεια
ΑδέλφιαΔιοκλητιανός (non-biological brother)
Μαξιμιανός (non-biological brother)
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςστρατιώτης
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαRomano-British emperor
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Μάρκος Αυρήλιος Μαυσαίος Καραύσιος, λατιν.: Marcus Aurelius Mausaeus Carausius, (απεβ. το 293) ήταν στρατιωτικός διοικητής της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας τον 3ο αι.. Ήταν ένας Μενάπιος από τη Βελγική Γαλατία,[2] που σφετερίστηκε την εξουσία το 286, κατά τη διάρκεια της Καραυσικής Εξέγερσης, δηλώνοντας αυτοκράτορας στη Βρετανία και τη βόρεια Γαλατία (Imperium Britanniarum). Αυτό το έκανε μόνο 13 χρόνια μετά τον τερματισμό της Γαλλικής Αυτοκρατορίας τού Μπαταβιανού Πόστουμου το 273. Κράτησε την εξουσία για επτά χρόνια, διαμορφώνοντας το όνομα "υυτοκράτορας του Βορρά" για τον εαυτό του, πριν δολοφονηθεί από τον υπουργό οικονομικών του Αλέκτο.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Καραύσιος ήταν ταπεινής καταγωγής, ένας Μενάπιος, που διακρίθηκε κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του Μαξιμιανού εναντίον των επαναστατών των Βαγαυδών στη βόρεια Γαλατία το 286. Αυτή η επιτυχία, και η προηγούμενη ενασχόλησή του ως πλοηγού, οδήγησαν στον διορισμό του ως διοικητή τού Classis Britannica, ενός στόλου που έδρευε στη Μάγχη, με την ευθύνη της εξάλειψης των Φράγκων και των Σαξόνων πειρατών, που έκαναν επιδρομές στις ακτές της Aρμορίκης και της Bελγικής. Ήταν ύποπτος ότι αρχικά επέτρεπε στους πειρατές να πραγματοποιήσουν επιδρομές και να μαζέψουν λάφυρα και μετά τους επιτίθετο και στη συνέχεια κρατούσε τον θησαυρό για τον εαυτό του, έτσι ο Μαξιμιανός διέταξε την εκτέλεσή του. Στα τέλη του 286 ή στις αρχές του 287 ο Καραύσιος έμαθε γι' αυτήν την πρόταση και απάντησε δηλώνοντας αυτοκράτορας στη Βρετανία και τη βόρεια Γαλατία.[3] Οι δυνάμεις του περιελάμβαναν όχι μόνο τον στόλο του, ενισχυμένο από νέα πλοία, που είχε ναυπηγήσει και τις τρεις λεγεώνες που στάθμευαν στη Βρετανία, αλλά και μία λεγεώνα που είχε καταλάβει στη Γαλατία, μία σειρά από ξένες βοηθητικές μονάδες, μία εισφορά από γαλατικά εμπορικά πλοία και βάρβαρους μισθοφόρους που έλκονται από την προοπτική της λείας.[4]

Ο Βρετανός ιστορικός και αρχαιολόγος Σέπαρντ Φρέρες αναρωτιέται, πώς ο Καραύσιος μπόρεσε να κερδίσει την υποστήριξη τού στρατού, όταν η διοίκησή του ήταν στη θάλασσα, και εικάζει ότι ίσως είχε εμπλακεί σε μία μη καταγεγραμμένη νίκη στη Βρετανία, που σχετιζόταν με την ανάληψη τού τίτλου Britannicus Maximus από τον Διοκλητιανό το 285, και σημάδια καταστροφής σε ρωμανο-βρετανικές πόλεις αυτή την εποχή.[5] Ωστόσο η εκστρατεία κατά των Bαγαυδών ήταν προφανώς χερσαία και μπορεί να ήταν υπεύθυνη για τη δημοτικότητα του Καραύσιου στον στρατό. Ομοίως, εάν οι κατηγορίες για κλοπή είναι αληθινές, θα μπορούσε ίσως να είχε την οικονομική δυνατότητα να εξαγοράσει την πίστη τους.

