Κυμοδοκέα η επιγονάτειος

Cymodocea nodosa

Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Ομοταξία: Μονοκοτυλήδονα (Liliopsida)
Υφομοταξία: Alismatidae
Οικογένεια: Cymodoceaceae
Γένος: Cymodocea
Είδος: C. nodosa
Διώνυμο
Cymodocea nodosa
(Ucria) Asch. (1870)[1]

Η Κυμοδοκέα η επιγονάτειος (Cymodocea nodosa) είναι θαλάσσιο αγγειόσπερμο της οικογένειας Cymodoceaceae (Πίνακας 1). Η περιοχή γεωγραφικής εξάπλωσής του περιλαμβάνει τη λεκάνη της Μεσογείου, τα Κανάρια νησιά, με νοτιότερο όριο την κάτω Σενεγάλη. Βόρειο όριο εξάπλωσης αποτελεί η εκβολή Σάντο στο Βόρειο Ατλαντικό.[2] Το είδος αυτό μπορεί να εξαπλωθεί σε παράκτια και μεταβατικά ύδατα σε σχετικά μικρά βάθη από 30 έως 40 cm περίπου,[3][4] μπορεί όμως να αναπτυχθεί και σε μεγαλύτερα βάθη (50 m), όπως στα Κανάρια νησιά και τη Μεσόγειο θάλασσα.[5]

Μορφολογικά χαρακτηριστικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η C. nodosa σύμφωνα με τους [6] συντίθεται από οριζόντιο ρίζωμα, πλευρικό ρίζωμα με οριζόντια αύξηση (ρίζωμα Α), κατακόρυφο ρίζωμα με μεγάλα μεσογονάτια διαστήματα (ρίζωμα Β), οριζόντιο ρίζωμα που προήρθε από την αλλαγή αύξησης του ριζώματος Β (ρίζωμα C) και 4 τύπους κατακόρυφων ριζωμάτων με μικρά μεσογονάτια διαστήματα (ριζώματα V, VA, VB, VC). Tα φύλλα σχηματίζουν δεσμίδες των 2-4 φύλλων[6] και έχουν ανοιχτό πράσινο έως γκριζοπράσινο χρώμα. Το πλάτος των φύλλων είναι μικρό, ενώ το μήκος τους μπορεί να φτάσει τα 40 cm. Κάθε φύλλο φέρει από 7 έως 9 ηθμαγγειώδεις δεσμίδες και αποτελείται από τον κολεό και το κυρίως μέρος του φύλλου. Η ρίζα έχει διάμετρο 1 mm. Κατά την εγγενή αναπαραγωγή, η C. nodosa απελευθερώνει γαμέτες στην θάλασσα, ενώ επιπλέον, οι σπόροι της μπορούν να παραμείνουν σε λήθαργο μέχρι την επόμενη άνοιξη.[7]

Οικολογία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η C. nodosa αναπτύσσει λειμώνες, συνήθως μονοειδικούς, ενώ μερικές φορές συνυπάρχει με άλλα θαλάσσια φανερόγαμα, όπως την Zostera noltii και την Posidonia oceanica. Οι λειμώνες της παρουσιάζουν υψηλή παραγωγικότητα και βιοποικιλότητα και αποτελούν ενδιαιτήματα για πλήθος οργανισμών, όπως το ψάρι Atherina boyeri στις ακτές της Ισπανίας[8]. Η οικολογική της σημασία είναι μεγάλη καθώς 1. Αποτελεί σημαντικό πρωτογενή παραγωγό.[2][9][10] 2. Συμμετέχει στην οξυγόνωση των παράκτιων οικοσυστημάτων μέσω των συστημάτων ριζών – ριζωμάτων και με αυτό τον τρόπο συμβάλλει στην επιβίωση άλλων θαλάσσιων οργανισμών,[11][12] 3. Παρέχει θέσεις φωλεοποίησης για υδρόβιους οργανισμούς, όπως ψάρια. Ακόμη κατά την άνοιξη, στα φύλλα της προσκολλώνται επιφυτικοί οργανισμοί, όπως ασβεστοφύκη (Εικόνα 3). 4. Αποτελεί τροφή για πλήθος χερσαίων και υδρόβιων οργανισμών.

