Κυκλοπυριτικό ζιρκόνιο νάτριο

Kυκλοπυριτικό ζιρκόνιο νάτριο
Κρυσταλλική δομή του ZS-9. Μπλε σφαίρες = άτομα οξυγόνου, κόκκινες σφαίρες = άτομα ζιρκονίου, πράσινες σφαίρες = άτομα πυριτίου.
Ονομασία IUPAC
disodium 1,3,5,2,4,6-trioxatrisilinane-2,2,4,4,6,6-hexakis(olate) zirconium
Κλινικά δεδομένα
Εμπορικές ονομασίεςLokelma[2]
AHFS/Drugs.commonograph
MedlinePlusa618035
Δεδομένα άδειας
Κατηγορία ασφαλείας κύησης
Οδοί
χορήγησης		Από το στόμα
Κυκλοφορία
Κυκλοφορία
Φαρμακοκινητική
ΒιοδιαθεσιμότηταΔεν απορροφάται[6]
ΜεταβολισμόςΔεν μεταβολίζεται[6]
ΜεταβολίτεςΔεν μεταβολίζεται[6]
Έναρξη δράση24-48 ώρες[6]
ΑπέκκρισηΚόπρανα[6]
Κωδικοί
Αριθμός CAS17141-74-1
Κωδικός ATCV03AE10
PubChemCID 155804812
DrugBankDB14048
UNIID652ZWF066
KEGGD10727
ChEMBLCHEMBLCHEMBL3301592
ΣυνώνυμαZS-9
Χημικά στοιχεία
Χημικός τύπος(2Na·H2O·3H4SiO4·H4ZrO6)n
[O-][Si]1(O[Si](O[Si](O1)([O-])[O-])([O-])[O-])[O-].[Na+].[Na+].[Zr+4]

InChI=1S/2Na.O9Si3.Zr/c;;1-10(2)7-11(3,4)9-12(5,6)8-10;/q2*+1;-6;+4

Key:QMLIRKACNOVYNW-UHFFFAOYSA-N
Φυσικά στοιχεία
ΥδροδιαλυτότηταΑδιάλυτο[7] mg/mL (20 °C)

Το κυκλοπυριτικό ζιρκόνιο νάτριο, το οποίο πωλείται με την εμπορική ονομασία Lokelma, είναι ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της υπερκαλιαιμίας[8]. Η έναρξη των αποτελεσμάτων εμφανίζεται σε μία έως έξι ώρες[8]. Λαμβάνεται από το στόμα[8].

Οι συνήθεις παρενέργειες περιλαμβάνουν πρήξιμο και υποκαλιαιμία.[8] Η χρήση είναι πιθανώς ασφαλής κατά την εγκυμοσύνη και το θηλασμό[8]. Δρα δεσμεύοντας ιόντα καλίου στο γαστρεντερικό σωλήνα, τα οποία στη συνέχεια αποβάλλονται με τα κόπρανα[8][9].

Το κυκλοπυριτικό ζιρκόνιο νάτριο εγκρίθηκε για ιατρική χρήση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2018[8][10][11]. Αναπτύχθηκε από την AstraZeneca[8].

Ιατρικές χρήσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κυκλοπυριτικό νάτριο ζιρκονίου χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του υψηλού καλίου στο αίμα[8]. Η έναρξη των αποτελεσμάτων εμφανίζεται σε μία έως έξι ώρες.[8]

Μηχανισμός δράσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Διατομές πόρων ZS-9 με τρία διαφορετικά ιόντα (K⁺ = κάλιο, Na⁺ = νάτριο, Ca²⁺ = ασβέστιο). Η εξειδίκευση για το κάλιο πιστεύεται ότι οφείλεται στη διάμετρο και τη σύνθεση των πόρων, η οποία μοιάζει με τους διαύλους καλίου.

Το ZS-9 είναι πυριτικό ζιρκόνιο. Τα πυριτικά άλατα ζιρκονίου έχουν χρησιμοποιηθεί εκτενώς σε ιατρικές και οδοντιατρικές εφαρμογές λόγω της αποδεδειγμένης ασφάλειάς τους.[12] 11 πυριτικά άλατα ζιρκονίου ελέγχθηκαν με μια επαναληπτική διαδικασία βελτιστοποίησης. Το ZS-9 δεσμεύει επιλεκτικά ιόντα καλίου, πιθανώς μιμούμενο τις δράσεις των φυσιολογικών διαύλων καλίου[13].Το ZS-9 είναι ένας ανόργανος κρυσταλλικός εναλλάκτης κατιόντων με υψηλή ικανότητα παγίδευσης μονοσθενούς κατιόντος, συγκεκριμένα ιόντων καλίου και αμμωνίου, στον γαστρεντερικό σωλήνα.

