Μέτων ο Αθηναίος

Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 02/02/2020.
Μέτων ο Αθηναίος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση5ος αιώνας π.Χ.
Αθήνα
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Αθήνα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααστρονόμος
μηχανικός
μαθηματικός
Αξιοσημείωτο έργοΜετωνικός κύκλος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Μέτωνας ήταν Έλληνας μαθηματικός, αστρονόμος, γεωμέτρης και μηχανικός, ο οποίος έζησε στην Αθήνα τον 5ο π.Χ. αιώνα. Είναι περισσότερο γνωστός για τους υπολογισμούς που αφορούν τον επώνυμο Μετωνικό κύκλο, τον οποίο εισήγαγε το 432 π.Χ. στο σεληνιακό Αττικό ημερολόγιο.


Το ημερολόγιο του Μέτωνα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ημερολόγιο του Μέτωνα υποθέτει ότι 19 ηλιακά έτη είναι ίσα με 235 σεληνιακούς μήνες. Το σύστημα αυτό προέκυψε από υπολογισμούς που έκανε ο Μέτων με βάση δικές του και παλιότερες αστρονομικές παρατηρήσεις και επιβεβαίωσε ο Αρίσταρχος 152 χρόνια αργότερα. Οι παρατηρήσεις του Μέτωνα έγιναν σε συνεργασία με τον Ευκτήμονα για τον οποίο τίποτε άλλο δεν είναι γνωστό.

Ο Έλληνας αστρονόμος Κάλλιπος συνέχισε το έργο του Μέτωνα, προτείνοντας τον Καλλίπου κύκλο. Ο Καλλίπου κύκλος έχει διάρκεια 76 ετών - περίπου 4 φορές μεγαλύτερη από τον Μετωνικό κύκλο, με μία λιγότερη ηλιακή ημέρα στον πλήρη κύκλο. Κατά ειρωνικό τρόπο, ενώ ο Μετωνικός κύκλος υπερεκτιμά τη διάρκεια ενός ηλιακού έτους κατά 5 λεπτά, ο κύκλος του Καλλίπου υποεκτιμά τη διάρκεια του ηλιακού έτους κατά 11 λεπτά, και ως εκ τούτου παράγει αποτελέσματα τα οποία είναι λιγότερο ακριβή από εκείνα που παράγονται με τη χρήση του Μετωνικού κύκλου.

Ο αρχαιότερος γνωστός αστρονομικός υπολογιστής του κόσμου, ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων (2ος αιώνας π.Χ.), εκτελεί υπολογισμούς με βάση τον Μετωνικό κύκλο, τον κύκλο του Καλλίπου και τον κύκλο του Σάρου.

Σύμφωνα με μαρτυρίες αρχαίων ιστορικών, ο Μέτωνας εγκατέστησε στην Πνύκα το πρώτο ἡλιοτρόπιον ή ἡλιοσκόπιον της Αθήνας, τα θεμέλια του οποίου είναι ακόμα ορατά ακριβώς πίσω από το βήμα της Πνύκας, του αρχαίου βουλευτηρίου. Ο Μέτωνας προσδιόρισε τις ημερομηνίες των ισημεριών και τα ηλιοστάσια με βάση τη συγκεκριμένη θέση του ηλιοσκοπίου. Από τη θέση αυτή η ανατολή του ήλιου κατά το θερινό ηλιοστάσιο φαίνεται από την κορυφή του Λυκαβηττού, ενώ έξι μήνες αργότερα, κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο, ο ήλιος ανατέλλει από την κορυφή του Υμηττού. Η ετήσια φαινομενική μετακίνηση του ήλιου στον ορίζοντα δημιουργεί ένα τόξο 60°, η διχοτόμος του οποίου ευθυγραμμίζεται με το βράχο της Ακρόπολης. Ο ακριβής προσδιορισμός του θερινού ηλιοστασίου ήταν σημαντικός για τους αρχαίους Αθηναίους, διότι η πρώτη σελήνη μετά το θερινό ηλιοστάσιο όριζε την αρχή του νέου έτους και την έναρξη του Εκατομβαιώνος.[1]

Ο Μέτων εμφανίζεται για λίγο ως χαρακτήρας στο έργο του Αριστοφάνη «Όρνιθες» (414 π.Χ.). Παρουσιάζεται στη σκηνή με τοπογραφικά όργανα και περιγράφεται ως γεωμέτρης.

Τα λίγα που γνωρίζουμε για τον Μέτωνα έρχονται σε μας μέσα από αρχαίους ιστορικούς. Σύμφωνα με τον Πτολεμαίο, μια στήλη ανεγέρθη στην Αθήνα που περιείχε μια καταγραφή των παρατηρήσεων του Μέτωνα και μια περιγραφή του Μετωνικού κύκλου. Κανένα από τα έργα του δε διασώθηκε.

Σημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Hannah, R. [2009] Time in Antiquity. London & New York: Routledge, σελίδες 5-8.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]