Κροατικό Λαϊκό Κόμμα – Φιλελεύθεροι Δημοκράτες

Κροατικό Λαϊκό Κόμμα – Φιλελεύθεροι Δημοκράτες Hrvatska narodna stranka – Liberalni demokrati
Πρόεδρος	Πρέντραγκ Στρόμαρ
Ιδρυτής	Σάβκα Ντάμπτσεβιτς-Κούτσαρ
Ίδρυση	13 Οκτωβρίου 1990 (1990-10-13)
Έδρα	Κνέζα Μισλάβα 8, 1000, Ζάγκρεμπ
Μέλη  (2017)	39.867[1]
Ιδεολογία	Κοινωνικός φιλελευθερισμός[2] Φιλοευρωπαϊσμός[3]
Πολιτικό φάσμα	Κέντρο[3]
Ευρωπαϊκή προσχώρηση	Κόμμα Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη
Χρώματα	Πορτοκαλί
Κροατικό Κοινοβούλιο	4 / 151
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο	0 / 12
Έπαρχοι	0 / 21
Δήμαρχοι	5 / 128
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Πολιτικό σύστημα στην Κροατία Πολιτικά κόμματα Εκλογές

Το Κροατικό Λαϊκό Κόμμα – Φιλελεύθεροι Δημοκράτες (Κροατικά: Hrvatska narodna stranka – Liberalni demokrati) είναι ένα πολιτικό κόμμα στην Κροατία. Ιδρύθηκε στις 13 Οκτωβρίου 1990. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο έχει προσχωρήσει στη Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών από το 2001.

Ιστορία

Λαϊκό Κόμμα: 1841-1918

Ο Κροατικός εθνικισμός γεννήθηκε στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, με κύριους εκπρόσωπους τον Κροάτη ποιητή, γλωσσολόγο και πολιτικό Ιβάν Μάτζουρανιτς, και τον Κροάτη πολιτικό και επίσκοπο της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας Γιόσιπ Γιούραϊ Στροσμάγιερ. Κατά τον 19ο αιώνα, το Λαϊκό Κόμμα ήταν το πρώτο στην Κροατία που υποστήριξε φιλελεύθερες - δημοκρατικές και πολιτικές αξίες και θεσμούς.Υποστήριξε την αντίσταση στις προσπάθειες εκγερμανισμού και εξουγγρισμού, με οικοδόμηση μίας ισχυρής εθνικής ταυτότητας, με γνώση της ιστορίας του έθνους, λογοτεχνία, καλλιέργεια της γλώσσας στην εκπαίδευση και στη δημόσια ζωή. Οι ιδρυτές του Λαϊκού Κόμματος πίστευαν ότι η Κροατική εθνική ταυτότητα δεν θα έπρεπε να είναι υποτελής ή λιγότερο πολύτιμη, αλλά με αυτοπεποίθηση και πνεύμα ισοτιμίας να είναι ανοιχτή σε επικοινωνία με όλες τις άλλες Ευρωπαϊκές εθνικές ταυτότητες.^[4]

