Λίζα Μαρί Πρίσλεϊ | |
---|---|
Όνομα στη μητρική γλώσσα | Lisa Marie Presley (Αγγλικά) |
Γέννηση | 1 Φεβρουαρίου 1968[1][2][3] Μέμφις[4] |
Θάνατος | 12 Ιανουαρίου 2023[5][6][7] West Hills[8][9] |
Αιτία θανάτου | έμφραγμα του μυοκαρδίου[7][6], χειρουργικές επιπλοκές[10] και Ειλεός[10] |
Συνθήκες θανάτου | φυσικά αίτια |
Χώρα πολιτογράφησης | Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής[11] |
Σπουδές | John Thomas Dye School και Besant Hill School |
Ιδιότητα | τραγουδιστής, τραγουδιστής-τραγουδοποιός, συνθέτης, ποιητής, ηθοποιός τηλεόρασης[12] και ηθοποιός ταινιών[13] |
Σύζυγος | Ντάνι Κίου (1988–1994)[14][15], Μάικλ Τζάκσον (1994–1996), Νίκολας Κέιτζ (2002–2004) και Mάικλ Λόκγουντ (2006–2021) |
Τέκνα | Ράιλι Κίου[16] και Μπέντζαμιν Κίου[16] |
Γονείς | Έλβις Πρίσλεϊ και Πρισίλα Πρίσλεϋ |
Αδέλφια | Ναβαρόνε Γκαριμπάλντι (ετεροθαλής αδελφός από μητέρα) |
Όργανα | φωνή |
Είδος τέχνης | ποπ ροκ και κάντρι μουσική |
Σχετικά πολυμέσα | |
Η Λίζα Μαρί Πρίσλεϊ (αγγλικά: Lisa Marie Presley, 1 Φεβρουαρίου 1968 – 12 Ιανουαρίου 2023) ήταν Αμερικανίδα τραγουδίστρια και στιχουργός. Ήταν το μοναδικό παιδί του Έλβις Πρίσλεϊ και της Πρισίλα Πρίσλεϊ. Έκανε καριέρα στην μουσική βιομηχανία και κυκλοφόρησε τρεις δίσκους : To Whom It May Concern το 2003, Now What το 2005 και Storm & Grace το 2012. Ο πρώτος της δίσκος έγινε χρυσός από την Recording Industry Association of America. Κυκλοφόρησε και σινγκλ, μεταξύ των οποίων ντουέτα με τον πατέρα της, χρησιμοποιώντας κομμάτια που ο ίδιος είχε κυκλοφορήσει πριν πεθάνει.
Η Λίζα Μαρί γεννήθηκε την 1η Φεβρουαρίου 1968 από τον Έλβις και την Πρισίλα Πρίσλεϊ στο Μέμφις του Τενεσί, εννιά μήνες μετά τον γάμο των γονιών της.[17] Μετά το διαζύγιο των γονιών της, έζησε με την μητέρα της στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνια, κάνοντας συχνές επισκέψεις στον πατέρα της στη Γκρέισλαντ, στο Μέμφις του Τενεσί.[18]
Όταν ο πατέρας της πέθανε τον Αύγουστο 1977, η εννιάχρονη Πρίσλεϊ έγινε κληρονόμος της περιουσίας του μαζί με τον παππού της, Βέρνον Πρίσλεϊ, και την προγιαγιά της, Μίνι Μάε Χουντ Πρισλεϊ. Μετά τον θάνατο του Βέρνον το 1979 και της Μίνι Μάε το 1980, έγινε η μοναδική κληρονόμος της Γκρέισλαντ. Στα 25α γενέθλιά της το 1993, κληρονόμησε την περιουσία, η οποία ανερχόταν σε εκτιμώμενο ύψος 100 εκατομμυρίων δολαρίων. Το 2004 η Πρίσλεϊ πούλησε το 85% της περιουσίας του πατέρα της, του οποίου ήταν η μοναδική κληρονόμος.[19]
Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, ένα ή δυο χρόνια μετά τον θάνατο του πατέρα της, παρακολούθησε την πρώτη της ροκ συναυλία όταν είδε τους Queen στο στάδιο The Forum στο Ίνγκλγουντ της Καλιφόρνια. Μετά την συναυλία έδωσε στον Φρέντι Μέρκιουρι ένα κασκόλ του πατέρα της και εξέφρασε την αγάπη της για το θέατρο.[20]
Οι γονείς της πήραν διαζύγιο όταν η ίδια ήταν τεσσάρων ετών και ο πατέρας της πέθανε όταν ήταν εννιά ετών. Λίγο καιρό μετά τον θάνατο του πατέρα της, η μητέρα της ξεκίνησε να βγαίνει με τον ηθοποιό Μάικλ Έντουαρντς. Η Λίζα Μαρί ανέφερε ότι κακοποιήθηκε σεξουαλικά από τον Έντουαρντς όταν ήταν 12-15 ετών. Σε μια συνέντευξη στο περιοδικό Playboy το 2003, δήλωσε ότι ο Έντουαρντς είχε την συνήθεια να εισβάλει μεθυσμένος στο δωμάτιό της και να προβαίνει σε απρεπείς και ανάρμοστες πράξεις μαζί της.[21]
Η Πρίσλεϊ έκανε τέσσερις γάμους.
