Λαϊκή Δημοκρατία της Ανγκόλας

Λαϊκή Δημοκρατία της Ανγκόλας
República Popular de Angola
←
1975 – 1992 →
Σημαία Έμβλημα
Ύμνος
Ανγκόλα Αβάντε
Τοποθεσία {{{κοινό_όνομα}}}
Πρωτεύουσα Λουάντα
Γλώσσες πορτογαλικά
Πολίτευμα Ενιαία μαρξιστική-λενινιστική μονοκομματική σοσιαλιστική δημοκρατία
Πρόεδρος
 -  1975−1979 Αγκοστίνιο Νέτο
 -  1979−1992 Ζοζέ Εντουάρντο ντος Σάντος
Ιστορική εποχή Ψυχρός Πόλεμος
 -  Ανεξαρτησία από την Πορτογαλία 11 Νοεμβρίου 1975
 -  Εισχώρηση στον ΟΗΕ 22 Νοεμβρίου 1976
 -  Κατάλυση 25 Αυγούστου 1992
Νόμισμα Κουάνζα

Η Λαϊκή Δημοκρατία της Ανγκόλας (πορτογαλικά: República Popular de Angola‎) ήταν το αυτοανακηρυχθέν σοσιαλιστικό κράτος που διακυβέρνησε την Ανγκόλα από την ανεξαρτησία της το 1975 έως τις 25 Αυγούστου 1992, κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου της Ανγκόλας.

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το καθεστώς θεσπίστηκε το 1975, αφότου η Πορτογαλική Ανγκόλα, ως αυτόνομο κράτος,[1] έλαβε ανεξαρτησία από την Πορτογαλία μέσω της Συμφωνίας του Αλβόρ.[2][3] Παρόμοια ήταν η κατάσταση στο άλλο πρώην μεγάλο αφρικανικό αυτόνομο κράτος της Πορτογαλίας[1] τη Λαϊκή Δημοκρατία της Μοζαμβίκης.[4] Το νεοϊδρυθέν έθνος είχε φιλικές σχέσεις με τη Σοβιετική Ένωση, την Κούβα και τη Λαϊκή Δημοκρατία της Μοζαμβίκης.[5] Η χώρα διοικούνταν από το Λαϊκό Κίνημα για την Απελευθέρωση της Ανγκόλας (MPLA), το οποίο ήταν υπεύθυνο για τη μετάβαση σε ένα μαρξιστικό-λενινιστικό μονοκομματικό κράτος. Η χώρα υποστηρίχθηκε τόσο από την Κούβα και τη Σοβιετική Ένωση, όσο και από τις χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας.[6]

Η κυβέρνηση της Ανγκόλας διαχειρίστηκε αποτελεσματικά τα απροσδόκητα κέρδη από το πετρέλαιο. Το εμπορικό ισοζύγιο παρέμεινε κερδοφόρο και το εξωτερικό χρέος διατηρήθηκε εντός λογικών ορίων. Το 1985, η εξυπηρέτηση του χρέους ανήλθε σε 324 εκατομμύρια δολάρια, ή περίπου το 15% των εξαγωγών.[7]

Έγινε σημαντική προσπάθεια στον τομέα της εκπαίδευσης ενηλίκων και του γραμματισμού, ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα. Το 1986, ο αριθμός των μαθητών δημοτικού ξεπέρασε το ενάμισι εκατομμύριο και σχεδόν μισό εκατομμύριο ενήλικες έμαθαν να γράφουν και να διαβάζουν. Η γλώσσα διδασκαλίας παρέμεινε κυρίως η πορτογαλική, αλλά έγιναν προσπάθειες να εισαχθεί η μελέτη των τοπικών αφρικανικών γλωσσών από τα πρώτα χρόνια της σχολικής εκπαίδευσης. Οι σχέσεις μεταξύ των εκκλησιών και του κυβερνώντος κόμματος παρέμειναν σχετικά ήρεμες.[7]

Μια αντίπαλη ομάδα, γνωστή ως Εθνική Ένωση για την Καθολική Ανεξαρτησία της Ανγκόλας (UNITA), με επικεφαλής τον Τζόνας Σαβίμπι, πυροδότησε εμφύλιο πόλεμο με το MPLA, με την υποστήριξη τόσο του απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής όσο και των Ηνωμένων Πολιτειών,[8] ιδρύοντας τη Δημοκρατική Λαϊκή Δημοκρατία της Ανγκόλας απέναντι από τη Λαϊκή Δημοκρατία της Ανγκόλας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έκαναν ό,τι μπορούσαν για να αποτρέψουν την εξάπλωση του κομμουνισμού στην Αφρική και αυτό είναι το σπουδαιότερο παράδειγμα.[9] Αυτός ο εμφύλιος πόλεμος αντιπροσώπευε μία από τις πιο βίαιες έμμεσες συγκρούσεις του Ψυχρού Πολέμου, με αποτέλεσμα 1,4-1,5 εκατομμύρια θανάτους στα χρόνια που καλύπτουν την περίοδο από το 1975 έως το 2001 και προκαλώντας εσωτερική εκτόπιση περισσότερων από 4 εκατομμυρίων ανθρώπων.[6]