Το πρώτο Λαίκό Κόμμα ιδρύθηκε το 1841 από τους Ιβάν Μάτζουρανιτς, Λιούντεβιτ Γκάι και Ιβάν Κουκούλιεβιτς Κατσίνσκι. Ήταν μέρος του Ιλλυριανού κινήματος, μιας παννοτιοσλαβικής πολιτιστικής και πολιτικής εκστρατείας, που αναβιώθηκε από μία ομάδα Κροατών λόγιων κατά τα μέσα του 19ου αιώνα. Γι'αυτό, ήταν γνωστό και ως Ιλλυριανό Κόμμα. Αρχικά συμμετείχε στα συμβούλια της Ζουπανίας Βαράζντιν και Ζουπανίας Μπιέλιοβαρ και Κρίζεβτσι. Το 1843 ήταν το ένα από τα δύο κόμματα στο Κροατικό Κοινοβούλιο.^[5] Το 1861 είχε τις 58 από τις 106 έδρες στη βουλή,^[6] μετονομάστηκε σε Λαϊκό Φιλελεύθερο Κόμμα και ιδρύθηκε το αδελφικό του κόμμα στη Δαλματία.^[7][8] Αργότερα κατά τον 19ο αιώνα, το κόμμα δέχτηκε επιρροές από τους Ούγγρους, κάτι που το 1880 οδήγησε σε διάσπαση μίας κοινοβουλευτικής ομάδας 22 πολιτικών με αρχηγό τον Ματία Μράζοβιτς, που ίδρυσε το Ανεξάρτητο Λαϊκό Κόμμα.^[9] Στις βουλευτικές εκλογές του 1884 το Λαϊκό Κόμμα κέρδισε τις 69 και το Ανεξάρτητο Λαϊκό Κόμμα τις 13 από τις 110 έδρες του Κροατικού-Σλαβονιακού-Δαλματικού Κοινοβουλίου.^[10][11] Το Λαϊκό Κόμμα διατήρησε την πλειοψηφία του στο Κοινοβούλιο μέχρι το 1903. Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, το 1918, το Λαϊκό Κόμμα διαλύθηκε.

Αποτελέσματα εκλογών για το Κροατικό Κοινοβούλιο:1884-1918

Έτος	Αρχηγός	Συμμαχία	Ψήφοι	%	Έδρες	±	Κυβέρνηση
1884					69 / 110		Κυβέρνηση
1887
1892					78 / 88		Κυβέρνηση
1897					59 / 88	19	Κυβέρνηση
1901					73 / 86	14	Κυβέρνηση
1906[12]	Νικόλα Τόμασιτς				36 / 88	37
1908
1910			20.126	17,9	18 / 88
1911					21 / 88	3

Κροατικό Λαϊκό Κόμμα

Το σύγχρονο Κροατικό Λαϊκό Κόμμα ιδρύθηκε στις 13 Οκτωβρίου 1990. Στην ηγεσία του κόμματος συμμετείχαν πολλοί πρώην αρχηγοί της Λίγκας Κομμουνιστών της Κροατίας που συμμετείχαν στην Κροατική Άνοιξη του 1971: η Σάβκα Ντάμπτσεβιτς-Κούτσαρ, που έγινε η πρώτη πρόεδρος του κόμματος, οι Μίκο Τρίπαλο, Ντράγκουτιν Χάραμιγια, Σρέτσκο Μπίγελιτς, Κρέσιμιρ Τζέμπα, Ίβιτσα Βρκιτς, Σλάβκο Μέστροβιτς και Ράντιμιρ Τσάτσιτς. Όλοι τους συνδέονταν από το ίδιο όραμα για την Κροατία: μία σύγχρονη πολιτεία με ισότιμους και ικανοποιημένους πολίτες.^[4]

Το 1990, στις πρώτες πολυκομματικές βουλευτικές εκλογές στην Κροατία, το Κροατικό Λαϊκό Κόμμα συμμετείχε ως μέρος της «Συμμαχίας της Λαϊκής Συμφωνίας». Ήταν ένα μικρό κόμμα της αντιπολίτευσης, που το 1992 κέρδισε τις 6 από τις 138 έδρες της βουλής. Στις εκλογές του 1995, με αρχηγό τον Ράντιμιρ Τσάτσιτς και ως μέρος της συμμαχίας του ΚΑΚ, κέρδισε 2 έδρες. Μετά τις εκλογές του 2000, το ΚΛΚ συμμετείχε στην κυβέρνηση συνεργασίας του Ίβιτσα Ράτσαν. Ο Ράντιμιρ Τσάτσιτς έγινε Υπουργός Δημοσίων Έργων και Κατασκευών, και στο τέλος της τετραετούς θητείας του άφησε στην Κροατία πάνω από 300 χλμ. δρόμων και χιλιάδες διαμερίσματα από το επιδοτούμενο πρόγραμμα στέγασης.^[4] Στις προεδρικές εκλογές του 2000 κέρδισε ο υποψήφιος του ΚΛΚ, ο Στίπε Μέσιτς, ο οποίος έγινε ο 2ος Πρόεδρος της Κροατίας.^[13][14]

Το 2005 το Κροατικό Λαϊκό Κόμμα συγχωνεύθηκε με το Κόμμα Φιλελεύθερων Δημοκρατών, το οποίο προέκυψε με διάσπαση από το Κροατικό Κοινωνικό Φιλελεύθερο Κόμμα, και από τότε προστέθηκε ο όρος «Φιλελεύθεροι Δημοκράτες» στην επωνυμία του.