Χρήση ως "Βιοδείκτη" Ρύπανσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η C. nodosa έχει χρησιμοποιηθεί σε επιστημονικές εργασίες ως βιοδείκτης ρύπανσης θαλάσσιων περιβαλλόντων, κυρίως για μέταλλα,[13][14][15][16] καθώς πληροί τις απαραίτητες προϋποθέσεις.

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Cymodocea nodosa (Ucria) Asch. Encyclopedia of Life.
  2. ↑ 2,0 2,1 Den Hartog, C. (1970). Seagrasses of the World. Amsterdam, Holland: Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences. σελίδες 1 – 275. 
  3. ↑ Vermaat et al. 1993
  4. ↑ Canals & Ballesteros 1997
  5. ↑ Den Hartog 1970
  6. ↑ 6,0 6,1 Malea, P.; Zikidou C. (2011). «Temporal variation in biomass partitioning of the seagrass Cymodocea nodosa at the Gulf of Thessaloniki, Greece». Journal of Biological Research 15: 75-90. 
  7. ↑ Buia, M.C.; Mazzella L. (1991). «Reproductive phenology of the Mediterranean seagrasses Posidonia oceanica (L.) Delile, Cymodocea nodosa (Ucria) Aschers., and Zostera noltii Hornem.». Aquatic Botany 40: 343 - 362. https://archive.org/details/sim_aquatic-botany_1991-07_40_4/page/343. 
  8. ↑ Fishbase.org. «A global Information System on fishes». Atherina boyeri. 
  9. ↑ Larkum, A.W.D.; West R.J. (1990). «Long-term changes of seagrass meadows in Botany Bay, Australia». Aquatic Botany 37: 55-70. https://archive.org/details/sim_aquatic-botany_1990-06_37_1/page/55. 
  10. ↑ Duarte, C.M.; Cebrian J. (1997). «The fate of marine autotrophic production». Limnology and oceanography 41: 1758 - 1766. 
  11. ↑ Delepine R., Boudouresque, C., Frada-Orestano, Naailles, M.C. and Asensi, A. (1987). Algues et autres vegetaux marins. Fishes FAO d’ identification des especes pour les besoins de la peche. Mediterranee et Mer Noir. Zone de peche 37. Rome: Fisher, W. M. Schneider and Bauchot, M.L. σελ. 136. 
  12. ↑ Reyes, J.; Sanson, M.and Alfonso - Carillo, J. (1995). «Distribution and reproduction phonology of the seagrass Cymodocea nodosa (Ucria) Ascherson in th Canary Islands». Aquatic Botany 50: 171-180. https://archive.org/details/sim_aquatic-botany_1995-05_50_2/page/171. 
  13. ↑ Malea, P. (1993). «Bioaccumulation of Aluminium in the seagrasses Cymodocea nodosa (Ucria) Aschers. and Posidonia oceanica (L.) Delile and in macroalgae of the Gulf of Antikyra (Greece)». Botanica Marina 36: 423-431. 
  14. ↑ Malea, P.; Haritonidis, S. (1995). «Local distribution and seasonal variation of Fe, Pb, Zn, Cu, Cd, Na, K, Ca and Mg concentrations of the seagrass Cymodocea nodosa (Ucria) Aschers. in the Antikyra Gulf, Greece. P.S.Z.N.I.». Marine Ecology 16: 41-56. 
  15. ↑ Malea, P.; Haritonidis S. (1999). «Cymodocea nodosa (Ucria) Aschers. as a bioindicator of metals in Thermaikos Gulf, Greece, during monthly sampling». Botanica Marina 42: 419-430. 
  16. ↑ Malea, P.; Kevrekidis, T. and Potouroglou, M. (2012). «Seasonal variation of trace metal (Mn, Zn, Cu, Pb, Co, Cd) concentratios in compartment of the seagrass Cymodocea nodosa». Botanica maritima (in press).