Λευκό κρέας

Το κοτόπουλο είναι ένα λευκό κρέας που καταναλώνεται ευρέως.

Από μαγειρική άποψη, το λευκό κρέας είναι το κρέας που έχει ανοιχτό χρώμα πριν και μετά το μαγείρεμα. Στην παραδοσιακή γαστρονομία, το λευκό κρέας περιλαμβάνει το κουνέλι, τα νεαρά θηλαστικά που τρέφονται με γάλα (ιδίως το κρέας από μοσχάρι και αρνί), και μερικές φορές το χοιρινό.[1][2][3][4] Σε μελέτες οικοτροφολογίας και διατροφής, το λευκό κρέας περιλαμβάνει τα πουλερικά και τα ψάρια, αλλά αποκλείει όλες τις σάρκες των θηλαστικών, που θεωρείται μέρος της ομάδας του κόκκινου κρέατος.[5]

Διάφοροι παράγοντες έχουν οδηγήσει στο να θεωρούνται αμφισβητήσιμα τα κριτήρια με τα οποία ορίζονται το λευκό και το μαύρο κρέας. Ορισμένα είδη πουλερικών που μερικές φορές ομαδοποιούνται ως λευκό κρέας έχουν κόκκινο χρώμα όταν το κρέας τους είναι ωμό, όπως η πάπια και η χήνα. Ορισμένα είδη ψαριών, όπως ο τόνος, μερικές φορές είναι κόκκινα όταν είναι ωμά και γίνονται λευκά όταν μαγειρεύονται.

Οι όροι λευκό, κόκκινο, ανοιχτόχρωμο και σκούρο κρέας έχουν ποικίλες και ασυνεπείς σημασίες σε διαφορετικά πλαίσια.[6] Ειδικά ο όρος λευκό κρέας έχει προκαλέσει σύγχυση ως προς το που πρέπει να χρησιμοποιείται και σε τι αναφέρεται, εξαιτίας της υπεραπλούστευσης της έννοιας στις επιστημονικές δημοσιεύσεις, την κακή χρήση του όρου στον δημοφιλή τύπο και την εξέλιξη του όρου εδώ και δεκαετίες. Ορισμένοι συγγραφείς προτείνουν να αποφευχθούν εντελώς οι όροι «κόκκινο» και «λευκό», και να ταξινομηθεί το κρέας με αντικειμενικά χαρακτηριστικά όπως η περιεκτικότητα σε μυοσφαιρίνη ή σίδηρο αίμης και λιπίδια, η σύνθεση λιπαρών οξέων, η περιεκτικότητα σε χοληστερόλη κ.λπ. [6]

Σε διατροφικές μελέτες, το λευκό κρέας μπορεί επίσης να περιλαμβάνει το κρέας από αμφίβια είδη (βατράχους και σαλιγκάρια ξηράς).[7][8] Η σάρκα των θηλαστικών εξαιρείται από την κατηγορία του λευκού κρέατος και περιλαμβάνεται σε αυτή του κόκκινου.[5] Περιοδικά ορισμένοι ερευνητές κατηγοροποιούν τα άπαχα κομμάτια κουνελιού στην ομάδα του «λευκού κρέατος» επειδή έχει ορισμένες διατροφικές ομοιότητες με τα πουλερικά.[8][9][10] Διαφορετικά, οι διατροφικές μελέτες και οι κοινωνικές μελέτες ορίζουν ευρέως το "κόκκινο κρέας" ως το κρέας προερχόμενο από οποιοδήποτε θηλαστικό, το θαλασσινό κρέας ως το κρέας προερχόμενο από ψάρια και οστρακοειδή, ενώ το "λευκό κρέας" προέρχεται από πουλερικά και άλλα ζώα.[11][12] Ορισμένοι εντομολόγοι έχουν αναφερθεί στα βρώσιμα έντομα ως «το επόμενο λευκό κρέας», δεδομένης της προώθησης του κρέατος από έντομα.[13]