Τον Ιούνιο του 2017 ο Πρωθυπουργός Πλένκοβιτς συμφώνησε για κυβέρνηση συνεργασίας με το κεντρώο ΚΛΚ-ΦΔ. Από τους 9 βουλευτές του κόμματος, οι 5 υποστήριξαν την κυβερνώσα συμμαχία, ενώ οι 4 διασπάστηκαν και σχημάτισαν την Φιλελεύθερη Συμμαχία Πολιτών.^[15] Ο Πρέντραγκ Στρόμαρ έγινε Υπουργός Κατασκευών και Χωροταξικού σχεδιασμού.^[16]

Αποτελέσματα εκλογών

Βουλευτικές εκλογές

Για το Κροατικό Κοινοβούλιο (Σάμπορ)

Εκλογή	Αρχηγός	Συμμαχία	Αποτελέσματα συμμαχίας			Αποτελέσματα κόμματος		Κυβέρνηση
			Ψήφοι	%	Έδρες	Έδρες	±
1990	Σάβκα Ντάμπτσεβιτς Κούτσαρ	«Συμμαχία της Λαϊκής Συμφωνίας»			11 / 356			Αντιπολίτευση
1992		–	176.214	6,7		6 / 138		Αντιπολίτευση
1995	Ράντιμιρ Τσάτσιτς	KAK, ΚΛΚ, ΔΣΙ, ΚΧΔΕ, ΚΚΣΜπ	441.390	18,3	18 / 127	2 / 127	4	Αντιπολίτευση
2000	Βέσνα Πούσιτς	KAK, ΚΛΚ, ΔΣΙ, ΦΚ, ΣΔΔΚ	432.527	14,7	25 / 151	2 / 151		Κυβέρνηση
2003		ΚΛΚ, ΚΚΣΜπ, ΣΠΓκΚ	198.781	8,0	11 / 151	10 / 151	8	Αντιπολίτευση
2007		–	168.440	6,8		7 / 153	3	Αντιπολίτευση
2011	Ράντιμιρ Τσάτσιτς	«Συμμαχία Κουκουρίκου» ΣΔΚ, ΔΣΙ, ΚΛΚ-ΦΔ, ΚΚΣ	958.318	40,0	81 / 151	14 / 151	7	Κυβέρνηση
2015	Βέσνα Πούσιτς	«Κροατία με Ανάπτυξη» ΣΔΚ, ΚΛΚ-ΦΔ, ΚΚΣ, ΚΕ-ΕΚ, ΑΚΑΚ, ΚΖ	744.507	32,3	59 / 151	9 / 151	5	Αντιπολίτευση
2016	Ιβάν Βρντόλιακ	«Λαϊκή Συμμαχία» ΣΔΚ, ΚΛΚ-ΦΔ, ΚΚΣ, KAK	636.602	33,8	54 / 151	9 / 151		Αντιπολίτευση (2016-17)
								Κυβέρνηση (2017-20)
Πηγή: Parlament izbori