Τον Ιανουάριο του 1984, έγινε η διαπραγμάτευση μιας συμφωνίας. Η Νότια Αφρική έλαβε από την Ανγκόλα μια υπόσχεση να αποσύρει την υποστήριξή της στο SWAPO (κίνημα ανεξαρτησίας της Ναμίμπια που ιδρύθηκε στην Αγκόλα το 1975) με αντάλλαγμα την απομάκρυνση των στρατευμάτων της Νότιας Αφρικής από την Ανγκόλα. Παρά τη συμφωνία αυτή, η Νότια Αφρική, με το πρόσχημα της καταδίωξης ανταρτών της SWAPO, διεξήγαγε επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας στο έδαφος της Ανγκόλας κάθε φορά που η UNITA δέχονταν επίθεση από κυβερνητικές δυνάμεις της Ανγκόλας. Παράλληλα, η Νότια Αφρική οργάνωσε επιθέσεις στην Ανγκόλα. Τον Μάιο του 1985, μια περίπολος από την Ανγκόλα αναχαίτισε μια μονάδα ειδικών δυνάμεων της Νότιας Αφρικής στο Μαλόνγκο που επρόκειτο να σαμποτάρει εγκαταστάσεις πετρελαίου.[7]

Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρείχαν πυραύλους εδάφους-αέρος Stinger στους αντάρτες μέσω της βάσης Καμίνα στο νότιο Ζαΐρ, μια βάση που οι Ηνωμένες Πολιτείες θεώρησαν ότι ενεργοποιήθηκε μόνιμα εκ νέου. Η βοήθεια των ΗΠΑ περιελάμβανε επίσης αντιαρματικά όπλα για να επιτρέψει στην UNITA να αντισταθεί καλύτερα στις ολοένα και πιο απειλητικές επιθέσεις της Στρατιάς της Λουάντα κατά περιοχών που βρίσκονται ακόμη υπό τον έλεγχό του στα ανατολικά και νοτιοανατολικά της χώρας.[7]

Στη δεκαετία του 1980, η Νότια Αφρική συνέχισε να υποστηρίζει την UNITA και η κυβέρνηση της Λουάντα έχασε την ελπίδα για στρατιωτική νίκη βραχυπρόθεσμα. Το 1988, η Μάχη του Κουίτο Κουαναβάλε, όπου οι κουβανικές και υποστηριζόμενες από τη Νότια Αφρική δυνάμεις έφτασαν σε αδιέξοδο, οδηγώντας στην Τριμερή Συμφωνία, η οποία εξασφάλισε την ανεξαρτησία της Ναμίμπια και την απόσυρση των κουβανικών και νοτιοαφρικανικών δυνάμεων από την Ανγκόλα.[10][11]

Το 1991, η MPLA και η UNITA υπέγραψαν την ειρηνευτική συμφωνία γνωστή ως Συμφωνία του Μπισέσε, η οποία επέτρεψε πολυκομματικές εκλογές στην Ανγκόλα.

Το 1992, τη Λαϊκή Δημοκρατία της Ανγκόλας διαδέχθηκε συνταγματικά η Δημοκρατία της Ανγκόλας και διεξήχθησαν εκλογές. Ωστόσο, η ειρηνευτική συμφωνία δεν κράτησε, καθώς ο Σαβίμπι απέρριψε τα εκλογικά αποτελέσματα και οι μάχες ξανάρχισαν σε όλη τη χώρα μέχρι το θάνατό του το 2002.[12]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 «Lei 5/72». Diário da República Eletrónico (στα Πορτογαλικά). 23 Ιουνίου 1972. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2021. 
  2. ↑ Rothchild, Donald S. (1997). Managing Ethnic Conflict in Africa: Pressures and Incentives for Cooperation. Washington D.C.: Brookings Institution Press, 1997. σελ. 116. ISBN 978-0-8157-7593-5. 
  3. ↑ Tvedten, Inge (1997). Angola: Struggle for Peace and Reconstruction. London: Westview Press Inc. σελ. 3. ISBN 978-0-8133-3335-9. 
  4. ↑ Faria, P.C.J. (2013). The Post-war Angola: Public Sphere, Political Regime and Democracy. Cambridge: Cambridge Scholars Publishing. σελ. 271. ISBN 978-1-4438-6671-2. 
  5. ↑ «Angola – Communist Nations». www.country-data.com. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2021. 
  6. ↑ 6,0 6,1 «Angola». communistcrimes.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2021. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Fernando Andresen Guimaráes, The Origins of the Angolan Civil War: Foreign Intervention and Domestic Political Conflict, Basingstoke & Londres, Houndsmills, 1998.
  8. ↑ «African Socialism». www.encyclopedia.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2021. 
  9. ↑ «Angola - INDEPENDENCE AND THE RISE OF THE MPLA GOVERNMENT». countrystudies.us. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2021. 
  10. ↑ Brittain, Victoria (1998). Death of Dignity: Angola's Civil War. London: Pluto Press. σελ. 32–38. ISBN 978-0-7453-1247-7. 
  11. ↑ «Agreement among the People's Republic of Angola, the Republic of Cuba, and the Republic of South Africa (Tripartite Agreement)». United Nations. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2021. 
  12. ↑ French, Howard W. (2002-03-03). «The World; Exit Savimbi, and the Cold War in Africa». The New York Times. https://www.nytimes.com/2002/03/03/weekinreview/the-world-exit-savimbi-and-the-cold-war-in-africa.html. Ανακτήθηκε στις 2021-08-21.