Το Υπουργείο Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών συνήθως ταξινομεί το κόκκινο κρέας, τα πουλερικά και τα θαλασσινά ως τρεις διαφορετικές κατηγορίες κρέατος.[14] Το Υπουργείο Γεωργίας θεωρεί ότι όλα τα ζώα εκτροφής (συμπεριλαμβανομένου του βοείου κρέατος, του μοσχαρίσιου, του χοιρινού) ανήκουν στη κατηγορία του «κόκκινου κρέατος», επειδή οι μύες τους περιέχουν αρκετή μυοσφαιρίνη ώστε το φρέσκο κρέας τους να έχει βαθύ κόκκινο χρώμα πριν το μαγείρεμα. Τα πουλερικά και τα θαλασσινά δεν θεωρούνται τμήμα της κατηγορίας του κόκκινου κρέατος γιατί περιέχουν λιγότερη μυοσφαιρίνη.[15] Ο όρος λευκό κρέας χρησιμοποιείται για να περιγράψει συγκεκριμένα το κρέας των πουλερικών.[16][17] Ο όρος "λευκό κρέας" καλύπτει και το κρέας από χήνες και πάπιες, που γενικά ομαδοποιείται στην ομάδα του σκούρου κρέατος . [18] Τα θαλασσινά αντιμετωπίζονται ως ξεχωριστό προϊόν και δεν περιλαμβάνονται από το αμερικάνικο υπουργείο γεωργίας στη κατηγορία των κρεάτων.[19] Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί τα θαλασσινά ξεχωριστή κατηγορία από το λευκό κρέας.[20]

Στα πουλερικά, υπάρχουν δύο είδη κρέατος, το λευκό και το σκούρο κρέας. Τα διαφορετικά χρώματα βασίζονται στις διαφορετικές θέσεις και χρήσεις των μυών. Το λευκό κρέας μπορεί να βρεθεί στο στήθος ενός κοτόπουλου ή της γαλοπούλας. Οι σκούροι μύες είναι κατάλληλοι για το σώμα ενός ζώου των πουλερικών ώστε να αναπτύξει σωματική αντοχή και περιέχουν περισσότερη μυοσφαιρίνη από τους λευκούς μύες, επιτρέποντας στον μυ να χρησιμοποιεί τοοξυγόνο πιο αποτελεσματικά για αερόβια αναπνοή. Το λευκό κρέας περιέχει μεγάλες ποσότητες πρωτεΐνης.

Το σκούρο κρέας περιέχει 2.64 φορές περισσότερα κορεσμένα λιπαρά από το λευκό κρέας, ανά γραμμάριο πρωτεΐνης.[21] Ένας σχολιαστής έγραψε ότι το σκούρο κρέας περιέχει περισσότερες βιταμίνες,[22] ενώ ένας αρθρογράφος των New York Times δήλωσε ότι το λευκό κρέας έχει σχεδόν την ίδια θρεπτική αξία με το τυπικό κόκκινο κρέας. Για πτηνά όπως το κοτόπουλο και οι γαλοπούλες, το σκούρο κρέας τους εντοπίζεται σε κομμάτια από τα πόδια, τα οποία υπάρχουν για να υποστηρίξουν το βάρος των ζώων ενώ κινούνται. Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ, 28 γραμμάρια στήθους γαλοπούλας χωρίς κόκαλα, χωρίς δέρμα περιέχουν περίπου ένα γραμμάριο λίπους, σε σύγκριση με περίπου δύο γραμμάρια λίπους για 28 γραμμάρια μηρού χωρίς κόκαλα, χωρίς δέρμα. Οι αριθμοί αυξάνονται όταν το δέρμα διατηρείται μέσα: ένα μπούτι κοτόπουλου, με άθικτο δέρμα, έχει 13 γραμμάρια ολικού λίπους και 3,5 γραμμάρια κορεσμένου λίπους ανά 85 γραμμάρια. Αυτό είναι περίπου το 20 τοις εκατό της συνιστώμενης μέγιστης ημερήσιας πρόσληψης μαγειρεμένου κοτόπουλου από τον άνθρωπο.[23] Τα πουλιά που μπορούν να πετάξουν (όπως οι χήνες και οι πάπιες) έχουν σκούρο κρέας σε όλο τους το σώμα.

Λόγω ανησυχιών για την υγεία, οι παραγωγοί κρέατος ονομάζουν το χοιρινό κρέας μέρος της κατηγορίας του «λευκού κρέατος», εκμεταλλευόμενοι τον παραδοσιακό γαστρονομικό ορισμό.