Προεδρικές εκλογές

Εκλογές	Υποψήφιος Πρόεδρος			Συμμαχία	1ος Γύρος		2ος Γύρος		Αποτέλεσμα
					Ψήφοι	%	Ψήφοι	%
1992			Σάβκα Ντάμπτσεβιτς Κούτσαρ (ΚΛΚ)	–	161.242 (#3)	6,1			N Έχασε
1997			Βλάντο Γκότοβατς (ΚΚΦΚ)	–	382.630 (#3)	17,6			N Έχασε
2000			Στιέπαν Μέσιτς (ΚΛΚ)	–	1.100.671 (#1)	41,1	1.433.372	56,0	Y Νίκη
2005			Στιέπαν Μέσιτς (Ανεξάρτητος)	–	1.089.398	48,9	1.454.451	65,9	Y Νίκη
2009-10			Βέσνα Πούσιτς (ΚΛΚ-ΦΔ)	–	143.190 (#5)	7,2			N Έχασε
2014-15			Ίβο Γιοσίποβιτς (Ανεξάρτητος)	«Συμμαχία Κουκουρίκου» ΣΔΚ, ΔΣΙ, ΚΛΚ-ΦΔ, ΚΚΣ	687.678 (#1)	38,5	1.082.436 (#2)	49,3	N Έχασε
Πηγή: predsjednik Izbori

Ευρωεκλογές

Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Εκλογή	Συμμαχία	Αποτελέσματα συμμαχίας			Αποτελέσματα κόμματος
		Ψήφοι	%	Έδρες	Έδρες	±
2013	«Συμμαχία Κουκουρίκου» ΣΔΚ, ΚΛΚ-ΦΔ, ΚΚΣ	237.778	32,1	5 / 12	0 / 12
2014	«Συμμαχία Κουκουρίκου» ΣΔΚ, ΚΛΚ-ΦΔ, ΚΚΣ, ΔΣΙ, ΑΔΣΚ	275.904	29,9	4 / 11	1 / 12	1
2019	–	27.958	2,6		0 / 11	1
Πηγή:Izbori eu parlament

Παραπομπές

1. «HNS Vesne Pusić ima više članova od Milanovićeva SDP-a». Večernji list (στα Κροατικά). 10 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2015. 
2. Close, Caroline (12 Φεβρουαρίου 2019). «The liberal party family ideology: Distinct, but diverse». Στο: Close, Caroline· van Haute, Emilie, επιμ. Liberal Parties in Europe. Routledge. σελ. 339. ISBN 9781351245487. 
3. Gladoic, Andrea. «Croatia's Largest Political Parties». Expat in Croatia. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2018. 
4. «Povijest HNS-a». HNS (στα Κροατικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2020. 
5. Horvat, Rudolf (1906). Najnovije doba hrvatske povjesti. U Zagrebu : "Matica hrvatska". σελ. 77. 
6. Horvat, Rudolf (1906). Najnovije doba hrvatske povjesti. U Zagrebu : "Matica hrvatska". σελ. 204. 
7. Branka Magaš. Croatia through history: the making of a European state. Saqi, 2007. P. 387.
8. Teich, Mikulas, επιμ. (1993-05-06). The National Question in Europe in Historical Context. doi:10.1017/cbo9780511622298. http://dx.doi.org/10.1017/cbo9780511622298. 
9. Horvat, Rudolf (1906). Najnovije doba hrvatske povjesti. U Zagrebu : "Matica hrvatska". σελ. 289. 
10. Šišić, Ferdo. (1975). Pregled povijesti hrvatskoga naroda. Matica hrvatska. 438748922. 
11. Ivo Perić, Hrvatski državni sabor 1848.-2000. 2. sv. Dom i svijet. Zagreb, 2000. (str. 372)
12. Home and World, May 15, 1906, no. 10, 1906, p. 198th
13. «IZBOR ZA PREDSJEDNIKA REPUBLIKE HRVATSKE 2000. [1.krug]». web.archive.org. 6 Μαΐου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2020. 
14. «IZBORI ZA PREDSJEDNIKA REPUBLIKE HRVATSKE 2000. [2.krug]». web.archive.org. 5 Μαΐου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2020. 
15. Mlačić/Vijesti.hr, Petra. «Bivši HNS-ovci osnovali GLAS: 'Želimo okupiti ljude kojima su se izbori i politika zgadili'». Vijesti.hr (στα Κροατικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2020. 
16. «Predrag Štromar novi predsjednik HNS-a: Hrvatska se voli radom». HNS (στα Κροατικά). 24 Μαΐου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2020.