Ο Μαξιμιανός προετοίμασε μία εισβολή στη Βρετανία το 288 ή το 289 για να τον εκδιώξει,[6] αλλά απέτυχε. Έναν πανηγυρικό λόγο, που παραδόθηκε στον Κωνστάντιο Α΄ Χλωρό αποδίδει αυτή την αποτυχία σε κακές καιρικές συνθήκες, αλλά σημειώνει ότι ο Καραύσιος ισχυρίστηκε μία στρατιωτική νίκη.[7] Ο Ευτρόπιος λέει ότι οι εχθροπραξίες ήταν μάταιες, χάρη στη στρατιωτική ικανότητα του Καραύσιου και συμφωνήθηκε η ειρήνη.[8] Ο Καραύσιους άρχισε να ονειρεύεται προοπτική νομιμότητας και επίσημης αναγνώρισης.

Καραυσική προπαγάνδα στα νομίσματα: χαρακτήρας, αξιώσεις νομιμότητας, λογοτεχνικές αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η νομισματοκοπία είναι η κύρια πηγή πληροφοριών για τον απατηλό αυτόν αυτοκράτορα. Τα νομίσματά του εκδόθηκαν από νομισματοκοπεία στο Λονδίνιο, Rotomagus (Ρουέν) και μία τρίτη τοποθεσία, πιθανώς την Colonia Claudia Victricensis (Colchester). Τα χρησιμοποίησε και για εκλεπτυσμένη προπαγάνδα. Εξέδωσε τα πρώτα σωστά αργυρά νομίσματα, που είχαν να εμφανιστούν στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία για γενιές, γνωρίζοντας ότι τα καλής ποιότητας νομίσματα αποθησαύρισης θα ενίσχυαν τη νομιμότητά του και θα τον έκαναν να φαίνεται πιο επιτυχημένος από τον Διοκλητιανό και τον Μαξιμιανό.

Απεικόνιση της μορφής του στις κοπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα αρχικές κοπές νομισμάτων τον δείχνουν τραχύ και σκληρό, ακόμη και σε καλά δείγματα κοπής. Η πρόθεση ήταν να απεικονιστεί έναν τραχύ και τραχύ άνδρα. Τα μετέπειτα νομίσματά του τον δείχνουν ως περιποιημένο και ευεργετικό.[9]

Αξιώσεις αυτοκρατορικής νομιμότητας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έκοψε νομίσματα, που έδειχναν τρία κεφάλια στην πίσω όψη αντί για το συνηθισμένο, και μία επιγραφή στην εμπρόσθια όψη, συμπεριλαμβανομένου τού PAX AVGGG, της ειρήνης των τριών Αυγούστων. Αυτό θα σήμαινε ότι αναγνωρίστηκε από τους άλλους δύο αυγουστους, τον Διοκλητιανό και τον Μαξιμιανό, αλλά τα δικά τους νομίσματα της εποχής διακηρύσσουν τις ιδιότητες μόνο δύο αυγούστων, PAX AVGG.[9] Ο Καραύσιος είχε επίσης απεικονιστεί ως μέλος τού συλλόγου των αυτοκρατόρων της Τετραρχίας, εκδίδοντας νομίσματα με την επιγραφή CARAVSIVS ET FRATRES SVI, «Ο Καραύσιος και οι αδελφοί του» με πορτρέτα του με τον Διοκλητιανό και τον Μαξιμιανό.[10]

Βιργίλιαν και άλλες λογοτεχνικές αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Καραύσιος φαίνεται να έκανε έκκληση στη δυσαρέσκεια των ιθαγενών Βρετανών με τη ρωμαϊκή κυριαρχία. Εξέδωσε νομίσματα με επιγραφές όπως Restitutor Britanniae (Αποκαταστάτης της Βρετανίας) και Genius Britanniae (Πνεύμα της Βρετανίας). Μερικά από αυτά τα αργυρά νομίσματα φέρουν την επιγραφή Expectate veni, «Πολυαναμενόμενε έλα», που αναγνωρίζεται ότι παραπέμπει σε μεσσιανική αναφορά στην Αινειάδα από τον ποιητήΑυγούστου Βιργίλιο, γραμμένο περισσότερο από 300 χρόνια πριν.[11]