Υπόβαθρο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η υπερκαλιαιμία είναι σπάνια ασθένεια στον υγιή πλυθυσμό[14].Μεταξύ όσων βρίσκονται στο νοσοκομείο, τα ποσοστά κυμαίνονται μεταξύ 1% και 2,5%[15]. Συνήθεις αιτίες είναι η νεφρική ανεπάρκεια, ο υποαλδοστερονισμός και η ραβδομυόλυση[16]. Ορισμένα φάρμακα μπορούν επίσης να προκαλέσουν υψηλό κάλιο στο αίμα, όπως η σπειρονολακτόνη, τα ΜΣΑΦ και οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης[16].

Δεν υπάρχει καθολικά αποδεκτός ορισμός για το ποιο επίπεδο υπερκαλιαιμίας είναι ήπιο, μέτριο ή σοβαρό[17]. Ωστόσο, εάν η υπερκαλιαιμία προκαλέσει οποιαδήποτε αλλαγή στο ΗΚΓ θεωρείται επείγον ιατρικό περιστατικό[17] λόγω του κινδύνου δυνητικά θανατηφόρων παθολογικών καρδιακών ρυθμών και πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα[17]. Επίπεδα καλίου μεγαλύτερα από 6,5 έως 7,0 mmol/L ελλείψει αλλαγών στο ΗΚΓ αντιμετωπίζονται ως επιθετικά[17]. Για τη θεραπεία της υπερκαλιαιμίας χρησιμοποιούνται διάφορες προσεγγίσεις[17]. Άλλοι εγκεκριμένοι συναρμοτές καλίου στις Ηνωμένες Πολιτείες περιλαμβάνουν την πατιρομέρη και το σουλφονικό πολυστυρένιο νάτριο[18].

Η υπερκαλιαιμία, ιδίως εάν είναι σοβαρή, αποτελεί δείκτη αυξημένου κινδύνου θανάτου[19]. Ωστόσο, υπάρχει διαφωνία σχετικά με το εάν τα μέτρια αυξημένα επίπεδα προκαλούν άμεσα προβλήματα. Μια άποψη είναι ότι η ήπια έως μέτρια υπερκαλιαιμία είναι δευτερογενές αποτέλεσμα που δηλώνει υποκείμενα ιατρικά προβλήματα[19]. Κατά συνέπεια, τα προβλήματα αυτά είναι τόσο άμεσες όσο και τελικές αιτίες θανάτου[19].

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η έγκριση του ZS-9 απορρίφθηκε από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) τον Μάιο του 2016, λόγω ζητημάτων που σχετίζονταν με την παραγωγή του[20].Στις 18 Μαΐου 2018, ο FDA ενέκρινε το κυκλοπυριτικό νάτριο ζιρκονίου για τη θεραπεία ενηλίκων με υπερκαλιαιμία[21].

Έρευνα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μια ανασκόπηση διαπίστωσε μείωση του καλίου κατά 0,17 mEq/L σε μία ώρα και 0,67 mEq/L σε 48 ώρες[22].

Φαίνεται αποτελεσματικό σε άτομα με χρόνια νεφρική νόσο, διαβήτη και καρδιακή ανεπάρκεια[9]. Η χρήση έχει μελετηθεί για διάστημα έως και ενός έτους[9].