Ο πρώτος (1988-1994) ήταν με τον μουσικό Ντάνι Κίου, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά: την Ράιλι Κίου (29 Μαΐου 1989) και τον Μπέντζαμιν Κίου (21 Οκτωβρίου 1992 - 12 Ιουλίου 2020).
Ο δεύτερος (1994-1996) ήταν με τον τραγουδιστή Μάικλ Τζάκσον, ο τρίτος (2002-2004) ήταν με τον ηθοποιό Νίκολας Κέιτζ και ο τέταρτος (2006-2021) ήταν με τον κιθαρίστα-παραγωγό Μάικλ Λόκγουντ.
Στις 8 Απριλίου 2003, η Πρίσλεϊ κυκλοφόρησε τον πρώτο της δίσκο, με τίτλο To Whom It May Concern. Κατέκτησε την πέμπτη θέση στα charts του Billboard 200 και έγινε χρυσός τον Ιούνιο 2003. Η Πρίσλεϊ έγραψε τους στίχους και την μουσική σε όλα τα τραγούδια (εκτός από το «The Road Between», το οποίο συνέγραψε με τον Gus Black). Για να το προωθήσει, έκανε συναυλία στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το πρώτο σινγκλ του δίσκου, με τίτλο «Lights Out», κατέκτησε την 18η θέση στα charts του Billboard Hot Adult Top 40 και την 16η θέση στα τσαρτς του Ηνωμένου Βασιλείου.[22] Η Πρίσλεϊ συνεργάστηκε με τον Μπίλι Κόργκαν σε ένα κομμάτι με τίτλο «Savior», το οποίο συμπεριλήφθηκε στον δίσκο ως B-side.[23]
Ο κριτικός των Los Angeles Times Ρόμπερτ Χίλμπερν αξιολόγησε τον πρώτο δίσκο της Πρίσλεϊ δηλώνοντας ότι «Η μουσική στον νέο της δίσκο έχει έναν σκληρό, ασυμβίβαστο τόνο» και ότι «Η τολμηρή φωνή της Πρίσλεϊ με την μπλουζ χροιά έχει μια ιδιαίτερη και ξεχωριστή φινέτσα».[24]
Ο δεύτερος δίσκος της, που κυκλοφόρησε στις 5 Απριλίου 2005, με τίτλο Now What, κατέκτησε την ένατη θέση στα τσαρτς στο Billboard 200. Η Πρίσλεϊ έγραψε 10 τραγούδια και ηχογράφησε το «Dirty Laundry» του Ντον Χένλεϊ (το πρώτο single του δίσκου, που κατέκτησε την 36η θέση στα charts του Billboard 100) και το «Here Today and Gone Tomorrow» των Ramones. Το τραγούδι «Idiot» είναι υπαινιγμός για τους διάφορους άνδρες στην ζωή της.[25] Σε αντίθεση με τον πρώτο της δίσκο, ο δίσκος Now What περιλάμβανε αυτοκόλλητο γονικής συναίνεσης. Η Πρίσλεϊ διασκεύασε το «Burnin' For You» των Blue Öyster Cult ως τραγούδι της δεύτερης πλευράς. Η τραγουδίστρια Pink κάνει μια γκεστ εμφάνιση στο τραγούδι «Shine».[26]
Ο τρίτος δίσκος της, με τίτλο Storm & Grace, κυκλοφόρησε στις 15 Μαΐου 2012. Η ίδια δήλωσε : «Είναι ένας πολύ πιο ριζοσπαστικός δίσκος από την προηγούμενη δουλειά μου». Η παραγωγή έγινε από τον βραβευμένο με Όσκαρ και Γκράμι T Bone Burnett.[27]
Η εταιρεία AllMusic έκανε την εξής κριτική : «Στους πρώτους δυο δίσκους, η Λίζα Μαρί Πρίσλεϊ ήθελε να γίνει ποπ σταρ με διαφορά ; στον Storm & Grace, σαφώς θα προτιμούσε να είναι καλλιτέχνης. Ακόμα και αν δουλεύει πάνω στις μουσικές της αδυναμίες, αυτός ο δίσκος είναι μια πιο δυνατή, πιο ώριμη και πιο αποτελεσματική δουλειά από ό,τι θα περίμενε κανείς. Σχεδόν δέκα χρόνια παρουσίας της σε μια δισκογραφική καριέρα που μπορεί να ήθελε ή να μην ήθελε, η Πρίσλεϊ αναπτύσσει επιτέλους μια μουσική προσωπικότητα που της ταιριάζει πραγματικά».[28]
Το Spinner.com παρατήρησε : «Η Πρίσλεϊ έκανε τον δυνατότερο δίσκο της καριέρας της στον επερχόμενο Storm & Grace. Είναι ένα μελαγχολικό αριστούργημα που εξερευνά τους δαίμονες και τους αγγέλους της ζωής της υπό τους ήχους της κάντρι ποπ μουσικής».[29]