Μερικά από τα αργυρά νομίσματα φέρουν τον μύθο RSR σε έξεργο (περιοχή σε ένα νόμισμα κάτω από την επιγραφή). Αυτό θεωρήθηκε μυστήριο για κάποιο διάστημα. Τρία καραυσιακά μετάλλια από κράμα χαλκού, που βρίσκονται τώρα στο Βρετανικό Μουσείο, έχουν επίσης σωθεί. Το ένα έχει την επιγραφή VICTOR CARAVSIUS AVG GERM MAX με RSR στο έξεργο. Το δεύτερο έχει την επιγραφή VICTOR CARAVSI AVG («Η νίκη τού Καραύσιου Αυγούστου») με το INPCDA στο έξεργο, και το τρίτο είναι πολύ κατεστραμμένο για να είναι ορατή μία επιγραφή στο έξεργο, αλλά φέρει την επιγραφή PACATOR ORBIS «Αυτός που φέρνει την ειρήνη στον κόσμο». Τα μετάλλια απεικονίζουν τον Καραύσιο με υπατική ενδυμασία και είναι περίπου 34-35 χλστ., ζυγίζουν π. 22 γραμ. Τα μετάλλια εμφανίστηκαν στην αγορά τον 20ό αιώνα και έφτασαν στο Βρετανικό Μουσείο το 1972, το 1967 (αυτό παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Μουσείο το 1931) και το 1997 αντίστοιχα. Όλα φέρουν ενδείξεις χημικής διάβρωσης, που προκύπτει από την ταφή κάποιου είδους, όπως φαίνεται από την παρούσα εμφάνισή τους.[12][13][14]

Από το 1998 αυτές οι επιγραφές έχουν αναγνωριστεί ότι αντιπροσωπεύουν τον έκτο και τον έβδομο στίχο της Δ΄ Εκλογής τού Βιργίλιου, η οποία γράφει Redeunt Saturnia Regna, Iam Nova Progenies Caelo Demittitur Alto, που σημαίνει «Ο χρυσός αιώνας επέστρεψε, τώρα μια νέα γενιά κατέρχεται από τον άνω παράδεισο». Τα έργα τού Βιργίλιου, ή ούτως ή άλλως παραθέσεις από αυτά, ήταν επίκαιρα στη ρωμαϊκή λαϊκή κουλτούρα. Ο Σουητώνιος αναφέρει τρεις περιπτώσεις, στις οποίες αναφέρθηκαν οι στίχοι τού Βιργίλιου.[15] Ο Κάσσιος Δίων αναφέρει μία περίπτωση ενός πραιτοριανού τριβούνου, που παραθέτει τον Βιργίλιο ως μέσο κριτικής στον Σεπτίμιο Σεβήρο, αφού μία επίθεση στη Χάτρα πήγε άσχημα το 199.[16][17]

Μετάλλια από κράμα χαλκού υπήρχαν ήδη στο σύγχρονο ρεπερτόριο της αυτοκρατορικής ρωμαϊκής νομισματοκοπίας, επομένως η παραγωγή τού Καραύσιου δεν πρέπει να θεωρείται εξαιρετική. Ο Νουμεριανός (283-4) και ο αδελφός του Καρίνος (283-285) εξέδιδαν μετάλλια από κράμα χαλκού παρόμοιου μεγέθους και βάρους με αυτά του Καραύσιου, που συχνά απεικονίζουν τις τρεις Monetae (θεές του νομισματοκοπείου).[18] Ένας άλλος απεικονίζει τον Nουμεριανό με υπατική ενδυμασία και στην πίσω όψη τον ίδιο και τον πατέρα του Κάρο σε ένα τέθριππο, που σύρεται από τη Νίκη με την επιγραφή TRIVNF. QVADOR, «ο θρίαμβος επί της φυλής Quadi», και είναι σαφώς παρόμοιο σε τεχνοτροπία με το μετάλλιο INPCDA τού Καραύσιου.[19]

