Ματ Μπιόντι | ||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Προσωπικές Πληροφορίες | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Γέννηση | 8 Οκτωβρίου 1965 Μοράγκα, Καλιφόρνια, ΗΠΑ | |||||||||||||||||||||||||||||||
Ύψος | 2,01 μ. | |||||||||||||||||||||||||||||||
Βάρος | 95 κιλά | |||||||||||||||||||||||||||||||
Άθλημα | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Άθλημα | Κολύμβηση | |||||||||||||||||||||||||||||||
Εθνική ομάδα | ΗΠΑ | |||||||||||||||||||||||||||||||
Προπονητής | Νορτ Θόρντον | |||||||||||||||||||||||||||||||
Μετάλλια
|
Ο Μάθιου Νίκολας (Ματ) Μπιόντι (αγγλ. Matthew Nicholas Biondi, γενν. 8 Οκτωβρίου 1965) είναι Αμερικανός πρώην πρωταθλητής στην κολύμβηση. Στη διάρκεια της κολυμβητικής του σταδιοδρομίας κατέκτησε ένδεκα μετάλλια σε Ολυμπιακούς Αγώνες (8 χρυσά, 2 αργυρά και 1 χάλκινο), 6 χρυσά σε παγκόσμια πρωταθλήματα και κατείχε κατά καιρούς το παγκόσμιο ρεκόρ σε πέντε διαφορετικά αγωνίσματα. Η κορυφαία του ώρα ήταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1988 στη Σεούλ, όπου κέρδισε 5 χρυσά μετάλλια και κατέρριψε 4 παγκόσμια ρεκόρ, στα 50 μέτρα ελεύθερης κολύμβησης και σε τρεις «σκυταλοδρομίες» (με την ομάδα των ΗΠΑ).[1] Εκτός αυτού, ο Μπιόντι ήταν και αξιόλογος υδατοσφαιριστής.
Ο Μπιόντι άρχισε την ενασχόλησή του με τον αθλητισμό κολυμπώντας και παίζοντας υδατοσφαίριση στη γενέτειρά του, τη μικρή πόλη Μοράγκα της Καλιφόρνια.[1] Καθώς άρχισε να διανύει την εφηβεία, οι αξιοθαύμαστες ικανότητές του στην κολύμβηση μικρών αποστάσεων άρχισαν να διαφαίνονται. Αν και μόνο εποχικός κολυμβητής μέχρι το γυμνάσιο, στα 18 του ο Μπιόντι είχε γίνει ο κορυφαίος κολυμβητής ταχύτητας σε εθνικό επίπεδο, έχοντας σημειώσει εθνικό σχολικό ρεκόρ με 20,40 δευτερόλεπτα στην ελεύθερη κολύμβηση των 50 υαρδών.[2]
Ο Μπιόντι δέχθηκε μια υποτροφία από το γνωστό Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ όπου άρχισε να προπονείται με τον σημαντικό προπονητή Νορτ Θόρντον (Nort Thornton, 1933-2021) και να παίζει στην ομάδα υδατοσφαιρίσεως του Πανεπιστημίου. Ως πρωτοετής ήδη κατέλαβε την ένατη θέση στο πρωτάθλημα του NCAA στις 50 υάρδες στη ελεύθερη κολύμβηση και την έβδομη θέση τόσο στις 100 όσο και στις 200 υάρδες ελεύθερο, συν μια 4η θέση ως μέλος της ομάδας στις 4×100 υάρδες.[3][1]