Η Entertainment Weekly εξήρε το «γεμάτο καπνούς, τρομακτικό» σινγκλ You Ain't Seen Nothing Yet.[30]
Η Πατ Μπενατάρ και η Λίζα Μαρί Πρίσλεϊ τραγούδησαν στο VH1 Divas Duets, μια συναυλία με σκοπό την ενίσχυση του VH1 Save the Music Foundation, που έλαβε χώρα στην MGM Grand Garden Arena στις 22 Μαΐου 2003, στο Λας Βέγκας. Τραγούδησαν μαζί την επιτυχία της Μπενατάρ «Heartbreaker», την οποία η Πρίσλεϊ συχνά ερμήνευε στις συναυλίες της στις επόμενες περιοδείες της.[31] Επίσης την ίδια χρονιά, το 2003, η Πρίσλεϊ διασκεύασε το «Silent Night» για το NBC Holiday Collection, με τίτλο Sounds of the Season.[32]
Το 2006 κυκλοφόρησε ένα ντοκιμαντέρ για τον Τζόνι Ραμόν του ροκ συγκροτήματος Ramones, με τίτλο Too Tough to Die: A Tribute to Johnny Ramone. Σε σκηνοθεσία της Μάντι Στέιν, η ταινία δείχνει τους Deborah Harry, the Dickies, X, Eddie Vedder, Λίζα Μαρί και Red Hot Chili Peppers καθώς διοργανώνουν μια φιλανθρωπική συναυλία για να γιορτάσουν την 30η επέτειο των Ramones και να συγκεντρώσουν χρήματα για την έρευνα θεραπείας του καρκίνου.[33]
Τον Αύγουστο 2007, κυκλοφόρησε το single «In the Ghetto». Ο Έλβις Πρίσλεϊ είχε αρχικά κυκλοφορήσει το σινγκλ το 1969. Στην καινούργια έκδοση, η Λίζα «κάνει ντουέτο» με τον πατέρα της. Το βίντεο, που κυκλοφόρησε ταυτόχρονα με το σινγκλ, κατέκτησε την πρώτη θέση στο iTunes και την 16η θέση στα τσαρτς του Billboard's Bubbling Under Hot 100.[34] Το τραγούδι ηχογραφήθηκε για να τιμήσει την 30η επέτειο από τον θάνατο του πατέρα της. Η Λίζα δήλωσε ότι αποφάσισε όχι απλά να τραγουδήσει αλλά να τραγουδήσει μαζί του. «Ήθελα να χρησιμοποιήσω αυτό το ντούετο για κάτι καλό», είπε στο Spinner και έτσι γύρισε το βιντεοκλίπ στην Νέα Ορλεάνη. Τα έσοδα από το βιντεοκλίπ και το σινγκλ πήγαν στην κατασκευή νέων φοιτητικών εστιών με την ονομασία Presley Place Transitional Housing Campus στην ίδια πόλη. Η Λίζα Μαρί εμφανίστηκε στην εκπομπή The Oprah Winfrey Show για να ερμηνεύσει το τραγούδι της μαζί με την χορωδία Harlem Gospel Choir, χρησιμοποιώντας οπτικό υλικό του πατέρα της.[35]
Τον Οκτώβριο 2009, έκανε συναυλία στο Λονδίνο μαζί με τον τραγουδιστή Richard Hawley. Έκανε τα φωνητικά σε ένα τραγούδι στο οποίο εργάστηκαν μαζί και είχε τίτλο «Weary».[36] Ο Hawley ήθελε να βοηθήσει την Πρίσλεϊ να επανεκκινήσει την μουσική καριέρα της και έτσι οι δυο τους ξεκίνησαν μια συνεργασία, στην οποία η Λίζα Μαρί έγραψε τους στίχους και ο Hawley την μουσική. Σε μια συνέντευξη στην Όπρα Γουίνφρεϊ, η Πρίσλεϊ δήλωσε ότι ηχογραφούσε έναν νέο δίσκο στο Λονδίνο, ο οποίος αναμενόταν να κυκλοφορήσει το 2011.[37][38]
Η Πρίσλεϊ εμφανίστηκε στο βιντεοκλίπ του Μάικλ Τζάκσον You Are Not Alone τον Ιούνιο 1995, σε σκηνοθεσία του Wayne Isham.[39] Το 1997 έκανε βίντεο του τραγουδιού «Don't Cry Daddy» ως ντούετο με τον πατέρα της, που παρουσιάστηκε στις 16 Αυγούστου 1997 στην συναυλία αφιέρωμα για την επέτειο των 20 ετών από τον θάνατο του Έλβις Πρίσλεϊ. Το βίντεο είχε την φωνή του ίδιου του Έλβις Πρίσλεϊ, ενώ προστέθηκαν τα φωνητικά της Λίζα Μαρί και νέα ενορχήστρωση.[40]
