Καρβέας

Καρβέας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	9ος αιώνας
Θάνατος	863
Χώρα πολιτογράφησης	Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Θρησκεία	Παυλικιανισμός
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	στρατιωτικός ηγέτης
δεδομένα

Ο Καρβέας (επίσης Καρβαίας) ήταν Παυλικιανός ηγέτης, ο οποίος μετά τα αντιπαυλικιανά πογκρόμ του 843 εγκατέλειψε τη θητεία του στο βυζαντινό στρατό και μαζί με πολλούς ομόθρησκούς του αυτομόλησε στους Άραβες. Με τη βοήθεια του εμίρη της Μελιτηνής, Αμρ αλ-Ακτά, ίδρυσε το πριγκιπάτο της Παυλικιανών της Τεφρικής, το οποίο κυβέρνησε μέχρι το θάνατό του το 863. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου συμμετείχε μαζί με τον Αμρ σε πολλές επιδρομές εναντίον της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Βίος

Ο Καρβέας ανήκε σε μια Παυλικιανή οικογένεια, και κατατάχθηκε στο βυζαντινό στρατό, ανερχόμενος στον βαθμό του πρωτομανδάτορα (ανώτερος επιτελικός αξιωματικός) υπό τον Θεόδοτο Μελισσηνό, τον στρατηγό (στρατιωτικό διοικητή) του Θέματος Ανατολικών.^[1][2][3][4]

Χάρτης της Βυζαντινής Ανατολίας και των Αραβοβυζαντινών συνόρων στα μέσα του 9ου αιώνα.

Κατά τις πρώτες δεκαετίες του 9ου αιώνα, οι Παυλικιανοί είχαν εδραιωθεί ως μια πολυάριθμη και πολεμοχαρής κοινότητα σε όλη τη Μικρά Ασία, αλλά θεωρούνταν αιρετικοί από το βυζαντινό κράτος και συνεπώς υπέστησαν διακεκομμένες διώξεις. Υπό την ηγεσία του πνευματικού και στρατιωτικού επικεφαλής τους, Σέργιου-Τυχικού, οργάνωσαν μια σειρά από εξεγέρσεις εναντίον του Βυζαντίου από τα διάφορα οχυρά τους σε όλη τη Μικρά Ασία, κατά καιρούς συνεργαζόμενοι με τους Άραβες. Ως αποτέλεσμα, η Βυζαντινή αυτοκράτειρα-αντιβασιλέας Θεοδώρα ξεκίνησε το 843 ένα πογκρόμ εναντίον των Παυλικιανών σε ολόκληρη την Αυτοκρατορία, στο οποίο φέρεται ότι χάθηκαν έως και 100.000 παυλικιανοί. Μεταξύ των θυμάτων ήταν ο πατέρας του Καρβέα, ο οποίος ανασκολοπίστηκε μετά την άρνησή του να απαρνηθεί την πίστη του.^[1] Κατά συνέπεια, με περίπου 5.000 οπαδούς, ο Καρβέας κατέφυγε στο αραβικό εμιράτο της Μελιτηνής. Ωστόσο, είναι πιθανό ότι ο Καρβέας και ομόθρησκοί του είχαν καταφύγει σε Αραβικό έδαφος πριν από το πογκρόμ, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του συζύγου της Θεοδώρας, Θεόφιλου (βασ. 829-842).^[5]

Με τη βοήθεια του εμίρη της Μελιτηνής, Αμρ αλ-Ακτά, ο Καρβέας ίδρυσε ένα ανεξάρτητο Παυλικιανό κράτος με επίκεντρο την Τεφρική στον Άνω Ευφράτη, το οποίο περιλάμβανε και τις νεοϊδρυθείσες πόλεις της Άμαρας και Αργαούς.^[1] Από εκεί, συμμετείχε τακτικά στις επιδρομές των αραβικών συνοριακών εμιράτων στη Βυζαντινή Μικρά Ασία.^[6][7][8] Σύμφωνα με τον Πατριάρχη Φώτιο, ο Καρβέας ήταν μόνο ο στρατιωτικός ηγέτης της κοινότητας των Παυλικιανών, και δεν είχε διοριστεί κανένας αντικαταστάτης του πνευματικού ηγέτη Σεργίου.^[9] Πράγματι, ο Φώτιος αναφέρει ότι αν και ικανός και προικισμένος με πειστική ομιλία, ο Καρβέας ήταν εντελώς χωρίς ηθικούς ενδοιασμούς, και ότι πάλεψε λιγότερο για την πίστη του, από ότι για τη δόξα.^[2] Σύμφωνα με μια έκδοση του μαρτυρίου των 42 Μαρτύρων του Αμορίου, το 845 ήταν στη Σαμάρα, πρωτεύουσα του Χαλιφάτου των Αββασιδών, με αρκετούς από τους άντρες του.^[2] Το 859, μαζί με τον Αμρ σημείωσε μεγάλη επιτυχία στην απόκρουση μιας επίθεσης των Βυζαντινών στα Σαμόσατα, με επικεφαλής τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ΄ (β. 842-867) και του ίδιου του θείου του Βάρδα, συλλαμβάνοντας πολλούς αιχμαλώτους, μερικούς από τους οποίους έπεισε να ενωθούν μαζί του.^[2] Πέθανε το 863, είτε από φυσικά αίτια ή στα χέρια των Βυζαντινών στη Μάχη του Λαλακάοντος,^[3][10]  και τον διαδέχθηκε ο ανιψιός του, ο Χρυσόχειρ.^[11]