Στο Ισραήλ, όπου οι εβραϊκοί διατροφικοί νόμοι απαγορεύουν την κατανάλωση χοιρινού (και ο περισσότερος κόσμος εφαρμόζει την απαγόρευση), ο όρος "λευκό κρέας" είναι ο αποδεκτός ευφημισμός για το χοιρινό κρέας.[24]

Επιπτώσεις στην υγεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι επιπτώσεις της κατανάλωσης λευκού κρέατος στην υγεία έχουν μελετηθεί σε σύγκριση με το κόκκινο κρέας και τις χορτοφαγικές δίαιτες. Υπάρχει μειωμένη συχνότητα εγκεφαλικού επεισοδίου, όταν κάποιος καταναλώνει λευκό κρέας.[25] Δεν υπάρχει σχέση του λευκού κρέατος με την παχυσαρκία ή την αντίσταση στην ινσουλίνη.[26][27] Το λευκό κρέας φαίνεται να έχει ουδέτερη ή ευνοϊκή επίδραση στη πήξη του αίματος.[28] Υπάρχουν πρόσθετες ενδείξεις ότι η μυοσφαιρίνη προάγει την καρκινογένεση σε ορθοκολικά μοντέλα και επομένως τα επιδημιολογικά στοιχεία υποστηρίζουν ότι όσοι καταναλώνουν λευκό κρέας αντί για κόκκινο κρέας έχουν λιγότερο κίνδυνο για καρκίνο του παχέους εντέρου.[29]