Το βιντεοκλίπ για το πρώτο σινγκλ της Πρίσλεϊ «Lights Out» έκανε πρεμιέρα τον Φεβρουάριο 2003. Σε σκηνοθεσία του Φράνσις Λόρενς, ήταν από τον δίσκο της To Whom It May Concern. Το δεύτερο βιντεοκλίπ από τον ίδιο δίσκο ήταν σε σκηνοθεσία του Μπάρναμπι Ρόπερ και γυρίστηκε στην Νέα Υόρκη για το τραγούδι «Sinking In».[39]
Στον δεύτερο δίσκο της Πρίσλεϊ το 2005, το πρώτο της σινγκλ και βιντεοκλίπ ήταν για την διασκευή του «Dirty Laundry», του Ντον Χένλεϊ.[41] Σε σκηνοθεσία του Patrick Hoelck και ο τραγουδιστής Τζορτζ Μάικλ έκανε μια μικρή εμφάνιση σε αυτό. Ο Hoelck συνεργάστηκε με την Λίζα Μαρί για το δεύτερο βιντεοκλίπ από τον ίδιο δίσκο για το τραγούδι «Idiot», το οποίο γυρίστηκε στο κέντρο του Λος Άντζελες.
Η Πρίσλεϊ συνεργάστηκε ξανά με τον σκηνοθέτη Tony Kaye για το βιντεοκλίπ του τραγουδιού «In the Ghetto». Γύρισε το βιντεοκλίπ, στο οποίο συμμετείχε ο πατέρας της Έλβις, στην χτυπημένη από τον τυφώνα Νέα Ορλεάνη. Όλα τα έσοδα από το βιντεοκλίπ και το σινγκλ πήγαν στην ανέγερση φοιτητικών εστιών με την ονομασία Presley Place transitional housing campus στην ίδια πόλη. «Ήθελα να χρησιμοποιήσω αυτό το ντούετο για κάτι καλό», είπε η Λίζα Μαρί για το εν λόγω ντούετο.[42]
Το 2006 ζητήθηκε από την Πρίσλεϊ να συμμετέχει στο βιντεοκλίπ για το τραγούδι «God's Gonna Cut You Down» του Johnny Cash. Ο Rick Rubin έκανε την παραγωγή και ο Τony Kaye την σκηνοθεσία του βιντεοκλίπ, στο οποίο συμμετείχαν οι Λίζα Μαρί Πρίσλεϊ, Iggy Pop, Kanye West, Chris Martin, Kris Kristofferson, Dixie Chicks, Flea, Chris Rock, Kid Rock, Justin Timberlake, Sheryl Crow, Dennis Hopper, Bono, Shelby Lynne, Jay-Z, Amy Lee, Keith Richards και Τζόνι Ντεπ και κέρδισε Γκράμι Καλύτερου Μουσικού Βίντεο 2008.[43][44]
Ένας νέος δίσκος με γκόσπελ τραγούδια του πατέρα της κυκλοφόρησε το 2018. Στο κομμάτι του τίτλου, προβάλλονται σκηνές της ίδιας της Πρίσλεϊ και του πατέρα της, μαζί με φωνητικά του Έλβις, καθώς τραγουδούν σε ντουέτο το τραγούδι «Where No One Stands Alone».[45]
Στις 24 Ιουνίου 2011, η Πρίσλεϊ τιμήθηκε επίσημα από τον κυβερνήτη του Τενεσί, Μπιλ Χάσλαμ, ο οποίος ανακήρυξε την ημέρα αυτή ως αναγνώριση για τις φιλανθρωπικές της ενέργειες.[46] Δυο μέρες αργότερα, έλαβε ένα πιστοποιητικό από τον δήμαρχο της Νέας Ορλεάνης, Μίτσελ Λαντριέ, σε αναγνώριση της αφοσίωσης και της συμβολής της στην πόλη.[46]
Το πιστοποιητικό που έλαβε από την Πόλη του Μέμφις στις 28 Ιουνίου 2011 ανέφερε :
«Η Λίζα Μαρί Πρίσλεϊ είναι ανθρωπίστρια και φιλάνθρωπος που συνεχίζει να επικεντρώνει τις προσπάθειές της στον τόπο καταγωγής που γνωρίζει και αγαπά, το Μέμφις. Μέσα από τις προσπάθειες και τον χρόνο της, βελτίωσε την κατάσταση των αστέγων και τον αναλφαβητισμό και έχει συγκεντρώσει χρήματα για τοπικές φιλανθρωπικές οργανώσεις και οργανισμούς. Αυξάνει την ευαισθητοποίηση για το Μέμφις και συνεχίζει να αποτελεί παράδειγμα για το τι μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος όταν θέτει στόχους.