Το καλοκαίρι του 1984 ο Μπιόντι εξέπληξε τον κολυμβητικό κόσμο παίρνοντας την πρόκριση στην αμερικανική ομάδα των 4 x 100 μέτρων ελεύθερου στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες, καθώς τερμάτισε τέταρτος στα 100 μ. ελεύθερου στους αγώνες επιλογής στην Ινδιανάπολη.[4] Στους Ολυμπιακούς Αγώνες, όταν ο Μπιόντι βούτηξε ως ο τρίτος στη σειρά με την ομάδα των ΗΠΑ, η ομάδα ήταν δεύτερη, λίγο πίσω από την ομάδα της Αυστραλίας. Χάρη όμως στην επίδοση 49,67 δευτερόλεπτα που σημείωσε ο Μπιόντι, η αμερικανική ομάδα είχε ένα προβάδισμα 0,4 δευτερόλεπτο μπροστά από την Αυστραλία όταν εκείνος «παρέδωσε» στον τέταρτο κολυμβητή της ομάδας, τον Ρούντι Γκέινς. Τελικά, οι ΗΠΑ κέρδισαν το χρυσό μετάλλιο, καταρρίπτοντας και το παγκόσμιο ρεκόρ στο αγώνισμα.[5][1]
Το 1985 ο Μπιόντι κέρδισε τις 100 και 200 υάρδες στο ελεύθερο στο πανεπιστημιακό πρωτάθλημα (NCAA) καταρρίπτοντας το ρεκόρ ΗΠΑ στο κάθε αγώνισμα, ενώ οδήγησε στη νίκη και τις ομάδες του Μπέρκλεϋ στις 4 x 100 και 4 x 200 υάρδες ελεύθερου, επίσης με νέο ρεκόρ ΗΠΑ για το πρώτο αγώνισμα. Χάρη σε μεγάλο βαθμό στις δικές του προσπάθειες, το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ κατέλαβε την τέταρτη θέση στη συνολική βαθμολογία εκείνου του πρωταθλήματος κολυμβήσεως.[6]
Στο επόμενο πρωτάθλημα NCAA, το 1986, ο Μπιόντι «σάρωσε» στα αγωνίσματα ταχύτητας του ελεύθερου στιλ, επαναλαμβάνοντας τις νίκες του στις 100 και 200 υάρδες, και προσθέτοντας μία ακόμα νίκη στις 50 με νέο ρεκόρ ΗΠΑ. Το Μπέρκλεϋ νίκησε και πάλι στις 4 x 100 και 4 x 200 υάρδες, με τον Μπιόντι να αγωνίζεται στην τελευταία διαδρομή. Με τις τρεις ατομικές του νίκες, ο Μπιόντι ισοβάθμησε στην πρώτη θέση της ατομικής βαθμολογίας με τον Πάμπλο Μοράλες του Στάνφορντ, ενώ στην ομαδική το Μπέρκλεϋ κατέλαβε τη δεύτερη θέση πίσω από το Στάνφορντ.[7]
Στο τελευταίο του έτος ως φοιτητής, το 1987, ο Μπιόντι επανέλαβε τις νίκες-θριάμβους του στις 50, 100 και 200 υάρδες στο ελεύθερο, καταρρίπτοντας και πάλι τα (δικά του) ρεκόρ ΗΠΑ και στα τρία αγωνίσματα, μάλιστα στις 50 υάρδες δύο φορές, τόσο στον προκριματικό όσο και στον τελικό αγώνα. Ο κολυμβητής έγινε έτσι ο πρώτος στην ιστορία που κατέρριψε 4 ατομικά ρεκόρ ΗΠΑ και ρεκόρ NCAA στην ίδια διοργάνωση. Για δεύτερο συνεχόμενο πρωτάθλημα ο Μπιόντι ισοβάθμησε στην πρώτη θέση της ατομικής βαθμολογίας με τον Μοράλες.[8] Αλλά ο Μπιόντι ήταν εκείνος που ονομάσθηκε «Κολυμβητής της χρονιάς του NCAA», και όχι μόνο το 1987, αλλά και το 1985 και το 1986.[9]
Αλλά και στην υδατοσφαίριση ο Μπιόντι κλήθηκε 4 φορές στην «παναμερικανική» (των ΗΠΑ) πανεπιστημιακή ομάδα: το 1983-1985 και το 1987.[10] Με την ομάδα υδατοσφαιρίσεως του Μπέρκλεϋ κέρδισε τα Πρωταθλήμαυα NCAA το 1983, το 1984 και το 1987 με τον Μπιόντι να ψηφίζεται ως ο πιο πολύτιμος παίκτης της ομάδας[9] το 1985.
