Η Μαριάν (Γαλλικά: Marianne) είναι η αλληγορική μορφή της Γαλλικής Δημοκρατίας. Πρόκειται για μια γυναικεία μορφή που συνήθως φοράει τον φρυγικό σκούφο και εκπροσωπεί τη Γαλλική Δημοκρατία και τις αξίες που περιέχονται στο σύνθημα: «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη». Xρονολογείται από τη Γαλλική Επανάσταση και είναι ένα από τα εθνικά σύμβολα της Γαλλικής Δημοκρατίας, η προσωποποίηση της ελευθερίας και της δημοκρατίας.[1]
Η προτομή της Μαριάν, ως εθνική αλληγορική μορφή, κατέχει τιμητική θέση στα δημαρχεία και στα επίσημα κτήρια της Γαλλικής Δημοκρατίας. Το άγαλμά της υψώνεται στη μέση κεντρικών πλατειών του Παρισιού και άλλων πόλεων. Η μορφή της εμφανίζεται σε επίσημα κυβερνητικά έγγραφα, σε γραμματόσημα και σε γαλλικά νομίσματα.[2]
Από τους κλασικούς χρόνους ήταν σύνηθες να εκπροσωπούνται ιδέες και αφηρημένες έννοιες με αλληγορικές προσωποποιήσεις. Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης του 1789, εμφανίστηκαν πολλές αλληγορικές προσωποποιήσεις της Ελευθερίας και της Λογικής. Αυτές οι δύο φιγούρες συγχωνεύθηκαν τελικά σε μία: μια γυναικεία φιγούρα, που εμφανίζεται είτε καθισμένη είτε όρθια, και φέρει συχνά την τρίχρωμη κονκάρδα της Γαλλίας και τον φρυγικό σκούφο, τον σκούφο που φορούσαν οι ελευθερωμένοι σκλάβοι στην Αρχαία Ελλάδα και τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και είναι έμβλημα της ελευθερίας. Την ονόμασαν Μαριάν, καθώς αυτό το όνομα ήταν ένα από τα πιο διαδεδομένα κατά τον 18ο αιώνα στη Γαλλία.[3] Αυτή η γυναίκα σταδιακά συμβόλιζε την Ελευθερία, τη Λογική, το Έθνος, την Πατρίδα και τις αρετές της Δημοκρατίας.
Τον Σεπτέμβριο του 1792, η Συμβατική Εθνοσυνέλευση αποφάσισε με διάταγμα ότι η νέα σφραγίδα του κράτους θα αναπαριστά μια όρθια γυναίκα που θα κρατά ένα δόρυ και θα φορά τον φρυγικό σκούφο.
Κατά τη διάρκεια της Τρίτης Δημοκρατίας, τα αγάλματα και ειδικά οι προτομές της Μαριάννας πολλαπλασιάστηκαν, ιδιαίτερα στα δημαρχεία, μερικές φορές στερούνται του φρυγικού καλύμματος που θεωρήθηκε υπερβολικά προκλητικό για διάδημα ή στέμμα.[4]
Η επίσημη προτομή της Μαριάν είχε αρχικά ανώνυμα χαρακτηριστικά, εμφανιζόμενη ως γυναίκα του λαού. Από το 1969, ωστόσο, η προτομή της Μαριάν αλλάζει με την πάροδο των ετών και αντικαθίσταται από νέα μορφή παίρνοντας τα χαρακτηριστικά γυναικών που επιλέγονται από διακεκριμένες και δημοφιλείς Γαλλίδες,[5] ξεκινώντας από την ηθοποιό Μπριζίτ Μπαρντό. Ακολούθησαν η τραγουδίστρια Μιρέιγ Ματιέ (1978), η ηθοποιός Κατρίν Ντενέβ (1985), το μοντέλο Ινές ντε Λα Φρενσάνζ (1989), η ηθοποιός Λετίσια Καστά (2000) και η παρουσιάστρια Εβελίν Τομά (2003).