Μήνη (οχύρωση)

Ραβελίν στο Γκόες
Ραβελίν στην ολλανδική πόλη "Μπέρχεν οπ Ζόομ"
Παλαιό Ενετικό Φρούριο με ραβελίν στην Κέρκυρα (47818446002).
Ραβελίν που προστατεύει την είσοδο του Φορτ ΜακΧένρυ, Βαλτιμόρη, Μέριλαντ.
Οι οχυρώσεις Mόερς, σχεδιασμένες από τον Σάιμον Στέβιν, όπου τα ραβελίν εμφανίζονται ως τριγωνικά σχήματα, με τοίχο (που φαίνεται με σκούρο πράσινο) στραμμένα προς τα έξω, χωρίς τοίχο στην εσωτερική πλευρά. Περιβάλλονται από νερό.

Η μήνη[1] είναι τριγωνική οχύρωση ή ανεξάρτητο εξάρτημα, που βρίσκεται μπροστά από τα εσωτερικά στοιχεία ενός φρουρίου (τα τείχη και τους προμαχώνες). Αρχικά ονομαζόταν demi-lune, από το lunette (τηλεσκόπιο). Το ραβελίν τοποθετείται έξω από ένα κάστρο και απέναντι από μια οχυρωματική κορτίνα (τείχος μεταξύ δύο πύργων). Το ραβελίν είναι το παλαιότερο και ταυτόχρονα το σημαντικότερο εξωτερικό έργο του οχυρωματικού συστήματος του προμαχώνα. Προήλθε από μικρά οχυρά, που υποτίθεται ότι κάλυπταν τη γέφυρα, που οδηγούσε μέσω της τάφρου στην πύλη της πόλης ή του φρουρίου από μια άμεση επίθεση. Από αυτή την πρωτότυπη λειτουργία, για την προστασία της γέφυρας της πύλης, προέρχεται και η αρχική της ιταλική ονομασία "Rivellino" (που σημαίνει μικρό έργο στην όχθη ή με τη γερμανική έκφραση κοινή για αυτήν: brückenkopf, προγεφύρωμα).[2] Ως εκ τούτου, το ραβελίν ήταν στην αρχή μόνο ένα μικρό έργο, το οποίο θα έπρεπε απλώς να κάνει πιο δύσκολη την πρόσβαση στη γέφυρα μπροστά από τις πύλες του φρουρίου. Όταν έγινε αντιληπτό τον 16ο αι., ότι αυτό θα παρείχε γενικά καλύτερη προστασία για την κορτίνα, κατασκευάστηκαν ραβελίνα μπροστά από άλλες κορτίνες και αυτά σταδιακά πολλαπλασιάστηκαν. Ωστόσο, μόνο όταν ο Γερμανός οικοδόμος των φρουρίων Ντάνιελ Σπέκλιν (1536-1589) αναγνώρισε την βασική σημασία των ραβελίν (τα οποία εξακολουθούσε να αποκαλεί "μονό φράχτη, ledige wehr" ή "revelin").[3] Απαίτησε να γίνουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερα, ώστε να καλύπτουν πλήρως την κορτίνα και τις πλευρές των προμαχώνων και να μπορούν να τοποθετούν από ένα πλευρικό πυροβόλο μπροστά από τις κορυφές των προμαχώνων.[2] Την επόμενη περίοδο, ραβελίνα συναντώνται σχεδόν σε όλα τα φρούρια, που κτίστηκαν σύμφωνα με το σύστημα οχύρωσης του προμαχώνα.

Οι εξωτερικές άκρες του ραβελίν ήταν έτσι διαμορφωμένες, που χώριζε μια δύναμη επίθεσης και τα πυροβόλα στα πλευρά του ραβελίν μπορούσαν να πυροβολήσουν τα επιτιθέμενα στρατεύματα, καθώς πλησίαζαν στην κορτίνα. Εμπόδιζε επίσης τους πολιορκητές να χρησιμοποιήσουν το πυροβολικό τους, για να κάνουν ένα ρήγμα στην κορτίνα. Η πλευρά του ραβελίν που βλέπει προς τις εσωτερικές οχυρώσεις έχει στην καλύτερη περίπτωση ένα χαμηλό τείχος, εάν υπάρχει, ώστε να μην προφυλάσσονται οι επιτιθέμενες δυνάμεις εάν το έχουν καταλάβει ή το έχουν εγκταλείψει οι αμυόμενοι. Συχνά τα ραβελίνα έχουν μια ράμπα ή σκάλες στην πλευρά του τοίχου, για να διευκολύνουν την κίνηση των στρατευμάτων και του πυροβολικού στο ραβελίν.

Το πρώτο παράδειγμα ραβελίν εμφανίζεται στις οχυρώσεις της ιταλικής πόλης Σαρτσανέλo και χρονολογείται από το 1497. Τα πρώτα ραβελίνα κτίστηκαν από τούβλα, αλλά αργότερα, κατά τον 16ο αιώνα στην Ολλανδία, ήταν χωμάτινα (ίσως επενδυμένα με πέτρα ή τούβλα), έτσι απορροφούσαν καλύτερα την πρόσκρουση των οβίδων. Η ιταλική προέλευση του συστήματος των οχυρώσεων (τα αστεροειδή οχυρά), μέρος του οποίου αποτελούσαν τα ραβλίνα, οδήγησε στον όρο trace Italienne (ιταλικά ίχνη).

Ο Γάλλος στρατιωτικός μηχανικός του 17ου αι. Βωμπάν έκανε μεγάλη χρήση των ραβελίν στο σχεδιασμό των οχυρώσεων του Λουδοβίκου ΙΔ΄ και οι ιδέες του εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούνται το 1761 από τον ταγματάρχη Γουίλιαμ Γκρην στο Γιβραλτάρ.[4]

Βιβλιογραφικές αναφορές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. «Demi-lune». Γαλλοελληνικό Λεξικό Πατάκης – Larousse. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη. Ιούλιος 2012, σελ. 509. ISBN 9789601636221. 
  2. 2,0 2,1 Rüstow, Die Lehre vom neueren Festfestungskrieg, 1860, vol. 1, p. 251.
  3. Engels, The New American Cyclopædia, 1858, s. v. Fortification
  4. Fa & Finlayson (2006). The Fortifications of Gibraltar 1068-1945. Osprey Publishing. σελ. 25. ISBN 978-1-84603-016-1. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2013. [νεκρός σύνδεσμος]