Στο μεταξύ, στα Εθνικά Πρωταθλήματα κολυμβήσεως των ΗΠΑ, όπου τα αντίστοιχα αγωνίσματα είναι σε μέτρα και όχι σε υάρδες (δηλαδή οι αποστάσεις είναι κατά 9,36% μεγαλύτερες) ο Μπιόντι το 1985 κατέρριψε το παγκόσμιο ρεκόρ στα 100 μέτρα ελεύθερο δύο φορές μέσα στην ίδια ημέρα (ήταν η 6η Αυγούστου), σημειώνοντας χρόνο 49,24 δευτερόλεπτα στον προκριματικό και 48,95 στον τελικό αγώνα.[11][12] Την επόμενη ημέρα κέρδισε και τα 200 μέτρα με νέο ρεκόρ ΗΠΑ, 1:47,89.[12][13]
Ο Μπιόντι έγινε έτσι ο πρώτος άνδρας παγκοσμίως που κολύμπησε καταγεγραμμένα τα 100 μέτρα σε λιγότερο από 49 δευτερόλεπτα. Το 1988 πλέον είχε τους δέκα καλύτερους χρόνους στο αγώνισμα παγκοσμίως, ενώ το παγκόσμιο ρεκόρ του διατηρήθηκε επί σχεδόν εννέα χρόνια. Συνολικώς στη σταδιοδρομία του κατέκτησε στο πρωτάθλημα ΗΠΑ 24 ατομικά χρυσά μετάλλια, ενώ στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Υγρού Στίβου (το 1986 και το 1991) 11 μετάλλια, εκ των οποίων τα 6 χρυσά. Στους αγώνες επιλογής για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1986 ο αθλητής βελτιώσε κι άλλο το δικό του παγκόσμιο ρεκόρ στα 100 μ. με χρόνο 48,74 δευτερόλεπτα (Ιούνιος 1986).[14]
Στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Υγρού Στίβου του 1986 στη Μαδρίτη, ο Μπιόντι κέρδισε επτά μετάλλια: τρία χρυσά, ένα αργυρό και τρία χάλκινα.[15][16]
Στους αμερικανικούς αγώνες επιλογής για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1988 ο κολυμβητής επιλέχθηκε για να αγωνισθεί σε επτά αγωνίσματα: στις τρεις σκυταλοδρομίες, στα 50, 100 και 200 μέτρα ελεύθερου και στα 100 μέτρα «πεταλούδας». Στους αγώνες επιλογής βελτίωσε για τέταρτη φορά το παγκόσμιο ρεκόρ στα 100 μ. ελεύθερο (με χρόνο 48,42 δευτ.) και το δικό του παναμερικανικό ρεκόρ στα 200 μ. ελεύθερο (με 1:47,72).[17][18]
Στους ίδιους τους Ολυμπιακούς Αγώνες, στη Σεούλ, ίσως το αποκορύφωμα της όλης σταδιοδρομίας του, ο Μπιόντι κέρδισε 5 χρυσά μετάλλια, ένα αργυρό και ένα χάλκινο, σημειώνοντας 4 παγκόσμια ρεκόρ και ένα ολυμπιακό ρεκόρ.
Στο πρώτο του αγώνισμα, τα 200 μέτρα ελεύθερο, ο Μπιόντι αντιμετώπιζε τον παγκόσμιο πρωταθλητή και κάτοχο του παγκόσμιου ρεκόρ, τον Γερμανό Μίκαελ Γκρος. Ο Μπιόντι κολύμπησε καλά, επιτυγχάνοντας χρόνο 1:47,99, ωστόσο τερμάτισε τρίτος, πίσω από τον Αυστραλό Ντάνκαν Άρμστρονγκ (ο οποίος σημείωσε νέο παγκόσμιο ρεκόρ) και από τον Σουηδό Άντερς Χόλμερτς, ενώ ο Γκρος τερμάτισε μόλις πέμπτος.[19]
Στο επόμενο αγώνισμά του, τα 100 μέτρα πεταλούδας, ο Μπιόντι ήρθε δεύτερος μετά τον Άντονυ Νέστυ από το Σουρινάμ, με την ελάχιστη καταγράψιμη διαφορά: ένα εκατοστό του δευτερολέπτου, σε μια από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις στην ιστορία της κολύμβησης των Ολυμπιακών Αγώνων.[1][20] Ο χρόνος του Μπιόντι, 53,01 δευτερόλεπτα, ήταν νέο ατομικό ρεκόρ.[19]