Αν και η αναφορά τού Βιργίλιου μπορεί να φαίνεται αξιοσημείωτη στο πλαίσιο της Ρωμαϊκής Βρετανίας τού τέλους του 3ου αι., είναι προφανές από άλλη σύγχρονη βιβλιογραφία, ότι το νομιμοποιητικό καθεστώς της Τετραρχίας χρησιμοποιούσε Βιργιλιανούς υπαινιγμούς και αναφορές στην προπαγάνδα του και ισχυριζόταν ότι είχε αποκαταστήσει μία Χρυσή Εποχή.[20] «Η εξουσία τού Κρόνου σε μία χρυσή εποχή είναι λογοτεχνικός κοινός τόπος... όπως και η συσχέτιση της βασιλείας οποιουδήποτε αυτοκράτορα με αυτό».[21]

Ένας αυτοκρατορικός πανηγυρικός προς τον Μαξιμιανό δηλώνει «Πράγματι, όπως είναι γεγονός, εκείνοι οι χρυσοί αιώνες που κάποτε άκμασαν για λίγο στη βασιλεία του Κρόνου, τώρα ξαναγεννιούνται υπό την αέναη καθοδήγηση τού Δία και τού Ηρακλή».[22] Ο Λακτάντιος, ένας χριστιανός συγγραφέας της εποχής και αντίπαλος των Τετραρχών, κάνει μία σειρά απαξιωτικών αναφορών στους Τετράρχες και στις Κρονικές αξιώσεις τους, οι οποίες φαίνεται να αποτελούν διάψευση της επίσημης προπαγάνδας.[23]

Ο Καρούσιος ισχυριζόταν ότι αντιπροσωπεύει μία αναβίωση των παραδοσιακών ρωμαϊκών αρετών και των μεγάλων παραδόσεων της Αυτοκρατορίας, όπως καθιερώθηκαν από τον Αύγουστο στις τελευταίες δεκαετίες του 1ου αι. π.Χ., όχι στη Ρώμη, αλλά στη Βρετανία. Ωστόσο, φαίνεται να έχει υιοθετήσει ένα θέμα προπαγάνδας που ήταν ήδη επίκαιρο στην Τετραρχική δημοσιότητα, που αντιστοιχεί στη χρήση παρόμοιων λογοτεχνικών νύξεων.

Υπάρχει μία εναλλακτική σχολή σκέψης, που υποστηρίζει ότι τα μετάλλια πρέπει να είναι κομμάτια φαντασίας του 18ου αι. με βάση ότι τέτοιες απόκρυφες λογοτεχνικές νύξεις θα ήταν πολύ σκοτεινές για τον Καραύσιους και τον στρατό του. Αυτό το επιχείρημα υποστηρίζει ότι ο αρχαιολόγος Γουίλιαμ Στάκλεϋ ή κάποιος σαν αυτόν βρήκε το RSR στα αργυρά νομίσματα τού Καραύσιου και σημείωσε, ότι αυτό ταίριαζε με το Redeunt Saturnia Regna (RSR) τού 6ου στίχου της Δ΄ Εκλογής. Εμπνευσμένα από αυτή τη μνεία, τα μετάλλια δημιουργήθηκαν με βάση τον επόμενο στίχο της Εκλογής να περιλαμβάνεται σε ένα από αυτά. Τα κεντρικά σημεία αυτού τού επιχειρήματος είναι, ότι ο Στάκλεϋ είχε δημοσιεύσει ένα λεπτομερές βιβλίο για τον Καραύσιο και τα νομίσματά του [24] και ότι τα μετάλλια δεν έχουν γνωστή προέλευση.[25] Ωστόσο, αυτό το δημοσιευμένο επιχείρημα δεν προσφέρει κανένα στοιχείο, για να υποστηρίξει τη συμμετοχή ή τα κίνητρα τού Στάκλεϋ (καθώς ο Στάκλεϋ δεν αναφέρει ποτέ τα μετάλλια ή άλλη -από τον Βιργίλιο εμπνεόμενη- επέκταση των νομισμάτων με RSR, που είναι γνωστά σε αυτόν), ούτε περιλαμβάνει συζήτηση για τα λογοτεχνικά στοιχεία των σύγχρονων πανηγυρικών ή οποιωνδήποτε από τις επιστημονικές δημοσιεύσεις που τους αφορούν, ή εξηγηγεί γιατί τα μετάλλια με βάση την παρούσα εμφάνισή τους φαίνεται να έχουν θαφτεί και γιατί ήταν άγνωστα μέχρι το 1931, όταν το INPCDA μεταφέρθηκε για πρώτη φορά στο Βρετανικό Μουσείο.