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 «Lokelma APMDS». Therapeutic Goods Administration (TGA). 24 Μαΐου 2024. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2024. 
  2. ↑ Drugs.com. "Lokelma: Uses, Side Effects, and More". Retrieved from Drugs.com.
  3. ↑ «Summary Basis of Decision (SBD) for Lokelma». Health Canada. 23 Οκτωβρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαΐου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2022. 
  4. ↑ European Medicines Agency (EMA). "Lokelma: EPAR - Public Assessment Report". Retrieved from EMA website.
  5. ↑ «Lokelma- sodium zirconium cyclosilicate powder, for suspension». DailyMed. 30 Σεπτεμβρίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2023. 
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 DrugBank. "DB14048". Retrieved from DrugBank Database.
  7. ↑ Safety Data Sheet: Lokelma (Sodium zirconium cyclosilicate). Retrieved from Obaid.info.
  8. ↑ 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 «Zirconium Cyclosilicate Monograph for Professionals». Drugs.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2025. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Hoy, Sheridan M. (2018). «Sodium Zirconium Cyclosilicate: A Review in Hyperkalaemia» (στα αγγλικά). Drugs 78 (15). doi:10.1007/. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6433811. 
  10. ↑ «Lokelma | European Medicines Agency (EMA)». www.ema.europa.eu (στα Αγγλικά). 5 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2025. 
  11. ↑ «Drug Approval Package: Lokelma (sodium zirconium cyclosilicate)». www.accessdata.fda.gov (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Δεκεμβρίου 2024. Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2025.  line feed character in |title= at position 31 (βοήθεια)
  12. ↑ DENRY, I; KELLY, J (2008-03). «State of the art of zirconia for dental applications». Dental Materials 24 (3): 299–307. doi:10.1016/j.dental.2007.05.007. ISSN 0109-5641. https://doi.org/10.1016/j.dental.2007.05.007. 
  13. ↑ Stavros, Fiona; Yang, Alex; Leon, Alejandro; Nuttall, Mark; Rasmussen, Henrik S. (2014-12-22). Bansal, Vipul, επιμ. «Characterization of Structure and Function of ZS-9, a K+ Selective Ion Trap» (στα αγγλικά). PLoS ONE 9 (12): e114686. doi:10.1371/journal.pone.0114686. ISSN 1932-6203. https://dx.plos.org/10.1371/journal.pone.0114686. 
  14. ↑ Kovesdy, Csaba P (2017-03). «Updates in hyperkalemia: Outcomes and therapeutic strategies» (στα αγγλικά). Reviews in Endocrine and Metabolic Disorders 18 (1): 41–47. doi:10.1007/s11154-016-9384-x. ISSN 1389-9155. http://link.springer.com/10.1007/s11154-016-9384-x. 
  15. ↑ McDonald, Timothy J; Oram, Richard A; Vaidya, Bijay (2015-10-20). «Investigating hyperkalaemia in adults» (στα αγγλικά). BMJ: h4762. doi:10.1136/bmj.h4762. ISSN 1756-1833. https://www.bmj.com/lookup/doi/10.1136/bmj.h4762. 
  16. ↑ 16,0 16,1 Lehnhardt, Anja; Kemper, Markus J. (2011-03). «Pathogenesis, diagnosis and management of hyperkalemia» (στα αγγλικά). Pediatric Nephrology 26 (3): 377–384. doi:10.1007/s00467-010-1699-3. ISSN 0931-041X. http://link.springer.com/10.1007/s00467-010-1699-3. 
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 Brenner, Barry M.· Rector, Floyd C., επιμ. (19). Brenner & Rector's the kidney. Philadelphia: Saunders. ISBN 978-1-4160-6193-9.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |date= (βοήθεια)
  18. ↑ Watson, Maura; Abbott, Kevin C.; Yuan, Christina M. (2010-10). «Damned If You Do, Damned If You Don't: Potassium Binding Resins in Hyperkalemia» (στα αγγλικά). Clinical Journal of the American Society of Nephrology 5 (10): 1723–1726. doi:10.2215/CJN.03700410. ISSN 1555-9041. https://journals.lww.com/01277230-201010000-00001. 
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 Elliott, M. J.; Ronksley, P. E.; Clase, C. M.; Ahmed, S. B.; Hemmelgarn, B. R. (2010-10-19). «Management of patients with acute hyperkalemia» (στα αγγλικά). Canadian Medical Association Journal 182 (15): 1631–1635. doi:10.1503/cmaj.100461. ISSN 0820-3946. http://www.cmaj.ca/cgi/doi/10.1503/cmaj.100461. 
  20. ↑ Adams, Ben (27 Μαΐου 2016). «AstraZeneca's $2.7B hyperkalemia drug ZS-9 rejected by FDA | Fierce Biotech». www.fiercebiotech.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2025. 
  21. ↑ «Lokelma (sodium zirconium cyclosilicate) FDA Approval History». Drugs.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 2 Ιανουαρίου 2025. 
  22. ↑ Meaney, Calvin J.; Beccari, Mario V.; Yang, Yang; Zhao, Jiwei (2017-03-10). «Systematic Review and Meta-Analysis of Patiromer and Sodium Zirconium Cyclosilicate: A New Armamentarium for the Treatment of Hyperkalemia» (στα αγγλικά). Pharmacotherapy: The Journal of Human Pharmacology and Drug Therapy 37 (4): 401–411. doi:10.1002/phar.1906. ISSN 0277-0008. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5388568.