  1. Larousse Gastronomique, 1961, s.v. pork
  2. Evan Goldstein, Joyce Goldstein, Perfect Pairings: A Master Sommelier's Practical Advice for Partnering Wine with Food, (ISBN 0520243773), 2006, p. 109: "White meats such as pork and veal are also excellent table companions for Gewürz..."
  3. Pierre Paillon, Secrets of Good French Cooking, (ISBN 0471160628), 1996, p. 95: "White meats (veal and pork) and poultry should be cooked "medium"..."
  4. Elisabeth Rozin, The Primal Cheeseburger: A Generous Helping of Food History Served On a Bun, (ISBN 0140178430) 1994, p. 19: "Beef and lamb are clearly red meats, while veal and rabbit are white meats; the white meat category has been generalized to include the flesh of poultry and fish as well."
  5. 5,0 5,1 «USDA-Safety of Fresh Pork...from Farm to Table». Fsis.usda.gov. 16 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2009. 
  6. 6,0 6,1 Keeton, Jimmy T.; Dikeman, Michael E. (2017-10-01). «'Red' and 'white' meats—terms that lead to confusion» (στα αγγλικά). Animal Frontiers 7 (4): 29–33. doi:10.2527/af.2017.0440. 
  7. Oliveira, Lillian Paranhos Laurindo de; Seixas Filho, José Teixeira de; Pereira, Marcelo Maia; Mello, Silvia Conceição Reis Pereira (2017). «Frog meat in special diets: potential for use as a functional food» (στα αγγλικά). Boletim do Instituto de Pesca 43: 99–106. doi:10.20950/1678-2305.2017.99.106. 
  8. 8,0 8,1 Lippi, Giuseppe; Mattiuzzi, Camilla; Cervellin, Gianfranco (January 2016). «Meat consumption and cancer risk: a critical review of published meta-analyses». Critical Reviews in Oncology/Hematology 97: 1–14. doi:10.1016/j.critrevonc.2015.11.008. ISSN 1879-0461. PMID 26633248. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26633248/. 
  9. Kim, Seong Rae; Kim, Kyuwoong; Lee, Sang Ah; Kwon, Sung Ok; Lee, Jong-Koo; Keum, NaNa; Park, Sang Min (2019-04-11). «Effect of Red, Processed, and White Meat Consumption on the Risk of Gastric Cancer: An Overall and Dose–Response Meta-Analysis». Nutrients 11 (4): 826. doi:10.3390/nu11040826. ISSN 2072-6643. PMID 30979076. 
  10. Becerra-Tomás, Nerea; Babio, Nancy; Martínez-González, Miguel Ángel; Corella, Dolores; Estruch, Ramon; Ros, Emilio; Fitó, Montserrat; Serra-Majem, Lluís και άλλοι. (2016-12-01). «Replacing red meat and processed red meat for white meat, fish, legumes or eggs is associated with lower risk of incidence of metabolic syndrome» (στα English). Clinical Nutrition 35 (6): 1442–1449. doi:10.1016/j.clnu.2016.03.017. ISSN 0261-5614. PMID 27087650. https://www.clinicalnutritionjournal.com/article/S0261-5614(16)30005-X/abstract. 
  11. Touvier, Mathilde; Kesse-Guyot, Emmanuelle; Méjean, Caroline; Estaquio, Carla; Péneau, Sandrine; Hercberg, Serge; Castetbon, Katia (2010). «Variations in Compliance with Recommendations and Types of Meat/Seafood/Eggs according to Sociodemographic and Socioeconomic Categories» (στα english). Annals of Nutrition and Metabolism 56 (1): 65–73. doi:10.1159/000271469. ISSN 0250-6807. PMID 20051683. https://www.karger.com/Article/FullText/271469. 
  12. Hayley, Alexa; Zinkiewicz, Lucy; Hardiman, Kate (2015-01-01). «Values, attitudes, and frequency of meat consumption. Predicting meat-reduced diet in Australians» (στα αγγλικά). Appetite 84: 98–106. doi:10.1016/j.appet.2014.10.002. ISSN 0195-6663. PMID 25312749. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0195666314004711. 
  13. Yates‐Doerr, Emily (2012). «Meeting the demand for meat?» (στα αγγλικά). Anthropology Today 28 (1): 11–15. doi:10.1111/j.1467-8322.2012.00849.x. ISSN 1467-8322. https://rai.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1467-8322.2012.00849.x. 
  14. «USDA ERS - U.S. Per Capita Availability of Red Meat, Poultry, and Seafood on the Rise». www.ers.usda.gov. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2021. 
  15. «Fresh Pork from Farm to Table». United States Department of Agriculture. 
  16. «The color of meat and poultry». 
  17. «Food standards and labeling policy book» (PDF). 
  18. «Duck and Goose from Farm to Table». fsis.usda.gov. Food Safety and Inspection Service. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2023. 
  19. «Meat preparation». 
  20. «Healthy diet: Keys to eating well». www.who.int (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2021. 
  21. «Dark Meat Versus White Meat: What's The Difference». Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2012. 
  22. «Come To The Dark Side Of The Chicken; It's Tastier». NPR. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2011. 
  23. «The Nutrition of Chicken Breasts Vs. Thighs». healthyeating.sfgate.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2021-09-25. https://web.archive.org/web/20210925044940/https://healthyeating.sfgate.com/nutrition-chicken-breasts-vs-thighs-1815.html. Ανακτήθηκε στις 22 June 2016. 
  24. «Mexican Flu: The Other White Meat : On Language». The Jewish Daily Forward. 6 Μαΐου 2009. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2009. 
  25. Kim, K; Hyeon, J; Lee, SA; Kwon, SO; Lee, H; Keum, N; Lee, JK; Park, SM (30 August 2017). «Role of Total, Red, Processed, and White Meat Consumption in Stroke Incidence and Mortality: A Systematic Review and Meta-Analysis of Prospective Cohort Studies.». Journal of the American Heart Association 6 (9). doi:10.1161/JAHA.117.005983. PMID 28855166. 
  26. Dabbagh-Moghadam, A; Mozaffari-Khosravi, H; Nasiri, M; Miri, A; Rahdar, M; Sadeghi, O (December 2017). «Association of white and red meat consumption with general and abdominal obesity: a cross-sectional study among a population of Iranian military families in 2016.». Eating and Weight Disorders 22 (4): 717–724. doi:10.1007/s40519-017-0385-x. PMID 28421475. 
  27. Cocate, PG; Natali, AJ; de Oliveira, A; Alfenas Rde, C; Peluzio Mdo, C; Longo, GZ; dos Santos, EC; Buthers, JM και άλλοι. (February 2015). «Red but not white meat consumption is associated with metabolic syndrome, insulin resistance and lipid peroxidation in Brazilian middle-aged men.». European Journal of Preventive Cardiology 22 (2): 223–30. doi:10.1177/2047487313507684. PMID 24104887. 
  28. Mann, N; Sinclair, A; Pille, M; Johnson, L; Warrick, G; Reder, E; Lorenz, R (June 1997). «The effect of short-term diets rich in fish, red meat, or white meat on thromboxane and prostacyclin synthesis in humans.». Lipids 32 (6): 635–44. doi:10.1007/s11745-997-0081-5. PMID 9208393. https://archive.org/details/sim_lipids_1997-06_32_6/page/635. 
  29. Bastide, Nadia M.; Pierre, Fabrice H. F.; Corpet, Denis E. (2011-02-01). «Heme Iron from Meat and Risk of Colorectal Cancer: A Meta-analysis and a Review of the Mechanisms Involved» (στα αγγλικά). Cancer Prevention Research 4 (2): 177–184. doi:10.1158/1940-6207.CAPR-10-0113. ISSN 1940-6207. PMID 21209396. https://cancerpreventionresearch.aacrjournals.org/content/4/2/177.