Λάζλο Ράικ

Λάζλο Ράικ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Rajk László (Ουγγρικά) και László Rajk (Ουγγρικά)
Γέννηση8  Μαρτίου 1909[1][2][3]
Οντορχέιου Σεκουγιέσκ
Θάνατος15  Οκτωβρίου 1949[1][2][3]
Βουδαπέστη
Αιτία θανάτουαπαγχονισμός
Συνθήκες θανάτουθανατική ποινή
Τόπος ταφήςFiumei Street Cemetery
Χώρα πολιτογράφησηςΟυγγαρία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΟυγγρικά[4]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Έτβες Λόραντ (1927–1933)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
διπλωμάτης
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαHungarian Communist Party και Hungarian Working People's Party
Οικογένεια
ΣύζυγοςJúlia Rajk[5]
ΤέκναLászló Rajk Jr.
ΑδέλφιαEndre Rajk
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςΔιεθνείς ταξιαρχίες
Πόλεμοι/μάχεςΙσπανικός Εμφύλιος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Εθνοσυνέλευσης της Ουγγαρίας (1945–1949)
Minister of Foreign Affairs of Hungary (1948–1949)
Minister of Interior of Hungary (1946–1948)
member of the Provisional National Assembly (Ιουνίου 1945 – Νοέμβριος 1945)
ΒραβεύσειςOrder of Merit of Hungarian Freedom
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Λάζλο Ράικ (ουγγρικά: László Rajk‎‎, προφέρεται: [laːsloː ɾɒjk], 8 Μαρτίου 1909 - 15 Οκτωβρίου 1949) ήταν Ούγγρος κομμουνιστής πολιτικός, ο οποίος υπηρέτησε ως Υπουργός Εσωτερικών και Υπουργός Εξωτερικών. Ήταν σημαντικός οργανωτής της εξουσίας των Ούγγρων Κομμουνιστών αλλά τελικά καταδικάστηκε σε θάνατο στις παρωδίες δίκης του Ματίας Ράκοζι.

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στο Σεκελιντβαρχελί και ήταν το ένατο από τα έντεκα παιδιά μιας οικογένειας Τρανσυλβανών Σαξόνων. Οι δεσμοί του με τον κομμουνισμό ξεκίνησαν σε μικρή ηλικία όταν έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ουγγαρίας (KMP).

Αργότερα αποβλήθηκε από το πανεπιστήμιό του για τις πολιτικές του ιδέες και εργάστηκε ως οικοδόμος μέχρι το 1936 όταν εντάχθηκε στο Λαϊκό Μέτωπο στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο . Έγινε επίτροπος του τάγματος Ράκοσι της ΙΓ΄ Διεθνούς Ταξιαρχίας . [6] Μετά την κατάρρευση της Ρεπουμπλικανικής Ισπανίας, φυλακίστηκε στη Γαλλία μέχρι το 1941, όταν τελικά μπόρεσε να επιστρέψει στην Ουγγαρία, όπου έγινε Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του παράνομου Κομμουνιστικού Κόμματος.

Τον Δεκέμβριο του 1944 συνελήφθη από ένα απόσπασμα του εθνικιστικού Κόμματος των Σταυρωτών Βελών. Επρόκειτο να εκτελεστεί και μεταφέρθηκε στη φυλακή της Σοπρονκουχίντα, τότε μέσα στη Γερμανία. αλλά η παρέμβαση του μεγαλύτερου αδελφού του, Έντρε, που ήταν φασίστας υφυπουργός, του έσωσε τη ζωή. Ο Λάζλο Ράικ αποφυλακίστηκε στις 13 Μαΐου 1945.

Επέστρεψε στην Ουγγαρία και έλαβε μέρος στην πολιτική του κομμουνιστικού κόμματος. Έγινε μέλος στις κυριότερες οργανώσεις του κόμματος (MKP) και του Προσωρινού Κοινοβουλίου. Στις 20 Μαρτίου 1946 διορίστηκε υπουργός Εσωτερικών. Σε αυτή τη θέση οργάνωσε τον ιδιωτικό στρατό και την μυστική αστυνομία του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ουγγαρίας (μια οργάνωση ανάλογη με την Κα Γκε Μπε, την Σεκουριτάτε, τη Στάζι κτλ), το ÁVH (αρχικά AVO). Κάτω από το κάλυμμα της «πάλης ενάντια στον φασισμό και την αντίδραση» και της «υπεράσπισης της δύναμης του προλεταριάτου», απαγόρευσε και εκκαθάρισε αρκετές θρησκευτικές, εθνικιστικές και αντικομφορμιστικές δομές και ομάδες (ο αριθμός αυτών ήταν περίπου 1.500) και έστησε τις πρώτες παρωδίες δίκης.

Μετατάχθηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών στο Υπουργείο Εξωτερικών από τις 5 Αυγούστου 1948 έως τις 30 Μαΐου 1949. Ο Ράκοζι, ο οποίος είδε τον Ράικ ως απειλή για τη δύναμή του, αποφάσισε να τον κατηγορήσει με ψευδείς κατηγορίες και τον συνέλαβε στις 30 Μαΐου 1949. [7] Ο Ράικ, ο οποίος πριν ήταν δημοφιλής μεταξύ των κομμουνιστών, έγινε σύντομα ο «αλυσοδεμένος σκύλος» του Τίτο, του Χόρτυ και των «ιμπεριαλιστών».

