Κτησίας

Κτησίας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση5ος αιώνας π.Χ.
Κνίδος Καρίας
Θάνατος4ος αιώνας π.Χ.
Κνίδος Καρίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςαρχαία ελληνικά[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιατρός
ιστορικός
συγγραφέας
ινδολόγος[2]
Περίοδος ακμής5ος αιώνας π.Χ.[3] - 4ος αιώνας π.Χ.[3]

Ο Κτησίας ο Κνίδιος ήταν γιατρός και συγγραφέας του τέλους του 5ου και των αρχών του 4ου αιώνα π.Χ. από την Κνίδο. Ο πατέρας του ονομαζόταν Κτησίαρχος ή Κτησίοχος. Σύμφωνα με το Γαληνό, ο Κτησίας υπήρξε σύγχρονος και συγγενής του Ιπποκράτους (ΙΗ΄ α 731).

Ο Κτησίας ως ιατρός

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κτησίας ακολούθησε ως ιατρός τον Κύρο στην εκστρατεία του εναντίον του Αρταξέρξη του Μνήμονα, οπότε μετά τη Μάχη στα Κούναξα αιχμαλωτίσθηκε και στη συνέχεια υπηρέτησε στην αυλή του νικητή. Κατά τον Ξενοφώντα, θεράπευσε τον Αρταξέρξη όταν αυτός κινδύνευσε από τραύμα στο στέρνο. Ο Φώτιος αναφέρει ότι ο Κτησίας απέρριπτε την άποψη του Ιπποκράτη ότι ήταν δυνατή η διαρκής ανάταξη της κεφαλής του μηριαίου οστού. Στα έργα του Κτησία απαντάται και ο όρος «μυς», γεγονός που αποδεικνύει ότι ο όρος αυτός δεν ανήκει στην αλεξανδρινή σχολή.

Ο Κτησίας ως συγγραφέας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κτησίας συνέγραψε πραγματείες για ποταμούς και επί των περσικών εσόδων, για την Ινδία (τα «Ινδικά», με πολλές μυθικές ιστορίες, που αξίζει στον βαθμό που μας πληροφορεί για το τι πίστευαν οι Πέρσες για τους Ινδούς), και μία ιστορία της Ασσυρίας και της Περσίας σε 23 βιβλία, τα «Περσικά», γραμμένα στην ιωνική διάλεκτο.

Τα πρώτα έξι βιβλία των «Περσικών» διηγούνται την ιστορία της Ασσυρίας και της Βαβυλώνας μέχρι την ίδρυση της Περσικής Αυτοκρατορίας. Τα υπόλοιπα 17 φθάνουν μέχρι το έτος 398 π.Χ.. Συνόψεις του όλου έργου σώζονται στον Φώτιο, ενώ αποσπάσματα («σπαράγματα») σώζονται στον Αθήναιο, τον Πλούταρχο και ιδίως στον Διόδωρο, του οποίου το 2ο βιβλίο είναι παρμένο κυρίως από τον Κτησία. Ως προς την αξία των Περσικών υπάρχουν αντιγνωμίες, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Παρότι πολλές αρχαίες πηγές τα εκτιμούν πολύ και τα χρησιμοποιούν για να μειώσουν την αξιοπιστία του Ηροδότου, πολλοί θεωρούν τα γραφόμενα από τον Κτησία ως μικρής ιστορικής αξίας: ένα επιχείρημα είναι ότι τα περί των Ασσυρίων βασιλέων δεν συμφωνούν με τα αναγραφόμενα στις σφηνοειδείς επιγραφές. Ο σατιρικός συγγραφέας Λουκιανός στο έργο του «Αληθής Ιστορία» τοποθετεί τον Κτησία στο νησί όπου τιμωρούνταν οι κακοί. Ο Λουκιανός γράφει συγκεκριμένα: «Οι άνθρωποι που υπέφεραν το μεγαλύτερο βασανιστήριο ήταν εκείνοι που έλεγαν ψέματα όταν ζούσαν και είχαν γράψει ψευδείς ιστορίες, ανάμεσά τους ο Κτησίας ο Κνίδιος, ο Ηρόδοτος και πολλοί άλλοι» (Αληθής Ιστορία, 2.31)

Τα ιατρικά συγγράμματα του Κτησία διασώζονταν ως την εποχή του Γαληνού, ενώ διασώζεται απόσπασμα περί του ελλεβόρου από τον Ορειβάσιο (Η΄ 8).

  1. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. ola2005262658. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  2. Ανακτήθηκε στις 26  Ιουνίου 2019.
  3. 3,0 3,1 3,2 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. ola2005262658. Ανακτήθηκε στις 8  Ιουνίου 2022.