Κουτζίνας

Κουτζίνας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση6ος αιώνας
Θάνατος563[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός ηγέτης

Ο Κουτζίνας ήταν οπλαρχηγός και αρχηγός των Βέρβερων με σημαντικό ρόλο στους πολέμους που είχε τον 6ο αιώνα μ.Χ. η Βυζαντινή αυτοκρατορία με τις εξεγέρσεις των Βερβερικών φυλών στην Αφρική, άλλοτε υπέρ και άλλοτε εναντίον. Τα τελευταία χρόνια παρέμεινε σταθερά πιστός στους ανατολικούς Ρωμαίους αλλά δολοφονήθηκε από τον νέο Βυζαντινό κυβερνήτη (563). Ο Κουτζίνας ήταν μεικτής καταγωγής, ο πατέρας του ήταν Βέρβερος και η μητέρα του καταγόταν από τους Ρωμαίους που εγκαταστάθηκαν στην Βόρεια Αφρική.[2]

Η Ρωμαική Αφρική τον 6ο αιώνα μ.Χ.

Οι Ρωμαίοι ανακατέλαβαν την βόρεια Αφρική από τους Βανδάλους όταν έληξε ο Βανδαλικός Πόλεμος (533–534), ακολούθησαν σκληρές εξεγέρσεις από τους γηγενείς Βερβέρους. Σύμφωνα με τον ιστορικό Προκόπιο της Καισάρειας ήταν ένας από τους αρχηγούς στην εξέγερση της Βυζακηνής μαζί με τους Εσδιλάσα, Ιουρφούθη και Μεσιδινίσσα. Την άνοιξη του 535 ηττήθηκαν από τον Ρωμαίο στρατάρχη Σολομώντα, ο Κουτζίνας δραπέτευσε στα Όρη Ωρές στην Νουμιδία, ζήτησε την προστασία του τοπικού Βέρβερου οπλαρχηγού Ιαύδα.[3][4] Ο Κουτζίνας εξαφανίστηκε από τις Ρωμαϊκές πηγές μέχρι το 544 όπου ο Αφρικάνος συγγραφέας Κόριππος τον καταγράφει ως σύμμαχο των Βυζαντινών και φίλο του Σολομώντα.[2] Η παλιότερη εξέγερση (540) είχε κατασταλεί από τον Σολομώντα και έκλεισε ειρήνη. Μια νέα επανάσταση ξεκίνησε από την Τριπολίτιδα με αρχηγό τον Αντάλας και εξαπλώθηκε σε όλη την Βυζακηνή.[5][6] Ο Κουτζίνας ήταν αντίθετος στην εξέγερση, ο ίδιος και οι οπαδοί του πολέμησαν στον στρατό των Βυζαντινών.[7] Ο Σολομών έπεσε στην μάχη (544) με αποτέλεσμα η εξουσία των Βυζαντινών στην βόρεια Αφρική να καταρρεύσει.[6] Στα τέλη της επόμενης χρονιάς (545) ο Κουτζίνας και ο Ιαύδας συμμετείχαν στην επανάσταση του Βέρβερου οπλαρχηγού Αντάλας που ήθελε να καταλάβει την Καρχηδόνα, πρωτεύουσα των Ανατολικών Ρωμαίων στην Αφρική. Ο Κουτζίνας αποκάλυψε στον νέο Ρωμαίο κυβερνήτη Αρεόβινδο ότι είχε στόχο να προδώσει τους Βέρβερους και να τον υποστηρίξει. Ο Αρεόβινδος με την σειρά του μετέφερε το μυστικό στον στρατηγό του Γουνδάριχ που είχε στόχο και εκείνος με την σειρά του να προδόσει τους Ρωμαίους και να υποστηρίξει τους Βέρβερους. Με σκοπό να κερδίσει χρόνο ο Γουνδάριχ πρότεινε στον Αρεόβινδο να συλλάβει ως ομήρους τα παιδιά του Κουτζίνα, κατόπιν προχώρησε σε αιφνίδια εξέγερση στην οποία δολοφόνησε τον Αρεόβινδο και έγινε κυβερνήτης ο ίδιος.[8]

