Καφυά

Συντεταγμένες: 37°45′51.840″N 22°15′28.440″E / 37.76440000°N 22.25790000°E / 37.76440000; 22.25790000

Καφυά
Χάρτης
Είδοςαρχαία πόλη και πόλις[1]
Γεωγραφικές συντεταγμένες37°45′52″N 22°15′28″E
ΧώραΕλλάδα
δεδομένα (π)

Η Καφυά ήταν πόλη της αρχαίας Αρκαδίας. Σύμφωνα με τον Παυσανία που πέρασε από εκεί βρισκόταν τρία στάδια απόσταση από τον Ορχομενό και δίπλα στο όρος Τραχύ. Έξω από την πόλη υπήρχε ο τάφος του Αριστοκράτη και πολύ κοντά σε αυτόν οι πηγές Τενείαι . Αμέσως μετά βρισκόταν η πολίχνες Άμιλος και Καρυαί. Όλη η περιοχή που βρισκόταν η πολίχνη ονομαζόταν Καφυατικό πεδίο. Οικιστής και επώνυμος της πόλης ήταν ο Κηφέας γιος του βασιλιά της Αρκαδίας Άλεου.[2] Κατά μια άλλη εκδοχή, η ίδρυση της πόλης αποδίδεται στον Αινεία, ο οποίος έδωσε στην πόλη το όνομα είτε του αδελφού του Κάπυ είτε του παππού του που είχε το ίδιο όνομα. Με αυτό τον τρόπο η ίδρυση της πόλης συνδέεται με το βασιλικό οίκο της Τροίας.[3]

Το όνομα της πόλης παραδίδεται σε διάφορες παραλλαγές στις αρχαίες πηγές, όπως Καφυιαί, Καφύαι, Καπύαι και Κάπυαι. Η ύπαρξη της πόλης αναφέρεται για πρώτη φορά το 265 π.χ.[3]

Ο χώρος βρίσκεται σε πεδινή έκταση, ανατολικά του σημερινού χωριού Χωτούσα και περιβάλλεται από τείχη των υστεροκλασικών και των ελληνιστικών χρόνων. Γύρω από το χωριό των ιστορικών χρόνων, υπάρχουν προϊστορικά οικιστικά λείψανα στις θέσεις "Αη-Γιώργης" (3η χιλιετία π.Χ.) και "Κουρουπά". Στην πεδιάδα της Χωτούσας - Κανδήλας υπάρχουν επίσης λείψανα του Χώματος των Καφυατών (που χώριζε κατά τα προιστορικά χρόνια την λεκάνη Ορχομενού- Καφυών στη μέση) και προϊστορικές καταβόθρες.[4][3]

Από τα νομίσματα της πόλης φαίνεται ότι λατρευόταν ο Ποσειδώνας, η Άρτεμη (στην οποία αποδίδεται άγαλμα που βρέθηκε το 2008), ο Διόνυσος, η Αθηνά, ο Απόλλωνας, ο Ασκληπιός και η Υγεία.[3] Ο Παυσανίας αναφέρει ότι στο αρχαίο όρος Κνάκαλος[5] (πιθανόν σήμερα το βουνό Καστανιά ) γινόντουσαν ετήσιες εορτές αφιερωμένες στην Άρτεμη.[6]

Τα σημαντικότερα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου είναι τα αρχαία τείχη, το αρχαίο Ιερό (3η χιλιετία π.Χ.) και η παλαιοχριστιανική βασιλική (5ος αιώνας μ.Χ.), η Μενελαίδα πηγή[7] (στη θέση Τειχιό), στην οποία είχε φυτέψει έναν πλάτανο ο βασιλιάς της Σπάρτης Μενέλαος,[6] και ο βράχος 'Πέτρα' με τα κυκλώπεια τείχη,[8] στον δρόμο για Βλαχέρνα.

Αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «An Inventory of Archaic and Classical Poleis». (Αγγλικά) Inventory of Archaic and Classical Poleis. 2004.
  2. ↑ ἰόντι δὲ ἐξ Ὀρχομενοῦ καὶ σταδίους προελθόντι ὅσον τρεῖς, ἡ μὲν εὐθεῖα ἐπὶ πόλιν Καφυὰν ἄγει παρά τε αὐτὴν τὴν χαράδραν καὶ μετὰ ταύτην ἐν ἀριστερᾷ παρὰ τὸ ὕδωρ τὸ λιμνάζον: ἡ δὲ ἑτέρα τῶν ὁδῶν διαβάντι τὸ ὕδωρ τὸ διὰ τῆς χαράδρας ῥέον ὑπὸ Τραχύ ἐστιν ὄρος.......Παυσανία Αρκαδικά XIII,4
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Fritzilas, Stamatis (στα αγγλικά). S. Fritzilas, Kaphyai. Monuments and archival research = Καφυαί: Mνημεία και αρχειακή έρευνα, στο: H ιστορική και αρχαιολογική έρευνα στην Πελοπόννησο, Πρακτικά Διημερίδας 4-5 Οκτωβρίου 2013, Τρίπολη 2014, 88-113.. https://www.academia.edu/38038160/S_Fritzilas_Kaphyai_Monuments_and_archival_research_%CE%9A%CE%B1%CF%86%CF%85%CE%B1%CE%AF_M%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CE%AF%CE%B1_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE_%CE%AD%CF%81%CE%B5%CF%85%CE%BD%CE%B1_%CF%83%CF%84%CE%BF_H_%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%AD%CF%81%CE%B5%CF%85%CE%BD%CE%B1_%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%A0%CE%B5%CE%BB%CE%BF%CF%80%CF%8C%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%BF_%CE%A0%CF%81%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC_%CE%94%CE%B9%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%B4%CE%B1%CF%82_4_5_%CE%9F%CE%BA%CF%84%CF%89%CE%B2%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85_2013_%CE%A4%CF%81%CE%AF%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_2014_88_113. 
  4. ↑ «Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού | Καφυές». odysseus.culture.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Σεπτεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2021. 
  5. ↑ «ToposText». topostext.org. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2021. 
  6. ↑ 6,0 6,1 «Ελλάδος περιήγησις/Αρκαδικά - Βικιθήκη». el.wikisource.org. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2021. 
  7. ↑ DigiServices/Twinnet 2013-2015. «EG | Μενελαίς Πηγή (Αρχαιολογικός Χώρος) [ΑΡΚΑΔΙΑ, Τρίπολη]». www.exploring-greece.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2021. 
  8. ↑ DigiServices/Twinnet 2013-2015. «EG | Βράχος 'Πέτρα' (Αρχαιολογικός Χώρος) [ΑΡΚΑΔΙΑ, Τρίπολη]». www.exploring-greece.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2021.