Κοιλρευτερία η θυσανώδης

Κοιλρευτερία η θυσανώδης
(Koelreuteria paniculata)
Φυλλώματα και άνθη της αιχμηρής (apiculata) ποικιλίας.
Φυλλώματα και άνθη της αιχμηρής (apiculata) ποικιλίας.
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Angiosperms)
Ομοταξία: Ευδικοτυλήδονα (Eudicots)
Υφομοταξία: Ροδίδες (Rosids)
Τάξη: Σαπινδώδη (Sapindales)
Οικογένεια: Σαπινδοειδή (Sapindaceae
Γένος: Κοιλρευτερία (Koelreuteria)
Είδος: Κ. η θυσανώδης (K. paniculata)
Διώνυμο
Κοιλρευτερία η θυσανώδης (Koelreuteria paniculata)
Erich Laxmann (Laxm.)
Φύλλο της ποικιλίας paniculata.

Η Κοιλρευτερία η θυσανώδης (Koelreuteria paniculata) ή Κοερλεουτέρια[1][2] αναφερόμενη απλά και ως κερλετερία ή κερλεουτέρια, είναι είδος ανθοφόρου φυτού στην οικογένεια Σαπινδοειδή Sapindaceae), ιθαγενές στην Ανατολική Ασία, Κίνα και Κορέα.

Είναι μικρό έως μεσαίου μεγέθους φυλλοβόλο δέντρο με ύψος που φθάνει έως και τα 7 μέτρα (23 πόδια), με ένα ευρύ, θολωτό στέμμα. Τα φύλλα είναι κατ’ εναλλαγή πτεροειδή, ωοειδή ή προμήκη, οδοντωτά φυλλάρια, μήκους 15-40 εκατοστών (6-16 ίντσες), σπανίως έως τα 50 εκατοστά (20 ίντσες), με 7-15 φυλλάδια μήκους 3-8 εκατοστών, με ένα βαθύ οδοντωτό περιθώριο και μικρά, κίτρινα άνθη, διατεταγμένα σε μεγάλη επάκρια φόβη· τα μεγαλύτερα φυλλάδια στο μέσον του φύλλου (midpoint) είναι μερικές φορές τα ίδια πτεροειδή, αλλά τα φύλλα δεν είναι σταθερά πλήρως πτεροειδή όπως στη συγγενική Koelreuteria bipinnata.

Τετραμερές άνθος (Ludwigia octovalvis) όπου φαίνονται τα πέταλα και τα σέπαλα.

Τα άνθη είναι κίτρινα, με τέσσερα πέταλα,[Σημ. 1] που αναπτύσσονται σε μεγάλους τερματικούς θυσάνους[Σημ. 2][3] μήκους 20-40 εκατοστών (8-16 ίντσες). Ο καρπός είναι ωοειδής, προμήκης, τρίχωρη κάψα, με μεμβρανώδη τοιχώματα (three-parted inflated bladderlike pod), μήκους 3-6 εκατοστών και πλάτους 2-4 εκατοστών, πράσινη, που όταν ωριμάζει το φθινόπωρο, γίνεται πορτοκαλί προς ροζ και που περιέχει διάφορους σκούρο καφέ προς μαύρους σπόρους, διαμέτρου 5-8 χιλιοστών.

Πρόκειται για καλλωπιστικό δέντρο, που εκτιμάται ιδιαίτερα για το ωραίο πράσινο φύλλωμά του και τα άφθονα κίτρινα άνθη του, που εμφανίζονται τον Ιούνιο-Ιούλιο, δηλαδή σε μια εποχή που τα πιο πολλά άνθη της άνοιξης έχουν παρακμάσει. Φυτεύεται στους κήπους, τα πάρκα και τις πλατείες, είτε σε συνδυασμό με άλλα καλλωπιστικά δέντρα, είτε σε αμιγείς συστάδες (δεντροστοιχίες). Στην Αθήνα, συνήθως, χρησιμοποιείται σε δεντροστοιχίες.