Ο Γουνδάριχ πρόδωσε τα σχέδια του Κουτζίνα στον Αντάλας αλλά στην συνέχεια ο ίδιος ο Κουτζίνας δήλωσε ότι υποστηρίζει τον Γουνδάριχ, του έδωσε ομήρους την μητέρα και τον γιο του. Οι Ρωμαίοι έστειλαν στρατό υπό την ηγεσία του στρατηγού Αρταβάνη, καταδίωξαν τον Αντάλας και νίκησαν τους επαναστάτες κοντά στο Αδρύμητο.[9] Τον χειμώνα του 546 έφτασε στην Αφρική ο νέος Ρωμαίος κυβερνήτης Ιωάννης Τρωγλίτης, ο Κουτζίνας με τους οπαδούς του τον υποστήριξαν και είχαν ενεργό συμμετοχή στην ήττα του Αντάλας.[10] Ο Ιωάννης Τρωγλίτης του απέδοσε τον τίτλο του Στρατηγού και ο Κουτζίνας τον συνόδευσε σε νέα εκστρατεία όταν οι Βερβερικές φυλές εξεγέρθηκαν ξανά στην Τριπολίτιδα υπό τον Καρκαζάν. Οι Βερβερικές φυλές υπό την ηγεσία του Καρκαζάν και του Αντάλας συνέτριψαν αυτή την φορά τον αυτοκρατορικό στρατό.[11][12] Τον χειμώνα ο Κουτζίνας ενεπλάκη σε σκληρή εμφύλια διαμάχη με τον Βέρβερο οπλαρχηγό Ιφισδαία που υποστήριζε επίσης τους Ρωμαίους, τελικά συμφιλιώθηκαν με την επέμβαση του Τρωγλίτη.[13] Την άνοιξη του 548 ο Κουτζίνας συμμετείχε σε μιά επιπλέον εκστρατεία του Ιωάννη Τρωγλίτη σε μεικτό ένα στρατιωτικό σώμα με 30.000 άνδρες από Βέρβερους που υποστήριζαν τους Ρωμαίους αλλά και καθαρούς Ρωμαίους.[10] Ο Κουτζίνας και οι υπόλοιποι Βέρβεροι οπλαρχηγοί είχαν τον σημαντικότερο ρόλο για να αντιμετωπίσουν οι αυτοκρατορικές δυνάμεις την εξέγερση των ομοφύλων τους Βερβέρων. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν η συντριβή των επαναστατών, ο Αντάλας και οι υπόλοιποι οπαδοί του που επέζησαν δήλωσαν την υποταγή τους.[12][14] Ο Ιωάννης Τρωγλίτης παρέμεινε διοικητής της Αφρικής μέχρι τον θάνατο του (περί το 552), απέδωσε στον Κουτζίνα ετήσιο μισθό. Ο επόμενος αυτοκρατορικός διοικητής ωστόσο Ιωάννης Ρογαθίνος αρνήθηκε τον Ιανουάριο του 563 να δώσει στον Κουτζίνα τον μισθό του και τον δολοφόνησε χωρίς λόγο, το αποτέλεσμα ήταν να προκληθεί εξέγερση από τα παιδιά του.[15]

  1. Ανακτήθηκε στις 27  Νοεμβρίου 2018.
  2. 2,0 2,1 Martindale, Jones & Morris 1992, σ. 366
  3. Martindale, Jones & Morris 1992, σσ. 366, 1170–1171
  4. Bury 1958, σσ. 140–141, 143
  5. Martindale, Jones & Morris 1992, σ. 1175
  6. 6,0 6,1 Bury 1958, σ. 145
  7. Martindale, Jones & Morris 1992, σσ. 366–367
  8. Martindale, Jones & Morris 1992, σσ. 108–109, 367
  9. Martindale, Jones & Morris 1992, σσ. 126, 367
  10. 10,0 10,1 Martindale, Jones & Morris 1992, σ. 367
  11. Martindale, Jones & Morris 1992, σσ. 367, 647–648
  12. 12,0 12,1 Bury 1958, σ. 147
  13. Martindale, Jones & Morris 1992, σσ. 367; 613
  14. Martindale, Jones & Morris 1992, σσ. 367–368, 648–649
  15. Martindale, Jones & Morris 1992, σ. 368
  • Bury, John Bagnell (1958). History of the Later Roman Empire: From the Death of Theodosius I to the Death of Justinian, Volume 2. Mineola, New York: Dover Publications, Inc.
  • Martindale, John Robert; Jones, Arnold Hugh Martin; Morris, J., eds. (1992). The Prosopography of the Later Roman Empire, Volume III: A.D. 527–641. Cambridge: Cambridge University Press.