Κερκιδίφυλλο το ιαπωνικό

Κερκιδίφυλλο το ιαπωνικό
Η «Μεγάλη Κατσούρα του Ουάτσι», Τοροκαουατάιρα, Κάμι, Νομαρχία Χιόγκο, Ιαπωνία
Κατάσταση διατήρησης
Ελαχίστης Ανησυχίας (IUCN 3.1) [1]
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά Τάξη: Saxifragales Οικογένεια: Cercidiphyllaceae Γένος: Cercidiphyllum Είδος: japonicum
Διώνυμο
Cercidiphyllum japonicum Siebold & Zucc.

Κερκιδίφυλλο το ιαπωνικό (Cercidiphyllum japonicum), γνωστό και ως Κατσούρα (από το ιαπωνικό του όνομα カツラ, 桂), είναι είδος ανθοφόρου δένδρου της οικογένειας Cercidiphyllaceae που ευδοκιμεί στην Κίνα και την Ιαπωνία. Ενίοτε καλείται καραμελόδεντρο χάρη στην ελαφριά οσμή καραμέλας που αναδίδει κατά την πτώση των φύλλων.^[2]

Περιγραφή

Είναι φυλλοβόλο δέντρο και έχει ύψος 10–45 μέτρα, ενώ η διάμετρος του κορμού του φθάνει τα 2 μέτρα (σπάνια περισσότερο).^[3][4][5]

Κοντινή όψη φύλλων με εποχιακό χρώμα

Οι βλαστοί του είναι διμορφικοί, είτε μακριοί, που συγκροτούν τα κλαδιά, είτε κοντοί, που βλασταίνουν από το δεύτερο έτος και εξής. Τα φύλλα φυτρώνουν σε αντικριστά ζεύγη επάνω στους μακριούς βλαστούς και μονά στους κοντούς· έχουν μίσχους 1,4-4,7 εκ., που τυλίγονται από βάση σε σχήμα καρδιάς και οδοντωτά περιθώρια. Τα φύλλα στους κοντούς βλαστούς είναι μεγαλύτερα, 3,7–9 εκ. μακριά και 5–8,3 εκ. πλατιά, ενώ εκείνα στους μακριούς μικρότερα, όντας 3,2–4,5 εκ. μακριά και 1,9–3,2 εκ. πλατιά. Τα φύλλα παίρνουν μια ποικιλία ροζ και κίτρινου το φθινόπωρο, ενώ μερικές φορές έχουν ιδιαίτερη οσμή καραμέλας με τα πρώτα φθινοπωρινά χρώματα. Τα άνθη είναι δυσδιάκριτα και φυτρώνουν στις αρχές της άνοιξης μεταξύ των ανθιζόμενων φύλλων, με αρσενικά και θυληκά άνθη σε διαφορετικά φυτά (δίοικο). Ο καρπός είναι συστάδα δύο έως τεσσάρων θυλάκων 1-1,8 εκ. μακρύς και 2-3 χιλ. πλατύς, ενώ κάθε θύλακας φέρει αρκετούς πτερωτούς σπόρους.^[3][4]

Κατάσταση

Ένα κλαδί με καρπό του Κερκιδίφυλλου του ιαπωνικού.

Το είδος θεωρείται απειλούμενο στην Κίνα, όμως αν συμπεριληφθεί και ο ιαπωνικός πληθυσμός, το C. japonicum γενικά κατατάσσεται στα χαμηλότερου κινδύνου.^[5] Οι κινεζικοί πληθυσμοί διακρίνονταν ενίοτε στο παρελθόν με την ονομασία Cercidiphyllum japonicum var. sinense Rehder & E.H.Wilson, ωστόσο επί του παρόντος γενικά δε γίνεται διάκριση.^[3][4]

Καλλιέργεια

Σανίδα από Κατσούρα

Η Κατσούρα είναι δημοφιλές διακοσμητικό δένδρο τόσο στην Ιαπωνία, όσο και αλλού. Στην Ιαπωνία καλλιεργείται για το ξύλο του, το οποίο έχει χρήση στις κατασκευές και την ξυλουργία.

Αρκετές, διαφορετικές καλλιεργητικές ποικιλίες καλλιεργούνται, συμπεριλαμβανομένων των 'Aureum', 'Heronswood Globe' και 'Ruby'. Τα παρακάτω έχουν κερδίσει το Award of Garden Merit του Βασιλικού Συλλόγου Κηπουρικής (Royal Horticultural Society) (βεβαίωση 2017):^[6]

• C. japonicum^[7]
• C. japonicum ‘Heronswood Globe’^[8]
• C. japonicum f. pendulum^[9]

Γκαλερί

• 
  Φύλλα
• 
  Θυληκά φύλλα
• 
  Αρσενικά φύλα
• 
  Άγουρος καρπός
• 
  Ανοιγμένοι καρποί
• 
  Cercidiphyllum japonicum ‘Morioka Weeping’ Δενδροκομείο Άρνολντ του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ

Παραπομπές

1. Barstow, M. (2020). 'Cercidiphyllum japonicum' στην Κόκκινη Λίστα Απειλούμενων Ειδών της IUCN. Έκδοση 2013.2. Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN). Ανακτήθηκε 19 May 2020.
2. Katsura - the Caramel tree. In h2g2.com.
3. Andrews, S. (1998, 1999). Tree of the Year: Cercidiphyllum japonicum. International Dendrology Society Yearbook 1997: 17-45; 1998: 33-38.
4. Flora of China: Cercidiphyllum japonicum
5. Chen, C., Liu, Y-H., Fu, C-X., & Qiu, Y-X. (2010). New microsatellite markers for the rare plant Cercidiphyllum japonicum and their utility for Cercidiphyllum magnificum. Amer. J. Bot. 97 (9): e82–e84 full text^{[νεκρός σύνδεσμος]}.
6. «AGM Plants - Ornamental» (PDF). Royal Horticultural Society. Ιουλίου 2017. σελ. 17. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2018. 
7. «RHS Plantfinder - Cercidiphyllum japonicum». Royal Horticultural Society. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2018. 
8. «RHS Plantfinder - Cercidiphyllum japonicum 'Heronswood Globe'». Royal Horticultural Society. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2018. 
9. «RHS Plantfinder - Cercidiphyllum japonicum f. pendulum». Royal Horticultural Society. Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2018. 

Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Cercidiphyllum japonicum στο Wikimedia Commons

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Cercidiphyllum japonicum images at the Arnold Arboretum of Harvard University Plant Image Database
• "Katsura, Cercidiphyllum japonicum, China 1910." Library Featured Images, Arnold Arboretum of Harvard University website, 14 September 2017. Accessed 1 May 2020.
• Friedman, William (Ned). "Leaves have teeth too." Posts from the Collection, Arnold Arboretum of Harvard University website, 18 April 2020. Accessed 1 May 2020.
• Dosmann, Michael and Andrew Gapinski. "Posts from the Field: Chasing Wilson in Northern Sichuan." Arnold Arboretum of Harvard University website, 16 October 2017. Accessed 1 May 2020.