Καραυσικός έλεγχος και οχυρώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένα ορόσημο από το Κάρλις με το όνομά του υποδηλώνει, ότι ολόκληρη η Ρωμαϊκή Βρετανία ήταν στα χέρια του Καραύσιου.[26] Η επιγραφή γράφει (οι αγκύλες περιέχουν συμπληρώσεις) "IMP[eratori] C[aesari] M[arco] | AVR[elio] MAVS[aeo] | CARAVSIO P[io] F[elici] | INVICTO AVG[usto], αυτό μεταφράζεται "για τον Αυτοκράτορα Καίσαρα Μάρκο Αυρήλιο Μαυσαίο Καραύσιο Ευσεβή Ευτυχή Ανίκητο Αύγουστο".[27] Ο τίτλος υποδηλώνει, ότι θεωρούσε τον εαυτό του ίσο με τους ανώτερους αυτοκράτορες της Τετραρχίας (αυγούστους), παρά με τους υφισταμένους τους κατώτερους αυτοκράτορες (καίσαρες). Το ορόσημο επαναχρησιμοποιήθηκε περίπου το 306, θάβοντας την πρώτη επιγραφή και προσθέτοντας μία νέα στο άλλο άκρο, που μεταφράζεται ως «Για τον Φλάβιο Βαλέριο Κωνσταντίνο, τον ευγενέστατο Καίσαρα» και αναφέρεται στον Μάρκο Φλάβιο Βαλέριο Κωνστάντιο Α΄ Ηράκλειο Αύγουστο (Χλωρό).[28] Κάποιο ακόμη κείμενο στην πέτρα, πιθανώς συνέχεια της επιγραφής τού Καραυσίου μετά από ένα κενό, επειδή έχει τον ίδιο προσανατολισμό, αφαιρέθηκε πελεκώντας την, πιθανώς όταν η πέτρα επαναχρησιμοποιήθηκε. Τα ίχνη που απομένουν, υποδηλώνουν ότι περιελάμβανε (μεταφρ.) «...τον Αυτοκράτορα. . ."

Έχει επίσης προταθεί ότι ο Καραύσιους μπορεί να ήταν υπεύθυνος για τη σειρά οχυρώσεων και στις δύο πλευρές της Μάγχης, γνωστή ως Σαξονική Ακτή.[29][30]

293 μ.Χ.: το τέλος της κυριαρχίας του Καραύσιου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αυτή η κατάσταση συνεχίστηκε μέχρι το 293, όταν ο Κωνστάντιος Α΄ Χλωρός, τώρα δυτικός καίσαρας, βάδισε στη Γαλατία και την ανέκτησε για την αυτοκρατορία. Απομόνωσε τον Καραύσιο πολιορκώντας το λιμάνι τού Gesoriacum (Boulogne-sur-Mer) και εισβάλλοντας στη Μπατάβια στο δέλτα του Ρήνου, ασφαλίζοντας το πίσω μέρος του ενάντια στους Φράγκους συμμάχους τού Καραύσιου. Δεν μπορούσε ακόμη να πραγματοποιήσει εισβολή στη Βρετανία, μέχρι να κατασκευαστεί ένας κατάλληλος στόλος.[31] Παρόλα αυτά, η θέση τού Καραύσιου στην εξουσία υπονομεύτηκε μοιραία. Ο Αλεκτός, τον οποίο είχε βάλει επικεφαλής τού ταμείου του, τον δολοφόνησε και ανέλαβε ο ίδιος την εξουσία.[32] Η βασιλεία του διήρκεσε μόνο τρία χρόνια, μετά τα οποία ηττήθηκε και σκοτώθηκε από τον υφιστάμενο τού Κωνστάντιου Α΄. Ιούλιο Ασκληπιόδοτο .[33]