Αργότερα την ίδια ημέρα ο Μπιόντι αγωνίσθηκε στα 4 x 200 μέτρα ελεύθερης κολυμβήσεως ως μέλος της ομάδας των ΗΠΑ μαζί με τους Τρόυ Ντάλμπυ, Ματ Σετλίνσκι και Νταγκ Τζέρτσεν. Η ομάδα κέρδισε την πρώτη θέση με νέο παγκόσμιο ρεκόρ, 7:12,51.[19]
Στο αγώνισμα των 100 μ. ελεύθερης κολυμβήσεως, ο Μπιόντι, ήδη πρόσφατος παγκόσμιος ρέκορντμαν, κέρδισε το πρώτο του ατομικό χρυσό μετάλλιο στους Αγώνες, σημειώνοντας εδώ νέο ολυμπιακό ρεκόρ με χρόνο 48,63 δευτερόλεπτα, τον δεύτερο τότε καλύτερο χρόνο όλων των εποχών.[19]
Επόμενο αγώνισμα ήταν τα 4 x 100 μ. ελεύθ., όπου η αμερικανική ομάδα κέρδισε ένα ακόμα χρυσό μετάλλιο συνοδευόμενο επίσης από παγκόσμιο ρεκόρ, 3:16,53, με τον εκπληκτικό επιμέρους χρόνο του Μπιόντι στην καταληκτήρια διαδρομή να είναι 47,81 δευτερόλεπτα.[19]
Στο τέταρτο ατομικό αγώνισμα που συμμετέσχε, τα 50 μ. ελεύθ., ο Μπιόντι αντιμετώπισε τον συμπατριώτη του Τομ Τζάγκερ.[12] Κέρδισε και αυτόν, πάλι με νέο παγκόσμιο ρεκόρ, 22,14 δευτερόλεπτα, με τον Τζάγκερ να περιορίζεται στο αργυρό μετάλλιο.[19]
Το τελευταίο αγώνισμα για τον Μπιόντι στους Ολυμπιακούς της Σεούλ ήταν τα 4 x 100 μέτρα μεικτής ομαδικής κολυμβήσεως. Σε αυτό ο Μπιόντι κολύμπησε το μέρος της «πεταλούδας» με τον Κρις Τζέικομπς να αγωνίζεται στο ελεύθερο. Η ασυναγώνιστη αμερικανική ομάδα κέρδισε και εδώ με νέο παγκόσμιο ρεκόρ (3:36,93).[19]
Για τα επιτεύγματά του εκείνης της χρονιάς ο Μπιόντι βραβεύθηκε από το πρακτορείο United Press International ως «Αθλητής της Χρονιάς», το ίδιο και από την Ολυμπιακή Επιτροπή των ΗΠΑ, αλλά και «Κολυμβητής της χρονιάς» από το περιοδικό Swimming World.
Στους επόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες, το 1992 στη Βαρκελώνη, ο Μπιόντι κέρδισε δύο ακόμη χρυσά μετάλλια και ένα αργυρό. Κατόπιν αποχώρησε από τον πρωταθλητισμό.[21]
Ο Μπιόντι είχε αποφοιτήσει από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια (Μπέρκλεϋ) το 1988 με πτυχίο στην Πολιτική Οικονομία.[22] Ο αθλητής νυμφεύθηκε την Κίρστεν Μέτζερ (Kirsten Metzger) από τη Χαβάη το 1995 και απέκτησαν μαζί τρία παιδιά: τον Νέιτ το 1998, τον Λούκας το 2002 και τη Μακένα το 2007. Το ζεύγος πήρε διαζύγιο το 2014.[22]
Η Κίρστεν είχε πείσει τον σύζυγό της να συνεχίσει με μεταπτυχιακές σπουδές και πράγματι ο Ματ πήρε «μάστερ» στα παιδαγωγικά το 2000 από το Κολέγιο Λιούις & Κλαρκ του Πόρτλαντ (Όρεγκον).[22] Τα μετέπειτα χρόνια ο αθλητής εργάσθηκε ως δάσκαλος και προπονητής στην κολύμβηση στη Χαβάη και από το 2012 στο σχολείο Σιέρα Κάνυον στο Τσάτσγουορθ του Chatsworth.[23] Από το 2014 ασχολείται ενεργά με τη διοργάνωση αγώνων βετεράνων αθλητών στην Καλιφόρνια, με την ημερίδα Matt Biondi Masters Classic να φέρει το όνομά του.[24]