Κωδίκελος

Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 31/12/2012.

Ο Κωδίκελος ή Κωδίκελλος αποτελούσε παλαιότερα νομικό θεσμό του Ρωμαϊκού Δικαίου και, ειδικότερα, επί κληρονομιών (κληρονομικό δίκαιο).

Με τον κωδίκελο παρεχόταν η ευχέρεια σ΄ όποιον δεν είχε συστήσει διαθέτη κληροδοσίας στη διαθήκη του, να μπορεί να συστήσει με ιδιαίτερη πράξη. Συνεπώς ο κωδίκελος αφορούσε πάντα την τελευταία επιθυμία, η οποία όμως δεν έπρεπε να περιλαμβάνει κληρονόμο.
Ο κωδίκελος συνεπώς μπορούσε να περιέχει όχι μόνο σύσταση κληροδοσίας αλλά και διάφορους άλλους όρους της τελευταίας επιθυμίας, όπως π.χ. διορισμό επιτρόπου, αποκλειόμενης όμως της κληρονομικής εγκατάστασης. Μπορούσε όμως και να συσταθεί κωδίκελος και επί αδιαθέτου διαδοχής.

Διακρίσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατόπιν των παραπάνω οι κωδίκελοι διακρίνονταν σε δύο βασικές κατηγορίες:

  • Κωδίκελοι εκ διαθήκης, που αναφέρονταν στην επέλευση της εκ διαθήκης διαδοχή (codicilli ad testamentum)
  • Κωδίκελοι εξ αδιαθέτου, που αναφέρονταν στην επέλευση της εξ αδιαθέτου διαδοχής (codicilli ab iintestato facti).

Ελληνική νομοθεσία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο θεσμός του κωδίκελου ίσχυσε στη σύγχρονη Ελλάδα μέχρι της εισαγωγής του Αστικού Κώδικα, και μάλιστα σύμφωνα με τις αρχές του ρωμαϊκού δικαίου. Μετά την εισαγωγή όμως του Αστικού Κώδικα, ο θεσμός του κωδίκελου καταργήθηκε μέσω των γενικών διατάξεων του άρθρου 1714, δια του οποίου ο κληρονομούμενος μπορούσε μέσω της διαθήκης του να προσπορίσει, σε οποιονδήποτε, περιουσιακή του ωφέλεια χωρίς να τον εγκαταστήσει και κληρονόμο του.