Τον Απρίλιο του 2010 ένας μεγάλος θησαυρός με περισσότερα από 52.500 ρωμαϊκά νομίσματα ανακαλύφθηκε σε ένα χωράφι κοντά στο Φρομ, στο Σόμερσετ. Για τα 766 από αυτά τα νομίσματα προσδιορίστηκε, ότι είχαν παραχθεί κατά τη διάρκεια της βασιλείας τού Καραύσιου, από τα οποία μόνο τα 5 ήταν αργυρά δηνάρια. Αυτό το εύρημα ισοδυναμεί περίπου με την αμοιβή τεσσάρων ετών για έναν Ρωμαίο λεγεωνάριο, αλλά η παρουσία μεταγενέστερων εκδόσεων νομισμάτων υποδηλώνει, ότι το σύνολο αποθησαυρίστηκε μόνο μετά το τέλος του Καραούσιου.[34]

Στο μεσαιωνικό θρύλο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο έργο τού Τζέφρεϋ τού Μόνμαουθ Ιστορία των βασιλέων της Βρετανίας (1136), ο Καράυσιος είναι ένας Βρετανός ταπεινής καταγωγής, ο οποίος με το θάρρος του πείθει τη Ρωμαϊκή Σύγκλητο να τού δώσει την αρχηγία ενός στόλου, για να υπερασπιστεί τη Βρετανία από την επίθεση βαρβάρων. Ωστόσο μόλις τού δίδεται ο στόλος, πλέει γύρω από τη Βρετανία, προκαλώντας αναταραχές και συγκεντρώνει στρατό εναντίον τού Βασιανού, δηλ. τού Καρακάλλα, εδώ βασιλιά της Βρετανίας. Ο Καραύσιος νικά τον Βασσιανό πείθοντας τους Πίκτες συμμάχους του να τον εγκαταλείψουν, με αντάλλαγμα παραχωρήσεις γης στη Σκωτία και αυτοπροσδιορίζεται ως βασιλιάς. Ακούγοντας την προδοσία του Καραύσιου, οι Ρωμαίοι στέλνουν τον Αλεκτό στη Βρετανία με τρεις λεγεώνες. Ο Αλεκτός νικά τον Καραύσιο, τον σκοτώνει και τίθεται στη θέση τού βασιλιά.[35]

Ο Έκτωρ Βοέκε αργότερα βασίστηκε επάνω σε αυτό, για να κάνει τον "Καράντιο" έναν Σκωτσέζο πρίγκιπα, εξόριστο λόγο της υποψίας συμμετοχής στη δολοφονία τού αδελφού του, ο οποίος εισήλθε στη ρωμαϊκή υπηρεσία περνώντας τον εαυτό του ως κοινός, και αργότερα συμμάχησε με τον ανιψιό του, βασιλιά Κράθλινθο κατά των Ρωμαίων.

Στη μυθοπλασία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η δολοφονία του Καραύσιου είναι κεντρικό θέμα στο μυθιστόρημα της Ρόζμαρι Σάτκλιφ τού 1957, The Silver Branch.

