Το μανούρι είναι παραδοσιακό Ελληνικό τυρί με την προέλευση του να χρονολογείται ήδη από τα αρχαία χρόνια. Ανήκει στην κατηγορία των μαλακών τυριών τυρογάλακτος[1] και παρασκευάζεται κυρίως στην Κεντρική και Δυτική Μακεδονία, στη Θεσσαλία και στην Κρήτη.
Η ονομασία του φέρεται να προέρχεται από τη λέξη "μανός" (βλ. μανός τυρός) που σημαίνει "αραιός"[2].
Πρόκειται περί γαλακτοκομικού προϊόντος, ως επί το πλείστον, επιτραπέζιας κατανάλωσης ενώ θεωρείται ως ιδανικό στην παρασκευή ορεκτικών[3][3]. Διακρίνεται λόγω της γλυκιάς και ήπιας γεύσης και αρώματός του, έχοντας χαρακτηριστεί από την Εθνική Επιτροπή Γάλακτος Ελλάδος ως "το πιο εξαιρετικό παραδοσιακό Ελληνικό τυρί τυρογάλακτος" [4].
Το μανούρι, ενώ θεωρείται ιδανικό ως προς την παρασκευή ορεκτικών[3][3], χρησιμοποιείται ευρέως και σε πλήθος ζεστών ή κρύων, γλυκών ή αλμυρών, κυρίως και επιδορπίων γευμάτων. Η θερμική αξία που θεωρητικά αποδίδει, 460 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια, είναι στοιχείο που το τοποθετηθεί ως το μέγιστο σε θερμικό περιεχόμενο κοινό τυρί και παράλληλα ως το ελάσσον κατάλληλο για διατροφική δίαιτα. [ασαφές] [εκκρεμεί παραπομπή] Η περιεκτικότητα του σε ασβέστιο, 109 μικρογραμμάρια ανά 100 γραμμάρια πρόσληψης, θεωρείται σχετικά χαμηλή[5].
Στην αγορά γαλακτοκομικών προϊόντων εμφανίζεται σε διάφορες διαστάσεις και βάρη, παρουσιάζοντας κυλινδρικό όγκο χωρίς εξωτερικό περίβλημα (κόρα), συμπαγή μάζα χωρίς οπές ζύμωσης (κοινές τρύπες) και χρώμα λευκό. Η δομή του χαρακτηρίζεται συμπαγής, η συνεκτικότητά του μαλακή και η υφή του κρεμώδης, ογκοχημικά χαρακτηριστικά στα οποία οφείλεται η ευκολία του αθρυμμάτιστου τεμαχισμού του[1].
Η μέση χημική σύστασή του ορίζεται ως εξής:
υγρασία: 51,9% (με ένα μέγιστο 60%)
λιποπεριεκτικότητα: 36,7% (με ένα 70% ελάχιστο επί ξηρού)
πρωτεΐνη: 10,9%
αλάτι: 0,80%
pH: 5,9.[1][4].
Οι καλύτερες ποιότητες του προϋποθέτουν ειδικά προορισμένων για αυτή τη χρήση τυρογάλακτος σκληρών τυριών[1], προσγάλακτος και κρέμας[1] για τη διαδικασία παρασκευής του και η οποία ανά τόπους ποικίλει και παρουσιάζεται με τις εξής μορφές:
Από το 1996 έχει πιστοποιηθεί η τεχνική παραγωγής του και το μανούρι έχει κατοχυρωθεί ως προϊόν Πιστοποιημένης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) με τις δημοσιευμένες προδιαγραφές 313028 / 11-01-1994 (ΦΕΚ 8/11-01-94)[6][7]