Συντεταγμένες: 51°49′26″N 17°27′19″E / 51.82389°N 17.45528°E
Κόζμιν Βιελκοπόλσκι | |||
---|---|---|---|
| |||
51°49′26″N 17°27′19″E | |||
Χώρα | Πολωνία | ||
Διοικητική υπαγωγή | Γκμίνα Κόζμιν Βιελκοπόλσκι | ||
Έκταση | 5,86 km² | ||
Πληθυσμός | 6.304 (31 Μαρτίου 2021)[1] | ||
Ταχ. κωδ. | 63-720 | ||
Ζώνη ώρας | UTC+01:00 (επίσημη ώρα) UTC+02:00 (θερινή ώρα) | ||
Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | ||
Σχετικά πολυμέσα | |||
Το Κόζμιν Βιελκοπόλσκι (πολωνικά: Koźmin Wielkopolski, γερμανικά: Koschmin) είναι πόλη του Πόβιατ Κροτόσιν, στο Βοεβοδάτο της Μεγάλης Πολωνίας της Πολωνίας. Ο πληθυσμός του είναι 6.403 κάτοικοι (2020).[2] Μέχρι την 1η Ιανουαρίου 1997, η επίσημη ονομασία της πόλης ήταν Koźmin. Στη συνέχεια προστέθηκε στο όνομα το Wielkopolski («Μεγάλη Πολωνία»).
Ένας μεσαιωνικός πολωνικός οικισμός υπήρχε στην τοποθεσία ήδη από τον 12ο αιώνα. Η παλαιότερη γνωστή αναφορά του Κόζμιν προέρχεται από το 1232, όταν ήταν ένα χωριό που ανήκε στους Ναΐτες Ιππότες.[3] Του παραχωρήθηκαν προνόμια πόλης μεταξύ 1251 και 1283.[3] Το 1338, ο Βασιλιάς Καζίμιρ Γ΄ ο Μέγας έδωσε την πόλη στον Μάτσκο Μπορόβιετς, ο οποίος έχτισε ένα κάστρο εκεί.[4] Το κάστρο, που βρίσκεται κατά μήκος της σημερινής οδού Ζαμκόβα, εξακολουθεί να χρησιμοποιείται σήμερα, όπου στεγάζει ένα σχολείο και το Μουσείο της Γης Κόζμιν (Muzeum Ziemi Koźminskiej).[5]
Το Κόζμιν ήταν μια ιδιωτική πόλη που βρισκόταν στο Βοεβοδάτο Κάλις (1314-1793) στην Επαρχία Μείζονος Πολωνίας του Πολωνικού Στέμματος. Η πόλη άλλαξε ιδιοκτήτες αρκετές φορές, καθώς ήταν ιδιοκτησία της οικογένειας Γκούρκας, μιας εξέχουσας οικογένειας της Μείζονος Πολωνίας, τον 16ο αιώνα, και αργότερα ανήκε στην οικογένεια Σαπιέχα. Θεωρήθηκε μια από τις πιο ισχυρές πόλεις της Μείζονος Πολωνίας τον 15ο και 16ο αιώνα.[3] Το Κόζμιν ευημερούσε μέσω του εμπορίου και της βιοτεχνίας. Τον 17ο αιώνα ήταν τοπικό κέντρο Μεταρρύθμισης.[6]
Μετά το δεύτερο διαμελισμό της Πολωνίας, το 1793, προσαρτήθηκε από το Βασίλειο της Πρωσίας. Ανακτήθηκε από Πολωνούς το 1807, συμπεριλήφθηκε στο βραχύβιο πολωνικό Δουκάτο της Βαρσοβίας και το 1815 προσαρτήθηκε εκ νέου από την Πρωσία.[3] Οι Πολωνοί συμμετείχαν τόσο στην ανεπιτυχή Εξέγερση της Μείζονος Πολωνίας (1848) όσο και στη νικηφόρα Εξέγερση της Μείζονος Πολωνίας (1918-1919), μετά την οποία το Κομπίλιν ενσωματώθηκε με την Πολωνία, λίγο μετά την ανάκτηση της ανεξαρτησίας της.[3] Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το Κόζμιν Βιελκοπόλσκι ήταν υπό γερμανική κατοχή από τις 6 Σεπτεμβρίου 1939 έως τις 23 Ιανουαρίου 1945.[6]
Ένα από τα καλύτερα διατηρημένα εβραϊκά νεκροταφεία στην Μεγάλη Πολωνία βρίσκεται στο Κόζμιν Βιελκοπόλσκι, κατά μήκος της οδού Βιεζμπόβα. Περιλαμβάνει περισσότερους από 250 τάφους, που χρονολογούνται από το 1806.[7][8] Το νεκροταφείο διατηρείται από έναν ντόπιο δάσκαλο, τον Γέζι Φορνάλικ, ο οποίος είναι επίσης ο συγγραφέας ενός πολυπολιτισμικού εκπαιδευτικού προγράμματος, "Anty-Schematy" (Αντι-Σχήματα), για μαθητές από την Πολωνία, το Ισραήλ, τη Γερμανία και άλλες χώρες.[9]
Κατά μήκος της σημερινής οδού Κλαστόρνα, βρίσκεται μια πρώην γυναικεία φυλακή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η οποία στέγαζε γυναίκες πολιτικές κρατούμενες υπό τη ναζιστική κατοχή. Επί του παρόντος, ένα κέντρο εκπαίδευσης νέων βρίσκεται στο κτίριο. Μερικοί από τους κρατούμενους θάβονται σε έναν ομαδικό τάφο, που μνημονεύονται από ένα μνημείο, στο νεκροταφείο κατά μήκος της οδού Ποζνάνσκα.[10]