Ετυμολογία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η επιστημονική ονομασία του είναι: Κοιλρεουτερία η θυσανώδης, προς τιμήν του Γερμανού βοτανολόγου Joseph G. Kolreuter. Το λατινικό επίθετο paniculatus προέρχεται από τη λέξη panicula, που σημαίνει ταξιανθία, ανθήλη, θύσανος.

Ένα απλό πτεροειδές (unipinnate) φύλλο από την φτέρη, Blechnum appendiculatum.

Υπάρχουν δύο ποικιλίες:

  • Η Κοιλρευτερία η θυσανώδης ποικιλία η θυσανώδης (Koelreuteria paniculata var.paniculata). Βόρεια Κίνα και Κορέα. Φύλλα μονοπτεροειδή.
  • Η Κοιλρευτερία η θυσανώδης ποικιλία η ακιδωτή (Koelreuteria paniculata var.apiculata)(Rehder & E.H.Wilson) Rehder (συνώνυμο Koelreuteria apiculata). Δυτική Κίνα (Σετσουάν), ενσωματούμενο (intergrading) με την ποικιλία paniculata στην Κεντρική Κίνα. Φύλλα με μεγαλύτερα φυλλάδια συνήθως δις πτεροειδή (bipinnate).[Σημ. 3]
Δις πτεροειδή (bipinnate) φύλλα, από το είδος του φοίνικα του γένους Caryota.

Καλλιέργεια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Φύλλα και άνθηση της Κοιλρευτερίας της θυσανώδης (Koelreuteria paniculata).

Καλλιεργείται ευρέως ως καλλωπιστικό δέντρο στις εύκρατες περιοχές όλου του κόσμου, λόγω της αισθητικής των λουλουδιών, των φύλλων και των λοβών των σπόρων του. Αρκετές ποικιλίες έχουν επιλεγεί για φύτευση σε κήπους, συμπεριλαμβανομένων των "Fastigiata" με ένα στενό στέμμα και "September Gold", που ανθοφορούν στα τέλη του καλοκαιριού.

Οι σπόροι όταν ψήνονται, είναι βρώσιμοι, αλλά δεν καταναλώνονται ευρέως.

Σε ορισμένες περιοχές, κυρίως των Ανατολικών Ηνωμένων Πολιτειών και συγκεκριμένα στη Φλόριντα, θεωρείται ως φυτό εισβολέας.

Πινακοθήκη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Καρποί K. paniculata.
    Καρποί K. paniculata.
  • Ο φλοιός της K. paniculata.
    Ο φλοιός της K. paniculata.
  • Άνθη & καρποί στην κορυφή ενός δέντρου στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας.
    Άνθη & καρποί στην κορυφή ενός δέντρου στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας.
  • Σποροθήκη της K. paniculata, στο Butler County, του Κάνσας.
    Σποροθήκη της K. paniculata, στο Butler County, του Κάνσας.
  • Σποροθήκη και φύλλα της K. paniculata, στο Harvey County, του Κάνσας.
    Σποροθήκη και φύλλα της K. paniculata, στο Harvey County, του Κάνσας.

Σημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Τα πέταλα (φυτολογία), είναι τροποποιημένα φύλλα τα οποία περιβάλλουν τα αναπαραγωγικά μέρη των λουλουδιών (βλέπε σχετική φωτογραφία).
  2. ↑ Μια ανθήλη ή θύσανος είναι μια πολύ-διακλαδισμένη ταξιανθία.
  3. ↑ Πτεροειδές (ενός φύλλου πτεροειδούς), έχοντας φυλλάδια που υποδιαιρούνται περαιτέρω σε μια πτεροειδή διάταξη (βλέπε δύο σχετικές φωτογραφίες).

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ «Koelreuteria paniculata Laxm» (PDF). Τμήμα Βιολογίας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2022. [νεκρός σύνδεσμος]
  2. ↑ «κοιρλευτερία». Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν. 7. Αθήνα: Εκδοτικός Οίκος Ελευθερουδάκη. 1929. σελ. 773. 
  3. ↑ Hickey, M.; King, C. (2001). The Cambridge Illustrated Glossary of Botanical Terms. Cambridge University Press. CS1 maint: Πολλαπλές ονομασίες: authors list (link)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι (στα Αγγλικά)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]