Bιβλιογραφικές αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ (Αγγλικά, Ιταλικά, Ιαπωνικά) opac.vatlib.it. 495/102237.
  2. ↑  Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Carausius, Marcus Aurelius» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press 
  3. ↑ C. E. V. Nixon & Barbara Saylor Rodgers (ed & trans), In Praise of Later Roman Emperors: The Panegyrici Latini, University of California Press, 1994, 8:6; Aurelius Victor, Book of Caesars 39:20-21; Eutropius, Abridgement of Roman History 21; Orosius, Seven Books of History Against the Pagans 7:25.2-4
  4. ↑ Panegyrici Latini 8:12
  5. ↑ Sheppard Frere, Britannia: a History of Roman Britain, third edition, Pimlico, 1987, pp. 326-327
  6. ↑ Panegyrici Latini 10:12.1
  7. ↑ Panegyrici Latini 8:12.2
  8. ↑ Eutropius, Abridgement of Roman History 22
  9. ↑ 9,0 9,1 Roman coins and Roman communication. A discussion of the ways in which Roman coins may have communicated with their users. Richard Reece. https://www.academia.edu/38183328/Roman_coins_and_Roman_communication.doc
  10. ↑ Sear, D.R., (2011), Roman Coins and Their Values Volume IV, nos.13767-74, pp.218-19.
  11. ↑ Virgil, Aeneid II.283, 'From what shores do you come Hector, the long-awaited one?'
  12. ↑ For images, see http://www.forumancientcoins.com/lateromancoinage/carausius/medallions/medallions.html
  13. ↑ «Medallion | British Museum». 
  14. ↑ Sear, D.R., (2011), Roman Coins and Their Values Volume IV, nos.13765-66A, pp.217.
  15. ↑ Suetonius, Augustus 40.5 (Aeneid VI.808-12), Nero 47.2 (Aeneid XII.646), Domitian 9.1 (Georgics 2.537).
  16. ↑ Dio 76.10.1-3; Aeneid XI.371-3
  17. ↑ de la Bédoyère, Guy (1998). «Carausius and the Marks RSR and I.N.P.C.D.A.». The Numismatic Chronicle 158: 79–88. 
  18. ↑ For example Cohen 55 and 58
  19. ↑ Cohen 91
  20. ↑ 'The Golden Age was a recurrent leitmotif of the Tetrarchs' publicity'. O.O. Nicholson, 'The Wild Man of the Tetrarchy [Galerius],' Byzantium 54 (1984) 266.
  21. ↑ Nixon, C.E.V., and Rodgers, B.S., (1994), In Praise of Later Emperors: the Panegyricii Latini, University of California Press, Berkeley, 170.
  22. ↑ Imperial Panegyrics IX (IV).13.1ff.and cited by Nixon and Rodgers, see previous note
  23. ↑ Principally Divine Institutes 1 and 5, for example 5.5 ‘they repeat examples of justice from the times of Saturnus, which they call the golden times, and they relate in what condition human life was while it delayed on the earth. And this is not to be regarded as a poetic fiction, but as the truth.'
  24. ↑ Stukeley, W., 1757, The Medallic History of Marcus Aurelius Valerius(sic) Carausius
  25. ↑ Williams, H.P.G., (2004), Carausius. A consideration of the historical, archaeological and numismatic aspects of his reign. British Archaeological Reports (British Series) no. 378, pp. 81-82.
  26. ↑ Frere, Britannia, p. 327-328
  27. ↑ «RIB 2291. Milestone of Carausius». Roman Inscriptions of Britain. Roman Inscriptions of Britain. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2015. 
  28. ↑ «RIB 2292. Milestone of Constantine I». Roman Inscriptions of Britain. Roman Inscriptions of Britain. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2015. 
  29. ↑ White, Donald A (1961). Litus Saxonicum: the British Saxon Shore in Scholarship and History. Madison, Wisconsin: University of Wisconsin Press. 
  30. ↑ Fields, Nic (2006). Rome's Saxon Shore - Coastal Defences of Roman Britain AD 250-500 (Fortress 56). Osprey Publishing. σελίδες 42–43. ISBN 978-1-84603-094-9. 
  31. ↑ Panegyrici Latini 6:5, 8.6-8
  32. ↑ Panegyrici Latini 8:12; Aurelius Victor, Book of Caesars 39.40; Eutropius, Abridgement of Roman History 22; Orosius, Seven Books of History Against the Pagans 7:25.6
  33. ↑ Eutropius, Abridgement of Roman History 9.22; Aurelius Victor, Book of Caesars 39.42
  34. ↑ «The Frome Hoard». Portable Antiquities Scheme. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2010. 
  35. ↑ Geoffrey of Monmouth, Historia Regum Britanniae 5.3-4

Eξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]