Πολιτιστικός αντίκτυπος

Απεικόνιση βυζαντινής επίθεσης στα Σαμόσατα το 859 από τη Σύνοψη Ιστοριών του Σκυλίτζη.

Έχει προταθεί ότι ο Καρβέας ήταν η έμπνευση πίσω από τον Καρώη, τον Μουσουλμάνο πατέρα του Διγενή Ακρίτα, των επώνυμο ήρωα των διάσημων ακριτικών τραγουδιών. Αντίστοιχα, ο Χρυσόχειρ φέρεται ως η έμπνευση πίσω από τον παππού του Διγενή, τον Χρυσοβέργη.^[12][13] Η μαρτυρία του 10ου αιώνα από τον αλ-Μασούντι (Λιβάδια Χρυσού, VIII, 74–75) τον θεωρεί Μουσουλμάνο, τοποθετώντας τον σε κατάλογο μεταξύ των επιφανών μουσουλμάνων των οποίων τα πορτρέτα υπήρχαν σε Βυζαντινές εκκλησίες, σε αναγνώριση της ανδρείας τους.^[12] Επιπρόσθετα, ο Marius Canard τον προτείνει ως το αρχέτυπο για τον Γιάννη, στο δημοφιλές πρώιμο Αββασιδικό αραβικό έπος Ντελχέμμα.^[14]

Παραπομπές

1. Χριστοφιλοπούλου, Αικατερίνη (1993). Βυζαντινή Ιστορία. 2. Θεσσαλονίκη: Βάνιας. σελ. 215. 
2. Winkelmann και άλλοι 2000, σελίδες 455–456.
3. Kazhdan 1991, σελ. 1107.
4. Nersessian 1987, σελ. 79.
5. Vasiliev 1935, σελίδες 229–231.
6. Nersessian 1987, σελ. 53.
7. Vasiliev 1935, σελίδες 231–232.
8. Whittow 1996, σελίδες 310–311.
9. Nersessian 1987, σελίδες 23–24.
10. Whittow 1996, σελ. 311.
11. Kazhdan 1991, σελ. 452.
12. Vasiliev 1935, σελ. 231 (Note #1).
13. Beaton & Ricks 1993, σελίδες 35, 42.
14. Canard 1991, σελ. 237.

Πηγές

• Beaton, Roderick· Ricks, David (1993). Digenēs Akritēs: New Approaches to Byzantine Heroic Poetry. Aldershot: Variorum. ISBN 978-0-86078-395-4. 
• Canard, Marius (1991). «D̲h̲u ’l-Himma». The Encyclopedia of Islam, New Edition, Volume II: C–G. Leiden and New York: BRILL, σσ. 233–239. ISBN 90-04-07026-5. http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/dhu-l-himma-COM_0164. 
• Kazhdan, Alexander, επιμ. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. New York and Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-504652-6. 
• Nersessian, Vrej (1987). The Tondrakian Movement: Religious Movements in the Armenian Church from the Fourth to the Tenth Centuries. London: Kahn & Averill. ISBN 978-0-900707-92-6. 
• Vasiliev, A. A. (1935). Byzance et les Arabes, Tome I: La Dynastie d'Amorium (820–867) (στα Γαλλικά). French ed.: Henri Grégoire, Marius Canard. Brussels: Éditions de l'Institut de Philologie et d'Histoire Orientales. σελίδες 195–198. 
• Whittow, Mark (1996). The Making of Byzantium, 600–1025. Berkeley and Los Angeles, California: University of California Press. ISBN 0-520-20496-4. 
• Winkelmann, Friedhelm· Lilie, Ralph-Johannes· και άλλοι. (2000). «Karbeas (#3625)». Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit: I. Abteilung (641–867), 2. Band: Georgios (#2183) – Leon (#4270) (στα Γερμανικά). Walter de Gruyter. σελίδες 455–456. ISBN 3-11-016672-0.