Ως εκ τούτου, εγώ, ο AC Wharton Junior, δήμαρχος του Μέμφις, αναγνωρίζω τις δια βίου υπηρεσίες αυτής της επιφανούς ανθρωπίστριας και φιλανθρώπου».[46]
Στις 12 Ιανουαρίου 2023 η Πρίσλεϊ υπέστη καρδιακή ανακοπή στο σπίτι της στο Καλαμπάσας της Καλιφόρνια.[47] Η καρδιά της επανεκκινήθηκε μετά από ασκήσεις καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνης ενώ βρισκόταν καθ'οδόν προς το νοσοκομείο.[48] Πέθανε αργότερα την ίδια μέρα, σε ηλικία 54 ετών. Η είδηση του θανάτου της ανακοινώθηκε από την μητέρα της.[49] Η τελευταία της δημόσια εμφάνιση ήταν στην 80η απονομή των βραβείων Χρυσές Σφαίρες, στα οποία πήγε με την μητέρα της Πρισίλα Πρίσλεϊ, στις 10 Ιανουαρίου 2023.
Τίτλος | Λεπτομέρειες | Θέσεις στα chart | Certifications (sales threshold) | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
US [50] |
AUS [51] |
GER [52] |
SWI [53] |
UK [54] | |||
To Whom It May Concern |
|
5 | 54 | 74 | 86 | 52 | |
Now What |
|
9 | — | — | 76 | — | |
Storm & Grace |
|
45 | — | — | — | — |
Τίτλος | Έτος | Θέσεις στα chart | Δίσκος | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
US AC [56] |
US Adult [57] |
US Pop [58] |
AUS [59] |
NZ [60] |
UK [54] | |||
"Lights Out" | 2003 | — | 18 | 34 | 29 | 28 | 16 | To Whom It May Concern |
"Sinking In"[61] | — | — | — | — | — | — | ||
"Dirty Laundry" | 2005 | 36 | — | — | — | — | — | Now What |
"Idiot"[62] | — | — | — | — | — | — | ||
"Thanx"[63] | — | — | — | — | — | — | ||
"In the Ghetto" (with Elvis Presley) |
2007 | — | — | — | — | — | — | single σε μη-δίσκο |
"You Ain't Seen Nothing Yet" | 2012 | — | — | — | — | — | — | Storm & Grace |
"I Love You Because" (with Elvis Presley) |
— | — | — | — | — | — | single σε μη-δίσκο | |
"Over Me"[64] | 2013 | — | — | — | — | — | — | Storm & Grace |
"—" υποδηλώνει ένα single που δεν μπήκε στα chart ή δεν κυκλοφόρησε σε εκείνη την χώρα. |
Τίτλος | Έτος | Σκηνοθέτης |
---|---|---|
"Lights Out" | 2003 | Francis Lawrence |
"Sinking In" | Barnaby Roper | |
"Dirty Laundry" | 2005 | Patrick Hoelck |
"Idiot" | ||
"In the Ghetto" (with Elvis Presley) |
2007 | |
"You Ain't Seen Nothing Yet" | 2012 | Dean Karr |
"I Love You Because" (with Elvis Presley) |
||
"Over Me" | 2013 | |
"Where No One Stands Alone" (with Elvis Presley) |
2018 |