Δίκη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Λάζλο Ράικ κατηγορήθηκε ως «Τιτοϊκός κατάσκοπος», πράκτορας του δυτικού ιμπεριαλισμού και ότι σχεδίαζε την αποκατάσταση του καπιταλισμού και έθετε σε κίνδυνο την ανεξαρτησία της Ουγγαρίας. Κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του βασανίστηκε και του υποσχέθηκαν απαλλαγή εάν αναλάμβανε την ευθύνη για τις κατηγορίες που του απαγγέλθηκαν. Ο απεσταλμένος της NKVD του Στάλιν συνεργάστηκε με τον Ούγγρο Γενικό Γραμματέα Ματίας Ράκοζι και το ÁVH για να ενορχηστρώσει την παρωδία δίκης του Ράικ. [8]

Στη δίκη, που διεξήχθη μεταξύ 16 και 24 Σεπτεμβρίου 1949, [7] στη μεγάλη αίθουσα συνελεύσεων της έδρας του Συνδικάτου Εργατών Μετάλλου και Μηχανικών στη Βουδαπέστη, ομολόγησε όλες τις κατηγορίες που του απαγγέλθηκαν. Μετά την ομολογία του, η εισαγγελία αποφάσισε, ενάντια στην υπόσχεση που δόθηκε, να ζητήσει τις βαρύτερες ποινές γι' αυτόν και τα άλλα επτά άτομα που δικάστηκαν μαζί του. Ο Ράικ επρόκειτο να γίνει ένα παράδειγμα της έναρξης των αντι-τιτοϊκών εκκαθαρίσεων του Στάλιν. Μαζί με τους Τίμπορ Σένι και Αντράς Σάλαϊ, καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στις 15 Οκτωβρίου 1949. [7]

Μετά τη δίκη/επαναταφή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η δίκη του Ράικ σηματοδότησε την αρχή του αντιτιτοϊκού κινήματος του Στάλιν. Η δίκη του σήμανε επίσης την αρχή της απομάκρυνσης όλων των πολιτικών κομμάτων στην Ουγγαρία. Οι εκκαθαρίσεις, ωστόσο, άφησαν την οικονομία σε μια πραγματικά καταστροφική κατάσταση, αφού η έλλειψη εισροής κεφαλαίων καταδίκασε τα οικοδομικά έργα που ήταν σε εξέλιξη. Ένας τεράστιος αριθμός διανοούμενων απασχολήθηκαν σε χειρωνακτικές εργασίες που συνήθως προορίζονται για ειδικευμένους επαγγελματίες. Η χώρα έμεινε με ανεπαρκή υποδομή και μη ικανοποιητικά βιομηχανικά προϊόντα. Η κυβέρνηση χρησιμοποίησε επίσης πάρα πολλούς άνδρες για την αναζήτηση κατασκόπων στη χώρα και όχι αρκετούς για την οικονομία.

Η δυσαρέσκεια για τη διακυβέρνηση του Ρακόζι άρχισε να εμφανίζεται. Στις 28 Μαρτίου 1956, μετά από πολυάριθμες διαδηλώσεις, ο Ράικ αποκαταστάθηκε παρά την ευθύνη του για τις υπερβολές της μυστικής αστυνομίας ÁVH που είχε ιδρύσει το 1946, συμπεριλαμβανομένων των αρχικών μεγάλων εκκαθαρίσεων και εκτελέσεων υπό τη διεύθυνσή του. Η ομιλία αποκατάστασης, παρόλο που δεν δημοσιεύτηκε, είχε τεράστιες συνέπειες για τον Ρακόζι, ο οποίος είχε χρησιμοποιήσει την ενοχή του Ράικ ως άλλοθι για τις άλλες εκκαθαρίσεις που ακολούθησαν. Η παραδοχή των λαθών έπληξε την εξουσία του Ρακόζι. Ο Λάσλο Ράικ επανενταφιάστηκε, παρουσία 100.000 πενθούντων, στις 6 Οκτωβρίου 1956, μαζί με δύο άλλους άνδρες που έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των εκκαθαρίσεων. [7](Αυτό ήταν προάγγελος της Ουγγρικής Επανάστασης του 1956, η οποία ξεκίνησε στις 23 Οκτωβρίου.

Σε σχέση με την υπόθεση Ράικ 15 άτομα εκτελέστηκαν και άλλα 78 καταδικάστηκαν σε φυλάκιση.  [9]

Θεατρικό έργο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα γεγονότα της πολιτικής και οικογενειακής ζωής του Ράικ, η δίκη, η εκτέλεση, η ταφή, η εξιλέωση και το τέλος με την Ουγγρική Επανάσταση του 1956 και η ένοπλη εισβολή της Ρωσίας στην Ουγγαρία, αναπαριστώνται στο έργο του Ρόμπερτ Αντρέι, του 1958, Σκιές των Ηρώων .

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12223394x. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) SNAC. w6qw8b82. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 9525. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12223394x. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  5. ↑ Andrea Pető: «Hongrie 1956, Júlia Rajk ou le pouvoir du deuil» 10  Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 4  Ιανουαρίου 2024. σελ. 151-163.
  6. ↑ Hugh Thomas, The Spanish Civil War, 4th Rev. Ed. 2001, p. 927
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Frucht 2003
  8. ↑ Crampton 1997
  9. ↑ See the historian Tibor Zinner's notes on p. 416 of the 1989 Hungarian edition of Béla Szasz's Without Any Compulsion (1963)

Βιβλιογραφικές αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Crampton, R. J. (1997), Eastern Europe in the twentieth century and after, Routledge, ISBN 0-415-16422-2 
  • Frucht, Richard C. (2003), Encyclopedia of Eastern Europe: From the Congress of Vienna to the Fall of Communism, Taylor & Francis Group, ISBN 0-203-80109-1 

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Αποκόμματα εφημερίδων σχετικά με τον Λάζλο Ράικ στα 20th Century Press Archives του ZBW